Etügen – Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde Yeryüzü Tanrıçası. Ütügen veya İtügen olarak da söylenir.
Özellikleri ve önemi
Toprak ve yeri temsil eder. Devleti ve egemenliği korur. Toprağı ve toprakla ilgili tüm unsurları, bitkileri ve hayvanları korur. Konur (kahverengi) saçları vardır. Toprağa dayalı üretimi, tarımı ve hasadı korur. İnsanların bilmediği, ulaşamadığı bir yerde topraktan (kerpiçten) yapılmış evinde yaşar. Son derece alçakgönüllüdür. Mecazen emeği ve helal kazancı simgeler. Ötügen (Ötüken) aynı zamanda Türklerin yeryüzünde ilk var olduğu ve oradan Dünya’ya dağıldığı yerin adı olarak da kabul edilmektedir. Orhun nehri kaynaklarını bu bölgeden alır ve Göktürk Devleti’nin de başkenti yine bu yörede kurulmuştur. İnanca göre bütün büyük devletlerin başkenti burada kurulmalı idi. Bazı kaynaklarda Toprak (Yer) Tanrıçasının oğlunun adının Kılan olduğundan bahsedilir.
Itoga Hanım
Itoga Hanım - Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde tarla tanrıçası. İtöge Hanım da denir. Tarlaları ve ekenekleri korur. Etügen ile aynı Tanrıça olduğunu ileri süren görüşler vardır. Bazen de Etügen'in emrindeki başka bir tanrıça olarak görünür. Sözcük, ıdık, İdi isimleriyle bağlantılıdır. Moğolcada İtge/İtege, Tuva dilinde İdeg sözcükleri umut demektir.
Natıkay
Natıkay veya Natıgay - Türk ve Moğol mitolojisinde Toprak Tanrısı. Ötüken'in eşi olarak görülür. Çocukları, hayvanları ve bitkileri korur. Marko Polo’nun Seyahatnamesinde adı geçer. Moğollar tarafından saygı gösterilen bir Tanrı olduğundan bahsedilir. Onun için keçeden ve kumaştan bir saygı alanı yapılırdı. Erkekler sağ, kadınlar sol ve çocuklar önüne dizilirdi.
Etimoloji
(Et/Ed) ve (Öt) kökünden türemiştir. Ötümek (dua etmek), etmek (gücü yetmek) ve utağan (döl yatağı) anlamlarını içerir. Etene ise plasenta demektir. Etki gücü anlamını da taşır. Moğolca Udaga fiili zamanın geçişini ifade eder.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar
- ^ The Travels of Marco Polo, Aldo Ricci, Luigi Foscolo Benedetto, Translated Into English from the Text of L.F. Benedetto
- ^ Original Institutions of Self-Organization Among Mongols, Erjen Khamaganova, Indiana University, Bloomington, USA
- ^ Travels Of Marco Polo, Henry Yule - (London, J. Murray, 1871) Chapter LIII and Chapter XX 8 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Etugen Turk Mogol ve Altay mitolojisinde Yeryuzu Tanricasi Utugen veya Itugen olarak da soylenir Ozellikleri ve onemiToprak ve yeri temsil eder Devleti ve egemenligi korur Topragi ve toprakla ilgili tum unsurlari bitkileri ve hayvanlari korur Konur kahverengi saclari vardir Topraga dayali uretimi tarimi ve hasadi korur Insanlarin bilmedigi ulasamadigi bir yerde topraktan kerpicten yapilmis evinde yasar Son derece alcakgonulludur Mecazen emegi ve helal kazanci simgeler Otugen Otuken ayni zamanda Turklerin yeryuzunde ilk var oldugu ve oradan Dunya ya dagildigi yerin adi olarak da kabul edilmektedir Orhun nehri kaynaklarini bu bolgeden alir ve Gokturk Devleti nin de baskenti yine bu yorede kurulmustur Inanca gore butun buyuk devletlerin baskenti burada kurulmali idi Bazi kaynaklarda Toprak Yer Tanricasinin oglunun adinin Kilan oldugundan bahsedilir Itoga Hanim Itoga Hanim Turk Mogol ve Altay mitolojisinde tarla tanricasi Itoge Hanim da denir Tarlalari ve ekenekleri korur Etugen ile ayni Tanrica oldugunu ileri suren gorusler vardir Bazen de Etugen in emrindeki baska bir tanrica olarak gorunur Sozcuk idik Idi isimleriyle baglantilidir Mogolcada Itge Itege Tuva dilinde Ideg sozcukleri umut demektir NatikayNatikay veya Natigay Turk ve Mogol mitolojisinde Toprak Tanrisi Otuken in esi olarak gorulur Cocuklari hayvanlari ve bitkileri korur Marko Polo nun Seyahatnamesinde adi gecer Mogollar tarafindan saygi gosterilen bir Tanri oldugundan bahsedilir Onun icin keceden ve kumastan bir saygi alani yapilirdi Erkekler sag kadinlar sol ve cocuklar onune dizilirdi Etimoloji Et Ed ve Ot kokunden turemistir Otumek dua etmek etmek gucu yetmek ve utagan dol yatagi anlamlarini icerir Etene ise plasenta demektir Etki gucu anlamini da tasir Mogolca Udaga fiili zamanin gecisini ifade eder KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dipnotlar The Travels of Marco Polo Aldo Ricci Luigi Foscolo Benedetto Translated Into English from the Text of L F Benedetto Original Institutions of Self Organization Among Mongols Erjen Khamaganova Indiana University Bloomington USA Travels Of Marco Polo Henry Yule London J Murray 1871 Chapter LIII and Chapter XX 8 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizOtuken Toprak AnaTurk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz