Etem Hamdi Tem (1895, Halep - 1971, Ankara), Türk fotoğrafçı.
Ethem Tem | |
---|---|
Doğum | 1895 Halep, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 1971 Ankara, Türkiye |
Vatandaşlık | Türk |
Meslek | |
Tanınma nedeni | Türk Kurtuluş Savaşı'nı görüntülemesi. |
Önemli eser(ler) | Atatürk Kocatepe'de fotoğrafı |
Kurtuluş Savaşı sırasında Batı cephesinin fotoğrafçılığını, 10 Kasım 1938'de öldüğü güne kadar Mustafa Kemal Atatürk'ün özel fotoğrafçılığını yaptı.
Millî Mücadele’nin sembolü haline gelmiş birçok fotoğrafta emeği olan Etem Tem, Büyük Taarruz'un henüz başladığı zaman Kocatepe'de çekilmiş sembolik fotoğrafını yaratan kişidir.
Yaşamı
1895 yılında Halep'te doğdu.I. Dünya Savaşı öncesindeki yaşamına ilişkin bilgiler sınırlıdır. I. Dünya Savaşı'nda Kafkas cephesinde savaşmış ve çok sayıda fotoğraf çekmiştir. Savaşın sonra erip Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından sonra mütareke hükümleri çerçevesinde Batum'dan ayrılıp Gülcemal vapuru ile İstanbul'a gitti.
16 Mart 1920'de İstanbul'un işgalini gördü ve Millî Mücadele'ye katılmanın yollarını aradı. Önce İzmir'e gitti, orada Yunanlar tarafından tutuklandı, bir süre tutuklu kaldıktan sonra bir Fransız vapuru ile Mersin'e ve ardından Antalya'ya gitti. Antalya'da bir İtalyan fotoğrafçısından bir fotoğraf makinesi edinen Ethem Bey, oradan Ankara'ya geçti. Erkan-ı Harbiye'de görevlendirildi; asteğmen rütbesi ile ordunun resmi fotoğrafçısı oldu.
Milli Mücadele’nin ilk dönemlerinde Mustafa Kemal Paşa'nın yanında fotoğraf makinesi sahibi tek yedek subaydı. Savaştan sonra Mustafa Kemal Paşa'nın özel fotoğrafçılığını yaptı. 1921 yılından Mustafa Kemal Atatürk'ün öldüğü 10 Kasım 1938’e kadar tarihi ve yeri belli 700’e yakın fotoğraf ve 800 metre sinema filmi çekti.
Büyük Taarruz'un başladığı 26 Ağustos 1922’de, Kocatepe’deki Genelkurmay karargâhında taarruzu izleyen Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'yı tek başına ve kayalıklar arasında sol elinin başparmağı dudaklarında düşünceli bir şekilde dolaştığı sırada Alman malı Reflex ICA marka makinesi ile fotoğrafladı. O gün çektiği fotoğrafların çoğu İzmir yangınında fotoğrafları baskı için bıraktığı dükkânın yanması nedeniyle kül oldu; ancak İzmir'e götürmeyip kendisinin karargâhta yıkamış olduğu birkaç film kurtuldu. Mustafa Kemal Paşa'nın Kocatepe fotoğrafı, en ünlü fotoğraflarında birisi oldu.
Etem Tem, Siirt mebusu Mahmut Bey’in yayımladığı Milliyet gazetesinde foto muhabirliği yaptı. 1932 yılında Cağaloğlu yokuşu üzerinde bir stüdyo açtı. Stüdyosunu 1934 yılında Beyoğlu’na taşıdı. Fotoğrafçılığın yanı sıra belgesel sinema çalışmaları yaptı. 15 Ocak 1971 tarihinde Ankara'da öldü.
Koleksiyonu ve hatıraları
Etem Tem'in Fotoğraf koleksiyonunu fotoğrafçı Yılmaz Dinç, 1982 yılında eşi Melek Tem’den satın almış; 9×12 cm ebadındaki cam negatiflerin özenle korunmasını ve günümüze gelmesini sağlamıştır.
Bir Atatürk fotoğrafları koleksiyoneri olan Suzan Kapsız, içinde Etem Tem fotoğraflarının da bulunduğu 1000 fotoğrafı 2008 yılında Yeditepe Üniversitesi'ne bağışlamıştır. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nde korunan bu fotoğraflar, dijital ortama aktarılmıştır.
Etem Tem'in hatıraları, “Tarihe Tanıklık Eden Bir Objektiften Kurtuluş Savaşı: Etem Tem’in Hatıraları" adıyla 2020 yılında kitaplaştırıldı.
Kaynakça
- ^ a b Kurt, Aleyna Berfe (15 Ocak 2021). . İletim. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.
- ^ Özgönül, Emin (17 Ocak 2021). . Sozcu.com.tr. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.
- ^ Özendes, Engin (17 Ağustos 2016). . Kontrastdergi.com. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.
- ^ a b "Etem Tem'in Kurtuluş Savaşı Anıları". Gece Gündüz Programı. NTV. 29 Ekim 2020. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022.
- ^ "Ethem Tem'in Objektifinden Kurtuluş Savaşı". Hayat Sanat. TRT 2. 29 Ekim 2020. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022.
- ^ a b . Atatürk Ansiklopedisi. 4 Şubat 2021. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.
- ^ Meriç, Sercan (6 Ocak 2018). . Sözcü Gazetesi. 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022.
- ^ . yeditepe.edu.tr. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Etem Hamdi Tem 1895 Halep 1971 Ankara Turk fotografci Ethem TemDogum1895 Halep Osmanli DevletiOlum1971 Ankara TurkiyeVatandaslikTurkMeslekFotografciressamegitimciTaninma nedeniTurk Kurtulus Savasi ni goruntulemesi Onemli eser ler Ataturk Kocatepe de fotografi Kurtulus Savasi sirasinda Bati cephesinin fotografciligini 10 Kasim 1938 de oldugu gune kadar Mustafa Kemal Ataturk un ozel fotografciligini yapti Milli Mucadele nin sembolu haline gelmis bircok fotografta emegi olan Etem Tem Buyuk Taarruz un henuz basladigi zaman Kocatepe de cekilmis sembolik fotografini yaratan kisidir YasamiAtaturk un Kocatepe de fotografi 1895 yilinda Halep te dogdu I Dunya Savasi oncesindeki yasamina iliskin bilgiler sinirlidir I Dunya Savasi nda Kafkas cephesinde savasmis ve cok sayida fotograf cekmistir Savasin sonra erip Mondros Mutarekesi nin imzalanmasindan sonra mutareke hukumleri cercevesinde Batum dan ayrilip Gulcemal vapuru ile Istanbul a gitti 16 Mart 1920 de Istanbul un isgalini gordu ve Milli Mucadele ye katilmanin yollarini aradi Once Izmir e gitti orada Yunanlar tarafindan tutuklandi bir sure tutuklu kaldiktan sonra bir Fransiz vapuru ile Mersin e ve ardindan Antalya ya gitti Antalya da bir Italyan fotografcisindan bir fotograf makinesi edinen Ethem Bey oradan Ankara ya gecti Erkan i Harbiye de gorevlendirildi astegmen rutbesi ile ordunun resmi fotografcisi oldu Milli Mucadele nin ilk donemlerinde Mustafa Kemal Pasa nin yaninda fotograf makinesi sahibi tek yedek subaydi Savastan sonra Mustafa Kemal Pasa nin ozel fotografciligini yapti 1921 yilindan Mustafa Kemal Ataturk un oldugu 10 Kasim 1938 e kadar tarihi ve yeri belli 700 e yakin fotograf ve 800 metre sinema filmi cekti Buyuk Taarruz un basladigi 26 Agustos 1922 de Kocatepe deki Genelkurmay karargahinda taarruzu izleyen Baskomutan Mustafa Kemal Pasa yi tek basina ve kayaliklar arasinda sol elinin basparmagi dudaklarinda dusunceli bir sekilde dolastigi sirada Alman mali Reflex ICA marka makinesi ile fotografladi O gun cektigi fotograflarin cogu Izmir yangininda fotograflari baski icin biraktigi dukkanin yanmasi nedeniyle kul oldu ancak Izmir e goturmeyip kendisinin karargahta yikamis oldugu birkac film kurtuldu Mustafa Kemal Pasa nin Kocatepe fotografi en unlu fotograflarinda birisi oldu Etem Tem Siirt mebusu Mahmut Bey in yayimladigi Milliyet gazetesinde foto muhabirligi yapti 1932 yilinda Caga loglu yokusu uzerinde bir studyo acti Studyosunu 1934 yilinda Beyoglu na tasidi Fotografciligin yani sira belgesel sinema calismalari yapti 15 Ocak 1971 tarihinde Ankara da oldu Koleksiyonu ve hatiralariEtem Tem in Fotograf koleksiyonunu fotografci Yilmaz Dinc 1982 yilinda esi Melek Tem den satin almis 9 12 cm ebadindaki cam negatiflerin ozenle korunmasini ve gunumuze gelmesini saglamistir Bir Ataturk fotograflari koleksiyoneri olan Suzan Kapsiz icinde Etem Tem fotograflarinin da bulundugu 1000 fotografi 2008 yilinda Yeditepe Universitesi ne bagislamistir Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu nde korunan bu fotograflar dijital ortama aktarilmistir Etem Tem in hatiralari Tarihe Taniklik Eden Bir Objektiften Kurtulus Savasi Etem Tem in Hatiralari adiyla 2020 yilinda kitaplastirildi Kaynakca a b Kurt Aleyna Berfe 15 Ocak 2021 Iletim 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2022 Ozgonul Emin 17 Ocak 2021 Sozcu com tr 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2022 Ozendes Engin 17 Agustos 2016 Kontrastdergi com 4 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2022 a b Etem Tem in Kurtulus Savasi Anilari Gece Gunduz Programi NTV 29 Ekim 2020 30 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2022 Ethem Tem in Objektifinden Kurtulus Savasi Hayat Sanat TRT 2 29 Ekim 2020 30 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2022 a b Ataturk Ansiklopedisi 4 Subat 2021 23 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2022 Meric Sercan 6 Ocak 2018 Sozcu Gazetesi 6 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2022 yeditepe edu tr 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2022