Faringeal (farengeal) arklar ya da Brankiyal arklar, baş-boyun gelişmesindeki başlangıç noktalarıdır. Baş-boyun oluşmasında birincil etkinliği olan faringeal arklar, intrauterin yaşamın 4. haftasında, nöral krest hücrelerinin bölgeye göçüyle birlikte birlikte belirmeye başlar. Kafa tabanı ve boyun bölgesi 7.haftada şekillenir. Embriyonun kafa bölgesindeki mezenkimal doku, birbirlerinden yarıklarla ayrılmış olan arklar (tümsekler) oluşur. Mezodermden oluşan arkların iç yüzlerinde endoderm, dış yüzlerindeyse ektorderm bulunur. Nöral krest hücrelerinin proliferasyonu ve mezodermal hücrelerin yoğunlaşmasıyla, her arkın ortasında kıkırdak dokusu oluşur. Tümsek niteliğindeki oluşumlara faringeal ark, bunları birbirinden ayıran dış yüzdeki çöküntülere ise faringeal yarık adı verilir (balıkların solungaç sisteminin gelişmesiyle benzerlikler içerdiğinden, önceleri, bu yapılara brankial ark ya da brankial yarık adı verilmişti). İç yüze bakıldığında, faringeal arkları birbirlerinden ayıran oluşumların farinksin yan duvarlarında beliren keseler (faringeal poşlar) olduğu görülür. İlk evrede 6 ark vardır. Beşinci ark ortaya çıkısından kısa bir süre sonra involüsyon geçirerek silinir. Her arkta, o arka özgü biri motor, öteki sensitif iki sinir dalı, arter-ven ikilisi, kıkırdak dokusu ve kas bileşenleri vardır. Bu bileşenlere, yüz dokuları, dil, dudaklar, çeneler, damak, farinks, salgı bezleri ve bu bölgeleri innerve eden sinirler (kafa çiftleri) de katılır. Çene-yüz (maksillofasiyal) malformasyonların büyük bir bölümü 1. ve 2. faringeal arklardaki sapmalardan kaynaklanır.
Birinci Faringeal ark (Meckel kıkırdağı)
Maksiller ver Mandibuler tümsekler (arklar) olarak iki parçadan oluşur.
- Maksiller tümsek: Üstçene, zigomatik kemik (elmacık kemiği), burun boşlukları, orbita tabanı ve sfenoid kemiğin bir bölümü, temporal kemiğin (şakak kemiği) bir bölümü, incus (orta kulaktaki örs kemiği) ile malleus (orta kulaktaki çekiç kemiği) ve maksiller tümsekten oluşur.
- Mandibuler tümsek: Meckel kıkırdağı ve altçene oluşumunun kaynağıdır. ile çiğneme kasları ve ağız tabanını oluşturan kaslar mandibuler tümsekten gelişir. Bu bölgeler N. trigeminalis’in innerve ettiği alanlardır.
İkinci Faringeal ark (Reichert kıkırdağı)
Embriyondaki Reichart kıkırdağı, temporal kemik styloid çıkıntısının, stylohyoid ligamanın, orta kulaktaki üzengi kemiğinin ve hyoid kemik küçük boynuzunun ilk taslağığıdır. Yüz ve boyun kaslarının çoğu 2.faringeal arktan gelişir. Bu bölgeleri N.facialis innerve eder.
Üçüncü Faringeal ark (Thyrohyoid ark)
Hyoid kemiğin büyük bölümü, timus ve paratiroid salgı bezleri bu arktan oluşur. Bu arkın dokularını N. glossopharyngealis innerve eder.
Dördüncü ve Altıncı Faringeal arklar
Larinks kıkırdakları ile bölgedeki ana damarların bir bölümü (aorta, ) 4.faringeal arktan gelişir. 6.ark larinks kıkırdaklarını oluşturur.
Bu arkların dokularını N.vagus innerve eder.
Tıp ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Sadler TW. Langman's Medical Embryology. 12th edition. Chapter 17. Wolters Kluwer, Baltimore-Philadelphia, 2012
- ^ Altuğ AT. Ortodontide Embriyoloji. PDF, 2020 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Schoenwolf GC, Bleyl SB, Brauer PR, Francis-West PH. Larsen’s Human Embryology, 5th edition. Chapter 12: Development of the Head, the Neck, the Eyes, and the Ears, Churchill Livingstone- Elsevier, Edinburgh-London, 2014
- ^ Moore KL, Persaud TVN, Torchia M. The Developing Human: Clinically Oriented Embryology, 11th edition. Chapter 9: The Pharyngeal Apparatus, Saunders-Elsevier, Global, 2019
- ^ Baylis A. Head and Neck Embryology: An Overview of Development, Growth and Defect in the Human Fetus. Honors Scholar Theses 105, University of Connecticut OpenCommons@UConn, 2009
- ^ Cohen MM Jr. Malformations of the Craniofacial Region: Evolutionary, Embryonic, Genetic, and Clinical Perspectives. American Journal of Medical Genetics (Seminars in Medical Genetics), 115:245-268, 2002
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Faringeal farengeal arklar ya da Brankiyal arklar bas boyun gelismesindeki baslangic noktalaridir Bas boyun olusmasinda birincil etkinligi olan faringeal arklar intrauterin yasamin 4 haftasinda noral krest hucrelerinin bolgeye gocuyle birlikte birlikte belirmeye baslar Kafa tabani ve boyun bolgesi 7 haftada sekillenir Embriyonun kafa bolgesindeki mezenkimal doku birbirlerinden yariklarla ayrilmis olan arklar tumsekler olusur Mezodermden olusan arklarin ic yuzlerinde endoderm dis yuzlerindeyse ektorderm bulunur Noral krest hucrelerinin proliferasyonu ve mezodermal hucrelerin yogunlasmasiyla her arkin ortasinda kikirdak dokusu olusur Tumsek niteligindeki olusumlara faringeal ark bunlari birbirinden ayiran dis yuzdeki cokuntulere ise faringeal yarik adi verilir baliklarin solungac sisteminin gelismesiyle benzerlikler icerdiginden onceleri bu yapilara brankial ark ya da brankial yarik adi verilmisti Ic yuze bakildiginda faringeal arklari birbirlerinden ayiran olusumlarin farinksin yan duvarlarinda beliren keseler faringeal poslar oldugu gorulur Ilk evrede 6 ark vardir Besinci ark ortaya cikisindan kisa bir sure sonra involusyon gecirerek silinir Her arkta o arka ozgu biri motor oteki sensitif iki sinir dali arter ven ikilisi kikirdak dokusu ve kas bilesenleri vardir Bu bilesenlere yuz dokulari dil dudaklar ceneler damak farinks salgi bezleri ve bu bolgeleri innerve eden sinirler kafa ciftleri de katilir Cene yuz maksillofasiyal malformasyonlarin buyuk bir bolumu 1 ve 2 faringeal arklardaki sapmalardan kaynaklanir Embriyoda farengeal arklarFaringeal arklar Birinci Faringeal ark Meckel kikirdagi Maksiller ver Mandibuler tumsekler arklar olarak iki parcadan olusur Maksiller tumsek Ustcene zigomatik kemik elmacik kemigi burun bosluklari orbita tabani ve sfenoid kemigin bir bolumu temporal kemigin sakak kemigi bir bolumu incus orta kulaktaki ors kemigi ile malleus orta kulaktaki cekic kemigi ve maksiller tumsekten olusur Mandibuler tumsek Meckel kikirdagi ve altcene olusumunun kaynagidir ile cigneme kaslari ve agiz tabanini olusturan kaslar mandibuler tumsekten gelisir Bu bolgeler N trigeminalis in innerve ettigi alanlardir Ikinci Faringeal ark Reichert kikirdagi Embriyondaki Reichart kikirdagi temporal kemik styloid cikintisinin stylohyoid ligamanin orta kulaktaki uzengi kemiginin ve hyoid kemik kucuk boynuzunun ilk taslagigidir Yuz ve boyun kaslarinin cogu 2 faringeal arktan gelisir Bu bolgeleri N facialis innerve eder Ucuncu Faringeal ark Thyrohyoid ark Hyoid kemigin buyuk bolumu timus ve paratiroid salgi bezleri bu arktan olusur Bu arkin dokularini N glossopharyngealis innerve eder Dorduncu ve Altinci Faringeal arklar Larinks kikirdaklari ile bolgedeki ana damarlarin bir bolumu aorta 4 faringeal arktan gelisir 6 ark larinks kikirdaklarini olusturur Bu arklarin dokularini N vagus innerve eder Tip ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca Sadler TW Langman s Medical Embryology 12th edition Chapter 17 Wolters Kluwer Baltimore Philadelphia 2012 Altug AT Ortodontide Embriyoloji PDF 2020 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Schoenwolf GC Bleyl SB Brauer PR Francis West PH Larsen s Human Embryology 5th edition Chapter 12 Development of the Head the Neck the Eyes and the Ears Churchill Livingstone Elsevier Edinburgh London 2014 Moore KL Persaud TVN Torchia M The Developing Human Clinically Oriented Embryology 11th edition Chapter 9 The Pharyngeal Apparatus Saunders Elsevier Global 2019 Baylis A Head and Neck Embryology An Overview of Development Growth and Defect in the Human Fetus Honors Scholar Theses 105 University of Connecticut OpenCommons UConn 2009 Cohen MM Jr Malformations of the Craniofacial Region Evolutionary Embryonic Genetic and Clinical Perspectives American Journal of Medical Genetics Seminars in Medical Genetics 115 245 268 2002