Eşmepınar, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
Eşmepınar | |
---|---|
Köyden bir görünüm | |
Ardahan'ın konumu | |
Eşmepınar Eşmepınar'ın Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Çıldır |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 1889 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 296 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Eşmepınar’ın bilinen en eski adı Prut ya da Pruti’dir. Bununla birlikte, Gürcüce iki farklı biçimde (ფრუტი: "prut'i" ya da ფრუთი: "pruti") yazılan bu yer adının kökeni ve anlamı konusunda kesin bilgi yoktur. I. Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, Pruti adının Türkçe ve Ermenice olmamasından hareketle Gürcüce eğri anlamına gelen “brude” (ბრუდე) kelimesinden geliyor olabileceğini ileri sürmüştür.
Pruti, erken dönem Osmanlı kayıtlarından biri olan 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’da ve daha geç tarihli Osmanlı tahriri Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır’da Purud (پورود) olarak geçer.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda bölgeyi ele geçiren Ruslar ise köyün adını Purut/Prut (Пурут/Прут) biçiminde kaydetmişlerdir.
Osmanlı dönemi sonrasında da köyün adı Purut olarak yazılmıştır. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı yayında köyün adı Purut (پوروت) olarak geçer. İçişleri Bakanlığı'nın 1968 tarihli Köylerimiz adlı yayınında ise, köyün yeni adı Eşmepınar, eski adı da Purut olarak verilmiştir. Bu kayıtlardan da anlaşılacağı gibi Pruti olan köyün adı zaman içinde Purud ve Purut olarak değişikliğe uğramış, "yabancı kökten geldiği" gerekçesiyle de Eşmepınar olarak değiştirilmiştir.
Tarihsel Tao-Klarceti bölgesinin Çrdili kesiminde yer alan Pruti’nin eski bir yerleşme olduğu, Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakların tahririni içeren 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’da kayıtlı olmasından da anlaşılmaktadır. Pruti, erken Orta Çağ'da Gürcü Krallığı sınırları içinde kalan bölgede yer alıyordu. 11. yüzyılın son çeyreğinde Büyük Selçuklu egemenliğine giren bölge, daha sonra Samtshe-Saatabago (1268-1625) sınırları içinde kaldı. 16. yüzyılın sonlarına doğru Samtshe-Saatabago topraklarının büyük kısmını ele geçiren Osmanlılar burada Çıldır Eyaleti’ni kurdu ve Pruti de bu eyaletin içinde yer aldı.
1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre köyün nüfusu 16 haneden oluşuyordu. Bu tarihte köyde Gürcü soyadlarıyla birlikte Piraziz, Leona, Maharebel, Şedoşa, Papuna, Davita, Elisa, Manase gibi adlar taşıyan erkekler vergi yükümlüsü olarak kaydedilmiştir. Köy yıllık 11.000 akçe vergi ödüyordu. Bu tarihte köy Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Pruti, 18. yüzyılın başlarında da aynı idari konuma sahipti. Osmanlı döneminde Pruti bu eyalet sınırları içinde keten tarımı yapılan yerlerden biriydi.
Uzun süre Osmanlı yönetimi altında kalan Pruti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. Savaşın hemen sonrasında, 1878 yılında köyde 27 hane yaşıyordu. 1886 tarihli Rus nüfus kayıtlarına göre köyde 245 kişi yaşıyordu ve nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu.I. Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre ise, o tarihte Pruti’de 29 hanede 400 Müslüman Gürcü yaşıyordu.
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından Pruti bağımsız Gürcistan sınırları içinde yer aldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti kuvvetleri de Ardahan ve Artvin bölgeleri ile geçici olarak Batum'u fiilen sınırlarına kattı. 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Pruti’nin de içinde yer aldığı Ardahan ve Artvin bölgeleri Türkiye’ye bırakıldı.
Pruti köyünde günümüze ulaşmış önemli bir tarihsel yapı bulunmamaktadır. Bugünkü köyün merkezinde yapım tarihi bilinmeyen bir kilise varlığı bilinmektedir. Tek nefli bir yapı olan bu kiliseden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır.
Coğrafya
Eşmepınar köyü, Ardahan il merkezine 44 km, Çıldır ilçe merkezine ise 2 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 296 |
2021 | 305 |
2020 | 311 |
2019 | 318 |
2018 | 314 |
2017 | 325 |
2016 | 329 |
2015 | 331 |
2014 | 330 |
2013 | 336 |
2012 | 346 |
2011 | 349 |
2010 | 357 |
2009 | 362 |
2008 | 381 |
2007 | 396 |
2000 | 412 |
1990 | 643 |
1985 | 846 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Çıldır Eşmepınar Köy Nüfusu". Nufusune.com. 10 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde”, Sakartvelo gazetesi, 3 Ekim 1917, sayı. 216.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), yayımlayan: Sergi Cikia, Tiflis, 1958, 3. cilt, s. 390.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 300.
- ^ a b ""Çıldır kazası" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2019.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 743.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958), s. 390, II. (1941), s. 264.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 116.
- ^ "Yüzyılda Çıldır, Posof ve Büyük Ardahan Sancaklarında Zeyrek Tarımı" Yazar: Doğukan Özcan". 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2019.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt (1958), s. 390.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 216, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Eşmepınar, Çıldır için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Esmepinar Ardahan ilinin Cildir ilcesine bagli bir koydur EsmepinarKoyKoyden bir gorunumArdahan in konumuEsmepinarEsmepinar in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceCildirCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1889 mNufus 2022 Toplam296Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceEsmepinar in bilinen en eski adi Prut ya da Pruti dir Bununla birlikte Gurcuce iki farkli bicimde ფრუტი prut i ya da ფრუთი pruti yazilan bu yer adinin kokeni ve anlami konusunda kesin bilgi yoktur I Dunya Savasi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli Pruti adinin Turkce ve Ermenice olmamasindan hareketle Gurcuce egri anlamina gelen brude ბრუდე kelimesinden geliyor olabilecegini ileri surmustur Pruti erken donem Osmanli kayitlarindan biri olan 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan da ve daha gec tarihli Osmanli tahriri Defter i Caba i Eyalet i Cildir da Purud پورود olarak gecer 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sonunda bolgeyi ele geciren Ruslar ise koyun adini Purut Prut Purut Prut biciminde kaydetmislerdir Osmanli donemi sonrasinda da koyun adi Purut olarak yazilmistir Nitekim 1928 tarihli Osmanlica Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli yayinda koyun adi Purut پوروت olarak gecer Icisleri Bakanligi nin 1968 tarihli Koylerimiz adli yayininda ise koyun yeni adi Esmepinar eski adi da Purut olarak verilmistir Bu kayitlardan da anlasilacagi gibi Pruti olan koyun adi zaman icinde Purud ve Purut olarak degisiklige ugramis yabanci kokten geldigi gerekcesiyle de Esmepinar olarak degistirilmistir Tarihsel Tao Klarceti bolgesinin Crdili kesiminde yer alan Pruti nin eski bir yerlesme oldugu Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi topraklarin tahririni iceren 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan da kayitli olmasindan da anlasilmaktadir Pruti erken Orta Cag da Gurcu Kralligi sinirlari icinde kalan bolgede yer aliyordu 11 yuzyilin son ceyreginde Buyuk Selcuklu egemenligine giren bolge daha sonra Samtshe Saatabago 1268 1625 sinirlari icinde kaldi 16 yuzyilin sonlarina dogru Samtshe Saatabago topraklarinin buyuk kismini ele geciren Osmanlilar burada Cildir Eyaleti ni kurdu ve Pruti de bu eyaletin icinde yer aldi 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore koyun nufusu 16 haneden olusuyordu Bu tarihte koyde Gurcu soyadlariyla birlikte Piraziz Leona Maharebel Sedosa Papuna Davita Elisa Manase gibi adlar tasiyan erkekler vergi yukumlusu olarak kaydedilmistir Koy yillik 11 000 akce vergi oduyordu Bu tarihte koy Cildir livasinin Canbaz nahiyesine bagliydi Pruti 18 yuzyilin baslarinda da ayni idari konuma sahipti Osmanli doneminde Pruti bu eyalet sinirlari icinde keten tarimi yapilan yerlerden biriydi Uzun sure Osmanli yonetimi altinda kalan Pruti 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Rusya Imparatorlugu nun eline gecti Savasin hemen sonrasinda 1878 yilinda koyde 27 hane yasiyordu 1886 tarihli Rus nufus kayitlarina gore koyde 245 kisi yasiyordu ve nufusun tamami Turklerden olusuyordu I Dunya Savasi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore ise o tarihte Pruti de 29 hanede 400 Musluman Gurcu yasiyordu I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan Pruti bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde yer aldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti kuvvetleri de Ardahan ve Artvin bolgeleri ile gecici olarak Batum u fiilen sinirlarina katti 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Pruti nin de icinde yer aldigi Ardahan ve Artvin bolgeleri Turkiye ye birakildi Pruti koyunde gunumuze ulasmis onemli bir tarihsel yapi bulunmamaktadir Bugunku koyun merkezinde yapim tarihi bilinmeyen bir kilise varligi bilinmektedir Tek nefli bir yapi olan bu kiliseden geriye sadece yikintilar kalmistir CografyaEsmepinar koyu Ardahan il merkezine 44 km Cildir ilce merkezine ise 2 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2962021 3052020 3112019 3182018 3142017 3252016 3292015 3312014 3302013 3362012 3462011 3492010 3572009 3622008 3812007 3962000 4121990 6431985 846Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 4 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Cildir Esmepinar Koy Nufusu Nufusune com 10 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 3 Ekim 1917 sayi 216 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1958 3 cilt s 390 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 300 a b Cildir kazasi Rusca 18 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2019 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 763 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 743 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 390 II 1941 s 264 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 116 Yuzyilda Cildir Posof ve Buyuk Ardahan Sancaklarinda Zeyrek Tarimi Yazar Dogukan Ozcan 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2019 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt 1958 s 390 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 216 ISBN 9789941478178 a b YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarEsmepinar Cildir icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft