Fıkra, latife, nükte veya nekre, özlü bir anlatımı olan, nükteli ve güldürücü kısa hikâye. Nasreddin Hoca fıkraları, Karadeniz fıkraları ve Bektaşi fıkraları bunlara örnektir. Hikâye şeklinde olmayan güldürücü sözlere espri veya nükte denir. Espri anlamında da kullanılan şaka kavramı ise güldürücü hareketleri de kapsar. Milletlerin ortak hayat görüşünü, zekâ ve hazırcevaplılığını yansıtmaktadır.Sözlü edebiyatın ürünleri olan fıkralar zamanla anonimleşerek iç içe girmiş giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşarak tek bir olayı içinde barındırmaktadır.
- Sözcüğün diğer anlamı için Köşe yazısı maddesine bakınız.
Örnekler |
---|
Bir İngiliz, bir Fransız ve bir Alman birlikte bara girmişler. Barmen, "Yine mi siz?" demiş. |
Kullanımı
Latife ve daha sonraki adlandırılışıyla fıkra anlatım bakımından hikâye, güldürme yönünden de gülmece karakteri taşıdığı için bu iki tür arasında görülmüştür.Kâşgarlı Mahmud'un küg ve külüt kelimeleriyle karşıladığı fıkra "halk arasında ortaya çıkıp insanları güldüren şey, halk arasında gülünç olan nesne" şeklinde açıklanmıştır. XVI. yüzyıldan sonra Osmanlı Devleti'nde terim olarak kullanılmış ve fıkraların toplandığı eserlere de "letâif, letâifnâme" denmiştir. Latife sözcüğü XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren fıkra, nükte, nekre vb. kavramlarla eş anlamlı olarak kullanılmaya başlanmıştır. XX. yüzyıl ile halk edebiyatının bir ürünü olarak ele alınmış ve "latife"ye oranla "fıkra" adı yaygın olarak kullanılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Öğretici Metinler 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 26 Mayıs 2016
- ^ Altunel, İbrahim (2003). "Latife" (PDF). TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 27 (109-110). Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ Levend, Agâh Sırrı, Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara, 1973, I, s. 156
Edebiyat ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fikra latife nukte veya nekre ozlu bir anlatimi olan nukteli ve guldurucu kisa hikaye Nasreddin Hoca fikralari Karadeniz fikralari ve Bektasi fikralari bunlara ornektir Hikaye seklinde olmayan guldurucu sozlere espri veya nukte denir Espri anlaminda da kullanilan saka kavrami ise guldurucu hareketleri de kapsar Milletlerin ortak hayat gorusunu zeka ve hazircevapliligini yansitmaktadir Sozlu edebiyatin urunleri olan fikralar zamanla anonimleserek ic ice girmis giris gelisme ve sonuc bolumlerinden olusarak tek bir olayi icinde barindirmaktadir SSCB KGB Sinir Birlikleri Komutani Albay General Matrosov tarafindan verildigi iddia edilen bir saka mektubuSozcugun diger anlami icin Kose yazisi maddesine bakiniz OrneklerBir Ingiliz bir Fransiz ve bir Alman birlikte bara girmisler Barmen Yine mi siz demis KullanimiLatife ve daha sonraki adlandirilisiyla fikra anlatim bakimindan hikaye guldurme yonunden de gulmece karakteri tasidigi icin bu iki tur arasinda gorulmustur Kasgarli Mahmud un kug ve kulut kelimeleriyle karsiladigi fikra halk arasinda ortaya cikip insanlari gulduren sey halk arasinda gulunc olan nesne seklinde aciklanmistir XVI yuzyildan sonra Osmanli Devleti nde terim olarak kullanilmis ve fikralarin toplandigi eserlere de letaif letaifname denmistir Latife sozcugu XIX yuzyilin ikinci yarisindan itibaren fikra nukte nekre vb kavramlarla es anlamli olarak kullanilmaya baslanmistir XX yuzyil ile halk edebiyatinin bir urunu olarak ele alinmis ve latife ye oranla fikra adi yaygin olarak kullanilmistir Ayrica bakinizNasreddin Hoca fikralari Nasreddin Hoca Karadeniz fikralari Bektasi fikralari Erivan Radyosu fikralariKaynakca Ogretici Metinler 28 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 26 Mayis 2016 Altunel Ibrahim 2003 Latife PDF TDV Islam Ansiklopedisi Cilt 27 109 110 Erisim tarihi 16 Mayis 2017 Levend Agah Sirri Turk Edebiyati Tarihi Ankara 1973 I s 156 Edebiyat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz