Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Haliç (Altın Boynuz olarak da bilinir), İstanbul'un Avrupa yakasını kaplayan Çatalca Yarımadası'nın güneydoğu ucunda, Boğaziçi girişinde, İstanbul (Tarihi yarımada) ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi. Denizin kendisine ulaşan akarsu yatağının bir bölümünü istila etmesiyle meydana gelen yapının jeomorfolojik adı olan Arapça haliç sözcüğü, İstanbul halicinin kent açısından taşıdığı önemden dolayı Osmanlılar döneminden bu yana bir özel isim haline gelmiş, birçok semti kapsayan bir kent bölgesi adı olmuştur.
Adı
Yunan efsanesine göre; Megaralılar, kralları Byzas'ın annesi Keroessa için Altın Boynuz ismini vermişlerdir.
Tarih
Bizans döneminde kolonileşme de burada başlamıştır. Aynı zamanda Bizans İmparatorluğu'nun denizcilik merkeziydi. Sahil boyunca uzanan duvarlar, şehri bir deniz filosu saldırısından korumak için inşa edilmiştir. Haliç'in girişinde istenmeyen gemilerin girişini engellemek için, şehirden karşıya eski Galata Kulesi'nin kuzeydoğu ucuna uzanan ve kaynaklarda ilk bahsine 717'deki Konstantinopolis Kuşatması'nda rastlanılan geniş bir zincir vardı. Bu kule Latin haçlılarınca Dördüncü Haçlı Seferinde 1204 yılında geniş bir şekilde tahrip edildi. Fakat Cenevizliler yanına yeni bir kule inşa ettiler. Bu kule meşhur Galata Kulesi 1348 Christea Turris (İsa'nın Kulesi) diye adlandırılır.
Haliç'i karşıdan karşıya kapayan zinciri kırabilecek veya hile ile galip gelebilecek dikkate değer üç zaman vardı. Onuncu yüzyılda Viking'ler uzun gemilerini boğaz dışına, Galata etrafına sürüklediler ve onları kızaktan tekrar Haliç'in içine indirdiler. Bizanslılar onları Yunan ateşi ile yendiler. 1204 de 4.Haçlı seferinde, Venedik gemileri zinciri koç ile kırabilecekti. 1453 de Osmanlı Sultanı II. Mehmed'in gemilerini yağlanmış kütükler üzerinde Galata içlerinden karşı yana geçerek Haliç'e indirmesi.*
Şehrin, Fatih Sultan Mehmed'e tesliminden sonra; Rumlar, Gürcüler, Yahudiler, İtalyan tüccarları ve diğer gayrimüslimler Haliç boyunca fener ve Balat bölgesinde yaşamaya başladılar. Bugün altın Boynuz her iki yakada yer alır. Sahil boylarınca parklar vardır. Güzelliği ve tarihinden dolayı turistlerin ilgisini çekmektedir.
Haliç Osmanlı döneminde yoğun Yahudi, Rum, Ermeni ve Gürcü nüfusun yaşadığı bir bölge idi. Osmanlı döneminin münevverlerinin takip ettiği Karyağdıbaba, Karaağaç ve Sütlüce, Giresunlu Tekkesi bu bölgede bulunmaktadır. Günümüzde Galata köprüsü; Galata ve Eminönü'yü Haliç üzerinden birleştirir. Haliç üzerinde diğer iki köprü de Atatürk Köprüsü ve Haliç Köprüsü'dür.
1980'li yıllara kadar; endüstriyel atıkların döküldüğü bir yer olan Haliç, dönemin Belediye Başkanı Bedrettin Dalan "Haliç'i gözlerim gibi mavi yapacağım" vaadiyle döneminde temizlenmeye başlamış ve uzun yıllarca süren çalışmalar sonucu 2000'li yıllarda daha temiz bir hale getirildi. Haliç’in temizlenmesi amacıyla İstanbul Boğazı’ndan deniz suyunun Kağıthane Deresi’ne sürekli akışının sağlanarak dere suyunun yenilenmesi ve Haliç’e sürekli temiz suyun girmesini sağlamak için başlanılan proje 2012 yılında tamamlandı.
Köprüler
Haliç doğal bir limandır. Haliç üzerinde 4 köprü bulunmaktadır. Bunlar;
- Galata Köprüsü
- Atatürk Köprüsü (Unkapanı Köprüsü)
- Haliç Köprüsü
- Haliç Metro Köprüsü
Karaağaç Tekkesi
Haliç, Sütlüce da III. Sultan Mustafa (1757-1774) devrinde yapılan Karaağaç Tekkesi, Bektaşi tekkelerinin en önemlilerinden biri olarak biliniyor. 1826 yalında II. Mahmut tarafından “Yeniçeri Ordusu”nun lağvedilmesi ile birlikte diğer Bektaşi tekkeleri gibi kapatılan Karaağaç Tekkesi, Abdülaziz döneminde (1861-1876) “Hasip Baba” tarafından yeniden faaliyete geçirilmiş ancak Cumhuriyet döneminde tekke ve zaviyelerin kapatılmasını öngören kanun gereği ikinci kez kapatılmıştı. Osmanlı arşivlerindeki kayıtlarda ise tekkenin II. Beyazıt Vakfiyesi’ne bağlı olduğu ve 16. yüzyılın başlarından itibaren faaliyette olduğu belirtiliyor. Bu durumda tekkenin 500 yıllık bir geçmişi olduğu ortaya çıkıyor.
Giresunlu Tekkesi
9731 numaralı Maliye'den Müdevver Osmanlı Devlet arşivi defter, göre Haliç'in karşı kıyısında Sütlüce'de Giresunlu Tekkesi ismiyle bir Bektaşi tekkesi daha bulunmaktadır. Karaağaç Tekkesinin yakınında bulunan bu tekke de tamamen yıktırılmıştır.
Defterin kenarlarına düşülen ve "derkenar" olarak adlandırdığımız notlardan bu iki tekkenin de Sultan II. Bayezid evkâfından olduğu kayıtlıdır. Bunun yanı sıra Karyağdı Ali Baba Tekkesi de (yapılış: 1758) bu defterde kayıtlı olup yıktırılan tekkelerden biridir.
9731 no'lu defter bilgileri, Osmanlı Devleti'nin fermanla kendi koyduğu kurala kendisinin uymadığını da göstermektedir.
II. Mahmud yayınladığı fermanda 60 yıldan eski olan Bektaşi tekkelerinin camiye ya da medreseye çevrilmesi yolunda karar vermiş bulunmaktaydı.(BOA.HAT. 290/17351) Ancak bu durumun İstanbul'daki tekkelerde biraz zorlanarak uygulandığı görülmektedir. Karaağaç Tekkesi, III. Mustafa döneminde yapılmıştır; bu dönem başlangıç kabul edilirse tarih ucu ucuna 60 yıla ulaşmaktadır. Karyağdı Ali Baba Tekkesi ise 68 yıllıktır
Leonardo Da Vinci'nin Köprüsü
2006 tarihindeki açıklamasına göre; Çırağan Sarayı, Yıldız Sarayı ve Sümela Manastırı restorasyonlarını yapan tarafından Da Vinci'nin orijinal planında olduğu gibi bir köprüyü yapılacağını iletti. Bu köprü, orijinalinde olduğu gibi 240 metre uzunluğunda, 8 metre genişliğinde ve denizin 24 metre üstünde olacak. 1502'de Leonardo da Vinci, tek kemerli ve ayakları arasındaki açıklığı 240 metre (720 ayak) olan köprü çizimini sivil mühendislik projesi olarak Sultan II. Beyazıt için üretti. İki ayağının arasında tarihin en eski Magicland'i vardır. Köprü Altın Boynuz için tasarlanmıştı. Asla inşa edilemedi. Onun dizaynına dayanan küçük bir köprü Norveç'te Aas yakınında inşa edildi (2000).
Popüler kültürde Haliç
Altın Boynuz, ilk defa 29 Temmuz 2006'da Red Bull Hava Yarışı Dünya Serisi'ne (Red Bull Air Race World Series) ev sahipliği yaptı.
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Sarayburnu, Haliç girişi ve İstanbul Boğazı'nın 1880-1893 yılları arasında bugünkü Beyoğlu ilçesine ait bir bölgeden görünümü. Arka planda Üsküdar ve Kadıköy görülmektedir.
Kaynakça
Konuyla ilgili kaynaklar
- Karakaya, Enis (Sonbahar 1993). "Bizans döneminde İstanbul'un banliyöleri (III): Haliç ve çevresi". İlgi, 75. ss. 25-30.
Dış bağlantılar
- Uzaydan Haliç10 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halic Altin Boynuz olarak da bilinir Istanbul un Avrupa yakasini kaplayan Catalca Yarimadasi nin guneydogu ucunda Bogazici girisinde Istanbul Tarihi yarimada ve Beyoglu platolarini birbirinden ayiran deniz girintisi Denizin kendisine ulasan akarsu yataginin bir bolumunu istila etmesiyle meydana gelen yapinin jeomorfolojik adi olan Arapca halic sozcugu Istanbul halicinin kent acisindan tasidigi onemden dolayi Osmanlilar doneminden bu yana bir ozel isim haline gelmis bircok semti kapsayan bir kent bolgesi adi olmustur Halic in tuval uzerine yagli boya tasviri Ivan Ayvazovski tarafindan yapilmistir 1845 Halicin panoramik fotografi Galata Koprusu ve Galata KulesiHalic ten bir manzaraHalic in havadan gorunumu AdiYunan efsanesine gore Megaralilar krallari Byzas in annesi Keroessa icin Altin Boynuz ismini vermislerdir TarihBizans doneminde kolonilesme de burada baslamistir Ayni zamanda Bizans Imparatorlugu nun denizcilik merkeziydi Sahil boyunca uzanan duvarlar sehri bir deniz filosu saldirisindan korumak icin insa edilmistir Halic in girisinde istenmeyen gemilerin girisini engellemek icin sehirden karsiya eski Galata Kulesi nin kuzeydogu ucuna uzanan ve kaynaklarda ilk bahsine 717 deki Konstantinopolis Kusatmasi nda rastlanilan genis bir zincir vardi Bu kule Latin haclilarinca Dorduncu Hacli Seferinde 1204 yilinda genis bir sekilde tahrip edildi Fakat Cenevizliler yanina yeni bir kule insa ettiler Bu kule meshur Galata Kulesi 1348 Christea Turris Isa nin Kulesi diye adlandirilir Halic i karsidan karsiya kapayan zinciri kirabilecek veya hile ile galip gelebilecek dikkate deger uc zaman vardi Onuncu yuzyilda Viking ler uzun gemilerini bogaz disina Galata etrafina suruklediler ve onlari kizaktan tekrar Halic in icine indirdiler Bizanslilar onlari Yunan atesi ile yendiler 1204 de 4 Hacli seferinde Venedik gemileri zinciri koc ile kirabilecekti 1453 de Osmanli Sultani II Mehmed in gemilerini yaglanmis kutukler uzerinde Galata iclerinden karsi yana gecerek Halic e indirmesi Sehrin Fatih Sultan Mehmed e tesliminden sonra Rumlar Gurculer Yahudiler Italyan tuccarlari ve diger gayrimuslimler Halic boyunca fener ve Balat bolgesinde yasamaya basladilar Bugun altin Boynuz her iki yakada yer alir Sahil boylarinca parklar vardir Guzelligi ve tarihinden dolayi turistlerin ilgisini cekmektedir Halic Osmanli doneminde yogun Yahudi Rum Ermeni ve Gurcu nufusun yasadigi bir bolge idi Osmanli doneminin munevverlerinin takip ettigi Karyagdibaba Karaagac ve Sutluce Giresunlu Tekkesi bu bolgede bulunmaktadir Gunumuzde Galata koprusu Galata ve Eminonu yu Halic uzerinden birlestirir Halic uzerinde diger iki kopru de Ataturk Koprusu ve Halic Koprusu dur 1980 li yillara kadar endustriyel atiklarin dokuldugu bir yer olan Halic donemin Belediye Baskani Bedrettin Dalan Halic i gozlerim gibi mavi yapacagim vaadiyle doneminde temizlenmeye baslamis ve uzun yillarca suren calismalar sonucu 2000 li yillarda daha temiz bir hale getirildi Halic in temizlenmesi amaciyla Istanbul Bogazi ndan deniz suyunun Kagithane Deresi ne surekli akisinin saglanarak dere suyunun yenilenmesi ve Halic e surekli temiz suyun girmesini saglamak icin baslanilan proje 2012 yilinda tamamlandi KoprulerHalic dogal bir limandir Halic uzerinde 4 kopru bulunmaktadir Bunlar Galata Koprusu Ataturk Koprusu Unkapani Koprusu Halic Koprusu Halic Metro KoprusuKaraagac TekkesiHalic Sutluce da III Sultan Mustafa 1757 1774 devrinde yapilan Karaagac Tekkesi Bektasi tekkelerinin en onemlilerinden biri olarak biliniyor 1826 yalinda II Mahmut tarafindan Yeniceri Ordusu nun lagvedilmesi ile birlikte diger Bektasi tekkeleri gibi kapatilan Karaagac Tekkesi Abdulaziz doneminde 1861 1876 Hasip Baba tarafindan yeniden faaliyete gecirilmis ancak Cumhuriyet doneminde tekke ve zaviyelerin kapatilmasini ongoren kanun geregi ikinci kez kapatilmisti Osmanli arsivlerindeki kayitlarda ise tekkenin II Beyazit Vakfiyesi ne bagli oldugu ve 16 yuzyilin baslarindan itibaren faaliyette oldugu belirtiliyor Bu durumda tekkenin 500 yillik bir gecmisi oldugu ortaya cikiyor 1784 yilinda Istanbul ve halicin haritasiGiresunlu Tekkesi9731 numarali Maliye den Mudevver Osmanli Devlet arsivi defter gore Halic in karsi kiyisinda Sutluce de Giresunlu Tekkesi ismiyle bir Bektasi tekkesi daha bulunmaktadir Karaagac Tekkesinin yakininda bulunan bu tekke de tamamen yiktirilmistir Defterin kenarlarina dusulen ve derkenar olarak adlandirdigimiz notlardan bu iki tekkenin de Sultan II Bayezid evkafindan oldugu kayitlidir Bunun yani sira Karyagdi Ali Baba Tekkesi de yapilis 1758 bu defterde kayitli olup yiktirilan tekkelerden biridir 9731 no lu defter bilgileri Osmanli Devleti nin fermanla kendi koydugu kurala kendisinin uymadigini da gostermektedir II Mahmud yayinladigi fermanda 60 yildan eski olan Bektasi tekkelerinin camiye ya da medreseye cevrilmesi yolunda karar vermis bulunmaktaydi BOA HAT 290 17351 Ancak bu durumun Istanbul daki tekkelerde biraz zorlanarak uygulandigi gorulmektedir Karaagac Tekkesi III Mustafa doneminde yapilmistir bu donem baslangic kabul edilirse tarih ucu ucuna 60 yila ulasmaktadir Karyagdi Ali Baba Tekkesi ise 68 yilliktirLeonardo Da Vinci nin KoprusuLeonardo da Vinci tarafindan 1502 de dizayn edilen Altin Boynuz Koprusu 2006 tarihindeki aciklamasina gore Ciragan Sarayi Yildiz Sarayi ve Sumela Manastiri restorasyonlarini yapan tarafindan Da Vinci nin orijinal planinda oldugu gibi bir kopruyu yapilacagini iletti Bu kopru orijinalinde oldugu gibi 240 metre uzunlugunda 8 metre genisliginde ve denizin 24 metre ustunde olacak 1502 de Leonardo da Vinci tek kemerli ve ayaklari arasindaki acikligi 240 metre 720 ayak olan kopru cizimini sivil muhendislik projesi olarak Sultan II Beyazit icin uretti Iki ayaginin arasinda tarihin en eski Magicland i vardir Kopru Altin Boynuz icin tasarlanmisti Asla insa edilemedi Onun dizaynina dayanan kucuk bir kopru Norvec te Aas yakininda insa edildi 2000 source source source source source source Halic ten bir gorunum arka planda Halic Kongre Merkezi Subat 2013 Populer kulturde HalicAltin Boynuz ilk defa 29 Temmuz 2006 da Red Bull Hava Yarisi Dunya Serisi ne Red Bull Air Race World Series ev sahipligi yapti GaleriSarayburnu Halic girisi ve Istanbul Bogazi nin 1880 1893 yillari arasinda bugunku Beyoglu ilcesine ait bir bolgeden gorunumu Arka planda Uskudar ve Kadikoy gorulmektedir Kaynakca Vasiliev Alexander 2016 Bizans Imparatorlugu Tarihi Istanbul Alfa Yayinlari ss 275 Lale devri geri donuyor Haberturk 11 Temmuz 2012 18 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2015 Konuyla ilgili kaynaklarKarakaya Enis Sonbahar 1993 Bizans doneminde Istanbul un banliyoleri III Halic ve cevresi Ilgi 75 ss 25 30 Dis baglantilarUzaydan Halic10 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde