Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Keçi evrimi, doğal seçilim yoluyla evrim yoluyla yerli keçilerin var olduğu süreçtir. Yaban keçileri, modern insanlar tarafından evcilleştirilen ilk türlerden biriydi ve evcilleştirilme tarihi genellikle MÖ 8.000 olarak kabul edildi.Yerli keçiler, Orta Doğu ve Orta Asya'da , özellikle orman ve dağlar olmak üzere, Türkiye'den Türkmenistan'a kadar bir alanı kapsayan, belirgin şekilde sert ortamlarda bulunan orta boy memelilerdir. Keçiler, bizon, inek ve koyun gibi çeşitli geviş getirenleri içeren geniş ve kalabalık bir grup olan Bovidae ailesinin bir parçasıdır. Bovidlerin hepsi, toynak ve otçul bir diyet gibi birçok özelliği paylaşır ve birçok dişiyle birlikte tüm erkeklerin boynuzları vardır. Bovidler, erken Miyosen çağında geyik ve zürafalardan ayrılmaya başladı. Keçileri, dağ keçilerini ve koyunları içeren Caprinae alt familyasının, diğer bovidlerden geç Miyosen gibi erken bir tarihte ayrıldığı ve grubun en büyük çeşitliliğine buzul çağlarında ulaştığı düşünülmektedir.
Caprini oymağı daha sonra Avrasya'nın dağlık bölgelerine gelen ve daha fazla coğrafi ayrılığa tepki olarak keçi ve koyun olarak ayrılan Capridlerden gelişecekti. Koyunların ataları dağ eteklerinde kalmış, keçilerin ataları daha yükseklere çıkmıştı. Bu farklılık, keçilerin atalarının dağlık bir çevreye adapte olmalarına ve türe özgü olduğu düşünülen birçok özelliğin oluşmasına neden olmuştur. Buz çağları boyunca, Capri adı verilen bir cins evrimleşti ve daha sonra birkaç dağ keçisi türüyle birlikte modern keçi türlerine ayrılacak.
Yaygın olarak, en erken evcilleştirmenin Zagros Dağları'ndaki bezoar dağ keçisi olduğu kabul edilir. Bu en erken evcilleştirilmiş keçiler, neolitik çiftçiler için et ve süt, ayrıca konutlar ve aletler inşa etmek için gereken birçok malzemeyi sağladı. Keçilerin evcilleştirilmesinin ardından, süt üretiminin maksimize edilmesi ve et dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için 300'den fazla ırk oluşturulmuştur. Evcilleştirme ve sonuçta ortaya çıkan seçici yetiştirme, keçilerin insanlara tutarlı yakınlıktan etkilendiği düşünülen davranış geliştirmesiyle, keçi evriminin yönü üzerinde önemli bir etkiye sahipti. Seçici yetiştirme, modern keçilerin fiziksel çeşitliliğini de önemli ölçüde artırarak yaban keçilerinde görülmeyen özellikleri ortaya çıkardı.
Bovidae ailesinin evrimi
Bovidlerin en yakın akrabaları, grubun evrimsel soyunun başlarından ayırdığı cervidler ve zürafalardır. Sığırların yaklaşık 20 milyon yıl önce, Miyosen çağının başlarında geyik ve zürafalardan ayrıldığına inanılır. Bu erken dönem sığırların Eski Dünya'daki ormanlık ortamlarda yaşamış olmaları muhtemeldi ve küçük boyutlu ve geyik benzeriydiler.
Bilinen en eski Bovid, modern nilgai ve dört boynuzlu antilop ile yakından ilişkili olan ve Avrasya'nın çoğunda yaşayan küçük antilop benzeri hayvanların bir cinsi olan Eotragus'tur. Eotragus hakkında doğrudan çok az şey bilinmesine rağmen, taçlı dişler de dahil olmak üzere modern ineklerin karakteristik özelliklerinin çoğu gözlemlenmiştir. Eotragus'un ormanda maruz kalmış olabileceği daha sert bitki örtüsü ile başa çıkmak için taçlı dişlerin evrimleştiği varsayılmaktadır. Bu özellikler daha sonra ovalara taşınacak, bu da büyükbaş hayvanların çeşitli otları işlemede ustalaşmasına ve açık ortamlardaki başarılarına yol açacaktı. Boynuzlar aynı zamanda Eotragus fosillerinde de gözlenmiştir ve modern ineklerde olduğu gibi, erkeklerde baskınlık göstermek ve eşleri cezbetmek için muhtemelen kullanılmıştır. Potansiyel saldırganlara karşı caydırıcı ve yırtıcılara karşı bir silah olarak ikiye katlanmaları da mümkündür.
Bu erken dönemdeki ineklerde de biçim ve işlev açısından modern ineklerin toynaklarına benzeyen toynaklarbvardı. Eotragus ormanlık ortamlarda yaşadığından, birçok modern inek ile karşılaştırıldığında küçük kaldı. Bovidae familyasının birçok modern üyesinin karakteristik büyük boyutu, en eski bovid türlerinde bulunmamakla birlikte, üyeler otlaklar ve savanlar gibi daha açık ortamları işgal etmeye başladıkça Eotragus'tan kısa süre sonra bulunan hayvanlarda belirgin hale geldi.
Ailenin doğal tarihinin başlarında, sırasıyla Afrika ve Avrasya'dan gelen Boodontia ve Aegodontia dallarında bir farklılık vardı. Bu farklılık genellikle iki kara parçası arasındaki anlık kıtasal bölünmeye atfedilir. Coğrafi bölünme ortadan kalktıkça, kıtalar daha sonra yeniden birleştikten sonra iki kuşak bir arada var olmaya başladı. Modern keçiler, Bovinae alt ailesi dışındaki tüm sığırları kapsayan oymağının ilk üyelerinden gelmektedir. Genel olarak, modern sığırlar, sosyallikleri gibi davranışlarında, bazıları yalnızken, diğerleri gruplar halindeyken büyük ölçüde farklılık gösterir. Bu nedenle, bu erken dönem sığırlarının davranışları hakkında çok az araştırma yapılabilir. Bu da onları nispeten incelenmemiş halde bırakır.
Miyosen dönemi, Caprinae alt ailesinin ayrılması
Yaklaşık 15 milyon yıl önce, geç Miyosen döneminde, Bovidae ailesi, ağırlıklı olarak Asya'da yaklaşık 15 farklı cinse yayıldı. Bunu takiben, ailenin çeşitliliği çarpıcı biçimde artar ve Miyosen'in sonunda toplam 70 cinsin var olduğu söylenir. Bovidae'nin başarısı, genellikle ovalar arasında hızla hareket etme ve taçlı dişleri nedeniyle içlerinde bulunan sert otlarla başa çıkma yeteneklerine bağlanır. Birçok türün Afrika'da da iyi performans göstermesine rağmen, Asya'da antik sığırlardan önemli ölçüde yararlanan otlakların bolluğu, genellikle ailenin Asya'daki daha büyük başarısının nedeni olarak kabul edilir. Geç Miyosen'in ortasındaki bu hızlı çeşitlenme döneminde, Caprinae diğer Bovidae'den ayrıldı. Bu erken dönem Kapridlerin genellikle orta boy keçi benzeri memelilerin bir cinsi olan Serow'a benzediği düşünülür. Kapridler, Cervidae'nin (Geyik) yoğun olarak yaşadığı ovalardan uzakta nişlerini bulmak zorunda kaldılar ve böylece zorlu ortamlarda hayatta kalmak için gereken karakteristik çevikliği geliştirdiler. Farklı kaprid türleri tarafından işgal edilen habitatlar gözle görülür şekilde farklılaşacaktı ve grubun üyeleri o zamandan beri çöller, tundra ve alpin ortamları arasında değişen alanlarda bulundu. Bununla birlikte, daha sert ortamlara evrensel bağımlılıkları, alt familyanın Asya'da, diğer birçok canlı grup gibi, Afrika'dan çok daha başarılı olduğu anlamına geliyordu..
Caprinae alt familyasının ayrışmasını izleyen doğa tarihi
Caprinae alt ailesi de keçi ve koyunları içeren grup olan Caprini oymağına bölünmüştür. Seçici baskı genellikle Caprini ve diğer Caprinae arasındaki bölünmenin nedeni olarak kabul edilir, grubun ilk üyeleri dağlık bölgelere taşınır, avcılara uyum sağlamak ve onlardan kaçmak için belirli özellikler geliştirir. Daha sonra keçiler ve koyunlar arasındaki bölünme, coğrafyadaki daha fazla ayrılma nedeniyle meydana geldi, ikincisi dağ eteklerini işgal etti ve ilki daha yüksek irtifalara taşındı. Bu ayrılma ve sonraki evrimleşme, daha yüksek irtifalara uyum, avcılardan daha kolay kaçınmaya izin verdiği için, avcılardan kaçma ihtiyacına da atfedilir. Buna karşılık koyunlar, yırtıcı hayvanların oluşturduğu tehditle mücadele etmek için sürü davranışı geliştirdi. Dağlarda kalanlar daha sonra, en son buzul çağında, modern keçileri ve çeşitli dağ keçilerini kapsayan Capra cinsini oluşturacaktı. Bu zamana kadar, daha geniş olan Caprinae alt ailesi, bir düşüş yaşamadan önce en büyük çeşitlilik düzeyine ulaşmıştı.
Daha yüksek irtifalara uyum sağlama ihtiyacı, keçilerde merakın gelişimine ve aksi takdirde zehirli olabilecek bitkileri sindirme yeteneklerine muhtemelen katkıda bulunan bir faktör olan, alçak ve kolay erişilebilir çim eksikliği nedeniyle tarama davranışının gelişmesine neden oldu. Aynı zamanda, ağaçlara ve kayalara tırmanma yeteneğinin gelişmesiyle sonuçlanmıştır; bu, bu tür davranışları düzenli olarak uygulayan tek bovidler oldukları için keçilere özgü bir yetenektir. Keçilerin her türlü malzemeyi yiyebilen ve çitle zaptedilmesi zor canlılar olduğu şeklindeki popüler anlayış, sıra dışı bir ortama uyum sağlama ihtiyacının bir sonucu olarak ortaya çıkan yukarıda bahsedilen özelliklerden kaynaklanmaktadır. Keçileri çitlerle sınırlamanın zorluğu, zorlu, dağlık bir araziye tepki olarak gelişen doğal olarak yüksek zekalarından da kaynaklanmaktadır. Sosyal olmalarına ve gruplar halinde yaşamalarına rağmen, bağları nispeten zayıftır ve genellikle, özellikle yemek yerken, yırtıcılardan nispeten güvenli bir ortamda yaşamanın bir sonucu olarak, birbirine yakın durmazlar. Bu aynı zamanda, yavrularının birbirine yakın kalmasını sağlayan Koyunların tam tersine, çocuklarının birbirinden biraz yayılmış şekilde uzanmasına izin veren keçi annelerinin alışılmadık davranışlarına da yansır.
Evcilleştirme
Tahminler farklılık gösterse de, genellikle keçilerin ilk kez yaklaşık 9.500-9.900 yıl önce evcilleştirildiği kabul edilir. Bu, yaklaşık 6.500 yıl önce İran'da ve 2.500 yıl önce Türkiye'nin doğusunda ayrı evcilleştirme örnekleri olmasına rağmen, Güneydoğu Anadolu'da meydana geldi. Bugün evcilleştirilmiş keçilerin çoğu, ilkinden değil, son iki vakadan gelmektedir.Batı Asya'da yaklaşık 8.000 yıl öncesine ait evcilleştirmeye ilişkin başka kanıtlar da mevcuttur. Erken keçi evcilleştirmesi, neolitik çiftçiler için et, süt, giysi ve yakıt sağlayabiliyordu ve kalıntıları barınak ve silah yapımında da kullanılmış olabilirdi. Evcilleştirme süreci, keçi popülasyonunun hem evrimsel gelişim hızını hem de genetik çeşitliliğini hızla artırdı ve şu anda çeşitli amaçlara hizmet eden 300 ırk kaydedildi.
Diğer hayvanlarda görülenlerle tutarlı olarak, keçilerin davranışları, evcilleştirmeden bu yana, insanlarla binlerce yıllık etkileşimden ve seçici üremeden kaynaklanan hızlandırılmış evrime yanıt olarak değişmiştir. Queen Mary Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalar, keçilerin insan varlığına uyum sağlamalarının çeşitli yollarını belirledi. Özellikle keçilerin, yeni bir yapbozla veya eski bir yapbozla karşılaşıldığında, gözlerini insan arkadaşlarına çevireceklerine karar verdiler. Araştırmacılar, keçilere içinde gıda bulunan ve açılmayan bir kutu verdi. Daha önce keçilere aynı, ancak açılabilen bir kutu verilmişti. Yukarıda bahsedildiği gibi, dönmeden önce açılamayan kutu ile karşılaştıklarında keçiler insan arkadaşına bakardı. Bu, köpeklerde ve diğer evcil hayvanlarda da görülen bir davranış olan yardım için insan aradıklarını gösterir. Araştırma ayrıca, keçilerin bu insanlara sormaya daha istekli olmasının da gösterdiği gibi, yüzü öne bakan bir insanın daha dikkatli ve yardımsever olarak görüldüğü sonucuna varmıştır. Çalışma, bunun, özellikle görsel yardım olmak üzere, sorunları çözerken insan yardımına bağımlılığın kanıtı olduğu sonucuna varmıştır. Seçici baskı, türlerin fiziksel çeşitliliğini de genişletti ve vahşi doğada normal kabul edilenden daha fazla belirli bir ürün (süt veya et) üreten popülasyonlarla sonuçlandı.
Kaynakça
- ^ "Breeds of Livestock; Goats: (Capra hircus)". Oklahoma State University Board of Regents.
- ^ Savage, R.J.G.; Long, M.R. (1986). Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. pp. 232–5. .
- ^ a b c d Geist, Valerius (1984). Macdonald, D. (ed.). The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. pp. 584–587.
- ^ a b Naderi (2008). "The goat domestication process inferred from large-scale mitochondrial DNA analysis of wild and domestic individuals". Proceedings of the National Academy of Sciences. 105 (46): 17659-17664. doi:10.1073/pnas.0804782105. (PMC) 2584717 $2. (PMID) 19004765.
- ^ a b Hirst, K. Kris. "The History of the Domestication of Goats". About.com. Accessed August 18, 2008.
- ^ a b Deamer, Kacey (July 15, 2016), Man's New Best Friend Is a Goat?, Live Science
- ^ Prothero, D. R.; Schoch, R. M. (2002). Horns, Tusks, and Flippers: the Evolution of Hoofed Mammals. Baltimore: Johns Hopkins University Press. pp. 87–90.
- ^ Lundrigan (1996). "Morphology of Horns and Fighting Behavior in the Family Bovidae". Journal of Mammalogy. 77 (2): 462-475. doi:10.2307/1382822.
- ^ Hassanin (1999). "The Tribal Radiation of the Family Bovidae (Artiodactyla) and the Evolution of the Mitochondrial Cytochrome b Gene". Molecular Phylogenetics and Evolution. 13 (2): 227-243. doi:10.1006/mpev.1999.0619. (PMID) 10603253.
- ^ Savage, R.J.G.; Long, M.R. (1986). Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. p. 232.
- ^ "War on Weeds," Rails to Trails Magazine, Spring 2004, p. 3
- ^ Fowler, M.E. Restraint and Handling of Wild and Domestic Animals, 3rd Ed, Witley-Blackwell, 2008 p. 144
- ^ Maisels, C.K. The Near East: Archaeology in the Cradle of Civilization Routledge, 1999; p.124
- ^ Nawroth (2016). "Goats display audience-dependent human-directed gazing behaviour in a problem-solving task". Biology Letters. 12 (7): 20160283. doi:10.1098/rsbl.2016.0283. (PMC) 4971169 $2. (PMID) 27381884.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Keci evrimi dogal secilim yoluyla evrim yoluyla yerli kecilerin var oldugu surectir Yaban kecileri modern insanlar tarafindan evcillestirilen ilk turlerden biriydi ve evcillestirilme tarihi genellikle MO 8 000 olarak kabul edildi Yerli keciler Orta Dogu ve Orta Asya da ozellikle orman ve daglar olmak uzere Turkiye den Turkmenistan a kadar bir alani kapsayan belirgin sekilde sert ortamlarda bulunan orta boy memelilerdir Keciler bizon inek ve koyun gibi cesitli gevis getirenleri iceren genis ve kalabalik bir grup olan Bovidae ailesinin bir parcasidir Bovidlerin hepsi toynak ve otcul bir diyet gibi bircok ozelligi paylasir ve bircok disiyle birlikte tum erkeklerin boynuzlari vardir Bovidler erken Miyosen caginda geyik ve zurafalardan ayrilmaya basladi Kecileri dag kecilerini ve koyunlari iceren Caprinae alt familyasinin diger bovidlerden gec Miyosen gibi erken bir tarihte ayrildigi ve grubun en buyuk cesitliligine buzul caglarinda ulastigi dusunulmektedir Teke Caprini oymagi daha sonra Avrasya nin daglik bolgelerine gelen ve daha fazla cografi ayriliga tepki olarak keci ve koyun olarak ayrilan Capridlerden gelisecekti Koyunlarin atalari dag eteklerinde kalmis kecilerin atalari daha yukseklere cikmisti Bu farklilik kecilerin atalarinin daglik bir cevreye adapte olmalarina ve ture ozgu oldugu dusunulen bircok ozelligin olusmasina neden olmustur Buz caglari boyunca Capri adi verilen bir cins evrimlesti ve daha sonra birkac dag kecisi turuyle birlikte modern keci turlerine ayrilacak Yaygin olarak en erken evcillestirmenin Zagros Daglari ndaki bezoar dag kecisi oldugu kabul edilir Bu en erken evcillestirilmis keciler neolitik ciftciler icin et ve sut ayrica konutlar ve aletler insa etmek icin gereken bircok malzemeyi sagladi Kecilerin evcillestirilmesinin ardindan sut uretiminin maksimize edilmesi ve et dahil olmak uzere cesitli amaclar icin 300 den fazla irk olusturulmustur Evcillestirme ve sonucta ortaya cikan secici yetistirme kecilerin insanlara tutarli yakinliktan etkilendigi dusunulen davranis gelistirmesiyle keci evriminin yonu uzerinde onemli bir etkiye sahipti Secici yetistirme modern kecilerin fiziksel cesitliligini de onemli olcude artirarak yaban kecilerinde gorulmeyen ozellikleri ortaya cikardi Bovidae ailesinin evrimiGeyik benzeri kucuk bir memeli olan Eotragus bilinen en eski bovid cinsidir Bovidlerin en yakin akrabalari grubun evrimsel soyunun baslarindan ayirdigi cervidler ve zurafalardir Sigirlarin yaklasik 20 milyon yil once Miyosen caginin baslarinda geyik ve zurafalardan ayrildigina inanilir Bu erken donem sigirlarin Eski Dunya daki ormanlik ortamlarda yasamis olmalari muhtemeldi ve kucuk boyutlu ve geyik benzeriydiler Bilinen en eski Bovid modern nilgai ve dort boynuzlu antilop ile yakindan iliskili olan ve Avrasya nin cogunda yasayan kucuk antilop benzeri hayvanlarin bir cinsi olan Eotragus tur Eotragus hakkinda dogrudan cok az sey bilinmesine ragmen tacli disler de dahil olmak uzere modern ineklerin karakteristik ozelliklerinin cogu gozlemlenmistir Eotragus un ormanda maruz kalmis olabilecegi daha sert bitki ortusu ile basa cikmak icin tacli dislerin evrimlestigi varsayilmaktadir Bu ozellikler daha sonra ovalara tasinacak bu da buyukbas hayvanlarin cesitli otlari islemede ustalasmasina ve acik ortamlardaki basarilarina yol acacakti Boynuzlar ayni zamanda Eotragus fosillerinde de gozlenmistir ve modern ineklerde oldugu gibi erkeklerde baskinlik gostermek ve esleri cezbetmek icin muhtemelen kullanilmistir Potansiyel saldirganlara karsi caydirici ve yirticilara karsi bir silah olarak ikiye katlanmalari da mumkundur Bu erken donemdeki ineklerde de bicim ve islev acisindan modern ineklerin toynaklarina benzeyen toynaklarbvardi Eotragus ormanlik ortamlarda yasadigindan bircok modern inek ile karsilastirildiginda kucuk kaldi Bovidae familyasinin bircok modern uyesinin karakteristik buyuk boyutu en eski bovid turlerinde bulunmamakla birlikte uyeler otlaklar ve savanlar gibi daha acik ortamlari isgal etmeye basladikca Eotragus tan kisa sure sonra bulunan hayvanlarda belirgin hale geldi Ailenin dogal tarihinin baslarinda sirasiyla Afrika ve Avrasya dan gelen Boodontia ve Aegodontia dallarinda bir farklilik vardi Bu farklilik genellikle iki kara parcasi arasindaki anlik kitasal bolunmeye atfedilir Cografi bolunme ortadan kalktikca kitalar daha sonra yeniden birlestikten sonra iki kusak bir arada var olmaya basladi Modern keciler Bovinae alt ailesi disindaki tum sigirlari kapsayan oymaginin ilk uyelerinden gelmektedir Genel olarak modern sigirlar sosyallikleri gibi davranislarinda bazilari yalnizken digerleri gruplar halindeyken buyuk olcude farklilik gosterir Bu nedenle bu erken donem sigirlarinin davranislari hakkinda cok az arastirma yapilabilir Bu da onlari nispeten incelenmemis halde birakir Miyosen donemi Caprinae alt ailesinin ayrilmasiYaklasik 15 milyon yil once gec Miyosen doneminde Bovidae ailesi agirlikli olarak Asya da yaklasik 15 farkli cinse yayildi Bunu takiben ailenin cesitliligi carpici bicimde artar ve Miyosen in sonunda toplam 70 cinsin var oldugu soylenir Bovidae nin basarisi genellikle ovalar arasinda hizla hareket etme ve tacli disleri nedeniyle iclerinde bulunan sert otlarla basa cikma yeteneklerine baglanir Bircok turun Afrika da da iyi performans gostermesine ragmen Asya da antik sigirlardan onemli olcude yararlanan otlaklarin bollugu genellikle ailenin Asya daki daha buyuk basarisinin nedeni olarak kabul edilir Gec Miyosen in ortasindaki bu hizli cesitlenme doneminde Caprinae diger Bovidae den ayrildi Bu erken donem Kapridlerin genellikle orta boy keci benzeri memelilerin bir cinsi olan Serow a benzedigi dusunulur Kapridler Cervidae nin Geyik yogun olarak yasadigi ovalardan uzakta nislerini bulmak zorunda kaldilar ve boylece zorlu ortamlarda hayatta kalmak icin gereken karakteristik cevikligi gelistirdiler Farkli kaprid turleri tarafindan isgal edilen habitatlar gozle gorulur sekilde farklilasacakti ve grubun uyeleri o zamandan beri coller tundra ve alpin ortamlari arasinda degisen alanlarda bulundu Bununla birlikte daha sert ortamlara evrensel bagimliliklari alt familyanin Asya da diger bircok canli grup gibi Afrika dan cok daha basarili oldugu anlamina geliyordu Caprinae alt familyasinin ayrismasini izleyen doga tarihiCaprinae alt ailesi de keci ve koyunlari iceren grup olan Caprini oymagina bolunmustur Secici baski genellikle Caprini ve diger Caprinae arasindaki bolunmenin nedeni olarak kabul edilir grubun ilk uyeleri daglik bolgelere tasinir avcilara uyum saglamak ve onlardan kacmak icin belirli ozellikler gelistirir Daha sonra keciler ve koyunlar arasindaki bolunme cografyadaki daha fazla ayrilma nedeniyle meydana geldi ikincisi dag eteklerini isgal etti ve ilki daha yuksek irtifalara tasindi Bu ayrilma ve sonraki evrimlesme daha yuksek irtifalara uyum avcilardan daha kolay kacinmaya izin verdigi icin avcilardan kacma ihtiyacina da atfedilir Buna karsilik koyunlar yirtici hayvanlarin olusturdugu tehditle mucadele etmek icin suru davranisi gelistirdi Daglarda kalanlar daha sonra en son buzul caginda modern kecileri ve cesitli dag kecilerini kapsayan Capra cinsini olusturacakti Bu zamana kadar daha genis olan Caprinae alt ailesi bir dusus yasamadan once en buyuk cesitlilik duzeyine ulasmisti Daha yuksek irtifalara uyum saglama ihtiyaci kecilerde merakin gelisimine ve aksi takdirde zehirli olabilecek bitkileri sindirme yeteneklerine muhtemelen katkida bulunan bir faktor olan alcak ve kolay erisilebilir cim eksikligi nedeniyle tarama davranisinin gelismesine neden oldu Ayni zamanda agaclara ve kayalara tirmanma yeteneginin gelismesiyle sonuclanmistir bu bu tur davranislari duzenli olarak uygulayan tek bovidler olduklari icin kecilere ozgu bir yetenektir Kecilerin her turlu malzemeyi yiyebilen ve citle zaptedilmesi zor canlilar oldugu seklindeki populer anlayis sira disi bir ortama uyum saglama ihtiyacinin bir sonucu olarak ortaya cikan yukarida bahsedilen ozelliklerden kaynaklanmaktadir Kecileri citlerle sinirlamanin zorlugu zorlu daglik bir araziye tepki olarak gelisen dogal olarak yuksek zekalarindan da kaynaklanmaktadir Sosyal olmalarina ve gruplar halinde yasamalarina ragmen baglari nispeten zayiftir ve genellikle ozellikle yemek yerken yirticilardan nispeten guvenli bir ortamda yasamanin bir sonucu olarak birbirine yakin durmazlar Bu ayni zamanda yavrularinin birbirine yakin kalmasini saglayan Koyunlarin tam tersine cocuklarinin birbirinden biraz yayilmis sekilde uzanmasina izin veren keci annelerinin alisilmadik davranislarina da yansir EvcillestirmeEtiketli evcil bir keci Tahminler farklilik gosterse de genellikle kecilerin ilk kez yaklasik 9 500 9 900 yil once evcillestirildigi kabul edilir Bu yaklasik 6 500 yil once Iran da ve 2 500 yil once Turkiye nin dogusunda ayri evcillestirme ornekleri olmasina ragmen Guneydogu Anadolu da meydana geldi Bugun evcillestirilmis kecilerin cogu ilkinden degil son iki vakadan gelmektedir Bati Asya da yaklasik 8 000 yil oncesine ait evcillestirmeye iliskin baska kanitlar da mevcuttur Erken keci evcillestirmesi neolitik ciftciler icin et sut giysi ve yakit saglayabiliyordu ve kalintilari barinak ve silah yapiminda da kullanilmis olabilirdi Evcillestirme sureci keci populasyonunun hem evrimsel gelisim hizini hem de genetik cesitliligini hizla artirdi ve su anda cesitli amaclara hizmet eden 300 irk kaydedildi Diger hayvanlarda gorulenlerle tutarli olarak kecilerin davranislari evcillestirmeden bu yana insanlarla binlerce yillik etkilesimden ve secici uremeden kaynaklanan hizlandirilmis evrime yanit olarak degismistir Queen Mary Universitesi tarafindan yapilan arastirmalar kecilerin insan varligina uyum saglamalarinin cesitli yollarini belirledi Ozellikle kecilerin yeni bir yapbozla veya eski bir yapbozla karsilasildiginda gozlerini insan arkadaslarina cevireceklerine karar verdiler Arastirmacilar kecilere icinde gida bulunan ve acilmayan bir kutu verdi Daha once kecilere ayni ancak acilabilen bir kutu verilmisti Yukarida bahsedildigi gibi donmeden once acilamayan kutu ile karsilastiklarinda keciler insan arkadasina bakardi Bu kopeklerde ve diger evcil hayvanlarda da gorulen bir davranis olan yardim icin insan aradiklarini gosterir Arastirma ayrica kecilerin bu insanlara sormaya daha istekli olmasinin da gosterdigi gibi yuzu one bakan bir insanin daha dikkatli ve yardimsever olarak goruldugu sonucuna varmistir Calisma bunun ozellikle gorsel yardim olmak uzere sorunlari cozerken insan yardimina bagimliligin kaniti oldugu sonucuna varmistir Secici baski turlerin fiziksel cesitliligini de genisletti ve vahsi dogada normal kabul edilenden daha fazla belirli bir urun sut veya et ureten populasyonlarla sonuclandi Kaynakca Breeds of Livestock Goats Capra hircus Oklahoma State University Board of Regents Savage R J G Long M R 1986 Mammal Evolution an illustrated guide New York Facts on File pp 232 5 978 0 8160 1194 0 a b c d Geist Valerius 1984 Macdonald D ed The Encyclopedia of Mammals New York Facts on File pp 584 587 0 87196 871 1 a b Naderi 2008 The goat domestication process inferred from large scale mitochondrial DNA analysis of wild and domestic individuals Proceedings of the National Academy of Sciences 105 46 17659 17664 doi 10 1073 pnas 0804782105 PMC 2584717 2 PMID 19004765 a b Hirst K Kris The History of the Domestication of Goats About com Accessed August 18 2008 a b Deamer Kacey July 15 2016 Man s New Best Friend Is a Goat Live Science Prothero D R Schoch R M 2002 Horns Tusks and Flippers the Evolution of Hoofed Mammals Baltimore Johns Hopkins University Press pp 87 90 Lundrigan 1996 Morphology of Horns and Fighting Behavior in the Family Bovidae Journal of Mammalogy 77 2 462 475 doi 10 2307 1382822 Hassanin 1999 The Tribal Radiation of the Family Bovidae Artiodactyla and the Evolution of the Mitochondrial Cytochrome b Gene Molecular Phylogenetics and Evolution 13 2 227 243 doi 10 1006 mpev 1999 0619 PMID 10603253 Savage R J G Long M R 1986 Mammal Evolution an illustrated guide New York Facts on File p 232 War on Weeds Rails to Trails Magazine Spring 2004 p 3 Fowler M E Restraint and Handling of Wild and Domestic Animals 3rd Ed Witley Blackwell 2008 p 144 Maisels C K The Near East Archaeology in the Cradle of Civilization Routledge 1999 p 124 Nawroth 2016 Goats display audience dependent human directed gazing behaviour in a problem solving task Biology Letters 12 7 20160283 doi 10 1098 rsbl 2016 0283 PMC 4971169 2 PMID 27381884