Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fransa'nın Tunus'u işgali 1881'de iki aşamada gerçekleşti: ilki (28 Nisan - 12 Mayıs) bir koruma antlaşmasının imzalanmasından önce ülkenin işgali ve güvenliğinin sağlanması, ikincisi ise (10 Haziran - 28 Ekim) bir isyanın bastırılmasından oluşuyordu. Kurulan Fransız Tunus pretokrası 20 Mart 1956'da ilan edilene kadar sürdü.
| Fransa'nın Tunus'u işgali | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fransız koloni savaşları | |||||||
 Tunus'un ele geçirilmesi, Ekim 1881 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Üçüncü Fransız Cumhuriyeti |  Tunus | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 |  III. Muhammed Sadık Bey Ali Müddet bin el-Hüseyin | ||||||
| Güçler | |||||||
| 28,000 asker 13 savaş gemisi | Bilinmiyor | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 782 ölü | Bilinmiyor | ||||||
Erken temaslar
Tunus, 1574'teki fethinden beri Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vilayeti olmasına rağmen, bir bey'in otoritesi altında büyük bir özerkliğe sahipti. 1770 yılında Fransız tuğamirali () korsanlık eylemlerine misilleme olarak Bizerte, Garü'l-Mileh ve Münestir şehirlerini bombaladı. 19. yüzyılda Tunus'un Avrupa ile ciddi ticari temasları vardı ve ülkede Fransız, İtalyan ve İngiliz göçmenlerden oluşan bir nüfus vardı. Konsolosluklar tarafından temsil ediliyordu. Fransa ayrıca 19. yüzyılın ortalarında Tunus'a büyük bir borç vermişti. Tunus hükûmeti, toplanan verginin sadece beşte birini hazineye getiren verimsiz bir vergi sistemi ile devleti idare ediyordu. Ekonomi, bölgede yaşanan bir dizi kuraklık ve Berberi korsanların batılı filolar tarafından ortadan kaldırılmasıyla yıkıma uğradı. Son olarak, 16. yüzyılda Avrupalı güçlerle yapılan eski anlaşmalar, gümrük vergilerini %3 ile sınırladığı için Tunusluların dış ticaret üzerindeki kontrolünü zayıflattı. Sonuç olarak, Tunus'un küçük sanayisi özellikle tekstil alanındaki ithalatllar nedeniyle harap oldu.
Sömürge rekabeti
1870-1871 Fransa-Prusya Savaşı'nın ardından Fransa'nın uluslararası prestiji ciddi şekilde zarar gördü ve hem İtalya hem de Birleşik Krallık Tunus'taki nüfuzlarını güçlendirmeye çalıştı. İtalyan temsilci beceriksizliği nedeniyle başarısız oldu, ancak İngiliz temsilci daha başarılıydı. Wood, Fransız etkisini kırmak için 1871'de Tunus'un yeniden Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vilayeti haline getirilmesini sağladı, ancak bölgenin özerkliği de garanti altına alındı. Büyük Britanya ticari girişimler yoluyla etki yaratmaya çalışmaya devam etti, ancak bunlar başarılı olamadı. Fransa, Britanya ve İtalya arasında çeşitli Tunus toprak mülkiyeti anlaşmazlıkları da vardı.
Fransızlar, mevcut sömürgeleri Cezayir'e komşu olan Tunus'un kontrolünü ele geçirmek ve buradaki İtalyan ve İngiliz etkisini bastırmak istiyorlardı. 1878'deki Berlin Kongresi'nde, Büyük Britanya Kıbrıs'ın kontrolünü Osmanlılardan alırken Fransa'nın Tunus'u ele geçirmesi için gizli bir diplomatik anlaşma yapıldı. Fransa bunun için fırsat kollarken İtalya'nın Tunus ile ilgilendiğini öğrenince derhal harekete geçmeye karar verdi. Tunus topraklarının isyancı Humeyr grupları tarafından sığınak olarak kullanılması ve iki kabilenin birbiri ile çatışması Fransa'ya askeri müdahale için bir bahane oluşturdu.
İşgal Öncesi
1881 yılının başlarında Tunus'a girme hazırlıklarına başlar. Tarihçi Mehmet Özdemir'in yer verdiği Osmanlı arşiv ve belgelerine göre durumu ve Cezayir'e yapılan büyük Fransız Askeri sevkiyatı ve yığınağını fark eden Tunus beyi, 19 Nisan'da Fransa'ya karşı Osmanlı devletinden yardım ister, donanma ve asker talebinde bulunulur ama II. Abdülhamid ve Babıali donanmadaki savaş gemilerini göndererek Fransa'yı karşısına almak yerine, çeşitli çekincelerle bu yola başvurmaz. Tunus beyi Muhammed (Mehmed) Sadık Paşa'ya diplomatik çözüm ve Fransa ile iyi ilişkilerin korunması tavsiyesi verilir.
İşgal
28 Nisan 1881'de General komutasındaki 28.000 asker ile Cezayir'den Tunus'a girdi. Bizerte şehri 1 Mayıs'ta 'ın 8.000 askerine teslim oldu ve ardından Fransızlar Tunus'a ilerlemeye devam etti. Bütün bunlar olurken Tunus Bey'inin II.Abdülhamid ile yazışmaları hala sürmektedir. 5 Mayıs 1881'de durumun daha da gerginleşmesi ve Fransa'nın tümden işgal peşinde olduğunu anlayan Tunus beyi (valisi) çaresizce Osmanlı Devleti'nden durumun vahametini bildirip doğrudan gecikmeden savaş gemisi gönderip Fransa'ya karşı güç gösterisi yapması ve asker göndermesini talep edip açık açık yardım ister. Bunun halkın Osmanlı tarafından sahiplendiğinin delili olacağını kendinin ve Müslüman halkın yalnız bırakılmaması ve yardımın geciktirilmemesi gerektiğini de alenen ve açıkça belirtir. Nihayet II. Abdülhamid ve Babıali gemi gönderme kararı alır durum Tunus Beyine bildirilir ama gemilerin yola çıkması hala gecikmiştir. Mayıs'ta Tunus beyi tekrar telgraf çekip yardım gönderileceği belirtilen telgrafın kendini rahatlattığını ancak gemilerin geciktiğini Fransız birliklerinin denizden Tunus'a çıkarma yapmak üzere olduğunu bildirir.
Osmanlı gemileri gidemeden 11 Mayıs 1881'de Fransız birlikleri Tunus'a denizden çıkarma yapar. Tunus valisi Muhammed Sadık Paşa diğer şehrin ileri gelenleri ile direniş örgütleme görüşmesi yapar. Öte yandan da Osmanlı yardımının zamanında yetişemeyeceğini anlayan vali çıkarmanın hemen öncesinde İngilizlerden de biraz zaman kazanmak için yardım istemiştir. İngilizler sözde yardım edeceklerini bildirse de esasında Fransa ile önceden anlaşmalı valiyi oyalama ve Fransa'nın ilk günden bir direnişle karşılamasını engelleme peşindedir. Tunus Belediye başkanı Zerruk Paşa, şehrin ileri gelenleri ve vali Manuba valilik sarayında toplanıp direniş kararı alır. Vali onayıyla Zerruk Paşa direnişi örgütlemek için Tunus şehrine gider. Ancak bunun akabinde valiye -kuvvetle muhtemel Fransız tertibi olan- bir telgraf gelir. Telgrafta padişah'ın "Tunus valisi Mehmet Sadık Paşa'yı azledip yerine Tunuslu Hayrettin Paşa'yı (Zerruk Paşa onun akrabasıdır) bey olarak görevlendirmeye karar verdiği" belirtilmektedir. Vali telgrafı gerçek sanıp uğradığı derin kuşku ve hayal kırıklığı ile sarayından direnişi örgütlemeye bu telgraf üzerine Tunus şehrine o gün hareket etmez.
