Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ya da Destan dönemi Türk edebiyatı, Türklerin İslamiyeti kabulünden önceki dönemlerde oluşturdukları edebiyata verilen isimdir. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı M.Ö 4000'li yıllardan başlayarak Türklerin İslamiyeti kabul ettiği XI. yüzyıla kadar sürmektedir. Bu dönem edebiyatı genellikle sözlü ürünlerden oluşmuştur ve yazılı ürünler yok denecek kadar azdır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında M.S VI. yüzyıla kadar olan dönem sözlü edebiyat dönemi olarak adlandırılırken, ilk yazılı eserlerin verilmeye başlamasından sonra yazılı edebiyat dönemi başlamıştır. Eski Türklere ait olan en eski yazılı belgeler ise Orhun Yazıtları'dır Bu yazıtlar Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi ile Göktürkler tarafından yazılmış yapıtlardır. Genel olarak Orhun Yazıtları'ndan önceki dönem sözlü edebiyat, sonrası ise yazılı edebiyat olarak nitelendirilmiştir.
Sözlü edebiyat ve ürünleri
Henüz yazının bulunmadığı dönemlerdeki kaynaklara sözlü edebiyat ürünleri denir. Türk edebiyatında sözlü edebiyatın oluşması dinsel temellere dayanır. Eski Türkler ilk sözlü edebiyat ürünlerini dini tören ve şölenlerde vermiş, nesilden nesile aktararak da devam etmesini sağlamışlardır.
Eski Türk şiiri genel özellikleri
Edebiyat türleri arasında önemli bir yeri olan şiir, sözlü edebiyatında ilk türlerinden biri olmuştur. Eski Türklerde şaman, kam, baksı, ozan, gibi dini liderler kopuz adını verdikleri çalgılarıyla ilk şiir örneklerini vermişlerdir. Bilinen ilk Türk şairleri: Çuçu, Arpın Çor Tigin, Kül Tarkan, Pratyaya Şiri gibi isimlerdir. İslamiyet öncesi Türk şiirleri hece ölçüsüyle yazılmıştır. Bu şiirlerde yedili, sekizli, on ikili, ölçülere sık rastlanılır. Eski Türk şiirlerinde kafiye oldukça önemlidir, şiirlerin nazım birimi dörtlük, uyak düzenleri ise yarım uyak şeklindedir. Bu dönemde yabancı dillerin etkisi az olduğundan dildeki sözcük sayısı azdır. Şiir konuları arasında: kahramanlık, yiğitlik, ölüm, savaş, binicilik, at sevgisi, askerlik ve aşk gibi kavramlar ön plandadır. Şiirler; sığır adı verilen av şölenleri, yuğ adı verilen yas törenleri ve şölen adı verilen toplu ziyafetlerde söylenmiştir. Genel olarak anonim olan bu ürünler yalın bir Türkçe ile söylenmiştir.
Koşuk
Türkler İslamiyet öncesi belli dönemlerde, "sığır töreni" adı verilen av törenlerinde, "Toy / Şölen" adı verilen kurban törenlerinde ziyafetler ve kazanılan savaşlar sonunda, tüm boyların erkekleri bir araya gelerek eğlenirdi. Bu eğlencelerde söylenen çoklukla aşk, doğa ve yiğitlik konularını işleyen ve "kopuz" adı verilen sazla birlikte söylenen şiirlere "koşuk" adı verilir. Koşuklar İslamiyet sonrası edebiyatta yerini; Halk edebiyatında koşmalara, Divan edebiyatında ise gazellere bırakmıştır. Koşuklar dörtlük biçiminde yazılmış ve hece ölçüsüyle söylenmiştir. Uyak düzenleri: aaab, cccb, dddb şeklindedir.
Sagu
Sagu, ölen bir kişinin ardından söylenen bir tür ağıt şiiridir. Genelde ölen kişinin erdemlerini ve yiğitliklerini konu alır. Edebi sanatlara yer verilir. Dörtlük esasına dayanır. Ölen kişinin kahramanlıklarını, başarılarını, erdemlerini; kalanların acısını ve duyulan üzüntüyü dile getirir. Sagu, nazım şekliyle söylenir. Bu şiirlere İslâmiyet sonrası Halk edebiyatında ağıt, Divan edebiyatında ise mersiye denir. Yuğ denilen ölüm törenlerinde söylenir. Divân-ı Lugati-t Türk'teki Alp Er Tunga (Saka Türklerinin yazdığı) sagusu bu türün önemli örneklerindendir.
Sav
Sav; atasözü niteliğinde, az sözle çok şey anlatan, anlam yoğunluğu bulunan, özlü sözlerdir. Kaşgarlı Mahmut'un Divân-ı Lügati't-Türk adlı eserinde pek çok sav vardır. Bugünkü atasözlerinin karşılıklarıdır. Biçim olarak cümle veya iki dize şeklinde söylenmiştir.
Destan
Destan, milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış tarihî, toplumsal (savaş, göç, istilâ gibi) veya doğal (yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi) olayların anlatıldığı, hayal unsurlarıyla süslenmiş uzun manzum eserlerdir. Destanlar ait oldukları ulusların özelliklerini yansıtır. Destanlarda anlatılan olaylar toplumlarda derin izler bırakmıştır. Destanlardaki kişiler genellikle seçkin zümreden oluşur. Destanlarda zaman zaman tanrının olaylara müdahale ettiği gözlenir. Destanlar oluşumları bakımından doğal ve yapay destan olmak üzere ikiye ayrılırlar. Doğal destanlar toplumu derinden etkileyen olaylar sonucunda halk arasında kendiliğinden oluşmuşlardır. Bunlar daha sonraları bir şair tarafından derlenip düzenlenmişlerdir. Destanlar ulusların yazı öncesi dönemlerini aydınlatabilmek için önemli bir kaynak sayılırlar. Türklerde doğal destanlara: Alper Tunga Destanı örnek verilebilir. Yapay destanlar ise: bir ulus için önemli olan bir olayın yıllar sonra destan özelliklerine bağlı kalarak bir yazar tarafından kaleme alınmasıdır. Türklerde yapay destanlara: Kayıkçı Kul Mustafa'nın yazdığı Genç Osman Destanı ve Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın yazdığı örnek verilebilir.
İslamiyet öncesi Türk destanları
Türk destanları sözlü edebiyat ürünleri oldukları için destanlar hakkındaki bilgiler oldukça kısıtlıdır. Türk destanlarının bugün var olan kısımları diğer ulusların kaynaklarından derlenmiştir. Bunlardan bir kısmı Çin, Arap, İran ve Yunan kaynaklarından derlenip yazıya aktarılırken bir kısmı ise halk arasında süre gelen hikâyelerin derlenip yazılmasıyla oluşmuştur. Eski Yunan ve İran destanları ile Türk destanları arasında çeşitli benzerlikler vardır.[] Türk destanlarındaki mitolojik öğeler genel olarak ışık, rüya, ağaç,demir, altın, yay, at,kurt, geyik, mağara ve sihir gibi şeyler olmuştur. İslamiyet öncesi Türklere ait olan Alp Er Tunga Destanı'nda Türkler ile İranlılar arasında geçen savaşta Saka Türkleri'nin hakanı olan Alp Er Tunga'nın yiğitlikleri ve kahramanlıkları anlatılır. Bu destana ait bilgiler Firdevsî'nin Şehnâme adlı eserine dayanmaktadır. Şehnâme'de Alper Tunga'dan Afrasyap olarak bahsedilir. Saka Türklerine ait olan Şu Destanı'nda ise Makedonyalı İskender ile Saka Türkleri arasındaki mücadeleler anlatılmaktadır.Hun Türklerine ait Oğuz Kağan Destanı'nda ise Oğuz Kağan'ın savaşları ve yaşamı anlatılmaktadır. Destanda Oğuz Kağan doğuştan güzel olan biri olarak tasvir edilmektedir. [] Destanda diğer konular ise Oğuz Kağan'ın kırk gün sonra büyüyüp gelişmesi ve halka eziyet eden canavarı öldürmesi olayıdır. Destandaki Oğuz Kağan karakterinin gerçekte Asya Hun İmparatoru olan Metehan'ın olduğu düşünülmektedir.[] Bozkurt Destanı ile Ergenekon Destanı ise Göktürk Kağanlığı'na aittir. Bozkurt Destanı'nda savaşta yaralanan bir Türkün dişi bir kurt tarafından kurtarılması, koruması ve Türklerin çoğalıp eski güçlerine ulaşmaları anlatılmaktadır.Ergenekon Destanı'nda ise Türklerin bir yenilgi sonrasında Ergenekon'a çekilmeleri ve orada çoğalarak demir bir dağı eritip kurtulmaları anlatılır. Türk destanlarından Türeyiş ve Göç Destanı ise Uygur Türkleri'ne aittir. Türeyiş Destanı'nda Uygur hakanının üç kızını bir insanla evlendirmek istemeyerek Tanrı'ya kızları ile evlenmesi için yalvarması anlatılır. İlerleyen dönemlerde Tanrı bir kurt görünümüyle hakanın kızlarıyla evlenir ve Uygur Türkleri bu evlilikle beraber çoğalır.Göç Destanı'nın konusu ise: Uygurların çektikleri çileler ve bulundukları topraklardan göç etmeleridir. Ayrıca destanda Uygur hakanının oğluna bir Çin prensesi alması ve buna karşılık 'nı vermesi anlatılır.
Yazılı edebiyat
İslamiyet öncesi Türk edebiyatına ait bilinen yazılı ürün sayısı oldukça azdır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatının en önemli eserleri Orhun Yazıtları ile Uygur Metinleri'dir. Orhun Yazıtları Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk alfabesi ile Göktürkler tarafından yazılmış yapıtlardır. Yabancı dillerin etkisinden uzak ve yalın bir dil tercih edilmiştir. Bu yazıtlarda Göktürklerin bağımsızlıkları için Çinlilerle olan mücadeleleri anlatılmaktadır. Ayrıca Türk ulusuna seslenerek birlik beraberlik içinde yaşamaları gerektiği öğütlenmiştir. Bu yazıtların ilkini bilge Tonyukuk, iki ve üçüncüsünü ise Yolluğ Tigin tarafından yazılmıştır. Bilge Tonyukuk'un yazdıkları daha sade bir yapı gösterirken, Yolluğ Tigin'in yazdıkları ise söylev tarzında olmuştur. Bu yazıtlar günümüzde Moğolistan sınırları içerisinde bulunmaktadır.Uygur Metinleri ise Uygur alfabesi kullanılarak yazılmıştır. Bu yazıtlarda Budizm ve Maniheizm dininin ilkeleri anlatılmaktadır. Bu yazıtlar Türkistan'ın Kara Hoço kenti yakınlarında olan Turfan'da yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkmıştır. Uygurlardan günümüzde ulaşan eserlere örnek olarak Irk Bitig, Sekiz Yükmek ve Altun Yaruk sayılabilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ İslamiyet’ten Önceki Türk Edebiyatı, Edebiyat Öğretmeni 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi.
- ^ a b c d İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Anadolu Üniversitesi, Yard.Doç.Dr. Hülya Pilancı
- ^ a b Orhun Yazıtları, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ a b Sözlü Edebiyat, Edebiyat Öğretmeni, 6 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Bilinen İlk Türk Şair: Arpin Çor Tigin ve Şiirleri, Dil ve Edebiyat Net 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ a b Koşuk, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Sagu, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Sav, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Destan, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Destanlar, Edebiyat Öğretmeni 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Alper Tunga Destanı, Edebiyat Öğretmeni 6 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi.
- ^ Şu Destanı, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Bozkurt Destanı, Edebiyat Öğretmeni 29 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Ergenekon Destanı, Edebiyat Öğretmeni, 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi.
- ^ Türeyiş Destanı, Edebiyat Öğretmeni, 6 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi.
- ^ Göç Destanı, Edebiyat Öğretmeni 6 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Yazılı Edebiyat (Göktürk Yazıtları, Uygur Metinleri), Edebiyat Öğretmeni 6 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Ders Notları 21 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., MEB, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi.
- ^ Uygur Metinleri, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
- ^ Türk edebiyatı, 13 Nisan 2016 tarihinde erişildi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islamiyet oncesi Turk edebiyati ya da Destan donemi Turk edebiyati Turklerin Islamiyeti kabulunden onceki donemlerde olusturduklari edebiyata verilen isimdir Islamiyet oncesi Turk edebiyati M O 4000 li yillardan baslayarak Turklerin Islamiyeti kabul ettigi XI yuzyila kadar surmektedir Bu donem edebiyati genellikle sozlu urunlerden olusmustur ve yazili urunler yok denecek kadar azdir Islamiyet oncesi Turk edebiyatinda M S VI yuzyila kadar olan donem sozlu edebiyat donemi olarak adlandirilirken ilk yazili eserlerin verilmeye baslamasindan sonra yazili edebiyat donemi baslamistir Eski Turklere ait olan en eski yazili belgeler ise Orhun Yazitlari dir Bu yazitlar Turklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi ile Gokturkler tarafindan yazilmis yapitlardir Genel olarak Orhun Yazitlari ndan onceki donem sozlu edebiyat sonrasi ise yazili edebiyat olarak nitelendirilmistir Sozlu edebiyat ve urunleriHenuz yazinin bulunmadigi donemlerdeki kaynaklara sozlu edebiyat urunleri denir Turk edebiyatinda sozlu edebiyatin olusmasi dinsel temellere dayanir Eski Turkler ilk sozlu edebiyat urunlerini dini toren ve solenlerde vermis nesilden nesile aktararak da devam etmesini saglamislardir Eski Turk siiri genel ozellikleri Edebiyat turleri arasinda onemli bir yeri olan siir sozlu edebiyatinda ilk turlerinden biri olmustur Eski Turklerde saman kam baksi ozan gibi dini liderler kopuz adini verdikleri calgilariyla ilk siir orneklerini vermislerdir Bilinen ilk Turk sairleri Cucu Arpin Cor Tigin Kul Tarkan Pratyaya Siri gibi isimlerdir Islamiyet oncesi Turk siirleri hece olcusuyle yazilmistir Bu siirlerde yedili sekizli on ikili olculere sik rastlanilir Eski Turk siirlerinde kafiye oldukca onemlidir siirlerin nazim birimi dortluk uyak duzenleri ise yarim uyak seklindedir Bu donemde yabanci dillerin etkisi az oldugundan dildeki sozcuk sayisi azdir Siir konulari arasinda kahramanlik yigitlik olum savas binicilik at sevgisi askerlik ve ask gibi kavramlar on plandadir Siirler sigir adi verilen av solenleri yug adi verilen yas torenleri ve solen adi verilen toplu ziyafetlerde soylenmistir Genel olarak anonim olan bu urunler yalin bir Turkce ile soylenmistir Kosuk Turkler Islamiyet oncesi belli donemlerde sigir toreni adi verilen av torenlerinde Toy Solen adi verilen kurban torenlerinde ziyafetler ve kazanilan savaslar sonunda tum boylarin erkekleri bir araya gelerek eglenirdi Bu eglencelerde soylenen coklukla ask doga ve yigitlik konularini isleyen ve kopuz adi verilen sazla birlikte soylenen siirlere kosuk adi verilir Kosuklar Islamiyet sonrasi edebiyatta yerini Halk edebiyatinda kosmalara Divan edebiyatinda ise gazellere birakmistir Kosuklar dortluk biciminde yazilmis ve hece olcusuyle soylenmistir Uyak duzenleri aaab cccb dddb seklindedir Sagu Sagu olen bir kisinin ardindan soylenen bir tur agit siiridir Genelde olen kisinin erdemlerini ve yigitliklerini konu alir Edebi sanatlara yer verilir Dortluk esasina dayanir Olen kisinin kahramanliklarini basarilarini erdemlerini kalanlarin acisini ve duyulan uzuntuyu dile getirir Sagu nazim sekliyle soylenir Bu siirlere Islamiyet sonrasi Halk edebiyatinda agit Divan edebiyatinda ise mersiye denir Yug denilen olum torenlerinde soylenir Divan i Lugati t Turk teki Alp Er Tunga Saka Turklerinin yazdigi sagusu bu turun onemli orneklerindendir Sav Sav atasozu niteliginde az sozle cok sey anlatan anlam yogunlugu bulunan ozlu sozlerdir Kasgarli Mahmut un Divan i Lugati t Turk adli eserinde pek cok sav vardir Bugunku atasozlerinin karsiliklaridir Bicim olarak cumle veya iki dize seklinde soylenmistir Destan Destan milletlerin hayatinda buyuk yankilar uyandirmis tarihi toplumsal savas goc istila gibi veya dogal yangin salgin hastalik sel deprem gibi olaylarin anlatildigi hayal unsurlariyla suslenmis uzun manzum eserlerdir Destanlar ait olduklari uluslarin ozelliklerini yansitir Destanlarda anlatilan olaylar toplumlarda derin izler birakmistir Destanlardaki kisiler genellikle seckin zumreden olusur Destanlarda zaman zaman tanrinin olaylara mudahale ettigi gozlenir Destanlar olusumlari bakimindan dogal ve yapay destan olmak uzere ikiye ayrilirlar Dogal destanlar toplumu derinden etkileyen olaylar sonucunda halk arasinda kendiliginden olusmuslardir Bunlar daha sonralari bir sair tarafindan derlenip duzenlenmislerdir Destanlar uluslarin yazi oncesi donemlerini aydinlatabilmek icin onemli bir kaynak sayilirlar Turklerde dogal destanlara Alper Tunga Destani ornek verilebilir Yapay destanlar ise bir ulus icin onemli olan bir olayin yillar sonra destan ozelliklerine bagli kalarak bir yazar tarafindan kaleme alinmasidir Turklerde yapay destanlara Kayikci Kul Mustafa nin yazdigi Genc Osman Destani ve Fazil Husnu Daglarca nin yazdigi ornek verilebilir Islamiyet oncesi Turk destanlariTurk destanlari sozlu edebiyat urunleri olduklari icin destanlar hakkindaki bilgiler oldukca kisitlidir Turk destanlarinin bugun var olan kisimlari diger uluslarin kaynaklarindan derlenmistir Bunlardan bir kismi Cin Arap Iran ve Yunan kaynaklarindan derlenip yaziya aktarilirken bir kismi ise halk arasinda sure gelen hikayelerin derlenip yazilmasiyla olusmustur Eski Yunan ve Iran destanlari ile Turk destanlari arasinda cesitli benzerlikler vardir kaynak belirtilmeli Turk destanlarindaki mitolojik ogeler genel olarak isik ruya agac demir altin yay at kurt geyik magara ve sihir gibi seyler olmustur Islamiyet oncesi Turklere ait olan Alp Er Tunga Destani nda Turkler ile Iranlilar arasinda gecen savasta Saka Turkleri nin hakani olan Alp Er Tunga nin yigitlikleri ve kahramanliklari anlatilir Bu destana ait bilgiler Firdevsi nin Sehname adli eserine dayanmaktadir Sehname de Alper Tunga dan Afrasyap olarak bahsedilir Saka Turklerine ait olan Su Destani nda ise Makedonyali Iskender ile Saka Turkleri arasindaki mucadeleler anlatilmaktadir Hun Turklerine ait Oguz Kagan Destani nda ise Oguz Kagan in savaslari ve yasami anlatilmaktadir Destanda Oguz Kagan dogustan guzel olan biri olarak tasvir edilmektedir kaynak belirtilmeli Destanda diger konular ise Oguz Kagan in kirk gun sonra buyuyup gelismesi ve halka eziyet eden canavari oldurmesi olayidir Destandaki Oguz Kagan karakterinin gercekte Asya Hun Imparatoru olan Metehan in oldugu dusunulmektedir kaynak belirtilmeli Bozkurt Destani ile Ergenekon Destani ise Gokturk Kaganligi na aittir Bozkurt Destani nda savasta yaralanan bir Turkun disi bir kurt tarafindan kurtarilmasi korumasi ve Turklerin cogalip eski guclerine ulasmalari anlatilmaktadir Ergenekon Destani nda ise Turklerin bir yenilgi sonrasinda Ergenekon a cekilmeleri ve orada cogalarak demir bir dagi eritip kurtulmalari anlatilir Turk destanlarindan Tureyis ve Goc Destani ise Uygur Turkleri ne aittir Tureyis Destani nda Uygur hakaninin uc kizini bir insanla evlendirmek istemeyerek Tanri ya kizlari ile evlenmesi icin yalvarmasi anlatilir Ilerleyen donemlerde Tanri bir kurt gorunumuyle hakanin kizlariyla evlenir ve Uygur Turkleri bu evlilikle beraber cogalir Goc Destani nin konusu ise Uygurlarin cektikleri cileler ve bulunduklari topraklardan goc etmeleridir Ayrica destanda Uygur hakaninin ogluna bir Cin prensesi almasi ve buna karsilik ni vermesi anlatilir Yazili edebiyatBilge Tonyukuk yazitlari Islamiyet oncesi Turk edebiyatina ait bilinen yazili urun sayisi oldukca azdir Islamiyet oncesi Turk edebiyatinin en onemli eserleri Orhun Yazitlari ile Uygur Metinleri dir Orhun Yazitlari Turklerin bilinen ilk alfabesi olan Gokturk alfabesi ile Gokturkler tarafindan yazilmis yapitlardir Yabanci dillerin etkisinden uzak ve yalin bir dil tercih edilmistir Bu yazitlarda Gokturklerin bagimsizliklari icin Cinlilerle olan mucadeleleri anlatilmaktadir Ayrica Turk ulusuna seslenerek birlik beraberlik icinde yasamalari gerektigi ogutlenmistir Bu yazitlarin ilkini bilge Tonyukuk iki ve ucuncusunu ise Yollug Tigin tarafindan yazilmistir Bilge Tonyukuk un yazdiklari daha sade bir yapi gosterirken Yollug Tigin in yazdiklari ise soylev tarzinda olmustur Bu yazitlar gunumuzde Mogolistan sinirlari icerisinde bulunmaktadir Uygur Metinleri ise Uygur alfabesi kullanilarak yazilmistir Bu yazitlarda Budizm ve Maniheizm dininin ilkeleri anlatilmaktadir Bu yazitlar Turkistan in Kara Hoco kenti yakinlarinda olan Turfan da yapilan kazilar sonucunda ortaya cikmistir Uygurlardan gunumuzde ulasan eserlere ornek olarak Irk Bitig Sekiz Yukmek ve Altun Yaruk sayilabilir Ayrica bakinizIslamiyet etkisinde gelisen Turk edebiyati Turk edebiyati Turk halk edebiyati Divanu Lugati t Turk Divan edebiyati Tanzimat edebiyati Cumhuriyet donemi Turk edebiyatiKaynakca Islamiyet ten Onceki Turk Edebiyati Edebiyat Ogretmeni 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi a b c d Islamiyet Oncesi Turk Edebiyati 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anadolu Universitesi Yard Doc Dr Hulya Pilanci a b Orhun Yazitlari 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi a b Sozlu Edebiyat Edebiyat Ogretmeni 6 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Bilinen Ilk Turk Sair Arpin Cor Tigin ve Siirleri Dil ve Edebiyat Net 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi a b Kosuk 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Sagu 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Sav 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Destan 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Destanlar Edebiyat Ogretmeni 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Alper Tunga Destani Edebiyat Ogretmeni 6 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Su Destani 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Bozkurt Destani Edebiyat Ogretmeni 29 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Ergenekon Destani Edebiyat Ogretmeni 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Tureyis Destani Edebiyat Ogretmeni 6 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Goc Destani Edebiyat Ogretmeni 6 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Yazili Edebiyat Gokturk Yazitlari Uygur Metinleri Edebiyat Ogretmeni 6 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Islamiyet Oncesi Turk Edebiyati Ders Notlari 21 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde MEB 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Uygur Metinleri 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi Turk edebiyati 13 Nisan 2016 tarihinde erisildi