Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Figânî (ö. 1532), 16. yüzyıl Osmanlı divan şairi.
Kanuni Sultan Süleyman çağı şairlerindendir. Kanuni’nin şehzadelerinin sünneti nedeniyle yazdığı “Sûriyye Kasîdesi” en bilinen eseridir. Devrin sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa aleyhine bir şiirin kendisine mal edilmesi nedeniyle genç yaşta idam edilmiştir.
Yaşamı
16. yüzyılın başında Trabzon’da dünyaya geldi. Asıl adı Ramazan’dır. Gençliğinde İstanbul'a gidip yerleştiği için, iyi bir öğrenim gördüğü ve hekimlik bilgisinin bulunduğu sanılmaktadır. Hekimlik öğrenimini İsfahan’da Kazvinli Şah Mehmed’in yanında gördüğü düşünülür.
İstanbul’da kısa süre kâtiplik yaptıktan sonra şiirle uğraşmaya yöneldi. İlk şiirlerinde “Hüseyni” mahlasını kullandı, daha sonra “Figânî”’yi tercih etti. Düzensiz bir yaşam sürme eğilimindeki şair, içkiye düşkünlüğü ile tanındı. Devlet büyüklerine yazdığı kasideler ve başarılı gazeller yoluyla geçimini sağladı. Zaman zaman yardım amacıyla kimi önemsiz görevlere getirildi. Onu, Defterdar İskender Çelebi ile Kara Bâlizâde korudu. Bir ara Edirne'ye gitmiş, bir süre de Seyyid Battal Gazi Türbesi etrafındaki zaviyede yaşamış fakat sürekli ikamet yeri İstanbul olmuştur.
Şöhreti, Kanuni Sultan Süleyman'ın şehzadeleri Mustafa, Mehmed ve Selim'in 1530 yılı yazındaki muhteşem sünnet düğünü için yazdığı "Sûriyye Kasîdesi"'yle daha da arttı. Devrin tanınmış şairlerinin; kasideler okudukları bu şenliklerde Figânî'nin kasidesi büyük ilgi görmüştü.
Ölümü
Kavgacı bir mizaca sahip olan Figânî’nin düşmanları, şairin şöhretinin yayılması ile arttı. Sadrazam İbrahim Paşa'nın Mohaç Muharebesi'nden sonra Budin'den getirtip Atmeydanı'nda kendi sarayının karşısına diktirdiği heykeller için söylendiği zannedilen ve Figânî’ye mal edilen şu iki mısra Sadrazamın öfkesini üzerine çekti:
Dü İbrâhîm âmed be-deyr-i cihân
Yekî büt-şiken şod yekî büt-nişân
Şiirde "Cihan tapınağına iki İbrahim geldi / Biri put kırıcı, diğeri ise put dikici oldu" denmekte ve İbrahim Paşa (Sultan Süleyman'ın veziriazamı) put dikmekle suçlanmaktadır. İstanbul subaşısı tarafından Tahtakale'de yakalanıp iskeleye götürülen şair; önce dövülüp sonra işkenceye maruz kalmış, ardında da -büyük bir ihtimalle- 1532 yılının baharında orada Pargalı İbrahim Paşa tarafından asılmış ya da başka bir şekilde öldürtülmüştür. Ölürken de ağzından şu mısralar çıkmıştır:
Zülf-i kemendin aldığı ele cellâd-ı gamzesi
Benzer Figânî zulm ile berdâr eder seni
Çok genç yaşta öldüğü için şiirlerinin derli toplu bir nüshası bulunmaz. Abdülkadir Karahan İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Edirne Selimiye Yazma Eser Kütüphanesi (Ahmed Bâdî Efendi Kitapları) ve Fransa Millî Kütüphanesi ile kendi özel kütüphanesinde bulunan nüshaları karşılaştırarak 1966’da Figanî ve Divançesi adlı eseri yayımlamıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d . 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2012.
- ^ "Boyutpedia, Figânî maddesi, Erişim tarihi:09.01.2012". 9 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2012.
- ^ Tarih ve Medeniyet sitesi arşivi, İdam Ettiren Şiir, Gönderi tarihi: 13.02.2011 Erişim tarihi:09.01.2012
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Figani o 1532 16 yuzyil Osmanli divan sairi Kanuni Sultan Suleyman cagi sairlerindendir Kanuni nin sehzadelerinin sunneti nedeniyle yazdigi Suriyye Kasidesi en bilinen eseridir Devrin sadrazami Pargali Ibrahim Pasa aleyhine bir siirin kendisine mal edilmesi nedeniyle genc yasta idam edilmistir Yasami16 yuzyilin basinda Trabzon da dunyaya geldi Asil adi Ramazan dir Gencliginde Istanbul a gidip yerlestigi icin iyi bir ogrenim gordugu ve hekimlik bilgisinin bulundugu sanilmaktadir Hekimlik ogrenimini Isfahan da Kazvinli Sah Mehmed in yaninda gordugu dusunulur Istanbul da kisa sure katiplik yaptiktan sonra siirle ugrasmaya yoneldi Ilk siirlerinde Huseyni mahlasini kullandi daha sonra Figani yi tercih etti Duzensiz bir yasam surme egilimindeki sair ickiye duskunlugu ile tanindi Devlet buyuklerine yazdigi kasideler ve basarili gazeller yoluyla gecimini sagladi Zaman zaman yardim amaciyla kimi onemsiz gorevlere getirildi Onu Defterdar Iskender Celebi ile Kara Balizade korudu Bir ara Edirne ye gitmis bir sure de Seyyid Battal Gazi Turbesi etrafindaki zaviyede yasamis fakat surekli ikamet yeri Istanbul olmustur Sohreti Kanuni Sultan Suleyman in sehzadeleri Mustafa Mehmed ve Selim in 1530 yili yazindaki muhtesem sunnet dugunu icin yazdigi Suriyye Kasidesi yle daha da artti Devrin taninmis sairlerinin kasideler okuduklari bu senliklerde Figani nin kasidesi buyuk ilgi gormustu OlumuKavgaci bir mizaca sahip olan Figani nin dusmanlari sairin sohretinin yayilmasi ile artti Sadrazam Ibrahim Pasa nin Mohac Muharebesi nden sonra Budin den getirtip Atmeydani nda kendi sarayinin karsisina diktirdigi heykeller icin soylendigi zannedilen ve Figani ye mal edilen su iki misra Sadrazamin ofkesini uzerine cekti Du Ibrahim amed be deyr i cihanYeki but siken sod yeki but nisan Siirde Cihan tapinagina iki Ibrahim geldi Biri put kirici digeri ise put dikici oldu denmekte ve Ibrahim Pasa Sultan Suleyman in veziriazami put dikmekle suclanmaktadir Istanbul subasisi tarafindan Tahtakale de yakalanip iskeleye goturulen sair once dovulup sonra iskenceye maruz kalmis ardinda da buyuk bir ihtimalle 1532 yilinin baharinda orada Pargali Ibrahim Pasa tarafindan asilmis ya da baska bir sekilde oldurtulmustur Olurken de agzindan su misralar cikmistir Zulf i kemendin aldigi ele cellad i gamzesiBenzer Figani zulm ile berdar eder seni Cok genc yasta oldugu icin siirlerinin derli toplu bir nushasi bulunmaz Abdulkadir Karahan Istanbul Universitesi Kutuphanesi Edirne Selimiye Yazma Eser Kutuphanesi Ahmed Badi Efendi Kitaplari ve Fransa Milli Kutuphanesi ile kendi ozel kutuphanesinde bulunan nushalari karsilastirarak 1966 da Figani ve Divancesi adli eseri yayimlamistir Kaynakca a b c d 31 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2012 Boyutpedia Figani maddesi Erisim tarihi 09 01 2012 9 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2012 Tarih ve Medeniyet sitesi arsivi Idam Ettiren Siir Gonderi tarihi 13 02 2011 Erisim tarihi 09 01 2012