Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gran Canaria (İspanyolca asıl anlamı: Büyük Köpekler Adası) İspanya'ya ait olan Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bağlı Las Palmas ilinde bulunan bir adadır. Grand Canaria adası 7 büyük adadan oluşan Kanarya takım-adalarının alan bakımından Tenerife ve Fuerteventura'den sonra üçüncü büyüğü. Yüzölçümü 1.560 km² nüfusu ise (2019 tahmimi itibarıyla) 851.231 kişidir. Takımadaların en kalabalık ikinci adasıdır. Takım adaların nüfusunun yaklaşık %40'ı Grand Canaria'da yaşamaktadır.
| Gran Canaria | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Koordinatlar | |
| Takımadası | Kanarya Adaları |
| Denizi | Atlas Okyanusu |
| Yüzölçümü | 1.560 km2 |
| Zirve | Pico de Las Nieves 1949 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Özerk Topluluk | Kanarya Adaları |
| Yerleşim yerleri | |
| Demografi | |
| Nüfus | 838,397 (2.010) |
| Nüfus yoğunluğu | 537,4 kişi/km2 |
Tarihçe
Gran Canaria adasına yerleşen ilk insan grupları MÖ. 500 civarında adaya yerleşmiş olan "Canarii" veya "Guanche" adı verilen halkdır. Bu halka adaya "Tamaran (Cesurlar Ülkesi)" adı vermişlerdi. Fakat 11.yy'dan itibaren Avrupalı gemiciler adaya gelmeye başladılar. 14.-15.yy' Avrupa'nın Atlas Okyanusu'nda kıyıları olan çeşitli ülkeleri (Fransızlar, Portekizliler, İspanyollar) bu adayı fethe çalıştılar. En sonunda Kastilya Krallığı kraliçesi olan I. Isabel'in desteği ile 5 yıl süren bir askeri kampanya sonunda 29 Nisan 1483'te ada Kastilyalılar eline geçti. Adanın orijinal halkı büyük salgınlar ve savaşlar sonunda çoğunlukla elimine edildiler ve geride kalanlar köle olarak kabul edildiler.
Kastilyalılar ve İspanyollar adayı kolonize etmeye başladılar ve bu kolonizasyon İspanyolların Güney Amerika'yı bulup yerleşmelerine bir üs sağladı. 24 Haziran 1478'de adayı istila eden ordu komutanı olan Juan Rejon "Real Les Palmas" adı ile adanın merkezini kurdu ve bu yerkeşke çok geçmeden Las Palmas de Gran Canaria olarak anılmaya başladı. 1492'de Kristof Kolomb ilk Amerika seferinin başlangıcında Las Palmas limanına uğradı ve Okyanus seferine açılmadan önce bu limanda epeyce kaldı.
Las Palmas de Gran Canaria 1768'den beri Kanarya Adaları'nın en büyük şehri olmaya devam etti.
Coğrafi konum
Grand Canaria adası Atlas Okyanusu'nda Kuzeybatı Afrika'ya 150 km uzaklıkta bulunmaktadır. Adaya en yakın Avrupa kıyıları 1350 km uzaklıktadır. Kanarya Takımadaları arasında Tenerife'nin güneydoğusunda ve Fuerteventura'nın batısından bulunmaktadır. Adanın şekli hemen hemen bir daireye benzemektedir ve bu daire şekilde karanın çapı yaklaşık 50 km'dir.
Adanın jeolojik yapısı volkaniktir ve birçok volkanik mağara, çatlaklıklar ve delikler bulunmaktadır. Adanın yüzölçümü 1.560 km² olup adadaki en yüksek rakımlı mevkii 1.949 m yükseklikte olan "Pico de Las Nieves" zirvesidir.
Adada çok çeşitli mikroiklimler bulunmaktadır. Adanın fiziki coğrafyası da çok çeşitli olup bir tarafta kurak ve pek az bitki örtülü uzun ince beyaz kumdan sahiller ve sahil kumulları bulunmaktayken diğer taraflarda çok yeşil ve ağaçlıklı dar vadiler bulunmaktadır. Bu nedenle adaya "Minyatür Kıta" sıfatı verilmiştir.
Adada ortalama günlük ısı kışın 20 °C ve yazın 26 °C olur. Kışın bazı daha soğukça geceler de olur ama deniz sahillerine ısının 10 °C altına düştüğü hiç gözlemlenmemiştir. Sahilden içerilerde de iklim genellikle ılımandır. Ender olarak bazı daha soğuk günler ve hatta bazı yüksek arazide don hatta kar yağışları da gözlemlenmiştir. Yıllık ortalama yağış 228 mm'dir. Bu yağış nispeten sıcak olmayan kış aylarında görülür. Normal olarak temmuz, ağustos ve eylül ayları hiç yağışsız kurak geçer. Yağışlar ada içinde çok değişiktir ve bazı bölgeler diğerlerinden çok daha yağış alırlar. Nispeten sıcak olmayan aylarda bulut örtüsü de adanın değişik yerlerinde farklı olmakla beraber genellikle bu aylarda ancak birkaç tüm bulutlu günler bulunur ve genellikle bu bulutlu alanlar adanın kuzeyindedir. Fakat yaz aylarında ada devamlı güneşlidir.
Adanın alanın 1/3'ı UNESCO tarafından "Biyoküre Rezervi" olarak kabul edilip bu alanlarda doğa koruma altına alınmıştır.
Demografi
Gran Canaria adasının (2010 itibarıyla) nüfusu 838,397 kişi olup; yüzölçümü 1.560 km² ve nüfus yoğunluğu 537,4 kişi/km² olur. Takımadaların en kalabalık ikinci adasıdır.
Adanın merkezi adada en büyük şehirsel yerleşke olan Las Palmas de Gran Canaria kentidir. Bu kent yerel idare bakımdan Las Palmas ili merkezi ve Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun Santa Cruz de Tenerife kenti ile ortaklaşa başkentidir.
Yerel idare
Grand Canaria adası 21 'ye bölünmüştür:
| |
| |  |
Ekonomi
Gran Canaria'nın en önemli iktisadi sektörü hizmet sektörüdür. Ada'da bulunan Las Palmas de Grand Canaria idare merkezi ve adanın en önemli limanıdır.
Gran Canaria'nın en önemli iktisadi sektörü 20. yy'da charter uçakları gelen tatil turizmi olmuştur. Adaya yıllık turistik ziyaretçi sayısı 2,2 milyonu aşmıştır. Gelen turistlerin önemli kısmı adanın güney ve son zamanlarda doğu kısmında kalmaktadırlar. Buna neden adanın coğrafyasıdır. Adanın sıcak ve güneşli olan güneyi ve çok sayıda deniz plajı olan ve son yıllarda turizm tesisleri geliştirilen doğudadır. Kuzey kıyılara nispeten daha soğuk olur; batı kıyıları ise kayalıklıdır.
Resimler
-
![image]()
Las Canteras Plaji -
![image]()
Gran Canaria Merkezinde "Eoque Bentayga" -
![image]()
Chira Baraj Gölü -
![image]()
Las Palmas'da "Puerto De La Luz" Limani -
![image]()
Mogan Yat Limanı -
![image]()
Güneyde Maspalomas Kıyı Kumulları
Kaynakça
- ^ "Geografía de Gran Canaria". 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ "Situación, forma y extensión. Gran Biblioteca Virtual de Canarias". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ "Real Decreto 743/2019, de 20 de diciembre, por el que se declaran oficiales las cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1 de enero de 2019" (PDF). 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ "Real Decreto 743/2019, de 20 de diciembre, por el que se declaran oficiales las cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1 de enero de 2019" (PDF). 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Gran Canaria ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Wikivoyage" Gran Canaria maddesi 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gran Canaria Ispanyolca asil anlami Buyuk Kopekler Adasi Ispanya ya ait olan Kanarya Adalari Ozerk Toplulugu na bagli Las Palmas ilinde bulunan bir adadir Grand Canaria adasi 7 buyuk adadan olusan Kanarya takim adalarinin alan bakimindan Tenerife ve Fuerteventura den sonra ucuncu buyugu Yuzolcumu 1 560 km nufusu ise 2019 tahmimi itibariyla 851 231 kisidir Takimadalarin en kalabalik ikinci adasidir Takim adalarin nufusunun yaklasik 40 i Grand Canaria da yasamaktadir Gran CanariaCografyaKoordinatlar27 57 31 S 15 35TakimadasiKanarya AdalariDeniziAtlas OkyanusuYuzolcumu amp 0000000000001560 000000 1 560 km2ZirvePico de Las Nieves 1949SiyasiAdadaki ulke ler IspanyaOzerk ToplulukKanarya AdalariYerlesim yerleriLas Palmas de Gran CanariaDemografiNufus amp Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru Ifade hatasi Beklenmedik operatoru 838 397 2 010 Nufus yogunlugu537 4 kisi km2TarihceGran Canaria adasina yerlesen ilk insan gruplari MO 500 civarinda adaya yerlesmis olan Canarii veya Guanche adi verilen halkdir Bu halka adaya Tamaran Cesurlar Ulkesi adi vermislerdi Fakat 11 yy dan itibaren Avrupali gemiciler adaya gelmeye basladilar 14 15 yy Avrupa nin Atlas Okyanusu nda kiyilari olan cesitli ulkeleri Fransizlar Portekizliler Ispanyollar bu adayi fethe calistilar En sonunda Kastilya Kralligi kralicesi olan I Isabel in destegi ile 5 yil suren bir askeri kampanya sonunda 29 Nisan 1483 te ada Kastilyalilar eline gecti Adanin orijinal halki buyuk salginlar ve savaslar sonunda cogunlukla elimine edildiler ve geride kalanlar kole olarak kabul edildiler Kastilyalilar ve Ispanyollar adayi kolonize etmeye basladilar ve bu kolonizasyon Ispanyollarin Guney Amerika yi bulup yerlesmelerine bir us sagladi 24 Haziran 1478 de adayi istila eden ordu komutani olan Juan Rejon Real Les Palmas adi ile adanin merkezini kurdu ve bu yerkeske cok gecmeden Las Palmas de Gran Canaria olarak anilmaya basladi 1492 de Kristof Kolomb ilk Amerika seferinin baslangicinda Las Palmas limanina ugradi ve Okyanus seferine acilmadan once bu limanda epeyce kaldi Las Palmas de Gran Canaria 1768 den beri Kanarya Adalari nin en buyuk sehri olmaya devam etti Cografi konumGrand Canaria adasi fiziksel topografi haritasi Grand Canaria adasi Atlas Okyanusu nda Kuzeybati Afrika ya 150 km uzaklikta bulunmaktadir Adaya en yakin Avrupa kiyilari 1350 km uzakliktadir Kanarya Takimadalari arasinda Tenerife nin guneydogusunda ve Fuerteventura nin batisindan bulunmaktadir Adanin sekli hemen hemen bir daireye benzemektedir ve bu daire sekilde karanin capi yaklasik 50 km dir Adanin jeolojik yapisi volkaniktir ve bircok volkanik magara catlakliklar ve delikler bulunmaktadir Adanin yuzolcumu 1 560 km olup adadaki en yuksek rakimli mevkii 1 949 m yukseklikte olan Pico de Las Nieves zirvesidir Adada cok cesitli mikroiklimler bulunmaktadir Adanin fiziki cografyasi da cok cesitli olup bir tarafta kurak ve pek az bitki ortulu uzun ince beyaz kumdan sahiller ve sahil kumullari bulunmaktayken diger taraflarda cok yesil ve agaclikli dar vadiler bulunmaktadir Bu nedenle adaya Minyatur Kita sifati verilmistir Adada ortalama gunluk isi kisin 20 C ve yazin 26 C olur Kisin bazi daha sogukca geceler de olur ama deniz sahillerine isinin 10 C altina dustugu hic gozlemlenmemistir Sahilden icerilerde de iklim genellikle ilimandir Ender olarak bazi daha soguk gunler ve hatta bazi yuksek arazide don hatta kar yagislari da gozlemlenmistir Yillik ortalama yagis 228 mm dir Bu yagis nispeten sicak olmayan kis aylarinda gorulur Normal olarak temmuz agustos ve eylul aylari hic yagissiz kurak gecer Yagislar ada icinde cok degisiktir ve bazi bolgeler digerlerinden cok daha yagis alirlar Nispeten sicak olmayan aylarda bulut ortusu de adanin degisik yerlerinde farkli olmakla beraber genellikle bu aylarda ancak birkac tum bulutlu gunler bulunur ve genellikle bu bulutlu alanlar adanin kuzeyindedir Fakat yaz aylarinda ada devamli guneslidir Adanin alanin 1 3 i UNESCO tarafindan Biyokure Rezervi olarak kabul edilip bu alanlarda doga koruma altina alinmistir DemografiGran Canaria adasinin 2010 itibariyla nufusu 838 397 kisi olup yuzolcumu 1 560 km ve nufus yogunlugu 537 4 kisi km olur Takimadalarin en kalabalik ikinci adasidir Adanin merkezi adada en buyuk sehirsel yerleske olan Las Palmas de Gran Canaria kentidir Bu kent yerel idare bakimdan Las Palmas ili merkezi ve Kanarya Adalari Ozerk Toplulugu nun Santa Cruz de Tenerife kenti ile ortaklasa baskentidir Yerel idareGrand Canaria adasi 21 ye bolunmustur Las Palmas de Gran Canaria baskent Grande Canarie adasi belediyeleri haritasiEkonomiGran Canaria nin en onemli iktisadi sektoru hizmet sektorudur Ada da bulunan Las Palmas de Grand Canaria idare merkezi ve adanin en onemli limanidir Gran Canaria nin en onemli iktisadi sektoru 20 yy da charter ucaklari gelen tatil turizmi olmustur Adaya yillik turistik ziyaretci sayisi 2 2 milyonu asmistir Gelen turistlerin onemli kismi adanin guney ve son zamanlarda dogu kisminda kalmaktadirlar Buna neden adanin cografyasidir Adanin sicak ve gunesli olan guneyi ve cok sayida deniz plaji olan ve son yillarda turizm tesisleri gelistirilen dogudadir Kuzey kiyilara nispeten daha soguk olur bati kiyilari ise kayaliklidir ResimlerLas Canteras Plaji Gran Canaria Merkezinde Eoque Bentayga Chira Baraj Golu Las Palmas da Puerto De La Luz Limani Mogan Yat Limani Guneyde Maspalomas Kiyi KumullariKaynakca Geografia de Gran Canaria 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Situacion forma y extension Gran Biblioteca Virtual de Canarias 19 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Real Decreto 743 2019 de 20 de diciembre por el que se declaran oficiales las cifras de poblacion resultantes de la revision del Padron municipal referidas al 1 de enero de 2019 PDF 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Real Decreto 743 2019 de 20 de diciembre por el que se declaran oficiales las cifras de poblacion resultantes de la revision del Padron municipal referidas al 1 de enero de 2019 PDF 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ekim 2020 Ayrica bakinizKanarya Adalari Las Palmas de Gran CanariaDis baglantilarWikimedia Commons ta Gran Canaria ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Wikivoyage Gran Canaria maddesi 27 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce