Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Falun Madeni (İsveççe: Falu Gruva), 10. yüzyıldan 1992'ye kadar bin yıldır faaliyette olan İsveç'in Falun şehrinde bir madendi. Avrupa’nın bakır ihtiyacının üçte ikisini üretti ve 17. yüzyıldaki İsveç savaşlarının çoğunun finansmanında yardımcı oldu. Madende meydana gelen teknolojik gelişmeler, iki yüzyıl boyunca küresel olarak madencilik üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Maden şimdi bir müzedir ve 2001'de UNESCO dünya miras listesi olarak belirlenmiştir.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Falun'da bakır madeni | |
| Konum |  İsveç |
| (Kriter) | Kültürel: ii, iii, v |
| Referans | 1027 |
| Tescil | 2001 (25. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 60°36′17″K 15°37′51″D / 60.60472°K 15.63083°D |
Tarih
Falun Madeni'ndeki madencilik faaliyetlerinin tam olarak ne zaman başladığını gösteren hiçbir yazılı veri yoktur. Arkeolojik ve jeolojik araştırmalar, kesin olmamakla birlikte madencilik faaliyetlerinin 1000 yılı civarında başladığını göstermektedir. 850'den önce hiçbir önemli faaliyet başlamadı, ancak maden kesinlikle 1080'den beri faaliyet gösteriyordu. Madende 10. yüzyıldan kalma bakırdan yapılmış nesneler bulundu. Başlangıçta, yerel çiftçilerin cevher toplaması, eritmesi ve evdeki ihtiyaçlar için metali kullanması ile işlemler küçük çaptaydı.
1275-1290 yılları arasında hüküm süren İsveç kralı III. Magnus zamanında daha profesyonel bir çalışma başladı. Maden çiftçilerden Lübeck'ten gelen soylular ve yabancı tüccarların eline geçti. Tüccarlar Avrupa'ya bakır taşıdı ve sattı; aynı zamanda işlemleri etkiledi ve madencilik için kullanılan yöntemleri ve teknolojiyi geliştirdi. Madenle ilgili ilk yazılı belge 1288'de; bir mülk karşılığında, Västerås piskoposunun madende % 12,5 faiz aldığını kaydeder.
14. yüzyılın ortalarında, maden hayati bir ulusal kaynak haline geldi ve ilerideki yüzyıllarda İsveç devletinin gelirlerinin büyük bir kısmı bu madenden gelecekti. O zamanki kral IV. Magnus, şahsen bölgeyi ziyaret etti ve madencilik faaliyetleri için bir tüzük hazırladı ve böylece ülkesinin mali çıkarını güvence altına aldı.
Yöntemler
Bakırın çıkarılmasında esas olan yöntem kayacın ateş çıkarma olarak bilinen büyük ateşlerle ısıtılmasıydı. Kaya soğumaya başladığında kırılganlaşır ve kırılır, kamalar ve kızak çekiçleri gibi manuel aletlerle ayrılırdı. Cevher madenden dışarıya taşındıktan sonra açık ocaklarda kükürt içeriğini azaltmak için kavrulmuştur. Üretilen kalın, zehirli duman, yüzyıllardır Falun bölgesinin ayırdedici bir özelliği olmuştur. Kızartmadan sonra cevher eritildi; bunun çıktısı bakır bakımından zengin bir materyaldi. Kavurma ve eritme döngüsü ham bakır elde edilinceye kadar birkaç kez tekrar edilirdi. Bu, madenden çıkan nihai çıktı; başka yerlerdeki bakır rafinerilerinde daha fazla rafine edilirdi. Bu yöntem yedi yüzyıl boyunca, 19. yüzyılın sonuna kadar önemli bir değişiklik yapılmadan kullanılmıştır. Muhtemelen ateş çıkarma ve drenaj için yöntem ve teknolojiler, Harz Dağları'ndaki gibi Alman madenlerinden ithal edilmiştir.
Serbest madenciler
1347 tarihli tüzük uyarınca yaratılan Falun Madeni organizasyon yapısı zamanının ilerisindeydi. Serbest madenciler, bakır üreticilerinin mülkiyetleri ile orantılı olarak işletme hisselerini ellerinde tuttu. Yapı, modern anonim şirketlerin habercisiydi ve eski maden şirketinin modern halefi Stora Enso, sıklıkla hala dünyada faal olan en eski anonim şirket olarak anılır.
Altın çağ
17. yüzyılda üretim kapasitesi zirveye ulaştı. Bu süre zarfında, maden ocağı, büyük güç döneminde İsveç'in çeşitli savaşlarını finanse etmek için kullanıldı. İsveç Privy Konseyi, maden ocağına, ülkenin hazinesi ve kalesi olarak atıfta bulundu. Azami üretim noktası 1650 yılında gerçekleşti ve 3.000 tonun üzerinde bakır üretildi.
Dağ, altın çağın sonlarına doğru neredeyse yarım bin yıldır madenliydi. Üretim önümüzdeki on yıllarda yoğunlaşmış ve 1687 yılına kadar kayalar sayısız şaft ile çaprazlanmış ve mağara girişleri olağandışı değildir. Maden haritalarını üretmek için büyük çaba harcandı, ancak genel bir organizasyon ya da dağın dayanıklılığı hakkında herhangi bir tahmin yoktu. 1687 yazında, dağdan düzenli olarak gürleme duyuluyordu. Yaz gündönümünde ana çukurlar ile temeller arasındaki bölme duvarı yol açtı ve madenin önemli bir kısmı çöktü. Madencilerin çalışmadığı iki günün birinde, biri yaz gündönümü diğeri Noel, gerçekleşmiş olsaydı; yüzlerce insanı öldüren büyük bir felaket meydana gelebilirdi.
Madende yaşam
Cevherin ısınması için gün sonunda ateşler yakılırdı ve gece boyunca yanmaya bırakılırdı. Ertesi sabah yangın söndürülecek ve cevher kırılmış olacaktı. Bu şekilde, madenciler ayda yaklaşık 1 m ilerleyebilirdiler. Yangınları oluşturan ve kayayı kıran madenciler en iyi ücretli ve en yetenekli maden işçileridir. Kırılmış cevherin el arabalarıyla taşınması, uzun menzilli çok sayıda ekip tarafından yaklaşık 20 m (70 ft) mesafede bir el değiştirmeyle taşınırdı. Bu genellikle yeni gelenlerin kendilerini ispatlamasına tahsis edilirdi. İşler zordu ve cevherler çıkan ateşlerden dolayı çok sıcaktı, bu nedenle madencilerin yerel içki işletmelerinin iyi müşterileri olduğu şaşırtıcı değildir. Sarhoşluk madenciler için oldukça normal kabul edilirdi.
Carl Linnaeus maden ocağını ziyaret etti ve madencilerin yaşamının canlı bir tanımını yaptı. Madencilerin cesur merdivenlere "banyodaki su" gibi vücutlarından ter dökerek girdiklerini belirtti. Şöyle devam etmiştir: "Falun Madeni, İsveç'in en büyük harikalarından biridir, ancak cehennem kadar korkunçtur". Linnaeus'un madencilerin içinde bulunduğu ortamı açıklaması şöyledir: "Koyu ve karanlık onları her taraftan kuşatmıştı. Taşlar, çakıl, aşındırıcı sülfirik asit, damlar, duman, keskin kolu gazlar, ısı, toz, her yerde vardı ".
Ekonomik etki
İsveç'in, 17. yüzyılda bakır üzerinde elinde tuttuğu sanal bir tekel vardı. Benzer bakır üretimi olan tek ülke Japonya'ydı ancak Avrupa’ya Japonya’dan gelen ithalat önemsizdi. 1690 yılında ünlü metalurji uzmanı Erik Odhelius, Avrupa metal pazarını incelemek üzere kral tarafından gönderildi. Raporunu hazırladığı zamana kadar bakır üretimi zaten düşmüş olsa da, Odhelius'un bir sır olarak saklamadığı bir şey var: "Bakır üretimi için İsveç her zaman bir anne gibi olmuştu ve Avrupa'da ve Avrupa'nın pek çok yerinde bakır çıkartılmış olmasına rağmen, İsveç bakırının bolluğunun yanında hiçbir şey olmadığını" belirtmiştir.
Bununla birlikte, modern standartlara göre çıktı büyük değildi. En yüksek üretim, yılda 3000 ton bakırdır ancak 1665 yılına kadar üretim yılda 2.000 tona düştü; 1710-1720 yılları arasında üretim yılda 1.000 tondur. Günümüzde dünya çapında bakır üretimi yılda 18.3 milyon tondur.
Modern tarih
Bakır üretimi 18. yüzyıl boyunca geriledi ve maden şirketi çeşitlenmeye başladı. Bakır çıkarılmasını demir ve kereste üretimiyle destekledi. 19. yüzyılda demir-orman ürünlerinin önemi artarak devam etmiştir. 1881'de Falun Madeninde altın keşfedildi, kısa süreliğine olmak üzere altın rağbet gördü. Sonunda toplam 5 ton altın üretilmiştir.
20. yüzyılın sonlarına doğru, maden artık ekonomik açıdan çalıştırılabilir değildi. 8 Aralık 1992'de son maden ateşlendi ve tüm ticari madencilik sona erdi. Bugün maden, bu müzeyi ve turları işleten Stora Kopparberget Vakfına aittir.
Dünya Mirası
2001'de Falun Madeni, UNESCO Dünya Mirası alanı olarak seçildi. İsveç’teki 15 dünya mirasından biridir. Madenin kendisine ek olarak, dünya miras alanının bulunduğu Falun şehrinde, 17. yüzyıl madencilerin evlerini, konut alanlarını ve serbest madencilerin yerleştikleri geniş bir alan olan Bergsmansbygden'i de içine alarak, servetlerini yansıtacak mülkleri sık sık inşa ettiler.
Müze
Müzenin yılda yaklaşık 100.000 ziyaretçisi vardır. Müze, Falun Madeni'ndeki yüzyıllardır olan madencilik tarihini madenlerin üretimi, makine modelleri, araçlar ve madendeki insanlar da dahil olmak üzere sergiliyor. Müzede ayrıca 17. yüzyıldan başlayarak madendeki önemli kişilerin portre koleksiyonu da vardır.
Notlar
- ^ a b . Falu Gruva. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ a b ICOMOS, p. 5
- ^ Rydberg, pp. 9–11
- ^ Rydberg, p. 12
- ^ Rydberg, p. 13
- ^ Rydberg, p. 14
- ^ ICOMOS, p. 1
- ^ Rydberg, p. 44
- ^ Rydberg, pp. 43–44
- ^ Kjellin, p. 124
- ^ Heckscher, p. 87
- ^ "Copper" (PDF). Mineral Commodity Summaries 2015. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ . Falu Gruva. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ "The town of Falun". Falun World Heritage Site. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.[]
- ^ "Homesteader estates". Falun World Heritage Site. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.[]
- ^ Kjellin, p.126.
- ^ . Falu Gruva. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
Kaynakça
- Forss, Tommy (1990). The Falun Mine. Falun: Copper Mine Museum.
- Rydberg, Sven (1979). Stora Kopparberg - 1000 years of an industrial activity. Gullers International AB. ISBN .
- Kjellin, Margareta; Ericson, Nina (1999). Genuine Falun Red. Stockholm: Prisma. ISBN .
- Heckscher, Eli Filip (1954). An economic history of Sweden, Volume 95. Harvard University Press. ISBN .
- International Council on Monuments and Sites (ICOMOS) (2000), Mining Area of the Great Copper Mountain in Falun - Advisory Body Evaluation (PDF), Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü., 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 11 Mayıs 2017
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Falun Madeni Isvecce Falu Gruva 10 yuzyildan 1992 ye kadar bin yildir faaliyette olan Isvec in Falun sehrinde bir madendi Avrupa nin bakir ihtiyacinin ucte ikisini uretti ve 17 yuzyildaki Isvec savaslarinin cogunun finansmaninda yardimci oldu Madende meydana gelen teknolojik gelismeler iki yuzyil boyunca kuresel olarak madencilik uzerinde derin bir etkiye sahiptir Maden simdi bir muzedir ve 2001 de UNESCO dunya miras listesi olarak belirlenmistir Falun daki Buyuk Bakir Dagi Maden BolgesiUNESCO Dunya MirasiFalun da bakir madeniKonum IsvecKriterKulturel ii iii vReferans1027Tescil2001 25 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKoordinatlar60 36 17 K 15 37 51 D 60 60472 K 15 63083 D 60 60472 15 63083Tarih16 Haziran 1288 tarihli Falun Madeninin 1 8 payi Falun Madeni ndeki madencilik faaliyetlerinin tam olarak ne zaman basladigini gosteren hicbir yazili veri yoktur Arkeolojik ve jeolojik arastirmalar kesin olmamakla birlikte madencilik faaliyetlerinin 1000 yili civarinda basladigini gostermektedir 850 den once hicbir onemli faaliyet baslamadi ancak maden kesinlikle 1080 den beri faaliyet gosteriyordu Madende 10 yuzyildan kalma bakirdan yapilmis nesneler bulundu Baslangicta yerel ciftcilerin cevher toplamasi eritmesi ve evdeki ihtiyaclar icin metali kullanmasi ile islemler kucuk captaydi 1275 1290 yillari arasinda hukum suren Isvec krali III Magnus zamaninda daha profesyonel bir calisma basladi Maden ciftcilerden Lubeck ten gelen soylular ve yabanci tuccarlarin eline gecti Tuccarlar Avrupa ya bakir tasidi ve satti ayni zamanda islemleri etkiledi ve madencilik icin kullanilan yontemleri ve teknolojiyi gelistirdi Madenle ilgili ilk yazili belge 1288 de bir mulk karsiliginda Vasteras piskoposunun madende 12 5 faiz aldigini kaydeder 14 yuzyilin ortalarinda maden hayati bir ulusal kaynak haline geldi ve ilerideki yuzyillarda Isvec devletinin gelirlerinin buyuk bir kismi bu madenden gelecekti O zamanki kral IV Magnus sahsen bolgeyi ziyaret etti ve madencilik faaliyetleri icin bir tuzuk hazirladi ve boylece ulkesinin mali cikarini guvence altina aldi Yontemler Madencilik icin kullanilan el arabalari ve diger aletler Bakirin cikarilmasinda esas olan yontem kayacin ates cikarma olarak bilinen buyuk ateslerle isitilmasiydi Kaya sogumaya basladiginda kirilganlasir ve kirilir kamalar ve kizak cekicleri gibi manuel aletlerle ayrilirdi Cevher madenden disariya tasindiktan sonra acik ocaklarda kukurt icerigini azaltmak icin kavrulmustur Uretilen kalin zehirli duman yuzyillardir Falun bolgesinin ayirdedici bir ozelligi olmustur Kizartmadan sonra cevher eritildi bunun ciktisi bakir bakimindan zengin bir materyaldi Kavurma ve eritme dongusu ham bakir elde edilinceye kadar birkac kez tekrar edilirdi Bu madenden cikan nihai cikti baska yerlerdeki bakir rafinerilerinde daha fazla rafine edilirdi Bu yontem yedi yuzyil boyunca 19 yuzyilin sonuna kadar onemli bir degisiklik yapilmadan kullanilmistir Muhtemelen ates cikarma ve drenaj icin yontem ve teknolojiler Harz Daglari ndaki gibi Alman madenlerinden ithal edilmistir Serbest madenciler Falun madeninde bir tunel 1347 tarihli tuzuk uyarinca yaratilan Falun Madeni organizasyon yapisi zamaninin ilerisindeydi Serbest madenciler bakir ureticilerinin mulkiyetleri ile orantili olarak isletme hisselerini ellerinde tuttu Yapi modern anonim sirketlerin habercisiydi ve eski maden sirketinin modern halefi Stora Enso siklikla hala dunyada faal olan en eski anonim sirket olarak anilir Altin cag 17 yuzyilda uretim kapasitesi zirveye ulasti Bu sure zarfinda maden ocagi buyuk guc doneminde Isvec in cesitli savaslarini finanse etmek icin kullanildi Isvec Privy Konseyi maden ocagina ulkenin hazinesi ve kalesi olarak atifta bulundu Azami uretim noktasi 1650 yilinda gerceklesti ve 3 000 tonun uzerinde bakir uretildi Dag altin cagin sonlarina dogru neredeyse yarim bin yildir madenliydi Uretim onumuzdeki on yillarda yogunlasmis ve 1687 yilina kadar kayalar sayisiz saft ile caprazlanmis ve magara girisleri olagandisi degildir Maden haritalarini uretmek icin buyuk caba harcandi ancak genel bir organizasyon ya da dagin dayanikliligi hakkinda herhangi bir tahmin yoktu 1687 yazinda dagdan duzenli olarak gurleme duyuluyordu Yaz gundonumunde ana cukurlar ile temeller arasindaki bolme duvari yol acti ve madenin onemli bir kismi coktu Madencilerin calismadigi iki gunun birinde biri yaz gundonumu digeri Noel gerceklesmis olsaydi yuzlerce insani olduren buyuk bir felaket meydana gelebilirdi 1687 cokusunde acilan buyuk cukur yuz metre 300 ft derinliktedir 2010 dan fotograf Madende yasam Cevherin isinmasi icin gun sonunda atesler yakilirdi ve gece boyunca yanmaya birakilirdi Ertesi sabah yangin sondurulecek ve cevher kirilmis olacakti Bu sekilde madenciler ayda yaklasik 1 m ilerleyebilirdiler Yanginlari olusturan ve kayayi kiran madenciler en iyi ucretli ve en yetenekli maden iscileridir Kirilmis cevherin el arabalariyla tasinmasi uzun menzilli cok sayida ekip tarafindan yaklasik 20 m 70 ft mesafede bir el degistirmeyle tasinirdi Bu genellikle yeni gelenlerin kendilerini ispatlamasina tahsis edilirdi Isler zordu ve cevherler cikan ateslerden dolayi cok sicakti bu nedenle madencilerin yerel icki isletmelerinin iyi musterileri oldugu sasirtici degildir Sarhosluk madenciler icin oldukca normal kabul edilirdi Carl Linnaeus maden ocagini ziyaret etti ve madencilerin yasaminin canli bir tanimini yapti Madencilerin cesur merdivenlere banyodaki su gibi vucutlarindan ter dokerek girdiklerini belirtti Soyle devam etmistir Falun Madeni Isvec in en buyuk harikalarindan biridir ancak cehennem kadar korkunctur Linnaeus un madencilerin icinde bulundugu ortami aciklamasi soyledir Koyu ve karanlik onlari her taraftan kusatmisti Taslar cakil asindirici sulfirik asit damlar duman keskin kolu gazlar isi toz her yerde vardi Ekonomik etki yaklasik 1907 yilindan kalma madeni gosteren bir kartpostal Isvec in 17 yuzyilda bakir uzerinde elinde tuttugu sanal bir tekel vardi Benzer bakir uretimi olan tek ulke Japonya ydi ancak Avrupa ya Japonya dan gelen ithalat onemsizdi 1690 yilinda unlu metalurji uzmani Erik Odhelius Avrupa metal pazarini incelemek uzere kral tarafindan gonderildi Raporunu hazirladigi zamana kadar bakir uretimi zaten dusmus olsa da Odhelius un bir sir olarak saklamadigi bir sey var Bakir uretimi icin Isvec her zaman bir anne gibi olmustu ve Avrupa da ve Avrupa nin pek cok yerinde bakir cikartilmis olmasina ragmen Isvec bakirinin bollugunun yaninda hicbir sey olmadigini belirtmistir Bununla birlikte modern standartlara gore cikti buyuk degildi En yuksek uretim yilda 3000 ton bakirdir ancak 1665 yilina kadar uretim yilda 2 000 tona dustu 1710 1720 yillari arasinda uretim yilda 1 000 tondur Gunumuzde dunya capinda bakir uretimi yilda 18 3 milyon tondur Modern tarih Ana muze binasi Bakir uretimi 18 yuzyil boyunca geriledi ve maden sirketi cesitlenmeye basladi Bakir cikarilmasini demir ve kereste uretimiyle destekledi 19 yuzyilda demir orman urunlerinin onemi artarak devam etmistir 1881 de Falun Madeninde altin kesfedildi kisa sureligine olmak uzere altin ragbet gordu Sonunda toplam 5 ton altin uretilmistir 20 yuzyilin sonlarina dogru maden artik ekonomik acidan calistirilabilir degildi 8 Aralik 1992 de son maden ateslendi ve tum ticari madencilik sona erdi Bugun maden bu muzeyi ve turlari isleten Stora Kopparberget Vakfina aittir Dunya Mirasi2001 de Falun Madeni UNESCO Dunya Mirasi alani olarak secildi Isvec teki 15 dunya mirasindan biridir Madenin kendisine ek olarak dunya miras alaninin bulundugu Falun sehrinde 17 yuzyil madencilerin evlerini konut alanlarini ve serbest madencilerin yerlestikleri genis bir alan olan Bergsmansbygden i de icine alarak servetlerini yansitacak mulkleri sik sik insa ettiler MuzeMuzenin yilda yaklasik 100 000 ziyaretcisi vardir Muze Falun Madeni ndeki yuzyillardir olan madencilik tarihini madenlerin uretimi makine modelleri araclar ve madendeki insanlar da dahil olmak uzere sergiliyor Muzede ayrica 17 yuzyildan baslayarak madendeki onemli kisilerin portre koleksiyonu da vardir Notlar a b Falu Gruva 9 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 a b ICOMOS p 5 Rydberg pp 9 11 Rydberg p 12 Rydberg p 13 Rydberg p 14 ICOMOS p 1 Rydberg p 44 Rydberg pp 43 44 Kjellin p 124 Heckscher p 87 Copper PDF Mineral Commodity Summaries 2015 27 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2016 Falu Gruva 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 The town of Falun Falun World Heritage Site Erisim tarihi 29 Ekim 2009 olu kirik baglanti Homesteader estates Falun World Heritage Site Erisim tarihi 29 Ekim 2009 olu kirik baglanti Kjellin p 126 Falu Gruva 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2016 KaynakcaForss Tommy 1990 The Falun Mine Falun Copper Mine Museum Rydberg Sven 1979 Stora Kopparberg 1000 years of an industrial activity Gullers International AB ISBN 91 85228 52 4 Kjellin Margareta Ericson Nina 1999 Genuine Falun Red Stockholm Prisma ISBN 91 518 4371 4 Heckscher Eli Filip 1954 An economic history of Sweden Volume 95 Harvard University Press ISBN 0 674 22800 6 International Council on Monuments and Sites ICOMOS 2000 Mining Area of the Great Copper Mountain in Falun Advisory Body Evaluation PDF Birlesmis Milletler Egitim Bilim ve Kultur Orgutu 26 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 11 Mayis 2017