Ertesi gün 12 Mayıs 1881 tarihinde Manuba'da sarayında vali Fransızlarca kuşatılır ve bir anlaşma sunulur ya bu anlaşmayı imzalayacaktır veya en sert şekilde kendi ve karşı koyanlara saldırılacaktır. Direniş yanlısı Zerruk Paşa ileri gelenler saraya gelip vali Sadık bey ile konuşmaya çalışsa da, Kayrevan'a direniş için Bey'in kaçmasını istese de, Tunus Bey'i gelen telgraf ve Hayrettin Paşa ile akrabalığından Tunus Beyi onu dinlememekle kalmaz, birde Belediye başkanlığı görevinden alır, toplantıyı dağıtır. Fransız tehdidine boyun eğip Bardo'da, Bardo Antlaşması'nı imzalar. Fransa'da, Tunus'u kendi himayesine aldığını duyurur.
Kısa süre sonra Tunus'ta halk ayaklansa da koordinasyon, malzeme, silah ve lider eksikliği nedeniyle bu ayaklanmalar bastırılmıştır. 10 Haziran 1881'de güneyde ve ardından Safakes'te bir halk ayaklanması patlak verdi. Tunus sularındaki Fransız Donanması gemilerine katılmak üzere Toulon'dan altı zırhlı fırkateyn (ironclad) (, Friedland, Marengo, Trident, Revanche, Surveillante) gönderildi. Sefakes'te Levant Tümeninden üç zırhlı fırkateyn (, , La Galissonnière) ve dört torpido botu zaten mevcuttu. Safakes bombardımana tutuldu ve 16 Temmuz'da Fransızların 7 ölü ve 32 yaralı verdiği zorlu çatışmalardan sonra şehir ele geçirildi.Kayrevan'da 32.000 adam, 6.000 at ve 20.000 ton erzak ve malzeme karaya çıkarıldı. Kayrevan 28 Ekim 1881'de savaşmadan Fransızlarca ele geçirildi.
Sonuçları
Tunus'un işgali ve imzalanan Bardo Antlaşması'nı başta Osmanlı İmparatorluğu ve 2.Abdülhamid kabul etmez. Ancak o sırada II. Abdülhamid'in tutuklatmak istediği Midhat Paşa ise Bardo Antlaşması'nın imzalanmasından beş gün sonra, -Akşin'in iddiasına göre 16 Mayıs'ı 17 Mayıs 1881'e bağlayan akşamda İzmir'deki konağının kimliği belirsiz kişilerce basılması akabinde - İzmir Fransız Konsolosluğu'na sığınır. II. Abdülhamid de Midhat Paşa'nın teslim edilmesini istemiştir. II. Abdülhamid'in bu isteğine karşı gelmek Fransa'nın Tunus'a el koyma politikasını sekteye uğratabileceği ve geciktirebileceği için Fransa, Midhat Paşa'yı teslim etmeye karar verdi. Böylece Midhat Paşa Osmanlı Hükûmeti'ne teslim oldu. Fransa'nın Midhat Paşa'yı çabuk teslim etmesi, Tunus sorununda II. Abdülhamid'in yumuşamasını sağladı. II. Abdülhamid'in politikasındaki bu değişiklik, Tunus sorununun Fransa'nın çıkarına göre gelişmesini hızlandırmış ve Tunus'un Osmanlı'nın elinden çıkmasını kolaylaştırmıştı. 8 Haziran 1883'te Tunus beyince Bardo anlaşmasına ek Mersâ Antlaşması imzalanınca Tunus, Fransa'nın resmen tam idaresine girdi, sömürge halini aldı. Böylelikle Osmanlı Devleti de Tunus gibi çoğunlukla Müslümanların yaşadığı bir toprak parçasını daha kaybetmiş oldu.
Büyük Britanya ve Almanya ülkenin işgalini sessizce onaylarken, .
Böylece Tunus, Fransızlar için büyük yetkilere sahip bir Fransız Pretokrası haline geldi; Fransız Mukim aynı zamanda Başbakan, Devletin maliyesinin denetleyicisi ve silahlı kuvvetlerinin oldu. 1882'de , Bey'i esasen güçsüz bırakarak ve Tunus'u başka bir Fransız kolonisi olarak yöneterek Yerleşimci konumundan enerjik bir şekilde yararlandı. Fransızlar 1898 yılında Bizerte'de önemli bir deniz üssü kurdular.
İtalya Afrika Talanında buna gecikmiş olarak 1911-12 Trablusgarp Savaşı ile karşılık verecek ve Libya'yı işgal edecektir.[]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Aldrich 1996.
- ^ Houtsma, M Th (1993), First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, E.J. Brill, s. 735, ISBN , 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından .
- ^ Aldrich 1996, s. 28.
- ^ a b Aldrich 1996, s. 29.
- ^ a b c Fage, JD (1975), The Cambridge history of Africa, s. 179, ISBN , 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c d e f Aldrich 1996, s. 30.
- ^ Akşin,Büyük Türkiye Tarihi (1600-1908) 3.Cilt, s.169
- ^ a b c d e Uçarol, Rifat, Siyasi Tarih, Der Yayınları, 3. Basım, s. 379-381
- ^ a b c d e f g h i Özdemir, Mehmet (2003), Bir Zırvata Olayı Tunus'un İşgali (s.119-138), Türk Tarih Kurumu Belleten Dergisi Cilt:67 Sayı:248, ss. 123,127,128,130,131,135,136, 1 Aralık 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 1 Aralık 2022
- ^ a b c d e Randier 2006, s. 395.
- ^ a b Kartaç, Kemal (1954), Tunus Faciası Nasıl Başladı, Nasıl Devam Ediyor?, İstanbul, ss. 16,19
- ^ a b TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 41, s. 391
- ^ Akşin,Büyük Türkiye Tarihi (1600-1908) 3.Cilt, s.166
Bibliografya
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fransa nin Tunus u isgali 1881 de iki asamada gerceklesti ilki 28 Nisan 12 Mayis bir koruma antlasmasinin imzalanmasindan once ulkenin isgali ve guvenliginin saglanmasi ikincisi ise 10 Haziran 28 Ekim bir isyanin bastirilmasindan olusuyordu Kurulan Fransiz Tunus pretokrasi 20 Mart 1956 da ilan edilene kadar surdu Fransa nin Tunus u isgaliFransiz koloni savaslariTunus un ele gecirilmesi Ekim 1881Tarih28 Nisan 23 Aralik 1881BolgeTunusSonucFransiz zaferi Fransiz Tunusu kuruldu Taraflar Ucuncu Fransiz Cumhuriyeti TunusKomutanlar ve liderlerIII Muhammed Sadik Bey Ali Muddet bin el HuseyinGucler28 000 asker 13 savas gemisiBilinmiyorKayiplar782 oluBilinmiyor Erken temaslar Tunus 1574 teki fethinden beri Osmanli Imparatorlugu nun bir vilayeti olmasina ragmen bir bey in otoritesi altinda buyuk bir ozerklige sahipti 1770 yilinda Fransiz tugamirali korsanlik eylemlerine misilleme olarak Bizerte Garu l Mileh ve Munestir sehirlerini bombaladi 19 yuzyilda Tunus un Avrupa ile ciddi ticari temaslari vardi ve ulkede Fransiz Italyan ve Ingiliz gocmenlerden olusan bir nufus vardi Konsolosluklar tarafindan temsil ediliyordu Fransa ayrica 19 yuzyilin ortalarinda Tunus a buyuk bir borc vermisti Tunus hukumeti toplanan verginin sadece beste birini hazineye getiren verimsiz bir vergi sistemi ile devleti idare ediyordu Ekonomi bolgede yasanan bir dizi kuraklik ve Berberi korsanlarin batili filolar tarafindan ortadan kaldirilmasiyla yikima ugradi Son olarak 16 yuzyilda Avrupali guclerle yapilan eski anlasmalar gumruk vergilerini 3 ile sinirladigi icin Tunuslularin dis ticaret uzerindeki kontrolunu zayiflatti Sonuc olarak Tunus un kucuk sanayisi ozellikle tekstil alanindaki ithalatllar nedeniyle harap oldu Somurge rekabeti 1870 1871 Fransa Prusya Savasi nin ardindan Fransa nin uluslararasi prestiji ciddi sekilde zarar gordu ve hem Italya hem de Birlesik Krallik Tunus taki nufuzlarini guclendirmeye calisti Italyan temsilci beceriksizligi nedeniyle basarisiz oldu ancak Ingiliz temsilci daha basariliydi Wood Fransiz etkisini kirmak icin 1871 de Tunus un yeniden Osmanli Imparatorlugu nun bir vilayeti haline getirilmesini sagladi ancak bolgenin ozerkligi de garanti altina alindi Buyuk Britanya ticari girisimler yoluyla etki yaratmaya calismaya devam etti ancak bunlar basarili olamadi Fransa Britanya ve Italya arasinda cesitli Tunus toprak mulkiyeti anlasmazliklari da vardi Fransizlar mevcut somurgeleri Cezayir e komsu olan Tunus un kontrolunu ele gecirmek ve buradaki Italyan ve Ingiliz etkisini bastirmak istiyorlardi 1878 deki Berlin Kongresi nde Buyuk Britanya Kibris in kontrolunu Osmanlilardan alirken Fransa nin Tunus u ele gecirmesi icin gizli bir diplomatik anlasma yapildi Fransa bunun icin firsat kollarken Italya nin Tunus ile ilgilendigini ogrenince derhal harekete gecmeye karar verdi Tunus topraklarinin isyanci Humeyr gruplari tarafindan siginak olarak kullanilmasi ve iki kabilenin birbiri ile catismasi Fransa ya askeri mudahale icin bir bahane olusturdu Isgal Oncesi1881 yilinin baslarinda Tunus a girme hazirliklarina baslar Tarihci Mehmet Ozdemir in yer verdigi Osmanli arsiv ve belgelerine gore durumu ve Cezayir e yapilan buyuk Fransiz Askeri sevkiyati ve yiginagini fark eden Tunus beyi 19 Nisan da Fransa ya karsi Osmanli devletinden yardim ister donanma ve asker talebinde bulunulur ama II Abdulhamid ve Babiali donanmadaki savas gemilerini gondererek Fransa yi karsisina almak yerine cesitli cekincelerle bu yola basvurmaz Tunus beyi Muhammed Mehmed Sadik Pasa ya diplomatik cozum ve Fransa ile iyi iliskilerin korunmasi tavsiyesi verilir IsgalFransiz birlikleri tarafindan Safakes in ele gecirilmesi ustte ve Muharebesi altta 1881 28 Nisan 1881 de General komutasindaki 28 000 asker ile Cezayir den Tunus a girdi Bizerte sehri 1 Mayis ta in 8 000 askerine teslim oldu ve ardindan Fransizlar Tunus a ilerlemeye devam etti Butun bunlar olurken Tunus Bey inin II Abdulhamid ile yazismalari hala surmektedir 5 Mayis 1881 de durumun daha da gerginlesmesi ve Fransa nin tumden isgal pesinde oldugunu anlayan Tunus beyi valisi caresizce Osmanli Devleti nden durumun vahametini bildirip dogrudan gecikmeden savas gemisi gonderip Fransa ya karsi guc gosterisi yapmasi ve asker gondermesini talep edip acik acik yardim ister Bunun halkin Osmanli tarafindan sahiplendiginin delili olacagini kendinin ve Musluman halkin yalniz birakilmamasi ve yardimin geciktirilmemesi gerektigini de alenen ve acikca belirtir Nihayet II Abdulhamid ve Babiali gemi gonderme karari alir durum Tunus Beyine bildirilir ama gemilerin yola cikmasi hala gecikmistir Mayis ta Tunus beyi tekrar telgraf cekip yardim gonderilecegi belirtilen telgrafin kendini rahatlattigini ancak gemilerin geciktigini Fransiz birliklerinin denizden Tunus a cikarma yapmak uzere oldugunu bildirir Osmanli gemileri gidemeden 11 Mayis 1881 de Fransiz birlikleri Tunus a denizden cikarma yapar Tunus valisi Muhammed Sadik Pasa diger sehrin ileri gelenleri ile direnis orgutleme gorusmesi yapar Ote yandan da Osmanli yardiminin zamaninda yetisemeyecegini anlayan vali cikarmanin hemen oncesinde Ingilizlerden de biraz zaman kazanmak icin yardim istemistir Ingilizler sozde yardim edeceklerini bildirse de esasinda Fransa ile onceden anlasmali valiyi oyalama ve Fransa nin ilk gunden bir direnisle karsilamasini engelleme pesindedir Tunus Belediye baskani Zerruk Pasa sehrin ileri gelenleri ve vali Manuba valilik sarayinda toplanip direnis karari alir Vali onayiyla Zerruk Pasa direnisi orgutlemek icin Tunus sehrine gider Ancak bunun akabinde valiye kuvvetle muhtemel Fransiz tertibi olan bir telgraf gelir Telgrafta padisah in Tunus valisi Mehmet Sadik Pasa yi azledip yerine Tunuslu Hayrettin Pasa yi Zerruk Pasa onun akrabasidir bey olarak gorevlendirmeye karar verdigi belirtilmektedir Vali telgrafi gercek sanip ugradigi derin kusku ve hayal kirikligi ile sarayindan direnisi orgutlemeye bu telgraf uzerine Tunus sehrine o gun hareket etmez Ertesi gun 12 Mayis 1881 tarihinde Manuba da sarayinda vali Fransizlarca kusatilir ve bir anlasma sunulur ya bu anlasmayi imzalayacaktir veya en sert sekilde kendi ve karsi koyanlara saldirilacaktir Direnis yanlisi Zerruk Pasa ileri gelenler saraya gelip vali Sadik bey ile konusmaya calissa da Kayrevan a direnis icin Bey in kacmasini istese de Tunus Bey i gelen telgraf ve Hayrettin Pasa ile akrabaligindan Tunus Beyi onu dinlememekle kalmaz birde Belediye baskanligi gorevinden alir toplantiyi dagitir Fransiz tehdidine boyun egip Bardo da Bardo Antlasmasi ni imzalar Fransa da Tunus u kendi himayesine aldigini duyurur Tunus taki ileri karakolda Fransiz Zuhaf suvari askerleri 1881 Kisa sure sonra Tunus ta halk ayaklansa da koordinasyon malzeme silah ve lider eksikligi nedeniyle bu ayaklanmalar bastirilmistir 10 Haziran 1881 de guneyde ve ardindan Safakes te bir halk ayaklanmasi patlak verdi Tunus sularindaki Fransiz Donanmasi gemilerine katilmak uzere Toulon dan alti zirhli firkateyn ironclad Friedland Marengo Trident Revanche Surveillante gonderildi Sefakes te Levant Tumeninden uc zirhli firkateyn La Galissonniere ve dort torpido botu zaten mevcuttu Safakes bombardimana tutuldu ve 16 Temmuz da Fransizlarin 7 olu ve 32 yarali verdigi zorlu catismalardan sonra sehir ele gecirildi Kayrevan da 32 000 adam 6 000 at ve 20 000 ton erzak ve malzeme karaya cikarildi Kayrevan 28 Ekim 1881 de savasmadan Fransizlarca ele gecirildi SonuclariTunus un isgali ve imzalanan Bardo Antlasmasi ni basta Osmanli Imparatorlugu ve 2 Abdulhamid kabul etmez Ancak o sirada II Abdulhamid in tutuklatmak istedigi Midhat Pasa ise Bardo Antlasmasi nin imzalanmasindan bes gun sonra Aksin in iddiasina gore 16 Mayis i 17 Mayis 1881 e baglayan aksamda Izmir deki konaginin kimligi belirsiz kisilerce basilmasi akabinde Izmir Fransiz Konsoloslugu na siginir II Abdulhamid de Midhat Pasa nin teslim edilmesini istemistir II Abdulhamid in bu istegine karsi gelmek Fransa nin Tunus a el koyma politikasini sekteye ugratabilecegi ve geciktirebilecegi icin Fransa Midhat Pasa yi teslim etmeye karar verdi Boylece Midhat Pasa Osmanli Hukumeti ne teslim oldu Fransa nin Midhat Pasa yi cabuk teslim etmesi Tunus sorununda II Abdulhamid in yumusamasini sagladi II Abdulhamid in politikasindaki bu degisiklik Tunus sorununun Fransa nin cikarina gore gelismesini hizlandirmis ve Tunus un Osmanli nin elinden cikmasini kolaylastirmisti 8 Haziran 1883 te Tunus beyince Bardo anlasmasina ek Mersa Antlasmasi imzalaninca Tunus Fransa nin resmen tam idaresine girdi somurge halini aldi Boylelikle Osmanli Devleti de Tunus gibi cogunlukla Muslumanlarin yasadigi bir toprak parcasini daha kaybetmis oldu Buyuk Britanya ve Almanya ulkenin isgalini sessizce onaylarken Boylece Tunus Fransizlar icin buyuk yetkilere sahip bir Fransiz Pretokrasi haline geldi Fransiz Mukim ayni zamanda Basbakan Devletin maliyesinin denetleyicisi ve silahli kuvvetlerinin oldu 1882 de Bey i esasen gucsuz birakarak ve Tunus u baska bir Fransiz kolonisi olarak yoneterek Yerlesimci konumundan enerjik bir sekilde yararlandi Fransizlar 1898 yilinda Bizerte de onemli bir deniz ussu kurdular Italya Afrika Talaninda buna gecikmis olarak 1911 12 Trablusgarp Savasi ile karsilik verecek ve Libya yi isgal edecektir kaynak belirtilmeli Ayrica bakinizFransa nin Cezayir i IsgaliKaynakca Aldrich 1996 Houtsma M Th 1993 First Encyclopaedia of Islam 1913 1936 E J Brill s 735 ISBN 9004097961 2 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Aldrich 1996 s 28 a b Aldrich 1996 s 29 a b c Fage JD 1975 The Cambridge history of Africa s 179 ISBN 9780521228039 11 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan a b c d e f Aldrich 1996 s 30 Aksin Buyuk Turkiye Tarihi 1600 1908 3 Cilt s 169 a b c d e Ucarol Rifat Siyasi Tarih Der Yayinlari 3 Basim s 379 381 a b c d e f g h i Ozdemir Mehmet 2003 Bir Zirvata Olayi Tunus un Isgali s 119 138 Turk Tarih Kurumu Belleten Dergisi Cilt 67 Sayi 248 ss 123 127 128 130 131 135 136 1 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 1 Aralik 2022 a b c d e Randier 2006 s 395 a b Kartac Kemal 1954 Tunus Faciasi Nasil Basladi Nasil Devam Ediyor Istanbul ss 16 19 a b TDV Islam Ansiklopedisi cilt 41 s 391 Aksin Buyuk Turkiye Tarihi 1600 1908 3 Cilt s 166BibliografyaAldrich Robert 15 Eylul 1996 Greater France a history of French overseas expansion European Studies Basingstoke London Palgrave Macmillan ISBN 978 0 312 16000 5 Randier 2006 La Royale Babouji ISBN 2 35261 022 2