Fatma önkol 1949 Hartlap Kahramanmaraş 8 Aralık 2021 Türk masal anlatıcısı ev hanımı Fatma önkolDoğum1949 Kah

Fatma Önkol (1949, Hartlap, Kahramanmaraş - 8 Aralık 2021), Türk masal anlatıcısı, ev hanımı.

Fatma Önkol
Doğum	1949 Kahramanmaraş, Türkiye
Ölüm	9 Aralık 2021
Meslek	Masal anlatıcısı
Ödüller	Yaşayan İnsan Hazinesi

Çocukluğunda büyüklerinden öğrendiği masalları yaşamı boyunca katıldığı her türlü geleneksel toplantıda anlatmasıyla tanınmış bir kültürel miras taşıyıcısıdır. "Masal Anne" olarak da bilinir. 2021'de Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına değer görülmüştür.

Hayatı

1949'da Kahramanmaraş'ın Hartlap köyünde doğdu. 13 yaşına kadar Hartlap köyünde yaşadı. Çocukluğunda babasından, annesinden ve teyzesinden öğrendiği masalları belleğinde saklı tuttu. Belleğindeki masalları her türden geleneksel toplantıda anlattı ve zamanla "Masal Anne" olarak anılmaya başladı. Masal repertuvarının bir kısmı unutulmuş bir kısmı ise unutulmaya yüz tutmuş toplam 103 masaldan oluştuğu tespit edilmiştir.

Fatma Önkol, 2010 yılında Gaziantep’te, Ali Tutkun İlköğretimokulunda okuma-yazma kursuna katılıp okur-yazar belgesi aldı. Çeşitli müzelerde ve Milli Eğitim Bakanlığının projelerinde masal anlatıcısı olarak yer aldı. Masalları, kurduğu internet sitesinde daha geniş kitlelere anlattı.

Ayrıntılı yaşam öyküsü ve ondan derlenen 58 Masal, oğlu Abdülkadir Önkol tarafından "Anadolu’nun Yaşayan Masalları Geleneğin Masal Anası Fatma Önkol’un Dilinden Masallar" (2021) adlı kitapta aktarıldı. Fatma Önkol 9 Aralık 2021 günü öldü. 2021'de masal anlatma geleneği alanında Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına değer görüldü ve Türkiye'de masal alanında Yaşayan İnsan Hazinesi olarak kaydedilen ilk anlatıcı oldu. 11 Ocak 2022'de Ankara'da Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen törende ödülünü Fatma Önkol adına kızı Ayşe Önkol Narşap aldı.

Kaynakça

^ ^a ^b Yılmaz, Aysun Ezgi (22 Haziran 2022). "Abdulkadir ÖNKOL, Anadolu'nun Yaşayan Masalları Geleneğin Masal Anası Fatma Önkol'un Dilinden Masallar, Ankara: Karakum Yayınevi, 2021, ISBN 978-605-2290-49-1. 134 Sayfa". Milli Folklor. 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
^ "Fatma Önkol". Yaşauan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 10 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
^ Önkol, Abdulkadir (28 Aralık 2023). "Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Masallara Etkisi". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (9): 11-24. doi:10.56387/ahbvedebiyat.1324036. ISSN 2687-6175. 30 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
^ Zafer Fatih Beyaz, Enes Kaplan. "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ustalarımızın ve sanatkarlarımızın kabiliyetlerinin yaşatılmasını temin edeceğiz". Anadolu Ajansı. 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.

Dış bağlantılar

Topal Keçi Masalı, Anlatan: Fatma Önkol, MEB ÖYGM Anadolu Masalları Youtube Kanalı, 29 Mayıs 2020

[:0-1] Yılmaz, Aysun Ezgi (22 Haziran 2022). "Abdulkadir ÖNKOL, Anadolu'nun Yaşayan Masalları Geleneğin Masal Anası Fatma Önkol'un Dilinden Masallar, Ankara: Karakum Yayınevi, 2021, ISBN 978-605-2290-49-1. 134 Sayfa". Milli Folklor. 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.

[2] "Fatma Önkol". Yaşauan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 10 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.

[3] Önkol, Abdulkadir (28 Aralık 2023). "Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Masallara Etkisi". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (9): 11-24. doi:10.56387/ahbvedebiyat.1324036. ISSN 2687-6175. 30 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.

[4] Zafer Fatih Beyaz, Enes Kaplan. "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ustalarımızın ve sanatkarlarımızın kabiliyetlerinin yaşatılmasını temin edeceğiz". Anadolu Ajansı. 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.