Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Güzelyurt, Ordu ili, Ulubey ilçesine bağlı bir mahalle. Ulubey ilçe merkezine 21 km, Ordu il merkezine ise 37 km mesafesi vardır.
| Güzelyurt | |
|---|---|
 | |
 | |
 Ordu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ordu |
| İlçe | Ulubey |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| • Toplam | 1,623 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0452 |
| Posta kodu | 52400 |
Tarihçe
Güzelyurt’un eski adı Şayib’tir. 1960 yılına kadar mahallenin ismi Şuayip olarak anılmaktaydı.
Şayib, Oğuzlar'ın büyük boylarından biri olan Afşar boyuna bağlı bir oymak adıdır ve Türkçedir. Şayib kelimesi, Eski Türkçede "ak saçlı" anlamına tekabül etmektedir. Birçok kaynakta Şayib'in, bu yöreyi yerleşim yerine çeviren Türk oymağına liderlik eden ak saçlı bir bey olduğu belirtilir. İlk dönemde; Osmanlı'nın 1450'li yıllarda kayıt altına aldığı tahrir defterinde yöre halkından; "Şayibli (Şayiblü)" cemaati, yerleşim yeri olarak "Bayramlu Kazası (Karahisar-ı Şarki Sancağı)" ve bağlı olduğu topluluk adına da "Yörükan Taifesi" olarak bahsedip, sınıflandırmıştır. İçişleri Bakanlığınca 1960 yılında "Şuayip" adı değiştirilerek "Güzelyurt" adını almıştır. Şayib, bölge halkı tarafından yıllarca Şuayp Peygamberden ötürü isminin "Şuayip" olduğunu düşünüp, nitelendirse de; aslında kelime kökeni olarak Türkçede "ak saçlı" anlamına tekabül eden Şayib, yörenin esas ismidir. Aynı zamanda 1450 yılındaki Osmanlı kayıtlarında köyün adının "Şayiblü" olarak geçmesi, bunu kanıtlar niteliktedir. Aslında bu yöre bir köy de değil; bir idari merkez, bugünkü adıyla Nahiye merkezidir. 17-18 köyün bağlı olduğu Osmanlı döneminin Ordu Vilayeti'ndeki "Ordu Kazası" içerisinde bir idari bölümdür. "Niyabet-i Geriş-i Şayiblü" olarak da geçmektedir.
Ordu’nun, Büyükşehir statüsü almasıyla birlikte Ulubey ilçesine bağlı Güzelyurt (Şayib) köyden mahalleye dönüşmüştür. 1455 tarihli tahrir defterinde “Niyabet-i Geriş-i Şayiblü” olarak kaydedilen Şayib, “Vilayet-i Bayramlu”ya yani Ordu Vilayeti’ne bağlı bir niyabet durumundadır. Şayib Niyabeti’ne bu yıllarda 16 köy (2'si mezra) bağlıdır. Tahrir defterinde Niyabet-i Geriş-i Şayiblü’nün yanına yazılan “Ez-Takrir-i İsmail Kethüda” notundan ise; Şayib nahiyesinin yazıcısının ve yöneticisinin "İsmail Kethüda" olduğu belirtilmektedir. 1455 tarihinde bu mahallede; 14 köyü, 2 mezrası olan "Şayiblü Nahiyesi" adıyla, Ordu-Bayramlı Kazası'nın bir Nahiyesi bulunmaktaydı. Şayiblü Nahiye'sinin, günümüzde birkaçı Ulubey ilçesine bağlanmış olan köy ve mezralarının adları şunlardır: "Aksaklu, Bekirbeğlü Bevancıya, Dolmalu, Esenbeğlü, Eymür, Fındıklu, İlikmenlü, Kadılu, Gazilü, Kumlulu (Kumrulu) Kuzköy, Onurga, Sağırlı, Bayramgazilü, Uluoba" köyleriyle, "Menteşebeğlü ve Salilü (Salihli)" mezraları. Bunlardan "Esenebeğlü, Eymür, Kumlulu ve Fındıklı" Ulubey ilçesi toprakları içerisindedir. Ancak Şayiblü Nahiyesi'nin diğer köy ve mezralarının yerleri günümüzde de kesin olarak tespit edilememiştir. 1950 yılında da Ulubey, ilçe yapıldıktan sonra bu yerleşim yeri Güzelyurt adıyla Ulubey ilçesine bağlanmıştır.
Güzelyurt Mahallesi, tarihi Dereyolu üzerinde "Şayib Tepesi" adıyla anılan bir zamanlar şifalı suyu ile meşhur olan tepenin kuzey eteklerinde kurulmuştur. Şayib Tepesi, 1950'li yıllarda her türlü hastalığa şifalı olduğu söylenen suyuna gelen ziyaretçilerle tanınmış; tepenin eteklerinde kurulan çadırlarda şifa arayanlar, günlerce burada kalmıştır. Güzelyurt, bugün itibarıyla de Ordu şehrinin önemli mahallelerinden biridir.
1450'li yıllardan itibaren Şayib, bir köy olarak Osmanlı kayıtlarına girmiştir. 1644 yılında yapılan ilk caminin kitabesi de bugün köyde muhafaza altında tutulmaktadır. Ayrıca mahallede; 1640 yılına ait bir camii kitabesi de bulunmaktadır. Genel anlam itibarıyla bu köy, Türkler bu bölgeye geldikten sonra onların (oymak) lideri konumundaki "Şayib" isimli bir beyin önderliğinde oraya yerleşen Oğuz Türkleri'nin kurduğu bir yerleşim yeridir.
Nüfus, Coğrafya, İklim
Son nüfus sayımına göre toplam olarak 330'u erkek, 167'si kadın olmak üzere; 497 kişilik nüfusa sahiptir. Köyün bir camisi bir de mezarlığı vardır. Bölgede Karadeniz İklimi hakimdir. Bölge; yıl boyunca yağış almakta, yaz mevsiminin Temmuz ve Ağustos aylarında sıcaklık yoğunlaşır, kış mevsiminde ise soğukluk hafif sertlik gösterir. Yol durumu asfalt, arazi durumu ise yoğun engebelidir. Uzun yıllar boyu açık kalan ilköğretim okulu; 2009’da kapanmış olup, öğrenciler taşımalı sistemle Aydınlar mahallesinde bulunan ilk ve orta okulunda eğitim-öğretim görmektedir. Atıl kalan okul binası ise bir süre önce Gençlik Spor Müdürlüğü tarafından "İzcilik evi" olarak tanzim edilmiştir. Köyün çok büyük bir kısmı İstanbul'a; kalan kısım ise 1960'lı yıllarda Almanya, Hollanda ve Fransa gibi Avrupa ülkelerine göç etmiştir.
Fındık, yörenin başlıca gelir ürünüdür. Bölgede yaklaşık olarak 10.864 dönümlük fındık bahçesi mevcuttur. Arıcılık da fazla gelişmiş bir meslek olup; köyde toplam olarak 501 fenni kovan bulunmaktadır. Kışları köyün halkı tarafından kovanlarda yetiştirilen arılar, bahar mevsimi geldiğinde Sivas, Erzincan yaylalarına götürülerek tarımı gerçekleştirilmektedir. Köyde hayvan yetiştiriciliği ise epey azalmıştır. Coğrafi ve tabiat özellikleri itibarıyla öne çıkan bir mahalle olması hasebiyle eko-turizm köyü olarak tasarlanmıştır. Aynı zamanda bölgeden Melet Irmağı geçmektedir. Güzelyurt Tepesi’nin (Şayib Tepesi) neredeyse tamamı bu mahalle sınırları içindedir. Bu tepe aynı zamanda etrafı ile birlikte çok önemli bir ormanlık ve eteklerinde fındık bahçe alanları mevcuttur. Mahallenin meydanında, önceleri fındık serilip kurutulması için yerli halkın müşterek olarak kullandığı geniş düzlüğe; 2017 yazında Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından sosyal tesis inşa edilmiştir. 50 sene öncesine kadar bu yöre; Karakucak Güreşleri'nin yapıldığı en önemli köylerden birisiydi. Bu gelenek; köye Orta Asya'dan gelip yerleşen halk tarafından asırlardır devam ettirilmektedir. Kültür varlıkları olarak; köyün eski sakinlerinden Kuloğlu Hacı Osman Ağa tarafından yaptırılan "Hacı Çeşmesi" (Kuloğlu Çeşmesi) ve kaya mezarı önemlidir. Sultan II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Karadeniz-Akdeniz Yolu (Tarihi Dereyolu) buradan geçmekteydi, ancak çok sonradan yapılan değişiklikle yolun güzergâhı buradan kaldırılarak, hemen komşu mahalleye (Eymür) alınmıştır. Mahallenin içme suyu ihtiyacı hem kaynak ve hem de şebeke suyundan temin edilmektedir. Mahalle merkezinde, ilk iskan edilen kişiler tarafından açılmış tarihi bir kuyu da mevcuttur. Bu kuyu, Büyükşehir Belediyesi tarafından korumaya alınmıştır. Ayrıca mahallenin ilk yerleşimcilerinden Kuloğulları (Özkul) sülalesi, burada hala yaşamaktadır.
Şayib Tepesi
Güzelyurt mahallesi, bu tepenin eteklerine kurulmuştur. Hakkında tarih boyunca birçok efsane anlatılmıştır ve özellikle de bu tepenin zirvesindeki kaynaktan çıkan suyun şifalı olduğu çok yaygın bir rivayettir. Bu tepe, Ordu ilinin en yüksek coğrafi oluşumlarının başında gelmektedir. Dağın zirve noktasına çıkıldığında; tüm ilçe ve hatta şehre kadar geniş bir alan görüntülenebilmektedir. Bu tepenin eteklerinde yoğun fındık bahçeleri mevcuttur ve yerli halk, geleneksel biçimde ekonomik kazancının neredeyse tamamını asırlardır bu meslekle sağlamaktadır.
Karakucak Güreşleri
Burada yerleşik hayata geçen Türk Boyları, ilk yıllardan beridir bir Türk spor geleneği olan Karakucak Güreşi'ni, günümüzde dahi devam ettirmektedir. Bugün bu sportif faaliyet, Ordu ilinin kültürel miras listesindedir ve her yaz, "Şayib Düzü" adı verilen yörenin merkezinde bulunan çayırda müsabakalar düzenlenmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c . 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2019.
- ^ Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak, Aşiret ve Cemaatler Kitabı, Cevdet Türkay, İşaret Yayınları, Sayfa: 593 - 2001 Baskısı
- ^ a b c d e f Pala, Hikmet (2017), Ordu Şayib (Güzelyurt) Köyü Tarihi, Gece Kitaplığı, Ankara 2017.
- ^ Anadolu'da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650) - Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu Cild I, Sayfa 46, 228 Cild II, Sayfa 680, 773 Cild III, Sayfa 1083, 1014, 1264 Cild IV, Sayfa 1476 Cild V, Sayfa 1495, 2893,1725, 1673, 1982, 2617.
- ^ a b c d e “Ulubey’de İki Köyün Tarihî Arka Planı: Şâyib (Güzelyurt) ve Meşâyih (Aydınlar)”, Hikmet Pala, Ordu Şayib (Güzelyurt) Köyü Tarihi, Gece Kitaplığı, Ankara 2017, Ek. s. 71-82
- ^ (Yediyıldız 1985: 38-40; BOA, Nfs-d-01041, s.61).
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2019.
 | Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guzelyurt Ordu ili Ulubey ilcesine bagli bir mahalle Ulubey ilce merkezine 21 km Ordu il merkezine ise 37 km mesafesi vardir GuzelyurtKoyOrduUlkeTurkiyeIlOrduIlceUlubeyCografi bolgeKaradeniz BolgesiNufus 2000 Toplam1 623Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0452Posta kodu52400TarihceGuzelyurt un eski adi Sayib tir 1960 yilina kadar mahallenin ismi Suayip olarak anilmaktaydi Sayib Oguzlar in buyuk boylarindan biri olan Afsar boyuna bagli bir oymak adidir ve Turkcedir Sayib kelimesi Eski Turkcede ak sacli anlamina tekabul etmektedir Bircok kaynakta Sayib in bu yoreyi yerlesim yerine ceviren Turk oymagina liderlik eden ak sacli bir bey oldugu belirtilir Ilk donemde Osmanli nin 1450 li yillarda kayit altina aldigi tahrir defterinde yore halkindan Sayibli Sayiblu cemaati yerlesim yeri olarak Bayramlu Kazasi Karahisar i Sarki Sancagi ve bagli oldugu topluluk adina da Yorukan Taifesi olarak bahsedip siniflandirmistir Icisleri Bakanliginca 1960 yilinda Suayip adi degistirilerek Guzelyurt adini almistir Sayib bolge halki tarafindan yillarca Suayp Peygamberden oturu isminin Suayip oldugunu dusunup nitelendirse de aslinda kelime kokeni olarak Turkcede ak sacli anlamina tekabul eden Sayib yorenin esas ismidir Ayni zamanda 1450 yilindaki Osmanli kayitlarinda koyun adinin Sayiblu olarak gecmesi bunu kanitlar niteliktedir Aslinda bu yore bir koy de degil bir idari merkez bugunku adiyla Nahiye merkezidir 17 18 koyun bagli oldugu Osmanli doneminin Ordu Vilayeti ndeki Ordu Kazasi icerisinde bir idari bolumdur Niyabet i Geris i Sayiblu olarak da gecmektedir Ordu nun Buyuksehir statusu almasiyla birlikte Ulubey ilcesine bagli Guzelyurt Sayib koyden mahalleye donusmustur 1455 tarihli tahrir defterinde Niyabet i Geris i Sayiblu olarak kaydedilen Sayib Vilayet i Bayramlu ya yani Ordu Vilayeti ne bagli bir niyabet durumundadir Sayib Niyabeti ne bu yillarda 16 koy 2 si mezra baglidir Tahrir defterinde Niyabet i Geris i Sayiblu nun yanina yazilan Ez Takrir i Ismail Kethuda notundan ise Sayib nahiyesinin yazicisinin ve yoneticisinin Ismail Kethuda oldugu belirtilmektedir 1455 tarihinde bu mahallede 14 koyu 2 mezrasi olan Sayiblu Nahiyesi adiyla Ordu Bayramli Kazasi nin bir Nahiyesi bulunmaktaydi Sayiblu Nahiye sinin gunumuzde birkaci Ulubey ilcesine baglanmis olan koy ve mezralarinin adlari sunlardir Aksaklu Bekirbeglu Bevanciya Dolmalu Esenbeglu Eymur Findiklu Ilikmenlu Kadilu Gazilu Kumlulu Kumrulu Kuzkoy Onurga Sagirli Bayramgazilu Uluoba koyleriyle Mentesebeglu ve Salilu Salihli mezralari Bunlardan Esenebeglu Eymur Kumlulu ve Findikli Ulubey ilcesi topraklari icerisindedir Ancak Sayiblu Nahiyesi nin diger koy ve mezralarinin yerleri gunumuzde de kesin olarak tespit edilememistir 1950 yilinda da Ulubey ilce yapildiktan sonra bu yerlesim yeri Guzelyurt adiyla Ulubey ilcesine baglanmistir Guzelyurt Mahallesi tarihi Dereyolu uzerinde Sayib Tepesi adiyla anilan bir zamanlar sifali suyu ile meshur olan tepenin kuzey eteklerinde kurulmustur Sayib Tepesi 1950 li yillarda her turlu hastaliga sifali oldugu soylenen suyuna gelen ziyaretcilerle taninmis tepenin eteklerinde kurulan cadirlarda sifa arayanlar gunlerce burada kalmistir Guzelyurt bugun itibariyla de Ordu sehrinin onemli mahallelerinden biridir 1450 li yillardan itibaren Sayib bir koy olarak Osmanli kayitlarina girmistir 1644 yilinda yapilan ilk caminin kitabesi de bugun koyde muhafaza altinda tutulmaktadir Ayrica mahallede 1640 yilina ait bir camii kitabesi de bulunmaktadir Genel anlam itibariyla bu koy Turkler bu bolgeye geldikten sonra onlarin oymak lideri konumundaki Sayib isimli bir beyin onderliginde oraya yerlesen Oguz Turkleri nin kurdugu bir yerlesim yeridir Nufus Cografya IklimSayib Tepesi Son nufus sayimina gore toplam olarak 330 u erkek 167 si kadin olmak uzere 497 kisilik nufusa sahiptir Koyun bir camisi bir de mezarligi vardir Bolgede Karadeniz Iklimi hakimdir Bolge yil boyunca yagis almakta yaz mevsiminin Temmuz ve Agustos aylarinda sicaklik yogunlasir kis mevsiminde ise sogukluk hafif sertlik gosterir Yol durumu asfalt arazi durumu ise yogun engebelidir Uzun yillar boyu acik kalan ilkogretim okulu 2009 da kapanmis olup ogrenciler tasimali sistemle Aydinlar mahallesinde bulunan ilk ve orta okulunda egitim ogretim gormektedir Atil kalan okul binasi ise bir sure once Genclik Spor Mudurlugu tarafindan Izcilik evi olarak tanzim edilmistir Koyun cok buyuk bir kismi Istanbul a kalan kisim ise 1960 li yillarda Almanya Hollanda ve Fransa gibi Avrupa ulkelerine goc etmistir Findik yorenin baslica gelir urunudur Bolgede yaklasik olarak 10 864 donumluk findik bahcesi mevcuttur Aricilik da fazla gelismis bir meslek olup koyde toplam olarak 501 fenni kovan bulunmaktadir Kislari koyun halki tarafindan kovanlarda yetistirilen arilar bahar mevsimi geldiginde Sivas Erzincan yaylalarina goturulerek tarimi gerceklestirilmektedir Koyde hayvan yetistiriciligi ise epey azalmistir Cografi ve tabiat ozellikleri itibariyla one cikan bir mahalle olmasi hasebiyle eko turizm koyu olarak tasarlanmistir Ayni zamanda bolgeden Melet Irmagi gecmektedir Guzelyurt Tepesi nin Sayib Tepesi neredeyse tamami bu mahalle sinirlari icindedir Bu tepe ayni zamanda etrafi ile birlikte cok onemli bir ormanlik ve eteklerinde findik bahce alanlari mevcuttur Mahallenin meydaninda onceleri findik serilip kurutulmasi icin yerli halkin musterek olarak kullandigi genis duzluge 2017 yazinda Ordu Buyuksehir Belediyesi tarafindan sosyal tesis insa edilmistir 50 sene oncesine kadar bu yore Karakucak Guresleri nin yapildigi en onemli koylerden birisiydi Bu gelenek koye Orta Asya dan gelip yerlesen halk tarafindan asirlardir devam ettirilmektedir Kultur varliklari olarak koyun eski sakinlerinden Kuloglu Haci Osman Aga tarafindan yaptirilan Haci Cesmesi Kuloglu Cesmesi ve kaya mezari onemlidir Sultan II Abdulhamit tarafindan yaptirilan Karadeniz Akdeniz Yolu Tarihi Dereyolu buradan gecmekteydi ancak cok sonradan yapilan degisiklikle yolun guzergahi buradan kaldirilarak hemen komsu mahalleye Eymur alinmistir Mahallenin icme suyu ihtiyaci hem kaynak ve hem de sebeke suyundan temin edilmektedir Mahalle merkezinde ilk iskan edilen kisiler tarafindan acilmis tarihi bir kuyu da mevcuttur Bu kuyu Buyuksehir Belediyesi tarafindan korumaya alinmistir Ayrica mahallenin ilk yerlesimcilerinden Kulogullari Ozkul sulalesi burada hala yasamaktadir Sayib TepesiGuzelyurt mahallesi bu tepenin eteklerine kurulmustur Hakkinda tarih boyunca bircok efsane anlatilmistir ve ozellikle de bu tepenin zirvesindeki kaynaktan cikan suyun sifali oldugu cok yaygin bir rivayettir Bu tepe Ordu ilinin en yuksek cografi olusumlarinin basinda gelmektedir Dagin zirve noktasina cikildiginda tum ilce ve hatta sehre kadar genis bir alan goruntulenebilmektedir Bu tepenin eteklerinde yogun findik bahceleri mevcuttur ve yerli halk geleneksel bicimde ekonomik kazancinin neredeyse tamamini asirlardir bu meslekle saglamaktadir Karakucak GuresleriBurada yerlesik hayata gecen Turk Boylari ilk yillardan beridir bir Turk spor gelenegi olan Karakucak Guresi ni gunumuzde dahi devam ettirmektedir Bugun bu sportif faaliyet Ordu ilinin kulturel miras listesindedir ve her yaz Sayib Duzu adi verilen yorenin merkezinde bulunan cayirda musabakalar duzenlenmektedir Kaynakca a b c 6 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2019 Basbakanlik Arsivi Belgelerine Gore Osmanli Imparatorlugu nda Oymak Asiret ve Cemaatler Kitabi Cevdet Turkay Isaret Yayinlari Sayfa 593 ISBN 975 350 094 7 2001 Baskisi a b c d e f Pala Hikmet 2017 Ordu Sayib Guzelyurt Koyu Tarihi Gece Kitapligi Ankara 2017 Anadolu da Asiretler Cemaatler Oymaklar 1453 1650 Prof Dr Yusuf Halacoglu Cild I Sayfa 46 228 Cild II Sayfa 680 773 Cild III Sayfa 1083 1014 1264 Cild IV Sayfa 1476 Cild V Sayfa 1495 2893 1725 1673 1982 2617 a b c d e Ulubey de Iki Koyun Tarihi Arka Plani Sayib Guzelyurt ve Mesayih Aydinlar Hikmet Pala Ordu Sayib Guzelyurt Koyu Tarihi Gece Kitapligi Ankara 2017 Ek s 71 82 Yediyildiz 1985 38 40 BOA Nfs d 01041 s 61 a b Arsivlenmis kopya 6 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2019 Turkiye deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz