Fıkra, latife, nükte veya nekre, özlü bir anlatımı olan, nükteli ve güldürücü kısa hikâye. Nasreddin Hoca fıkraları, Karadeniz fıkraları ve Bektaşi fıkraları bunlara örnektir. Hikâye şeklinde olmayan güldürücü sözlere espri veya nükte denir. Espri anlamında da kullanılan şaka kavramı ise güldürücü hareketleri de kapsar. Milletlerin ortak hayat görüşünü, zekâ ve hazırcevaplılığını yansıtmaktadır.Sözlü edebiyatın ürünleri olan fıkralar zamanla anonimleşerek iç içe girmiş giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşarak tek bir olayı içinde barındırmaktadır.
- Sözcüğün diğer anlamı için Köşe yazısı maddesine bakınız.
Örnekler |
---|
Bir İngiliz, bir Fransız ve bir Alman birlikte bara girmişler. Barmen, "Yine mi siz?" demiş. |
Kullanımı
Latife ve daha sonraki adlandırılışıyla fıkra anlatım bakımından hikâye, güldürme yönünden de (gülmece) karakteri taşıdığı için bu iki tür arasında görülmüştür.Kâşgarlı Mahmud'un küg ve külüt kelimeleriyle karşıladığı fıkra "halk arasında ortaya çıkıp insanları güldüren şey, halk arasında gülünç olan nesne" şeklinde açıklanmıştır. (XVI. yüzyıldan) sonra Osmanlı Devleti'nde (terim) olarak kullanılmış ve fıkraların toplandığı eserlere de "letâif, (letâifnâme)" denmiştir. Latife sözcüğü XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren fıkra, nükte, nekre vb. kavramlarla eş anlamlı olarak kullanılmaya başlanmıştır. (XX. yüzyıl) ile halk edebiyatının bir ürünü olarak ele alınmış ve "latife"ye oranla "fıkra" adı yaygın olarak kullanılmıştır.
Ayrıca bakınız
- (Nasreddin Hoca fıkraları)
- (Karadeniz fıkraları)
- (Bektaşi fıkraları)
- (Erivan Radyosu fıkraları)
Kaynakça
- ^ Öğretici Metinler 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 26 Mayıs 2016
- ^ Altunel, İbrahim (2003). "Latife" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 27 (109-110). Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ Levend, Agâh Sırrı, Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara, 1973, I, s. 156
Edebiyat ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar