Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fikirtepe, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda, Kadıköy ilçesi sınırları içinde bir semt. Fikirtepe mahallesinin yanı sıra, Eğitim ve Dumlupınar mahallerini de kapsayan bir bölgenin adıdır.
| Fikirtepe, Kadıköy | |
|---|---|
 Kentsel dönüşüm sonrası yapılan yeni binalar (Ekim 2021) | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Fikirtepe mahallesinin Kadıköy ilçesindeki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Kadıköy |
| Bulunduğu yer | Anadolu Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| Nüfus (2014)[1] | 13.896 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 216 |
| İl plaka kodu | 34 |
| Posta kodu | 34720 |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi |
Batıda Kurbağalıdere ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü çevre yolu (Otoyol 1) ile Hasan Paşa Mahallesi'ne; doğuda Merdivenköy'e; güneyde Kayışdağı Caddesi ile Zühtüpaşa ve Feneryolu mahallelerine; kuzeyde D 100 Otoyolu ile Ünalan Mahallesi'ne komşu olan Fikirtepe, 1975'te artan nüfusu yüzünden, üç mahalleye bölünmüştür. Bunlar, Devrim (1980 sonrası Dumlupınar), Fikirtepe ve Eğitim mahalleleri olup semte adını veren asıl Fikirtepe Mahallesi, Mandıra Caddesi ile Hızır Bey Caddesi arasında kalan bölgede yer almaktadır. Güneyinde Eğitim, kuzeyinde Dumlupınar mahalleleri vardır.
Tarihçe
Çevredeki önemli arkeolojik buluntulara göre, Fikirtepe yöresinin tarihi çok eskilere gider. Her iki tarafı vadilerle sınırlı olan ve Kurbağalıdere'ye doğru çıkıntı yapan alçak bir tepe olan Fikirtepe'nin, eski devirlerde denizle bağlantılı olduğu tahmin edilmektedir. Bazı bulgulara bakılırsa, eskiçağlarda Kalamış Koyu, Fikirtepe eteklerine dek uzanıyordu.[]
Bizans ve erken Osmanlı dönemlerinde, Fikirtepe'de yerleşim olup olmadığı bilinmemektedir. Ancak 1786'da Kauffer'e çizdirilen şehir haritasında, “Fikir Tepesi” adı görülür. Halk arasındaki bir söylenceye göre, yöre, adını derviş Fikir Baba'dan alır.
18. yüzyılda, o zamanlar "Kadıköy Deresi" olarak bilinen Kurbağalıdere, Hasanpaşa'ya kadar haliç şeklinde uzanırdı ve bol suya sahipti. Üzerindeki Kasr-ı Ali Köprüsü'nün doğusunda uzanan hassa çiftliklerinin çevresindeki mesire yerleri, İstanbul halkının gözde mekanları arasındaydı. Dönemin elçilik raporlarında, Kurbağalıdere üzerinde yapılan kayık gezintilerinden, mesire yerlerindeki eğlencelerden söz edilirken ressam ve şairlerin ilham almak için Fikir Tepesi'ne gittiğine değinilir. 1876'da kısa süre tahta çıkan V. Murad'ın av köşkü Fikirtepe'nin neredeyse tek yapısı olma özelliğini 1950'lere kadar sürdürmüştür. Bugün Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü'nün bulunduğu yerdeki köşk ve padişahın kişisel mülkü olan çiftlik, çilek ve bamya tarlalarıyla, akasya ve kestane ormanlarıyla çevrili idi.
O zamanlar Kızıltoprak Mahallesi'ne bağlı olan Fikirtepe'de, 1950'lerin sonlarına kadar öğretmen Refik Apa'nın evinden başka yerleşim olmadığı söylenir. 1950'lerden itibaren yoğun bir iç göçe sahne olan ve hızla bir gecekondu bölgesi hâline gelen Fikirtepe, 1965'te Kadıköy ilçesine bağlı bir muhtarlık olmuştur. İstanbul halkının mesire yeri olarak kullandığı çayırlar, çilek ve bamya tarlaları tahrip edilmiş ve yerlerini binlerce gecekondu almıştır. Nüfusun hızlı artışı yüzünden, 1975'te Fikirtepe, Dumlupınar ve Eğitim mahallelerine ayrılmıştır.
Yapılaşma
Çapa'da bulunan Yüksek Kız Öğretmen Okulu'nun 1966'da Fikirtepe'ye taşınmasıyla gelişmeye başlayan güney kesimi, Eğitim Mahallesi adıyla anılmaktadır. Sınırlarını Hızır Bey, Dr. Erkin ve Fahreddin Kerim Gökay caddelerinin oluşturduğu Eğitim Mahallesi, Fikirtepe'nin en modern kesimidir. Çoğunluğunu çok yüksek blokların oluşturduğu yerleşim modeli ile Fikirtepe ve Dumlupınar mahallelerinden hemen ayrılır. Doğudaki Dumlupınar ve batıdaki Fikirtepe mahallelerinde iki ya da üç katlı düzensiz gecekondu yerleşimi gözlenir. Fikirtepe ve Dumlupınar mahalleleri Kadıköy sınırları içindeki tek gecekondu yerleşimidir. İstanbul şehir merkezinde inşaat yapılacak arazilerin büyüklüğünün hayli az olması nedeniyle bu bölge pek çok yatırımcının iştahını kabartmaktadır.
Eskiden yörede yaygın olan oto tamir atölyeleri, Bostancı Oto Sanayi Sitesi'ne taşınmıştır.
Tarihi yapılar
Kazılarda çıkan eserler İstanbul'un en eski yerleşim yerlerinden olduğunu göstermiştir. Arkeoloji müzesinde buradan çıkarılan birçok eser sergilenmektedir. Az sayıda tarihi yapının bulunduğu Fikirtepe yöresindeki önemli tarihi yapı Kasrı Ali Caddesi üzerindeki V.Murat'ın av köşküdür. Dini yapılar arasında Fikirtepe Mahallesi'nde Aklar, Tepe, Pehlivan ve Merkez camileri; Dumlupınar Mahallesi'nde Şahsüvaroğlu, Hacı Nusreddin, On iki İmamlar ve Fuat Zilelioğlu camileri; Eğitim Mahallesi'nde de Bayraktar, Saliha Kulaksız ve İhsaniye Camileri vardır.
Eğitim kurumları
Fikirtepe dolaylarındaki eğitim kurumları arasında en önemlisi 1966'da kurulan Atatürk Eğitim Enstitüsü çevresine yapılan ek binalarla faaliyet gösteren Marmara Üniversitesi Fikirtepe (sonradan Göztepe) Kampüsü'dür. Kampüs civarındaki Avrupa Birliği Enstitüsü ve Atatürk Fen Lisesi'nden başka, Mehmed Bayezıd Lisesi, İnönü İlköğretim Okulu, Münevver Şefik İlköğretim Okulu, Kaptan Hasan Paşa İlköğretim Okulu, Murat Paşa İlköğretim Okulu, Hüseyin Ayaz (Eski adı ile Arif Paşa İlköğretim Okulu) Fikirtepe civarındaki eğitim kurumlarındandır.
Bölgedeki önemli bir kamu yapısı da Dumlupınar Mahallesi sınırları içindeki Devlet Malzeme Ofisi'ne ait depo binalarıdır.
Fikirtepe Kültürü
Yalnızca İstanbul kentinin değil Marmara Bölgesi'nin bilinen en eski kültürlerinden biri olan Fikirtepe kültürü, adını İstanbul-Kadıköy yakınlarındaki Fikirtepe yerleşmesinden almaktadır. Marmara Bölgesi'nde tarım ve hayvancılığa dayalı yerleşik mahalle yaşantısı ilk olarak MÖ 5500 yıllarına, neolitik çağa tarihlenen Fikirtepe kültürü ile başlamaktadır. Yine aynı zamanda 1980'den itibaren semtte çok fazla gayrimeşru olay meydana gelmiş ve daha çok Fikirtepe'ye bağlı bulunan Dumlupınar mevkisinin gecekondu evlerden oluşması hasebiyle daha çok tenhalığından ve Fikirtepe'nin tehlikeli oluşundan söz edilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
Dış bağlantılar
- Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi
- https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx6 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Genel Mahalle Listesi, T.C.İçişleri Bakanlığı, Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fikirtepe Istanbul ilinin Anadolu Yakasi nda Kadikoy ilcesi sinirlari icinde bir semt Fikirtepe mahallesinin yani sira Egitim ve Dumlupinar mahallerini de kapsayan bir bolgenin adidir Fikirtepe KadikoyMahalleKentsel donusum sonrasi yapilan yeni binalar Ekim 2021 Mahallenin haritadaki yeriFikirtepe mahallesinin Kadikoy ilcesindeki konumuUlke TurkiyeIlIstanbulIlceKadikoyBulundugu yerAnadolu Yakasi Cografi bolgeMarmara BolgesiNufus 2014 1 13 896Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu216Il plaka kodu34Posta kodu34720Istatistiki bolgeIstanbul alt bolgesi Batida Kurbagalidere ve 15 Temmuz Sehitler Koprusu cevre yolu Otoyol 1 ile Hasan Pasa Mahallesi ne doguda Merdivenkoy e guneyde Kayisdagi Caddesi ile Zuhtupasa ve Feneryolu mahallelerine kuzeyde D 100 Otoyolu ile Unalan Mahallesi ne komsu olan Fikirtepe 1975 te artan nufusu yuzunden uc mahalleye bolunmustur Bunlar Devrim 1980 sonrasi Dumlupinar Fikirtepe ve Egitim mahalleleri olup semte adini veren asil Fikirtepe Mahallesi Mandira Caddesi ile Hizir Bey Caddesi arasinda kalan bolgede yer almaktadir Guneyinde Egitim kuzeyinde Dumlupinar mahalleleri vardir TarihceCevredeki onemli arkeolojik buluntulara gore Fikirtepe yoresinin tarihi cok eskilere gider Her iki tarafi vadilerle sinirli olan ve Kurbagalidere ye dogru cikinti yapan alcak bir tepe olan Fikirtepe nin eski devirlerde denizle baglantili oldugu tahmin edilmektedir Bazi bulgulara bakilirsa eskicaglarda Kalamis Koyu Fikirtepe eteklerine dek uzaniyordu kaynak belirtilmeli Bizans ve erken Osmanli donemlerinde Fikirtepe de yerlesim olup olmadigi bilinmemektedir Ancak 1786 da Kauffer e cizdirilen sehir haritasinda Fikir Tepesi adi gorulur Halk arasindaki bir soylenceye gore yore adini dervis Fikir Baba dan alir 18 yuzyilda o zamanlar Kadikoy Deresi olarak bilinen Kurbagalidere Hasanpasa ya kadar halic seklinde uzanirdi ve bol suya sahipti Uzerindeki Kasr i Ali Koprusu nun dogusunda uzanan hassa ciftliklerinin cevresindeki mesire yerleri Istanbul halkinin gozde mekanlari arasindaydi Donemin elcilik raporlarinda Kurbagalidere uzerinde yapilan kayik gezintilerinden mesire yerlerindeki eglencelerden soz edilirken ressam ve sairlerin ilham almak icin Fikir Tepesi ne gittigine deginilir 1876 da kisa sure tahta cikan V Murad in av kosku Fikirtepe nin neredeyse tek yapisi olma ozelligini 1950 lere kadar surdurmustur Bugun Marmara Universitesi Goztepe Kampusu nun bulundugu yerdeki kosk ve padisahin kisisel mulku olan ciftlik cilek ve bamya tarlalariyla akasya ve kestane ormanlariyla cevrili idi O zamanlar Kiziltoprak Mahallesi ne bagli olan Fikirtepe de 1950 lerin sonlarina kadar ogretmen Refik Apa nin evinden baska yerlesim olmadigi soylenir 1950 lerden itibaren yogun bir ic goce sahne olan ve hizla bir gecekondu bolgesi haline gelen Fikirtepe 1965 te Kadikoy ilcesine bagli bir muhtarlik olmustur Istanbul halkinin mesire yeri olarak kullandigi cayirlar cilek ve bamya tarlalari tahrip edilmis ve yerlerini binlerce gecekondu almistir Nufusun hizli artisi yuzunden 1975 te Fikirtepe Dumlupinar ve Egitim mahallelerine ayrilmistir YapilasmaCapa da bulunan Yuksek Kiz Ogretmen Okulu nun 1966 da Fikirtepe ye tasinmasiyla gelismeye baslayan guney kesimi Egitim Mahallesi adiyla anilmaktadir Sinirlarini Hizir Bey Dr Erkin ve Fahreddin Kerim Gokay caddelerinin olusturdugu Egitim Mahallesi Fikirtepe nin en modern kesimidir Cogunlugunu cok yuksek bloklarin olusturdugu yerlesim modeli ile Fikirtepe ve Dumlupinar mahallelerinden hemen ayrilir Dogudaki Dumlupinar ve batidaki Fikirtepe mahallelerinde iki ya da uc katli duzensiz gecekondu yerlesimi gozlenir Fikirtepe ve Dumlupinar mahalleleri Kadikoy sinirlari icindeki tek gecekondu yerlesimidir Istanbul sehir merkezinde insaat yapilacak arazilerin buyuklugunun hayli az olmasi nedeniyle bu bolge pek cok yatirimcinin istahini kabartmaktadir Eskiden yorede yaygin olan oto tamir atolyeleri Bostanci Oto Sanayi Sitesi ne tasinmistir Tarihi yapilarKazilarda cikan eserler Istanbul un en eski yerlesim yerlerinden oldugunu gostermistir Arkeoloji muzesinde buradan cikarilan bircok eser sergilenmektedir Az sayida tarihi yapinin bulundugu Fikirtepe yoresindeki onemli tarihi yapi Kasri Ali Caddesi uzerindeki V Murat in av koskudur Dini yapilar arasinda Fikirtepe Mahallesi nde Aklar Tepe Pehlivan ve Merkez camileri Dumlupinar Mahallesi nde Sahsuvaroglu Haci Nusreddin On iki Imamlar ve Fuat Zilelioglu camileri Egitim Mahallesi nde de Bayraktar Saliha Kulaksiz ve Ihsaniye Camileri vardir Egitim kurumlariMarmara Universitesi Goztepe Kampusu Fikirtepe dolaylarindaki egitim kurumlari arasinda en onemlisi 1966 da kurulan Ataturk Egitim Enstitusu cevresine yapilan ek binalarla faaliyet gosteren Marmara Universitesi Fikirtepe sonradan Goztepe Kampusu dur Kampus civarindaki Avrupa Birligi Enstitusu ve Ataturk Fen Lisesi nden baska Mehmed Bayezid Lisesi Inonu Ilkogretim Okulu Munevver Sefik Ilkogretim Okulu Kaptan Hasan Pasa Ilkogretim Okulu Murat Pasa Ilkogretim Okulu Huseyin Ayaz Eski adi ile Arif Pasa Ilkogretim Okulu Fikirtepe civarindaki egitim kurumlarindandir Bolgedeki onemli bir kamu yapisi da Dumlupinar Mahallesi sinirlari icindeki Devlet Malzeme Ofisi ne ait depo binalaridir Fikirtepe KulturuYalnizca Istanbul kentinin degil Marmara Bolgesi nin bilinen en eski kulturlerinden biri olan Fikirtepe kulturu adini Istanbul Kadikoy yakinlarindaki Fikirtepe yerlesmesinden almaktadir Marmara Bolgesi nde tarim ve hayvanciliga dayali yerlesik mahalle yasantisi ilk olarak MO 5500 yillarina neolitik caga tarihlenen Fikirtepe kulturu ile baslamaktadir Yine ayni zamanda 1980 den itibaren semtte cok fazla gayrimesru olay meydana gelmis ve daha cok Fikirtepe ye bagli bulunan Dumlupinar mevkisinin gecekondu evlerden olusmasi hasebiyle daha cok tenhaligindan ve Fikirtepe nin tehlikeli olusundan soz edilmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 14 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2010 Dis baglantilarDunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi https www e icisleri gov tr Anasayfa MulkiIdariBolumleri aspx6 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Genel Mahalle Listesi T C Icisleri Bakanligi Mart 2020