Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.
Bu başkaldırı, işgalci kuvvetlere (temelde Almanlar) ve Vichy Rejimi'nin kuvvetlerine karşı düzenlenen istihbarat ve sabotaj hareketleri veya askeri operasyonlardan oluşmaktaydı. Aynı zamanda, geniş bir yeraltı basın ağının bulunması, broşürlerin dağıtılması, sahte kimlik üretimi, grev ve gösteriler düzenlenmesi, kaçak savaş esirlerinin ve çalışma kamplarındaki mahkûmlar ile mahkûm edilen Yahudilerin kurtarılması için çalışmalar yapılması gibi çok daha sivil ve şiddet içermeyen yönleri de bulunmaktaydı.
Direniş, Kuzey Afrika ve Alsace bölgesinin yanı sıra tüm Fransa'ya dağılmıştı.
Direnişin farklı biçimleri
Tarihçi , direnişin kendini, hem şebekeler ve silahlı mücadele yoluyla bir savaş mantığında örgütlediğini, hem de sivil hareket ve oluşumlar yoluyla işgal mantığında örgütlediğini söylemektedir. Henri Michel, direnişi işgalciler ve iş birlikçilerine karşı "vatanın ve insanlık onurunun kurtarılması adına verilen savaşlar toplamı" olarak tanımlar.
Özgür Fransa Hareketi ve iç direniş
18 Haziran 1940 tarihinde General de Gaulle radyo aracılığıyla, şu ya da bu şekilde askeri deneyimi ya da yetisi bulunan Fransızları Londra'da kendisi ile birleşmeye davet etmişti. Bu davete uyan Fransızlar, Özgür Fransa (Fransızcada France Libre) hareketi veya dış direniş üyesi olarak kabul edilirler.
İç direniş ise, Fransa'da işgal altındaki yerlerde bulunan erkek ve kadınları kapsamaktadır. Bunlar, Alman kuvvetlerine ve işgalci güçlerin veya Vichy Hükûmeti'nin meşruiyetine karşı eylemlerde bulunmak için organize olmuşlardı.
İlk başta, 1940'ta, Özgür Fransa hareketi direniş şebekesi gibi metropollerde oluşmamıştı, dolayısıyla iç direniş hareketleri ile ilk temas 1941 sonlarına dek kurulamamıştı. İki şebekenin 1942-1943 arasında, General de Gaulle önderliğinde Jean Moulin tarafından yürütülen birleşme süreci bu başlangıçtaki kesinti nedeni ile bir takım zorluklara sahne olmuştur.
Özgür Fransa hareketi 1942 Temmuz'unda Savaşan Fransa (France combattante) adını almıştır.
Direnişin askeri ve siyasi yönleri
Direniş üyelerinden müttefik askerlerine katılanlar bulunsa da, askeri hareketler hakkında net bir sayı vermek mümkün olamamaktadır. Ayrıca, direniş esnasında, Yahudilere sahte kimlik sağlamak gibi, askeri bir yön taşımayan sivil itaatsizlik hareketleri de önemli bir mücadele biçimidir.
Siyasi olarak Direniş belli bir ideolojiye mal edilememektedir. Direnişte yer alan toplumsal katmanların pek çoğu da, siyaset yapmakla değil, ülkeyi işgalden kurtarmakla daha çok ilgili olduklarını açıkça belirtmişlerdir. Bu durum, savaşın bitimi ile Direniş üyelerinin herhangi bir birleştirici siyasi oluşum içine girememeleri ile de gözlemlenebilmiştir.
Direnişin motivasyonları
Direnişin askeri ve siyasi bileşenleri kimi zaman birbirinden ayrılabilmekteydi. Gerçekte, Fransa'da direniş hareketinin iki ana bileşeni bulunmaktaydı:
- Direnişçilerin büyük çoğunluğunun en önemli motivasyonu veya en önemlilerinden biri olan yabancı işgaline karşı bir ulusal tepki ve ulusal bağımsızlık için bir askeri mücadele;
- Nazizme, diktatörlüğe, ırkçılığa ve sınır dışı edilmelere karşı siyasi ve ahlaki bir mücadele; ki bu durum Fransız Direnişi'nde yer alan Almanları da açıklamaktadır. Bu ahlaki ve siyasi bileşende aynı zamanda "Fraternité" ve "J’Accuse"ü yayınlamış olan Irkçılığa Karşı Ulusal Hareket (Mouvement National contre le Racisme) oluşumunu ve Hristiyan Şahitlik (Témoignage Chrétien) hareketinde yer alan Hristiyan oluşumlarını da saymak gerekir. Aynı zamanda, Troçkist hareketler ve güney-batıda yer alan İspanyol gerilla toplulukları da bu kapsamda sayılabilir.
Bu iki tür tepki, özellikle sosyalist militanlar, radikaller, sağcı cumhuriyetçiler ve kimi komünist militanlar söz konusu olduğunda birleşebilmekte idi.
Dış faktörler: Kısa kronoloji
Fransız direnişinin tarihi, kısmen de olsa, II. Dünya Savaşı ve işgal altındaki Fransa'da yer alan tarihi gelişmelerden kaynaklanan belli sayıdaki dış faktörden etkilenmiştir. En önemli olaylar, aşağıda tarihleri ile birlikte belirtilmiştir:
- 30 Eylül 1938: Münih Antlaşması'nın imzalanması.
- 23 Ağustos 1939: Alman-Sovyet Paktı'nın imzalanması.
- 3 Eylül 1939: Polonya'nın işgalini takiben Birleşik Krallık ve Fransa, Almanya'ya karşı savaş ilan etti.
- 17 Haziran 1940: Mareşal Pétain ateşkes ilan etti.
- 18 Haziran 1940: General de Gaulle'ün çağrısı: askerleri ve silah uzmanlarını savaşmaya devam etmek için Londra'da kendisine katılmaya çağırdı.
- 22 Haziran 1940: Fransa-Almanya ateşkesi Rethondes'da imzalandı.
- 11 Temmuz 1940: Philippe Pétain Fransa Devlet Başkanı unvanını aldı.
- 24 Ekim 1940: Pétain ve Hitler Montoire'da siyasi işbirliği ilkelerini açıkladı.
- 22 Haziran 1941: Alman ordusu Sovyetler Birliği'ne saldırdı.
- 8 Aralık 1941: Amerika Birleşik Devletleri'nin, Japonya'nın Pearl Harbor saldırısı üzerine savaşa girmesi.
- 4 Eylül 1942: Zorunlu çalışma hizmetinin (Service du travail obligatoire) başlatılması.
- 8 Kasım 1942: Amerika'nın Kuzey Afrika'ya Torch harekâtını düzenlemesi.
- 11 Kasım 1942: Alman ordusu Özgür Bölge'ye girdi.
- 30 Ocak 1943: Fransız Milislerinin oluşturulması, bunlar direnişi bastırmak durumunda kalmışlardır.
- 2 Şubat 1943: Alman ordusunun Stalingrad'da teslim olması.
- 16 Şubat 1943: Zorunlu çalışma hizmetine yönelik ikinci yasanın çıkarılması.
- 6 Haziran 1944: Müttefiklerin Normandiya çıkarması.
- 15 Ağustos 1944: Provence bölgesine Fransız-Amerikan çıkarması.
- 24 Ağustos 1944: 2. Bölük'ün Paris'e ulaşması.
- 23 Kasım 1944: 2. Bölük'ün Strazburg'u işgalden kurtarması.
- 8 Mayıs 1945: Avrupa'da ateşkes ilan edilmesi.
Direnişin kökenleri ve dönüşümü
Direnişin sosyolojik yönleri
Direnişçiler tüm yaşlardaki kadın ve erkeklerden oluşmaktaydı, ancak çoğunluğu gençti, hatta çok gençti.
Büyük direnişçi , Le Chagrin et la Pitié adlı belgeselde, direnişçilerin toplumun kıyısında "topluma uyum sağlayamayan"lardan olduğu imajını vermişti. Ancak gerçekte direnişte yer almış olan romantik ve bohem kişilerin sayısı, çalışmaların gösterdiği üzere, evli olan, bir işi, niteliği ve ailesi olan insanların sayısının yanında çok az kalmaktadır. Direnişçiler arasında üniversite mensupları, öğretmenler, gazeteciler, mühendisler, din adamları, askerler, orta ve üst sınıflardan kişiler, nitelikli işçiler, zanaatkarlar da bulunmaktaydı. Direniş zamanında, bir küçük azınlık dışında tüm toplum isyana katılmıştı.
Tüm toplumsal katmanlar, tüm siyasi görüşler, tüm felsefi görüşler ve tüm dinler direnişte yerlerini almışlardır. Yahudiler, Hristiyan-demokratlar, sosyalistler ve komünistler ise en fazla yer alanlardır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fransa da La Resistance direnis olarak da anilan Fransiz Direnisi II Dunya Savasi sirasinda Fransa nin Almanya tarafindan isgal edilmesine karsi cikan kacak hareketler ve sebekeler topluluguna ve bu topluluklarin 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateskes ile 1944 yilindaki kurtulusa kadar gecen suredeki ortak eylemlerine verilen addir direnisin Charles de Gaulle tarafindan secilen semboluUzerinde olan Fransiz bayragi Ozgur Fransizlarin amblemiMuttefik Sefer Gucleri Yuksek Komutani Orgeneral Dwight Eisenhower ve ABD Kara Kuvvetleri Komutani Korgeneral Omar Bradley Fransiz Direnisi nin genc bir mensubuyla konusurken Asagi Normandiya 1944 yazin Bu baskaldiri isgalci kuvvetlere temelde Almanlar ve Vichy Rejimi nin kuvvetlerine karsi duzenlenen istihbarat ve sabotaj hareketleri veya askeri operasyonlardan olusmaktaydi Ayni zamanda genis bir yeralti basin aginin bulunmasi brosurlerin dagitilmasi sahte kimlik uretimi grev ve gosteriler duzenlenmesi kacak savas esirlerinin ve calisma kamplarindaki mahkumlar ile mahkum edilen Yahudilerin kurtarilmasi icin calismalar yapilmasi gibi cok daha sivil ve siddet icermeyen yonleri de bulunmaktaydi Direnis Kuzey Afrika ve Alsace bolgesinin yani sira tum Fransa ya dagilmisti Direnisin farkli bicimleriTarihci direnisin kendini hem sebekeler ve silahli mucadele yoluyla bir savas mantiginda orgutledigini hem de sivil hareket ve olusumlar yoluyla isgal mantiginda orgutledigini soylemektedir Henri Michel direnisi isgalciler ve is birlikcilerine karsi vatanin ve insanlik onurunun kurtarilmasi adina verilen savaslar toplami olarak tanimlar Ozgur Fransa Hareketi ve ic direnis 18 Haziran 1940 tarihinde General de Gaulle radyo araciligiyla su ya da bu sekilde askeri deneyimi ya da yetisi bulunan Fransizlari Londra da kendisi ile birlesmeye davet etmisti Bu davete uyan Fransizlar Ozgur Fransa Fransizcada France Libre hareketi veya dis direnis uyesi olarak kabul edilirler Ic direnis ise Fransa da isgal altindaki yerlerde bulunan erkek ve kadinlari kapsamaktadir Bunlar Alman kuvvetlerine ve isgalci guclerin veya Vichy Hukumeti nin mesruiyetine karsi eylemlerde bulunmak icin organize olmuslardi Ilk basta 1940 ta Ozgur Fransa hareketi direnis sebekesi gibi metropollerde olusmamisti dolayisiyla ic direnis hareketleri ile ilk temas 1941 sonlarina dek kurulamamisti Iki sebekenin 1942 1943 arasinda General de Gaulle onderliginde Jean Moulin tarafindan yurutulen birlesme sureci bu baslangictaki kesinti nedeni ile bir takim zorluklara sahne olmustur Ozgur Fransa hareketi 1942 Temmuz unda Savasan Fransa France combattante adini almistir Direnisin askeri ve siyasi yonleri Direnis uyelerinden muttefik askerlerine katilanlar bulunsa da askeri hareketler hakkinda net bir sayi vermek mumkun olamamaktadir Ayrica direnis esnasinda Yahudilere sahte kimlik saglamak gibi askeri bir yon tasimayan sivil itaatsizlik hareketleri de onemli bir mucadele bicimidir Siyasi olarak Direnis belli bir ideolojiye mal edilememektedir Direniste yer alan toplumsal katmanlarin pek cogu da siyaset yapmakla degil ulkeyi isgalden kurtarmakla daha cok ilgili olduklarini acikca belirtmislerdir Bu durum savasin bitimi ile Direnis uyelerinin herhangi bir birlestirici siyasi olusum icine girememeleri ile de gozlemlenebilmistir Direnisin motivasyonlari Direnisin askeri ve siyasi bilesenleri kimi zaman birbirinden ayrilabilmekteydi Gercekte Fransa da direnis hareketinin iki ana bileseni bulunmaktaydi Direniscilerin buyuk cogunlugunun en onemli motivasyonu veya en onemlilerinden biri olan yabanci isgaline karsi bir ulusal tepki ve ulusal bagimsizlik icin bir askeri mucadele Nazizme diktatorluge irkciliga ve sinir disi edilmelere karsi siyasi ve ahlaki bir mucadele ki bu durum Fransiz Direnisi nde yer alan Almanlari da aciklamaktadir Bu ahlaki ve siyasi bilesende ayni zamanda Fraternite ve J Accuse u yayinlamis olan Irkciliga Karsi Ulusal Hareket Mouvement National contre le Racisme olusumunu ve Hristiyan Sahitlik Temoignage Chretien hareketinde yer alan Hristiyan olusumlarini da saymak gerekir Ayni zamanda Trockist hareketler ve guney batida yer alan Ispanyol gerilla topluluklari da bu kapsamda sayilabilir Bu iki tur tepki ozellikle sosyalist militanlar radikaller sagci cumhuriyetciler ve kimi komunist militanlar soz konusu oldugunda birlesebilmekte idi Dis faktorler Kisa kronolojiFransiz direnisinin tarihi kismen de olsa II Dunya Savasi ve isgal altindaki Fransa da yer alan tarihi gelismelerden kaynaklanan belli sayidaki dis faktorden etkilenmistir En onemli olaylar asagida tarihleri ile birlikte belirtilmistir 30 Eylul 1938 Munih Antlasmasi nin imzalanmasi 23 Agustos 1939 Alman Sovyet Pakti nin imzalanmasi 3 Eylul 1939 Polonya nin isgalini takiben Birlesik Krallik ve Fransa Almanya ya karsi savas ilan etti 17 Haziran 1940 Maresal Petain ateskes ilan etti 18 Haziran 1940 General de Gaulle un cagrisi askerleri ve silah uzmanlarini savasmaya devam etmek icin Londra da kendisine katilmaya cagirdi 22 Haziran 1940 Fransa Almanya ateskesi Rethondes da imzalandi 11 Temmuz 1940 Philippe Petain Fransa Devlet Baskani unvanini aldi 24 Ekim 1940 Petain ve Hitler Montoire da siyasi isbirligi ilkelerini acikladi 22 Haziran 1941 Alman ordusu Sovyetler Birligi ne saldirdi 8 Aralik 1941 Amerika Birlesik Devletleri nin Japonya nin Pearl Harbor saldirisi uzerine savasa girmesi 4 Eylul 1942 Zorunlu calisma hizmetinin Service du travail obligatoire baslatilmasi 8 Kasim 1942 Amerika nin Kuzey Afrika ya Torch harekatini duzenlemesi 11 Kasim 1942 Alman ordusu Ozgur Bolge ye girdi 30 Ocak 1943 Fransiz Milislerinin olusturulmasi bunlar direnisi bastirmak durumunda kalmislardir 2 Subat 1943 Alman ordusunun Stalingrad da teslim olmasi 16 Subat 1943 Zorunlu calisma hizmetine yonelik ikinci yasanin cikarilmasi 6 Haziran 1944 Muttefiklerin Normandiya cikarmasi 15 Agustos 1944 Provence bolgesine Fransiz Amerikan cikarmasi 24 Agustos 1944 2 Boluk un Paris e ulasmasi 23 Kasim 1944 2 Boluk un Strazburg u isgalden kurtarmasi 8 Mayis 1945 Avrupa da ateskes ilan edilmesi Direnisin kokenleri ve donusumuDirenisin sosyolojik yonleri Direnisciler tum yaslardaki kadin ve erkeklerden olusmaktaydi ancak cogunlugu gencti hatta cok gencti Buyuk direnisci Le Chagrin et la Pitie adli belgeselde direniscilerin toplumun kiyisinda topluma uyum saglayamayan lardan oldugu imajini vermisti Ancak gercekte direniste yer almis olan romantik ve bohem kisilerin sayisi calismalarin gosterdigi uzere evli olan bir isi niteligi ve ailesi olan insanlarin sayisinin yaninda cok az kalmaktadir Direnisciler arasinda universite mensuplari ogretmenler gazeteciler muhendisler din adamlari askerler orta ve ust siniflardan kisiler nitelikli isciler zanaatkarlar da bulunmaktaydi Direnis zamaninda bir kucuk azinlik disinda tum toplum isyana katilmisti Tum toplumsal katmanlar tum siyasi gorusler tum felsefi gorusler ve tum dinler direniste yerlerini almislardir Yahudiler Hristiyan demokratlar sosyalistler ve komunistler ise en fazla yer alanlardir Ayrica bakinizFransiz Ic Kuvvetleri Jan DoornikKaynakca Pharand 2001 s 169 Savasan Fransa hareketinin yayin organi 9 sayi 28 Agustos 1942 sayfa 52