Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fransız Devrimi'nin Avrupa ve Yeni Dünya üzerinde büyük etkisi oldu. Tarihçiler yaygın olarak Devrimi Avrupa tarihindeki en önemli olaylardan biri olarak kabul ederler. Kısa vadede Fransa, siyasi gerilimlerden kaçmak ve hayatlarını kurtarmak isteyen göçmenler yüzünden binlerce vatandaşı ülke dışına kaçtı. Bir kısmı komşu ülkelere (başta Büyük Britanya, Almanya ve Avusturya), bir kısmı Rusya'ya yerleşti ve birçoğu da Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Bu Fransızların yerinden edilmesi, Fransız kültürünün yayılmasına, göçü düzenleyen politikalara ve Kraliyetçiler ile diğer karşı-devrimcilerin Fransız Devrimi'nin şiddetinden daha uzun süre dayanabilmeleri için güvenli bir sığınağa yol açtı. Fransa üzerindeki uzun vadeli etkisi derin oldu, bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca siyaseti, toplumu, dini, fikirleri ve siyaseti şekillendirdi. Diğer ülkeler ne kadar yakınsa, liberalizmi getiren Fransız etkisi de o kadar büyük ve derind,; aynı zamanda doğrudan demokrasi ve devrimci terör gibi uygulamaları da beraberinde getirerek birçok feodal veya geleneksel yasa ve uygulamanın sona ermesini sağladı. Ancak Napolyon'u mağlup eden, Bourbon krallarını yeniden iktidara getiren ve bazı açılardan yeni reformları tersine çeviren muhafazakar bir karşı tepki de vardı.
Fransa tarafından yaratılan yeni ulusların çoğu, 1814'te kaldırıldı ve savaş öncesi sahiplerine iade edildi. Ancak Frederick Artz, İtalyanların Fransız Devrimi'nden elde ettiği faydaları şu şekilde vurguluyor:
| “ | Yaklaşık yirmi yıl boyunca İtalyanlar mükemmel hukuk kurallarına, adil bir vergilendirme sistemine, daha iyi bir ekonomik duruma ve yüzyıllardır bildiklerinden daha fazla dini ve entelektüel hoşgörüye sahiptiler. Her yerde eski fiziksel, ekonomik ve entelektüel engeller yıkılmış ve İtalyanlar ortak bir milliyetin farkına varmaya başlamıştı. | „ |
Aynı şekilde İsviçre'de Fransız Devrimi'nin uzun vadeli etkisi Martin tarafından değerlendirildi:
| “ | Devrim, vatandaşların kanun önünde eşitliğini, dillerin eşitliğini, düşünce ve inanç özgürlüğünü ilan etti. Modern uyruğumuzun temeli olan İsviçre vatandaşlığını ve eski rejimin hiçbir fikri olmayan kuvvetler ayrılığını yarattı, iç tarifeleri ve diğer ekonomik kısıtlamaları kaldırdı, ağırlık ve ölçüleri birleştirdi, medeni hukuk ve ceza hukukunda reform yaptı, Katolikler ve Protestanlar arasında karma evliliklere izin verdi, işkenceyi bastırdı ve adaleti iyileştirdi, eğitimi ve bayındırlık işlerini geliştirdi. | „ |
Elbette en büyük etki Fransa'da yaşandı. Fransa, İtalya ve İsviçre'dekine benzer etkilere ek olarak, yasal eşitlik ilkesinin uygulamaya konulduğuna ve bir zamanların güçlü ve zengin Katolik Kilisesi'nin yalnızca hükûmet tarafından kontrol edilen bir büroya indirgendiğine tanık oldu. Güç, güçlü bürokrasisi ve tüm genç erkeklerin askere alınmasıyla sağlanan bir orduyla Paris'te merkezileşti. Fransız siyaseti 'sol' ve 'sağ' olarak kalıcı olarak kutuplaşmıştı. Devrim ilkelerinin destekçileri ve karşıtları için bunlar yeni terimlerdi.
Osmanlı imparatorluğu
Fransız Devrimi'nin Ortadoğu üzerindeki etkisi, Napolyon'un Mısır ve Suriye'yi işgalinin siyasi ve askeri etkisi ile gerçekleşti ve devrimci ve liberal fikirlerin ve devrimci hareketlerin veya isyanların nihai etkisinde. Napolyon'un 1798'deki işgaline Osmanlı yetkililerinin tepkisi oldukça olumsuz oldu ve halkı geleneksel dinin yıkılacağı konusunda uyardılar. Osmanlı'nın Fransa ile uzun süredir devam eden dostluğu sona erdi. Osmanlı seçkinleri Fransız Devrimi'nin değerlerine büyük ölçüde karşıydı ve onu tüm dinlere düşman, ateizmi teşvik eden materyalist bir hareket olarak görüyorlardı. Sultan III. Selim, imparatorluğunun ne kadar geride kaldığını hemen fark etti ve hem ordusunu hem de hükûmet sistemini modernleştirmeye başladı. Mısır'da da Memlüklerin yönetici seçkinleri kalıcı olarak yerlerinden edilmiş, bu da reformları hızlandırmıştı. Entelektüel açıdan, Fransız Devrimci fikirlerinin doğrudan etkisi neredeyse görünmezdi, ancak liberal fikirler ve yasal eşitlik idealinin yanı sıra zalim bir hükûmete muhalefet kavramı üzerinde uzun vadeli bir etki vardı. Bu bağlamda Fransız Devrimi, anayasacılık, parlamentarizm, bireysel özgürlük, yasal eşitlik ve etnik milliyetçilik duygusu gibi etkili temaları beraberinde getirdi. Bunlar 1876 civarında meyvelerini verdi.
Osmanlı Reis ül-Küttab'ın 1798 tarihli resmi bir raporunda devrimi "iğrenç bir frengi vakası" olarak tasvir eden şöyle deniyor:
| “ | Birkaç yıl önce Fransa'da patlak veren, kıvılcımlar saçan ve her yöne fesat ve kargaşa alevleri fırlatan fitne ve kötülük yangını, uzun yıllar önce bazı lanetli sapkınların zihninde tasarlandı. Bu şekilde: bilinen ve ünlü ateistler Voltaire ve Rousseau ve onlar gibi diğer materyalistler, saf peygamberlere ve büyük krallara karşı hakaret ve iftira, tüm dinin ortadan kaldırılması ve kaldırılması ve eşitlik ve cumhuriyetçiliğin tatlılığına imalar içeren çeşitli eserler basmış ve yayınlamışlardı, hepsi de kolayca anlaşılabilir kelimeler ve ifadelerle, alay şeklinde, sıradan halkın dilinde ifade edildi. Bu yazılarda yeniliğin hazzını bulan halkın çoğu, hatta gençler ve kadınlar bile bu yazılara yöneldi ve onlara yakın ilgi gösterdi, böylece sapkınlık ve kötülük beyinlerinin atardamarlarına frengi gibi yayıldı ve inançlarını bozdu. Devrim daha da şiddetlendiğinde, hiçbiri kiliselerin kapatılmasından, keşişlerin öldürülmesinden ve kovulmasından, dinin ve doktrinin kaldırılmasından rahatsız olmadı: eşitlik ve özgürlüğe gönül verdiler... Her devletin düzeninin ve uyumunun nihai temelinin kutsal hukukun, dinin ve doktrinin köklerine ve dallarına sıkı sıkıya sarılmak olduğunu; ülkenin huzurunun ve tebaanın kontrolünün yalnızca siyasi araçlarla sağlanamayacağını; Tanrı'nın kullarının kalplerinde Tanrı korkusunun ve intikam duygusunun gerekliliğinin sarsılmaz bir şekilde tesis edilmiş ilahi hükümlerden biri olduğunu. Fransa'da ortaya çıkan fitne ve kötülüğün önderleri, emsali görülmemiş bir şekilde... sıradan insanlardan Tanrı korkusunu ve intikam duygusunu kaldırmış, her türlü iğrenç eylemi yasal hale getirmiş, tüm utanç ve edep duygularını tamamen yok etmiş ve böylece Fransa halkının sığır durumuna düşürülmesinin yolunu hazırlamışlardır... Bununla da yetinmediler, 'İnsan Hakları' adını verdikleri isyankar bildirilerini tüm dillere çevirtip her yerde yayınlattılar ve ulusların ve dinlerin sıradan insanlarını tabi oldukları krallara karşı isyana teşvik etmeye çalıştılar." | „ |
Devrimin bu ve benzer etkileri dünya üzerinde yaşayan bütün ulusları etkileyip, yeni şekillenen toplum düzeninde kalıcı bir etki bırakmıştır.
Kaynakça
- ^ Linda S. Frey and Marsha L. Frey, The French Revolution (2004), Foreword.
- ^ R.R. Palmer and Joel Colton, A History of the Modern World (5th ed. 1978), p. 341
- ^ Ferenc Fehér, The French Revolution and the Birth of Modernity, (1990) pp. 117-30
- ^ Mike Rapport and Peter McPhee. "The International Repercussions of the French Revolution", in A Companion to the French Revolution (2013), pp 379–96.
- ^ Klaits, Joseph; Haltzel, Michael H.; Haltzel, Michael (2002). Global Ramifications of the American Revolution. Cambridge UP. ISBN .
- ^ a b Frederick B. Artz, Reaction & Revolution: 1814–1832 (Rise of Modern Europe) (1934), pp. 142–43
- ^ William Martin, Histoire de la Suisse (Paris, 1926), pp 187–88, quoted in Crane Brinson, A Decade of Revolution: 1789–1799 (1934), p. 235.
- ^ Nikki R. Keddied, "The French Revolution in the Middle East", in Joseph Klaits and Michael Haltzel, eds. Global Ramifications of the French Revolution (2002), pp 140–57.
- ^ Moreh, Shmuel (2004). Napoleon in Egypt: Al-Jabarti's Chronicle of the French Occupation- Expanded Edition. Princeton, New Jersey: Markus Wiener Publishers. s. 188. ISBN .
- ^ De Bellaigue, Christopher (2017). "2: Istanbul". The Islamic Enlightenment: The Struggle Between Faith and Reason- 1798 to Modern Times. New York: Liveright Publishing Corporation. ss. 65-66. ISBN .
- ^ Lewis, Bernard (1967). "III: The Impact of the West". The Emergence of Modern Turkey: Second Edition. Oxford University Press, London, UK: Oxford University Press. ss. 66-67.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fransiz Devrimi nin Avrupa ve Yeni Dunya uzerinde buyuk etkisi oldu Tarihciler yaygin olarak Devrimi Avrupa tarihindeki en onemli olaylardan biri olarak kabul ederler Kisa vadede Fransa siyasi gerilimlerden kacmak ve hayatlarini kurtarmak isteyen gocmenler yuzunden binlerce vatandasi ulke disina kacti Bir kismi komsu ulkelere basta Buyuk Britanya Almanya ve Avusturya bir kismi Rusya ya yerlesti ve bircogu da Kanada ve Amerika Birlesik Devletleri ne gitti Bu Fransizlarin yerinden edilmesi Fransiz kulturunun yayilmasina gocu duzenleyen politikalara ve Kraliyetciler ile diger karsi devrimcilerin Fransiz Devrimi nin siddetinden daha uzun sure dayanabilmeleri icin guvenli bir siginaga yol acti Fransa uzerindeki uzun vadeli etkisi derin oldu bir yuzyildan fazla bir sure boyunca siyaseti toplumu dini fikirleri ve siyaseti sekillendirdi Diger ulkeler ne kadar yakinsa liberalizmi getiren Fransiz etkisi de o kadar buyuk ve derind ayni zamanda dogrudan demokrasi ve devrimci teror gibi uygulamalari da beraberinde getirerek bircok feodal veya geleneksel yasa ve uygulamanin sona ermesini sagladi Ancak Napolyon u maglup eden Bourbon krallarini yeniden iktidara getiren ve bazi acilardan yeni reformlari tersine ceviren muhafazakar bir karsi tepki de vardi Devrimin onemli simgelerinden biri olan Halka Yol Gosteren Ozgurluk tablosu 1830 Fransa tarafindan yaratilan yeni uluslarin cogu 1814 te kaldirildi ve savas oncesi sahiplerine iade edildi Ancak Frederick Artz Italyanlarin Fransiz Devrimi nden elde ettigi faydalari su sekilde vurguluyor Yaklasik yirmi yil boyunca Italyanlar mukemmel hukuk kurallarina adil bir vergilendirme sistemine daha iyi bir ekonomik duruma ve yuzyillardir bildiklerinden daha fazla dini ve entelektuel hosgoruye sahiptiler Her yerde eski fiziksel ekonomik ve entelektuel engeller yikilmis ve Italyanlar ortak bir milliyetin farkina varmaya baslamisti Ayni sekilde Isvicre de Fransiz Devrimi nin uzun vadeli etkisi Martin tarafindan degerlendirildi Devrim vatandaslarin kanun onunde esitligini dillerin esitligini dusunce ve inanc ozgurlugunu ilan etti Modern uyrugumuzun temeli olan Isvicre vatandasligini ve eski rejimin hicbir fikri olmayan kuvvetler ayriligini yaratti ic tarifeleri ve diger ekonomik kisitlamalari kaldirdi agirlik ve olculeri birlestirdi medeni hukuk ve ceza hukukunda reform yapti Katolikler ve Protestanlar arasinda karma evliliklere izin verdi iskenceyi bastirdi ve adaleti iyilestirdi egitimi ve bayindirlik islerini gelistirdi Elbette en buyuk etki Fransa da yasandi Fransa Italya ve Isvicre dekine benzer etkilere ek olarak yasal esitlik ilkesinin uygulamaya konulduguna ve bir zamanlarin guclu ve zengin Katolik Kilisesi nin yalnizca hukumet tarafindan kontrol edilen bir buroya indirgendigine tanik oldu Guc guclu burokrasisi ve tum genc erkeklerin askere alinmasiyla saglanan bir orduyla Paris te merkezilesti Fransiz siyaseti sol ve sag olarak kalici olarak kutuplasmisti Devrim ilkelerinin destekcileri ve karsitlari icin bunlar yeni terimlerdi Osmanli imparatorlugu Fransiz Devrimi nin Ortadogu uzerindeki etkisi Napolyon un Misir ve Suriye yi isgalinin siyasi ve askeri etkisi ile gerceklesti ve devrimci ve liberal fikirlerin ve devrimci hareketlerin veya isyanlarin nihai etkisinde Napolyon un 1798 deki isgaline Osmanli yetkililerinin tepkisi oldukca olumsuz oldu ve halki geleneksel dinin yikilacagi konusunda uyardilar Osmanli nin Fransa ile uzun suredir devam eden dostlugu sona erdi Osmanli seckinleri Fransiz Devrimi nin degerlerine buyuk olcude karsiydi ve onu tum dinlere dusman ateizmi tesvik eden materyalist bir hareket olarak goruyorlardi Sultan III Selim imparatorlugunun ne kadar geride kaldigini hemen fark etti ve hem ordusunu hem de hukumet sistemini modernlestirmeye basladi Misir da da Memluklerin yonetici seckinleri kalici olarak yerlerinden edilmis bu da reformlari hizlandirmisti Entelektuel acidan Fransiz Devrimci fikirlerinin dogrudan etkisi neredeyse gorunmezdi ancak liberal fikirler ve yasal esitlik idealinin yani sira zalim bir hukumete muhalefet kavrami uzerinde uzun vadeli bir etki vardi Bu baglamda Fransiz Devrimi anayasacilik parlamentarizm bireysel ozgurluk yasal esitlik ve etnik milliyetcilik duygusu gibi etkili temalari beraberinde getirdi Bunlar 1876 civarinda meyvelerini verdi Osmanli Reis ul Kuttab in 1798 tarihli resmi bir raporunda devrimi igrenc bir frengi vakasi olarak tasvir eden soyle deniyor Birkac yil once Fransa da patlak veren kivilcimlar sacan ve her yone fesat ve kargasa alevleri firlatan fitne ve kotuluk yangini uzun yillar once bazi lanetli sapkinlarin zihninde tasarlandi Bu sekilde bilinen ve unlu ateistler Voltaire ve Rousseau ve onlar gibi diger materyalistler saf peygamberlere ve buyuk krallara karsi hakaret ve iftira tum dinin ortadan kaldirilmasi ve kaldirilmasi ve esitlik ve cumhuriyetciligin tatliligina imalar iceren cesitli eserler basmis ve yayinlamislardi hepsi de kolayca anlasilabilir kelimeler ve ifadelerle alay seklinde siradan halkin dilinde ifade edildi Bu yazilarda yeniligin hazzini bulan halkin cogu hatta gencler ve kadinlar bile bu yazilara yoneldi ve onlara yakin ilgi gosterdi boylece sapkinlik ve kotuluk beyinlerinin atardamarlarina frengi gibi yayildi ve inanclarini bozdu Devrim daha da siddetlendiginde hicbiri kiliselerin kapatilmasindan kesislerin oldurulmesinden ve kovulmasindan dinin ve doktrinin kaldirilmasindan rahatsiz olmadi esitlik ve ozgurluge gonul verdiler Her devletin duzeninin ve uyumunun nihai temelinin kutsal hukukun dinin ve doktrinin koklerine ve dallarina siki sikiya sarilmak oldugunu ulkenin huzurunun ve tebaanin kontrolunun yalnizca siyasi araclarla saglanamayacagini Tanri nin kullarinin kalplerinde Tanri korkusunun ve intikam duygusunun gerekliliginin sarsilmaz bir sekilde tesis edilmis ilahi hukumlerden biri oldugunu Fransa da ortaya cikan fitne ve kotulugun onderleri emsali gorulmemis bir sekilde siradan insanlardan Tanri korkusunu ve intikam duygusunu kaldirmis her turlu igrenc eylemi yasal hale getirmis tum utanc ve edep duygularini tamamen yok etmis ve boylece Fransa halkinin sigir durumuna dusurulmesinin yolunu hazirlamislardir Bununla da yetinmediler Insan Haklari adini verdikleri isyankar bildirilerini tum dillere cevirtip her yerde yayinlattilar ve uluslarin ve dinlerin siradan insanlarini tabi olduklari krallara karsi isyana tesvik etmeye calistilar Devrimin bu ve benzer etkileri dunya uzerinde yasayan butun uluslari etkileyip yeni sekillenen toplum duzeninde kalici bir etki birakmistir Kaynakca Linda S Frey and Marsha L Frey The French Revolution 2004 Foreword R R Palmer and Joel Colton A History of the Modern World 5th ed 1978 p 341 Ferenc Feher The French Revolution and the Birth of Modernity 1990 pp 117 30 Mike Rapport and Peter McPhee The International Repercussions of the French Revolution in A Companion to the French Revolution 2013 pp 379 96 Klaits Joseph Haltzel Michael H Haltzel Michael 2002 Global Ramifications of the American Revolution Cambridge UP ISBN 9780521524476 a b Frederick B Artz Reaction amp Revolution 1814 1832 Rise of Modern Europe 1934 pp 142 43 William Martin Histoire de la Suisse Paris 1926 pp 187 88 quoted in Crane Brinson A Decade of Revolution 1789 1799 1934 p 235 Nikki R Keddied The French Revolution in the Middle East in Joseph Klaits and Michael Haltzel eds Global Ramifications of the French Revolution 2002 pp 140 57 Moreh Shmuel 2004 Napoleon in Egypt Al Jabarti s Chronicle of the French Occupation Expanded Edition Princeton New Jersey Markus Wiener Publishers s 188 ISBN 978 1 55876 337 1 De Bellaigue Christopher 2017 2 Istanbul The Islamic Enlightenment The Struggle Between Faith and Reason 1798 to Modern Times New York Liveright Publishing Corporation ss 65 66 ISBN 978 0 87140 373 5 Lewis Bernard 1967 III The Impact of the West The Emergence of Modern Turkey Second Edition Oxford University Press London UK Oxford University Press ss 66 67