Espiye, Giresun ilinin bir ilçesidir.
Espiye | |
---|---|
Giresun'un Türkiye'deki konumu | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Giresun |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Taner Tengir |
• Belediye başkanı | Erol Karadere (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 161 km² |
Rakım | 10 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 34,592 |
• Kır | 10,587 |
• Şehir | 25.925 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 28600 |
İl alan kodu | 0454 |
İl plaka kodu | 28 |
Resmî site Espiye Belediyesi Espiye Kaymakamlığı |
Etimoloji
"Espiye" ve eski yazılışı "Esbüyeli" ilçenin Türkçe isimleridir. Espiye'nin Farsça bir kelime olan "at" anlamına gelen "Esb" ve "oradan" veya "oralı" anlamına gelen Türkçe "-yeli" ve "-yelü" eki veya muhtemelen "sahil" veya "su kenarı" anlamına gelen "yalı" kelimesinden geldiği üzerine 2 varsayım düşünülmektedir. Yani Esbüyeli, "atlar diyarı" veya alternatif olarak "su kenarındaki ahırlar" anlamına gelir.
Tarihçe
13. yüzyılın ilk yarısında Trabzon İmparatorluğu döneminde kurulduğu sanılmaktadır. Ancak hem Tirebolu (Tripolis) hem de Zefre (Rumca Zephyrion) isimleri dönemin yazılı metinlerinde yer alırken Espiye ile ilgili bilgilere rastlanmaz. İlçede bulunan Zefre Limanı ünlü İpek Yolu'nun önemli bir limanıdır. Buradan yüklenen mallar gemilerle Romanya ve Rusya üzerinden Avrupa'ya taşınmıştır. Cenevizliler ya da Trabzon İmparatorluğu tarafından yaptırılan Yağlıdere'nin Karadeniz'e döküldüğü yerdeki yüksek bir tepenin üzerindedir. Çepniler ilçeye Selçuklu döneminde Horasan/Kürtün yoluyla gelerek yerleşmeye başlamışlardır. Espiyeli Çepniler Güvendi Yaylası'nda türbesi bulunan Güvenç Abdal'a bağlıydılar. II. Mehmed döneminde Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katıldıktan sonra idari taksimatta Dikmen Melikliği olarak yer almıştır. Önceleri Tirebolu ilçesine bağlı bir nahiye olan Espiye 1957 yılında ilçe olmuştur.
Coğrafya
Ünlü İpek Yolu'nun Zefre Limanı ilçenin kuzey batısında bulunmakta olup, eski zamanların sert rüzgarlara kapalı, Doğu Karadeniz'in en ünlü doğal limanıdır. Karadeniz Bölgesi'nin coğrafi yapısının özelliklerini taşımaktadır. Bu nedenle arazi yapısı engebelidir. Bu engebeler ilçe merkezinin hemen arkasından başlar ve gittikçe yükselir. İlçenin doğusunda [[Gelivera - Galavera'dan> Doğu Karadeniz Rumcasında Kalavera evlenmemiş genç kız anlamında]], batısında Yağlıdere ve kollarının açmış olduğu vadiler ile dağlar arasındaki akarsu yatakları araziyi oldukça parçalamıştır. Ortalama 230 km². yüzölçümüne sahip olan ilçe doğusunda Tirebolu ve Güce, batısında Keşap ve Yağlıdere, güneyinde Alucra ve Şebinkarahisar ilçeleri ile kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır.
Kültür
Giresun (Vilayeti Çepni) ilinin Orta Asya Oğuz/Türkmen/Şaman, Alevi/Bektaşi kültür yapısı yer yer devam etmektedir. Başta saz ve kemençe geleneksel müzik aletlerindendir ve düğünlerde çalınır. Göçebe Türkmen kültüründen kalan Hıdırellez ve yayla göçleri, Ocak ve sacayağı adetleri devam etmektedir.
Gurbetçilik
1960 yıllarının sonlarında ABD'ye başlayan göç hareketinde Espiye'den ilk göçmenler ağırlıkla New York, New Jersey ve Paterson gibi şehirlere gitmiştir. Buna bağlı olarak ilçeden Amerika'ya göç sürekli artarak devam etmiştir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1960 | 37.431 | 4.148 | 33.283 |
1965 | 44.096 | 5.318 | 38.778 |
1970 | 48.345 | 6.164 | 42.181 |
1975 | 49.818 | 8.168 | 41.650 |
1980 | 52.564 | 9.183 | 43.381 |
1985 | 55.902 | 12.561 | 43.341 |
1990 | 27.426 | 10.219 | 17.207 |
2000 | 30.567 | 12.990 | 17.577 |
2007 | 31.075 | 16.823 | 14.252 |
2008 | 31.262 | 16.332 | 14.930 |
2009 | 31.384 | 16.572 | 14.812 |
2010 | 31.616 | 17.073 | 14.543 |
2011 | 31.700 | 17.379 | 14.321 |
2012 | 31.810 | 17.413 | 14.397 |
2013 | 31.794 | 17.089 | 14.705 |
2014 | 32.710 | 20.938 | 11.772 |
2015 | 33.870 | 22.300 | 11.570 |
2016 | 34.866 | 23.961 | 10.905 |
2017 | 33.043 | 23.104 | 9.939 |
2018 | 34.592 | 21.431 | 13.161 |
2019 | 35.649 | 24.843 | 10.806 |
2020 | 36.512 | 25.925 | 10.587 |
Turizm
İlçedeki en önemli tarihi yapı Cenevizliler tarafından yapılan ve Zefre Limanı'nı koruyan Andoz Kalesi'dir. Kale Giresun-Trabzon sahil yolu üzerinde Espiye girişinde bulunmakta olup 180 basamakla çıkılmaktadır. Kalenin muhteşem bir Zefre Liman ve deniz manzarası bulunmaktadır. Ayrıca Espiye pidesi turistik olarak ilgi görmektedir. Kent Ormanı da ilçe sınırlar içinde yapılarak ilçe turizmine canlılık kazandırmıştır. Ayrıca Espiye Belediyesi ve esnafın katkılarıyla ilki 2006 yılında yapılan Espiye Kültür, Turizm ve Pide festivali de Temmuz ayı içerisinde yapılmaktadır.
Notlar
Kaynakça
- ^ . 14 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 13 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ . 26 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Espiye Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Giresun Espiye Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Espiye Kaymakamlık Sitesi 14 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Espiye Belediye Sitesi 29 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Espiye Giresun ilinin bir ilcesidir EspiyeIlceGiresun un Turkiye deki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlGiresunCografi bolgeKaradeniz BolgesiIdare KaymakamTaner Tengir Belediye baskaniErol Karadere CHP Yuzolcumu Toplam161 km Rakim10 mNufus 2018 Toplam34 592 Kir10 587 Sehir25 925Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu28600Il alan kodu0454Il plaka kodu28Resmi site Espiye Belediyesi Espiye KaymakamligiEtimoloji Espiye ve eski yazilisi Esbuyeli ilcenin Turkce isimleridir Espiye nin Farsca bir kelime olan at anlamina gelen Esb ve oradan veya orali anlamina gelen Turkce yeli ve yelu eki veya muhtemelen sahil veya su kenari anlamina gelen yali kelimesinden geldigi uzerine 2 varsayim dusunulmektedir Yani Esbuyeli atlar diyari veya alternatif olarak su kenarindaki ahirlar anlamina gelir Tarihce13 yuzyilin ilk yarisinda Trabzon Imparatorlugu doneminde kuruldugu sanilmaktadir Ancak hem Tirebolu Tripolis hem de Zefre Rumca Zephyrion isimleri donemin yazili metinlerinde yer alirken Espiye ile ilgili bilgilere rastlanmaz Ilcede bulunan Zefre Limani unlu Ipek Yolu nun onemli bir limanidir Buradan yuklenen mallar gemilerle Romanya ve Rusya uzerinden Avrupa ya tasinmistir Cenevizliler ya da Trabzon Imparatorlugu tarafindan yaptirilan Yaglidere nin Karadeniz e dokuldugu yerdeki yuksek bir tepenin uzerindedir Cepniler ilceye Selcuklu doneminde Horasan Kurtun yoluyla gelerek yerlesmeye baslamislardir Espiyeli Cepniler Guvendi Yaylasi nda turbesi bulunan Guvenc Abdal a bagliydilar II Mehmed doneminde Osmanli Imparatorlugu topraklarina katildiktan sonra idari taksimatta Dikmen Melikligi olarak yer almistir Onceleri Tirebolu ilcesine bagli bir nahiye olan Espiye 1957 yilinda ilce olmustur CografyaUnlu Ipek Yolu nun Zefre Limani ilcenin kuzey batisinda bulunmakta olup eski zamanlarin sert ruzgarlara kapali Dogu Karadeniz in en unlu dogal limanidir Karadeniz Bolgesi nin cografi yapisinin ozelliklerini tasimaktadir Bu nedenle arazi yapisi engebelidir Bu engebeler ilce merkezinin hemen arkasindan baslar ve gittikce yukselir Ilcenin dogusunda Gelivera Galavera dan gt Dogu Karadeniz Rumcasinda Kalavera evlenmemis genc kiz anlaminda batisinda Yaglidere ve kollarinin acmis oldugu vadiler ile daglar arasindaki akarsu yataklari araziyi oldukca parcalamistir Ortalama 230 km yuzolcumune sahip olan ilce dogusunda Tirebolu ve Guce batisinda Kesap ve Yaglidere guneyinde Alucra ve Sebinkarahisar ilceleri ile kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadir KulturGiresun Vilayeti Cepni ilinin Orta Asya Oguz Turkmen Saman Alevi Bektasi kultur yapisi yer yer devam etmektedir Basta saz ve kemence geleneksel muzik aletlerindendir ve dugunlerde calinir Gocebe Turkmen kulturunden kalan Hidirellez ve yayla gocleri Ocak ve sacayagi adetleri devam etmektedir Gurbetcilik1960 yillarinin sonlarinda ABD ye baslayan goc hareketinde Espiye den ilk gocmenler agirlikla New York New Jersey ve Paterson gibi sehirlere gitmistir Buna bagli olarak ilceden Amerika ya goc surekli artarak devam etmistir NufusYil Toplam Sehir Kir1960 37 431 4 148 33 2831965 44 096 5 318 38 7781970 48 345 6 164 42 1811975 49 818 8 168 41 6501980 52 564 9 183 43 3811985 55 902 12 561 43 3411990 27 426 10 219 17 2072000 30 567 12 990 17 5772007 31 075 16 823 14 2522008 31 262 16 332 14 9302009 31 384 16 572 14 8122010 31 616 17 073 14 5432011 31 700 17 379 14 3212012 31 810 17 413 14 3972013 31 794 17 089 14 7052014 32 710 20 938 11 7722015 33 870 22 300 11 5702016 34 866 23 961 10 9052017 33 043 23 104 9 9392018 34 592 21 431 13 1612019 35 649 24 843 10 8062020 36 512 25 925 10 587TurizmIlcedeki en onemli tarihi yapi Cenevizliler tarafindan yapilan ve Zefre Limani ni koruyan Andoz Kalesi dir Kale Giresun Trabzon sahil yolu uzerinde Espiye girisinde bulunmakta olup 180 basamakla cikilmaktadir Kalenin muhtesem bir Zefre Liman ve deniz manzarasi bulunmaktadir Ayrica Espiye pidesi turistik olarak ilgi gormektedir Kent Ormani da ilce sinirlar icinde yapilarak ilce turizmine canlilik kazandirmistir Ayrica Espiye Belediyesi ve esnafin katkilariyla ilki 2006 yilinda yapilan Espiye Kultur Turizm ve Pide festivali de Temmuz ayi icerisinde yapilmaktadir Notlar Yaglidere ilcesinin kurilmasi ile nufus azalmistir Kaynakca 14 Nisan 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 13 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 24 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2012 26 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2021 PDF Resmi Gazete 27 Haziran 1957 23 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2024 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Espiye Nufusu Giresun nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Giresun Espiye Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarEspiye Kaymakamlik Sitesi 14 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Espiye Belediye Sitesi 29 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde