Keten (Latince Linum usitatissimum), Ketengiller familyasından keten cinsinin en yaygın türüdür. Haziran-Ağustos ayları arasında ipek gibi, mavimsi veya sarı renkli çiçekler açan bir bitkidir.
Keten | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Linum usitatissimum Linnaeus |
15–60 cm boylanabilir. Tohumu ve lifi için yetiştirilen bitkinin doğal ve kültür formları bulunur. Yaprakları sapsız, grimsi-yeşil renkli, dik veya yatık gövde üzerinde sıralanmışlardır. Ketenin kimyasal yapısında; %80 selüloz, %3 pektin, %10 su bulunur.
Tohumları %40-45 yağ içerir ve yağ eldesinde kullanılır. Keten yağı omega 3 yağ asitleri bakımından zengindir, "bezir yağı" olarak bilinen bu yağ boyacılıkta da kullanılır. Yağı alınan tohumlar hayvan yemi olarak kullanılır.
Keten her çeşit toprakta yetişebilir. nemli havayı, ise güneşli havayı sever. Anadolu'da keten yazlık ve güzlük olarak ekilmektedir. Kışlık ketenler Ağustos-Eylül, yazlık ketenler ise Mart ve Nisan aylarında ekilir. Lif ketenlerinin uzun boylu olanları makbuldür ve gübreli toprakta yetişir. Yağ ketenleri, iyice olgunlaştıktan sonra toplandığı halde, lif ketenleri olgunlaşmadan toplanır. Keten tohumları kapsülden dövülerek çıkarılır ve elenerek temizlenir. Gövdeler iyice ezilerek içinden lifleri çıkarılır. Demet haline getirilerek havuzlara daldırılır. Bir müddet bekletildikten sonra çıkarılıp kurutulur. Taraklardan geçirilerek düzeltilir ve yumaklar halinde hazırlanır.
Keten en eski kültür bitkilerindendir. Keten, 4000-5000 yıldan beri Yakın Doğu ve Akdeniz bölgelerinde lifi ve tohumları için yetiştirilmekte; dünyanın çok yerinde üretilmektedir. Mısır'da MÖ 4. yüzyılda keten yetiştirildiği, mabetler ve mezarlar üzerine yapılan resimlerden anlaşılmıştır. Dünya'da keten üretiminde ilk sırayı Rusya ve ikinci sırayı Polonya alır []. Memleketimizde bazı keten türleri tabii olarak yetişir. Türkiye'de Batı, İç Anadolu ve Karadeniz'de daha fazla olmak üzere Anadolu'nun çoğu yeridir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Keten Latince Linum usitatissimum Ketengiller familyasindan keten cinsinin en yaygin turudur Haziran Agustos aylari arasinda ipek gibi mavimsi veya sari renkli cicekler acan bir bitkidir KetenBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Magnoliopsida Iki cenekliler Takim MalpighialesFamilya LinaceaeCins LinumTur L usitatissimumIkili adlandirmaLinum usitatissimum Linnaeus 15 60 cm boylanabilir Tohumu ve lifi icin yetistirilen bitkinin dogal ve kultur formlari bulunur Yapraklari sapsiz grimsi yesil renkli dik veya yatik govde uzerinde siralanmislardir Ketenin kimyasal yapisinda 80 seluloz 3 pektin 10 su bulunur Tohumlari 40 45 yag icerir ve yag eldesinde kullanilir Keten yagi omega 3 yag asitleri bakimindan zengindir bezir yagi olarak bilinen bu yag boyacilikta da kullanilir Yagi alinan tohumlar hayvan yemi olarak kullanilir Keten her cesit toprakta yetisebilir nemli havayi ise gunesli havayi sever Anadolu da keten yazlik ve guzluk olarak ekilmektedir Kislik ketenler Agustos Eylul yazlik ketenler ise Mart ve Nisan aylarinda ekilir Lif ketenlerinin uzun boylu olanlari makbuldur ve gubreli toprakta yetisir Yag ketenleri iyice olgunlastiktan sonra toplandigi halde lif ketenleri olgunlasmadan toplanir Keten tohumlari kapsulden dovulerek cikarilir ve elenerek temizlenir Govdeler iyice ezilerek icinden lifleri cikarilir Demet haline getirilerek havuzlara daldirilir Bir muddet bekletildikten sonra cikarilip kurutulur Taraklardan gecirilerek duzeltilir ve yumaklar halinde hazirlanir Keten tarlasi Belcika Keten en eski kultur bitkilerindendir Keten 4000 5000 yildan beri Yakin Dogu ve Akdeniz bolgelerinde lifi ve tohumlari icin yetistirilmekte dunyanin cok yerinde uretilmektedir Misir da MO 4 yuzyilda keten yetistirildigi mabetler ve mezarlar uzerine yapilan resimlerden anlasilmistir Dunya da keten uretiminde ilk sirayi Rusya ve ikinci sirayi Polonya alir kaynak belirtilmeli Memleketimizde bazi keten turleri tabii olarak yetisir Turkiye de Bati Ic Anadolu ve Karadeniz de daha fazla olmak uzere Anadolu nun cogu yeridir Ayrica bakinizKeten yagiKaynakca