Fuerteventura Adası, İspanya'da, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bağlı Las Palmas ilinde ada. Atlas Okyanus'nda bulunup kuzeybatı Afrika sahillerinden 97 km uzaklıktadır. Kanarya Adaları takım-adalarının doğusunda bulunan adalardan olup Lanzarote adasının güneybatısında ve Gran Canaria adasının doğusunda yer alır.
Fuerteventura | |
---|---|
Coğrafya | |
Koordinatlar | |
Takımadası | Kanarya Adaları |
Denizi | Atlas Okyanusu |
Yüzölçümü | 1.659,74 km2 |
Zirve | Pico de la Zarza 812.4 |
Siyasi | |
Adadaki ülke(ler) | |
Özerk Topluluk | Kanarya Adaları |
Yerleşim yerleri |
|
Demografi | |
Nüfus | 103,167 (2.009) |
Nüfus yoğunluğu | 62.16 kişi/km2 |
Fuerteventura adasının merkezi Puerto del Rosario (1956'ya kadar Puerto Cabras)'dir ve burada ada yerel idaresi olan "Cabildo Insular (Ada Meclisi)" bulunmaktadır.
Tarihçe
Adaya ilk yerleşenlerin Kuzey Afrika'dan gelen "Mahorero" veya "Maho" adı verilen göçmenlerdir ve bunlar giydikleri çarıklar (mahos) dolayısıyla adlandırılmışlardir. Bunların yaşadıkları mağaralar arkeologlar tarafından incelenmiştir.
MO 11 yy.da Fenikeliler Fuerteventura ve komşu Lanzarote adalarına yerleşmişlerdir.
1340 civarında birkaç İspanyol ve Portekiz keşif heyeti adaya gönderilmistir. Bu adada yaşayan Mağribi asıllı halkın zaman zamana Mağribi ve hatta Avrupalı korsanlar hücumun kaldığı anlaşılmisdır.
1405'te Kastilya Krallığı hesabına çalışan Fransız seyyah Jean de Bethencourt adayı Kastilya hükümüne alıp günümüzde adanın ikinci büyük yerleşkesi olan batı sahilindeki "Betancuria"'yikurup buna kendi adını verdi. Adanın ismi verilmesinin bu kişinin adayı gördüğünde Fransızca "Quelle forte aventure! (Ne büyük macera)" diye bağırmasından geldiği hikâye edilmektedir.
Bundan sonra Fuerteventura bir koloni olarak idare edildi. 1706'de adada İspanyol ordusu tarafından askeri idare başladı. 1832'de İspanya ile serbest ticaret birliği kuruldu. 1859'da adanın askeri idaresi lağvedilip yeni bir ada merkezi olarak Puerto de Cabras (şimdi Puerto del Rosario) kurularak sivil yerel idareye geçildi. 1912'de İspanya Kanarya Adalarına içsel özerk idare hakkı tanıdı. 1927'de Fuerteventura ve Lanzarote (sonra Las Palmas ili adını alan) "Gran Canaria ili"ne bağlandılar.
Adada 1940'tan itibaren bir havaalanı bulunmaktaydı. 1960'lı yılların ortalarında günümüzdeki "El Mattoral'da yapıldı. İlk turistik otel 1965'te açıldı. Bundan sonra adanın iklimi ve uzun plajları büyük turist kitlesini çekmeye başladı.
Coğrafya
Fuerteventura Afrika sahillerinin 97 km batısında olup Kanarya Takımadaları'nın doğusunda ve Lanzarote adasının güney-batısındadır. Adanın alanı 1659 km² olup takım adalar içinde' alan bakımdan, ikinci büyüklük sırasındadır. Adanın en büyük genişliği 100 km ve en dar genişliği 20 km'dir.
Lanzarote ile birlikte takım adaların en kurak arazili adalarıdır. Adanın 6 km kuzeydoğusunda 4,58 km² alanı olan küçük "İsla de Lobos" vardır.
Jeolojik olarak ada 20 milyon yıl önce ilk volkan olarak ortaya çıkmıştır ama adanın büyük kısmı 5 milyon yıldır su üstündedir. Böylece da Kanarya takımadalarının en eskisidir. Ada volkanik olmakla beraber en son yanardağ patlaması 4000-5000 yıl önce olmuştur. Jeolojik dönemlerde rüzgar ve denizden erozyona uğramış olup bu nedenle geniş düzlüklere sahiptir. Ada coğrafik olarak iki kısımda incelenmektedir: "Maxorata" adı verilen orta ve kuzey araziler ve kuzeybatıdaki "Jandia" yarımadası. Adanın merkezinde zirvesi 762m'ye ulaşan "Pico de la Atalaya" ve Jandia yarımadasında zirvesi 807m olan "Pico de la Zarza" adanın en yüksek iki dağıdır.
Adanın bitki örtüsü çok geniş dağılım göstermektedir. Adada 47.695 hektar büyüklükte Red Canaria Doğa Koruma Bölgesi ve 13 korumalı doğal küçük bölge bulunmaktadır. 26 Mayıs 2009'dan itibaren adanın tümü UNESCO "Biyoküre Rezervi (Biosphere Reserve)" olarak ilan edilmiştir.
Ada (2009 tahmin itibarıyla) 103.167 kişi nüfusla, takımadalarin en düşük nüfuslu adasıdır. Adanın merkezi Puerto del Rosario olup ada yerel idare bakımında 6 belediyeye (Antigua, Betancuria, La Oliva, Pájara, Puerto del Rosario, Tüineje) bölünmüştür. Adada büyüklü küçüklü 100 yerleşke vardır.
Ada ılımlı sıcak ve kurak bir iklim gösterir. İsi derecesi genellikle asgari 18 °C ve azami 24 °C arasında olup ortalama yağış yıllık 147mm dir. Yağışlar çoğunlukla sonbahar ve kışın olmakta ve yazlar hemen hemen yağışsız geçmektedir. Yıl içinde ortalama 3000 saat güneşli geçmektedir.
Adanın 326 km.lik uzun sahilinde 50 km ince beyaz kumlu, 25 km. siyah volkanik ince çakıllı sahil bulunmakta ve plaj sayısı 152'yı bulmaktadır.
Ekonomi
1960'li yıllara kadar turizm önem kazanmadan önce ada halkı tahıl ve sebze yetiştirme tarımı ile ve balıkçılık ile geçinmekteydi. Bu adada keçi sütünden yapılan "Majorero" peyniri isim yapmıştı.
Günümüzde Fuerteventura ekonomisinde en önemli sektör turizmdir. Adadaki turistik bölgeler kuzeyde eski Corralejo kasabası ve Jandia'da Morro kasabası cıvarlarındır. Bunların yanında sırf turizm için yeniden başkent Puerto del Rosario güneyinde "Caleta de Fuste"'da kurulan turistik alanı bulunmaktadır.
Son dünya ekonomik krizi ada turizmine aksi etkide bulunmuştur. Avrupa Birliği NUTS3 yöresel işsizlik istatistiklerine göre 2009'da %29,2 ile Fuerteventura, Avrupa Birliği içinde en yüksek işsizlik oranı göstermiştir.
Resimler
- Siyah volkanik kumlu "Ajuy Plajı"
- İnce beyaz kumlu "Morro Jable Plajı"
- El Cotillo Plaji
- Caleta de Fuste'de turistik otel havuzu ve tarihi kale
- Fuerteventura Havaalanı
Kaynakça
- ^ Eurostat. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/region_cities/regional_statistics/data/main_tables 20 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Fuerteventura ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Fuerteventura'nin havadan fotograflari[]
- Fuerteventura plajlari 20 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fuerteventura Adasi Ispanya da Kanarya Adalari Ozerk Toplulugu na bagli Las Palmas ilinde ada Atlas Okyanus nda bulunup kuzeybati Afrika sahillerinden 97 km uzakliktadir Kanarya Adalari takim adalarinin dogusunda bulunan adalardan olup Lanzarote adasinin guneybatisinda ve Gran Canaria adasinin dogusunda yer alir FuerteventuraCografyaKoordinatlar28 25 57 S 14 0TakimadasiKanarya AdalariDeniziAtlas OkyanusuYuzolcumu amp 0000000000001659 740000 1 659 74 km2ZirvePico de la Zarza 812 4SiyasiAdadaki ulke ler IspanyaOzerk ToplulukKanarya AdalariYerlesim yerleriPuerto del Rosario nufus 28 357 DemografiNufus amp Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru 103 167 2 009 Nufus yogunlugu62 16 kisi km2Haritadaki konumuUydudan FuerteventuraFuerteventura bayragi Fuerteventura adasinin merkezi Puerto del Rosario 1956 ya kadar Puerto Cabras dir ve burada ada yerel idaresi olan Cabildo Insular Ada Meclisi bulunmaktadir TarihceAdaya ilk yerlesenlerin Kuzey Afrika dan gelen Mahorero veya Maho adi verilen gocmenlerdir ve bunlar giydikleri cariklar mahos dolayisiyla adlandirilmislardir Bunlarin yasadiklari magaralar arkeologlar tarafindan incelenmistir MO 11 yy da Fenikeliler Fuerteventura ve komsu Lanzarote adalarina yerlesmislerdir 1340 civarinda birkac Ispanyol ve Portekiz kesif heyeti adaya gonderilmistir Bu adada yasayan Magribi asilli halkin zaman zamana Magribi ve hatta Avrupali korsanlar hucumun kaldigi anlasilmisdir 1405 te Kastilya Kralligi hesabina calisan Fransiz seyyah Jean de Bethencourt adayi Kastilya hukumune alip gunumuzde adanin ikinci buyuk yerleskesi olan bati sahilindeki Betancuria yikurup buna kendi adini verdi Adanin ismi verilmesinin bu kisinin adayi gordugunde Fransizca Quelle forte aventure Ne buyuk macera diye bagirmasindan geldigi hikaye edilmektedir Bundan sonra Fuerteventura bir koloni olarak idare edildi 1706 de adada Ispanyol ordusu tarafindan askeri idare basladi 1832 de Ispanya ile serbest ticaret birligi kuruldu 1859 da adanin askeri idaresi lagvedilip yeni bir ada merkezi olarak Puerto de Cabras simdi Puerto del Rosario kurularak sivil yerel idareye gecildi 1912 de Ispanya Kanarya Adalarina icsel ozerk idare hakki tanidi 1927 de Fuerteventura ve Lanzarote sonra Las Palmas ili adini alan Gran Canaria ili ne baglandilar Adada 1940 tan itibaren bir havaalani bulunmaktaydi 1960 li yillarin ortalarinda gunumuzdeki El Mattoral da yapildi Ilk turistik otel 1965 te acildi Bundan sonra adanin iklimi ve uzun plajlari buyuk turist kitlesini cekmeye basladi CografyaFuerteventura Afrika sahillerinin 97 km batisinda olup Kanarya Takimadalari nin dogusunda ve Lanzarote adasinin guney batisindadir Adanin alani 1659 km olup takim adalar icinde alan bakimdan ikinci buyukluk sirasindadir Adanin en buyuk genisligi 100 km ve en dar genisligi 20 km dir Lanzarote ile birlikte takim adalarin en kurak arazili adalaridir Adanin 6 km kuzeydogusunda 4 58 km alani olan kucuk Isla de Lobos vardir Jeolojik olarak ada 20 milyon yil once ilk volkan olarak ortaya cikmistir ama adanin buyuk kismi 5 milyon yildir su ustundedir Boylece da Kanarya takimadalarinin en eskisidir Ada volkanik olmakla beraber en son yanardag patlamasi 4000 5000 yil once olmustur Jeolojik donemlerde ruzgar ve denizden erozyona ugramis olup bu nedenle genis duzluklere sahiptir Ada cografik olarak iki kisimda incelenmektedir Maxorata adi verilen orta ve kuzey araziler ve kuzeybatidaki Jandia yarimadasi Adanin merkezinde zirvesi 762m ye ulasan Pico de la Atalaya ve Jandia yarimadasinda zirvesi 807m olan Pico de la Zarza adanin en yuksek iki dagidir Adanin bitki ortusu cok genis dagilim gostermektedir Adada 47 695 hektar buyuklukte Red Canaria Doga Koruma Bolgesi ve 13 korumali dogal kucuk bolge bulunmaktadir 26 Mayis 2009 dan itibaren adanin tumu UNESCO Biyokure Rezervi Biosphere Reserve olarak ilan edilmistir Ada 2009 tahmin itibariyla 103 167 kisi nufusla takimadalarin en dusuk nufuslu adasidir Adanin merkezi Puerto del Rosario olup ada yerel idare bakiminda 6 belediyeye Antigua Betancuria La Oliva Pajara Puerto del Rosario Tuineje bolunmustur Adada buyuklu kucuklu 100 yerleske vardir Ada ilimli sicak ve kurak bir iklim gosterir Isi derecesi genellikle asgari 18 C ve azami 24 C arasinda olup ortalama yagis yillik 147mm dir Yagislar cogunlukla sonbahar ve kisin olmakta ve yazlar hemen hemen yagissiz gecmektedir Yil icinde ortalama 3000 saat gunesli gecmektedir Adanin 326 km lik uzun sahilinde 50 km ince beyaz kumlu 25 km siyah volkanik ince cakilli sahil bulunmakta ve plaj sayisi 152 yi bulmaktadir Ekonomi1960 li yillara kadar turizm onem kazanmadan once ada halki tahil ve sebze yetistirme tarimi ile ve balikcilik ile gecinmekteydi Bu adada keci sutunden yapilan Majorero peyniri isim yapmisti Gunumuzde Fuerteventura ekonomisinde en onemli sektor turizmdir Adadaki turistik bolgeler kuzeyde eski Corralejo kasabasi ve Jandia da Morro kasabasi civarlarindir Bunlarin yaninda sirf turizm icin yeniden baskent Puerto del Rosario guneyinde Caleta de Fuste da kurulan turistik alani bulunmaktadir Son dunya ekonomik krizi ada turizmine aksi etkide bulunmustur Avrupa Birligi NUTS3 yoresel issizlik istatistiklerine gore 2009 da 29 2 ile Fuerteventura Avrupa Birligi icinde en yuksek issizlik orani gostermistir ResimlerLa Pared de Cardon gozleme mevkiinden daglik panorama Siyah volkanik kumlu Ajuy Plaji Ince beyaz kumlu Morro Jable Plaji El Cotillo Plaji Caleta de Fuste de turistik otel havuzu ve tarihi kale Fuerteventura HavaalaniKaynakca Eurostat http epp eurostat ec europa eu portal page portal region cities regional statistics data main tables 20 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizKanarya AdalariDis baglantilarWikimedia Commons ta Fuerteventura ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Fuerteventura nin havadan fotograflari olu kirik baglanti Fuerteventura plajlari 20 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce