Dr. Esad Feyzi Bey (1874- Kasım 1901), Türk hekim.
Dr. Esad Feyzi Bey | |
---|---|
Doğum | 1874 Gönenç Köyü, Pazarköy Nahiyesi, Gemlik, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1901 |
Milliyet | Türk |
Kariyeri | |
Dalı | Radyoloji |
X ışınlarını Osmanlı İmparatorluğu'nda tıbbi anlamda uygulayan ilk kişidir; Türkiye'de radyolojinin öncüsü olarak anılır. O sırada tıp öğrencisi olan Esad Feyzi bu uygulamayı, röntgen’in keşfinden sadece birkaç ay sonra gerçekleştirmiş ve Türkiye'deki ilk röntgen filmlerini çekmiştir.
Yaşamı
1874 yılında babasının görevli olduğu Gemlik’in Pazarköy Nahiyesi Gönenç Köyü'nde doğdu. Babası, Üsküdarlı kolağası Feyzi Ağa idi.
İstanbul’da öğrenim gördü. Davutpaşa Askeri Rüştiyesi’ni ve Tıbbiye İdadisi’ni bitirdi. Bütün fen dersleri ve özellikle fizik derslerine çok meraklı bir öğrenci idi. Öğrenimine Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye-i Şahane’de devam etti. Bu okulda Antranik Paşa'dan fizik, Vasil Naum Paşa ve Dr. Ali Rıza Bey'den kimya, İbrahim Lûtfi Bey’den jeoloji ve mineraloji dersi aldı. Hocası İbrahim Lütfü Bey’in jeoloji ve mineroloji ders notlarını, Fransızca kaynaklardan yaptığı araştırmaları ile zenginleştirerek, İlm-i Maadin (Mineroloji) ve İlmü’l Arz (Jeoloji) isimleriyle iki cilt halinde 1893 yılında bastırdı. Kitabı yeni kaynaklar ve bilgiler ekleyerek 1898'de yeniden bastırmıştır.
Öğrenciliği sırasında 8 Kasım 1895 tarihinde Alman fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen, Würzburg Üniversitesi fizik laboratuvarında, X ışınlarını keşfetmiş; 17 paragraflık raporunu 28 Aralık 1895’te Yeni bir çeşit ışın üzerine ismiyle Würzburg Fizik Derneği’nde sunmuştu. Bildiride, karısı Anna Bertha Ludwig Röntgen'in el röntgen filmi de yer almaktaydı. Bu keşif, tüm dünyada heyecan uyandırdı. Esad Feyzi Semaine Médicale isimli Fransızca tıp dergisinde "Prof. Röntgen ve opak cisimlerin içinin fotoğraflanması” başlıklı makaleyi okuduktan sonra kimya laboratuvarında Vasil Naum Paşa ve Ali Rıza Bey ile röntgen cihazı kurup röntgen filmi çekme denemelerine başladı. Onların çalışmasını izleyen tıbbiye üçüncü sınıf öğrencisi Akil Muhtar'ın elinin röntgenini çekerek Türkiye’de X ışını ile ilk radyografiyi gerçekleştirdi. Esad Feyzi, çalışmalarına daha sonra Rıfat Osman ile devam etti. Birlikte el, parmak, kol, para çantası, madeni para gibi cisimlerin X ışınlarıyla görüntülerini almayı başardılar.Cemil Topuzlu Paşa, Ferik Cemil ve tüm Tıbbiye hocalarından destek gördü.
1897 yılında başlayan Osmanlı-Yunan savaşı sırasında Yıldız’daki Askeri Hastane’ye sevk edilmiş ağır yaralıların bedenindeki yeri bilinmeyen kurşun ve mermi parçalarının tespiti için "bilinmeyen şualar cihazını" kullanmak üzere gerekli izinleri aldı. Arkadaşı Rıfat Osman'la birlikte ilk hastaları Boyabatlı Mehmed adlı er idi. Çektikleri röntgenle askerin sağ bileğindeki şarapnelin yerini Cemil Paşa’ya bildirip ameliyatı kolaylaştırdılar. Boyabatlı er Mehmed’in el radyografileri Servet-i Fünun’da yayınlandı. Çektikleri resimler Cemil Paşa tarafından Sultan Abdülhamid’e takdim edildi. Bunun dünya tıp tarihinde savaş yaralıları üzerinde yapılan ilk röntgen uygulaması olduğu kabul edilir. Esad Feyzi ve Rıfat Osman, daha sonra birçok savaş yaralısının kırık çıkıklarını, vücutlarına saplanmış olan mermi çekirdeklerini, şarapnel gibi mermi parçalarını radyografik olarak tespit edip tedavilerinin başarılı olmasında rol oynadı. Çalışmaları, İstanbul’daki Yıldız Askeri Hastanesi’ne gönderilen Alman Kızılhaç Heyeti başkanı Hermann Küttner tarafından Alman İmparatoru Kaiser II. Wilhelm’e rapor edildi. Bunun üzerine imparator fabrika yapımı bir röntgen cihazını Osmanlı İmparatorluğu’na hediye etmiştir.
Dr. Feyzi Bey, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’den 1897 yılında yüzbaşı rütbesi ile mezun oldu. Askeri Tıbbiye’de önce fizik ilmi dersi muallim yardımcılığına, sonra Sivil Tıbbiye’de jeoloji ve mineraloji ilimleri dersi muallim vekilliğine getirildi Röntgen ışınlarının Tıbbiye'nin resmî ders programına girmesine önayak oldu. Çalışmalarını hayatının sonuna kadar Cerrah Cemil Topuzlu Paşa'nın cerrahi kliniği içinde açılan röntgen kliniğinde sürdürdü.
X ışını ile ilgili çalışmalarını bir kitapta topladı: Röntgen Şu’a’atı ve Tatbikat-ı Tıbbiye ve Cerrahiyesi (röntgen ışınlarının tıbbi ve cerrahi uygulaması). Türkiye'de röntgen ışınları hakkında yazılan ilk kitap olan bu el yazması eser, 1898'de tamamlanmıştır. Tek nüsha olan bu eser İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Müzesi'ndedir. Esad Feyzi,1899'da “Röntgen Şu’a’atının Suret-i İhtihsali, Havvası, Mahiyeti, Tatbikat-ı Tıb-biyesi” adlı uzun makalesini yayınladı. Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane İdadisi üçüncü sınıf müfredatı için “Hikmet-i Tabi’yye-i İptidaiyye” adlı kitabı yazmaya başladı; ancak bu eseri tamamlayamadı. Yüzünde çıkan bir yaranın hızla ilerlemesi ve kan dolaşımına yayılması sonucu Kasım 1901’de menenjitten öldü.
Kaynakça
- ^ a b c d Besim, Aytekin (2018). Dr. Esad Feyzi Bey : Türk radyolojisinin öncüsü (PDF). C. Çınar Başekim. Eskişehir. ISBN . OCLC 1110592317. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ a b (PDF). Doktor. 2006. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c d e Özlen, Fatma (Ekim 2014). . #tarih dergisi. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dr Esad Feyzi Bey 1874 Kasim 1901 Turk hekim Dr Esad Feyzi BeyDogum1874 Gonenc Koyu Pazarkoy Nahiyesi Gemlik Osmanli ImparatorluguOlum1901MilliyetTurkKariyeriDaliRadyoloji X isinlarini Osmanli Imparatorlugu nda tibbi anlamda uygulayan ilk kisidir Turkiye de radyolojinin oncusu olarak anilir O sirada tip ogrencisi olan Esad Feyzi bu uygulamayi rontgen in kesfinden sadece birkac ay sonra gerceklestirmis ve Turkiye deki ilk rontgen filmlerini cekmistir Yasami1874 yilinda babasinin gorevli oldugu Gemlik in Pazarkoy Nahiyesi Gonenc Koyu nde dogdu Babasi Uskudarli kolagasi Feyzi Aga idi Istanbul da ogrenim gordu Davutpasa Askeri Rustiyesi ni ve Tibbiye Idadisi ni bitirdi Butun fen dersleri ve ozellikle fizik derslerine cok merakli bir ogrenci idi Ogrenimine Mekteb i Tibbiye i Askeriye i Sahane de devam etti Bu okulda Antranik Pasa dan fizik Vasil Naum Pasa ve Dr Ali Riza Bey den kimya Ibrahim Lutfi Bey den jeoloji ve mineraloji dersi aldi Hocasi Ibrahim Lutfu Bey in jeoloji ve mineroloji ders notlarini Fransizca kaynaklardan yaptigi arastirmalari ile zenginlestirerek Ilm i Maadin Mineroloji ve Ilmu l Arz Jeoloji isimleriyle iki cilt halinde 1893 yilinda bastirdi Kitabi yeni kaynaklar ve bilgiler ekleyerek 1898 de yeniden bastirmistir Bes aylik bir ceninin olusmaya baslayan organlarinin hangi noktalari kemik halinde ve hangi noktalari tamamiyla kikirdak halinde oldugunu gosteren resimdir altyazili bu rontgen Abdulhamid in Yildiz Albumlerinde yer alir Ogrenciligi sirasinda 8 Kasim 1895 tarihinde Alman fizikci Wilhelm Conrad Rontgen Wurzburg Universitesi fizik laboratuvarinda X isinlarini kesfetmis 17 paragraflik raporunu 28 Aralik 1895 te Yeni bir cesit isin uzerine ismiyle Wurzburg Fizik Dernegi nde sunmustu Bildiride karisi Anna Bertha Ludwig Rontgen in el rontgen filmi de yer almaktaydi Bu kesif tum dunyada heyecan uyandirdi Esad Feyzi Semaine Medicale isimli Fransizca tip dergisinde Prof Rontgen ve opak cisimlerin icinin fotograflanmasi baslikli makaleyi okuduktan sonra kimya laboratuvarinda Vasil Naum Pasa ve Ali Riza Bey ile rontgen cihazi kurup rontgen filmi cekme denemelerine basladi Onlarin calismasini izleyen tibbiye ucuncu sinif ogrencisi Akil Muhtar in elinin rontgenini cekerek Turkiye de X isini ile ilk radyografiyi gerceklestirdi Esad Feyzi calismalarina daha sonra Rifat Osman ile devam etti Birlikte el parmak kol para cantasi madeni para gibi cisimlerin X isinlariyla goruntulerini almayi basardilar Cemil Topuzlu Pasa Ferik Cemil ve tum Tibbiye hocalarindan destek gordu 1897 yilinda baslayan Osmanli Yunan savasi sirasinda Yildiz daki Askeri Hastane ye sevk edilmis agir yaralilarin bedenindeki yeri bilinmeyen kursun ve mermi parcalarinin tespiti icin bilinmeyen sualar cihazini kullanmak uzere gerekli izinleri aldi Arkadasi Rifat Osman la birlikte ilk hastalari Boyabatli Mehmed adli er idi Cektikleri rontgenle askerin sag bilegindeki sarapnelin yerini Cemil Pasa ya bildirip ameliyati kolaylastirdilar Boyabatli er Mehmed in el radyografileri Servet i Funun da yayinlandi Cektikleri resimler Cemil Pasa tarafindan Sultan Abdulhamid e takdim edildi Bunun dunya tip tarihinde savas yaralilari uzerinde yapilan ilk rontgen uygulamasi oldugu kabul edilir Esad Feyzi ve Rifat Osman daha sonra bircok savas yaralisinin kirik cikiklarini vucutlarina saplanmis olan mermi cekirdeklerini sarapnel gibi mermi parcalarini radyografik olarak tespit edip tedavilerinin basarili olmasinda rol oynadi Calismalari Istanbul daki Yildiz Askeri Hastanesi ne gonderilen Alman Kizilhac Heyeti baskani Hermann Kuttner tarafindan Alman Imparatoru Kaiser II Wilhelm e rapor edildi Bunun uzerine imparator fabrika yapimi bir rontgen cihazini Osmanli Imparatorlugu na hediye etmistir Dr Feyzi Bey Mekteb i Tibbiye i Sahane den 1897 yilinda yuzbasi rutbesi ile mezun oldu Askeri Tibbiye de once fizik ilmi dersi muallim yardimciligina sonra Sivil Tibbiye de jeoloji ve mineraloji ilimleri dersi muallim vekilligine getirildi Rontgen isinlarinin Tibbiye nin resmi ders programina girmesine onayak oldu Calismalarini hayatinin sonuna kadar Cerrah Cemil Topuzlu Pasa nin cerrahi klinigi icinde acilan rontgen kliniginde surdurdu X isini ile ilgili calismalarini bir kitapta topladi Rontgen Su a ati ve Tatbikat i Tibbiye ve Cerrahiyesi rontgen isinlarinin tibbi ve cerrahi uygulamasi Turkiye de rontgen isinlari hakkinda yazilan ilk kitap olan bu el yazmasi eser 1898 de tamamlanmistir Tek nusha olan bu eser Istanbul Universitesi Tip Tarihi ve Deontoloji Muzesi ndedir Esad Feyzi 1899 da Rontgen Su a atinin Suret i Ihtihsali Havvasi Mahiyeti Tatbikat i Tib biyesi adli uzun makalesini yayinladi Mekteb i Tibbiye i Sahane Idadisi ucuncu sinif mufredati icin Hikmet i Tabi yye i Iptidaiyye adli kitabi yazmaya basladi ancak bu eseri tamamlayamadi Yuzunde cikan bir yaranin hizla ilerlemesi ve kan dolasimina yayilmasi sonucu Kasim 1901 de menenjitten oldu Kaynakca a b c d Besim Aytekin 2018 Dr Esad Feyzi Bey Turk radyolojisinin oncusu PDF C Cinar Basekim Eskisehir ISBN 978 605 9393 66 9 OCLC 1110592317 4 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Mart 2021 a b PDF Doktor 2006 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c d e Ozlen Fatma Ekim 2014 tarih dergisi 8 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2021