Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Haziran 2011) |
G proteinleri (guanin nükleotid-bağlayıcı proteinler) hücrenin dışından gelen sinyalleri hücre içine ileten ve hücre içinde değişiklikler oluşturan bir protein ailesidir.Birçok hormonlar,nörotransmitterler ve diğer sinyal iletim molekülleri sinyallerini hücre içine bu yolla iletir.
G proteini kenetli reseptörler transmembran almaçlardır. Sinyal molekülleri hücrenin dışına yerleşen bir alanına bağlanır. Hücre içi bir alan da G proteinini etkinleştir. G proteini de pek çok farklı bileşiği etkinleştirir. Sonuçta hücre içinde değişikliklerin oluşması sağlanır.
G proteinleri moleküler düğmeler gibi işlev görürler...GTP molekülüne bağlandıklarında etkindirler ve GDP molekülüne bağlandıklarında devredışı kalırlar..
Metabolik enzimleri,iyon kanallarını,taşıyıcıları ve hücrenin transkripsiyon,motilite,kontraktilite,salgı gibi diğer işlevleriyle ilgili parçalarını düzenlerler...Böylelikle embryonik gelişim,öğrenme ve bellek,homeostazi gibi büyük işlevler düzenlenmiş olur..
G proteinleri Alfred G. Gilman ve Martin Rodbell hücreleri adrenalin ile uyarmaya çalıştıkları sırada keşfedilmişlerdir.Adrenalinin almacına bağlandığında doğrudan enzimleri uyarmadığını gördüler.Bunun yerine almaç bir G proteinini uyarıyordu o da enzimleri uyarıyordu.Örneğin bir ikinci ulak olan cAMP üretimini arttıran enzimi gibi. Bu keşiften dolayı 1994 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülünü aldılar.
G proteinleri denen geniş bir enzim ailesinin üyeleridirler.
İşlev
G proteinleri önemli sinyal iletimi molekülleridir.GPEA[G Protein Eşlenik Almaç]ların işlev bozukluğu diabetes mellitus, körlük,alerjiler,depresyon,kardiyovasküler defektler ve pek çok kanser formu gibi birçok hastalıkla ilişkilidir..Günümüzde kullanılan modern ilaçların çoğu GPEA'ları hedeflemektedir.
İnsan genomu kabaca 950 kodlar,bunlar fotonları,hormonları,büyüme faktörlerini, ilaçları ve diğer endojen ligandları tanırlar.Yaklaşık 150 tanesinin işlevi hala bilinmemektedir.
G proteini sinyal iletim tipleri
G proteinleri iki aileye ayrılır: bazen büyük G proteinleri olarak da anılır ve alfa,beta,gama oluşan aktif hale getirilir. Ayrıca 20-25 kDa boyutunda ufak G proteinleri de vardır.Bunlar Ras süper ailesine ait olanlarıdır.Bunlar heterotrimerik G proteinlerinin alfa altbirimleri ile homologdur ama monomerik haldedir.Bunlar da sinyal iletiminde görevli GTP ve GDP leri bağlarlar.
Heterotrimerik G proteinleri
Farklı heterotrimerik G proteini tipleri aynı ortak yolu kullanır. bir konformasyon değişikliğine yanıt olarak aktiflenirler.GDP yi GTP ile değiştirirler. yolundaki diğer proteinleri aktiflerler.Fakat özel mekanizmaları da vardır.
Ortak yol
Almaçla aktiflenen G proteinleri hücre zarının iç yüzeyinde bulunurlar.Gα ve Gβγ altbirimleri içerirler.Gα altbiriminin pek çok alt birimi vardır:Gsα (G stimulan), Giα (G inhibitör), Goα (G diğer), Gq/11α ve G12/13α gibi.Aynı aktivasyon mekanizmasını kullanarak farklı effektörlere etki ederler.
Aktivasyon
Bir ligand aktiflediğinde, reseptörde konformasyonel bir değişiklik oluşturarak onu bir yani guanin exchange faktörü haline getirir bu da Gα altbirimini Gβγ altbiriminden ayırır. Hem Gα-GTP hem de Gβγ başka sinyal yolaklarını etkinleştirebilir. (ikincil ulak yolakları)
Terminasyon
Gα altbirimi enzimatik etkinlikle GTP yi GDP ye parçalar.Yeniden Gβγ ile ilişki kurmasını sağlar ve döngü tamamlanır. denen ve GTPAZ-aktifleştiren proteinler bu tepkimeyi hızlandırır.Gα altbirimine özeldirler.Bazen efektör kendisi GAP etkinliğine yol açar..Böylece etki hızlı sonlandırılır.
Özel mekanizmalar
- ATPden cAMP üretimini arttırarak etkinleştirir.Bu doğrudan zarla ilişkide olan enziminin uyarılmasıyla olur. cAMP bir ikinci ulak gibi etki ederek uyarır. PKA daha sonra diğer yolları etkinleştirir.
- ATP'den cAMP üretimini inhibe eder.
- zara bağlı betayı uyarır o da PIP2 yi ve DAG adlı iki tane ikinci ulağa parçalar.
- Rho ailesi GTPazlardandır ve hücre iskeleti ve göçünü düzenler.
- de bazen işlev kazanır örneğin açar.
Ufak GTPazlar
Ufak GTPazlar da GTP ve GDP ye bağlanır ve sinyal iletiminde rol alır.Bunlar heterotrimerlerdeki alfa subunit ile homologdurlar ama monomer halinde bulunurlar.20-25kDa ufak proteinlerdir.GTP bağlarlar.Ras ailesine olan benzerliklerinden ötürü Ras ailesi da denir.
Lipidasyon
Plazma zarının iç veya dış yaprağıyla ilişki kurabilmek için birçok G proteini ve ufak GTPazlar lipidasyona uğrar,yağ uzantıları kovalent bağla balanır.Miristol,palmitoile ya da prenile halde olabilir..
Kaynakça
- ^ Reece, Jane; Campbell, Neil (2002). Biology. San Francisco: Benjamin Cummings. ISBN .
- ^ "G Protein Yolları -- Neves et al. 296 (5573): 1636 -- Science". 31 Mayıs 2002. 17 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2011.
- ^ 1994 Nobel Tıp ve Fizyoloji Ödülü 12 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Illustrated Lecture.
- ^ Basın Açıklaması: 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Karolinska Enstitüsündeki Nobel Kuruluşu bu iki bilim adamını G proteinleri ve onların hücre içindeki sinyal iletimindeki rolleri ile ilgili bu çalışmalarından ötürü 10 Ekim 1994 tarihinde Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülüyle ödüllendirildi.
- ^ (2010). "Assays with GPCRs". Assay Development: Fundamentals and Practices. John Wiley and Sons. ss. 265-285. ISBN .
- ^ Digby GJ, Lober RM, Sethi PR, Lambert NA. (2006). "Bazı G protein heterotrimerleri yaşayan hücrelerde fiziksel olarak altbirimlere ayrılır". Proc Natl Acad Sci USA. 103 (47). ss. 17789-94. doi:10.1073/pnas.0607116103. (PMC) 1693825 $2. (PMID) 17095603.
- ^ Khafizov, K.; Lattanzi, G.; Carloni, P. (2009). "Simulasyon metotlarıyla araştırılan G proteininin etkin ve pasif formları". PROTEINS : Structure, Function, and Bioinformatics. 75 (4). ss. 919-30. doi:10.1002/prot.22303. (PMID) 19089952.
- ^ Yuen, Jessie W.F. (2010). "Activation of STAT3 by specific G[alpha] subunits and multiple G[beta][gamma] dimers". The International Journal of Biochemistry & Cell Biology. 42 (6). ss. 1052-1059. doi:10.1016/j.biocel.2010.03.017. ISSN 1357-2725.
| Wikimedia Commons'ta G proteini ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Haziran 2011 G proteinleri guanin nukleotid baglayici proteinler hucrenin disindan gelen sinyalleri hucre icine ileten ve hucre icinde degisiklikler olusturan bir protein ailesidir Bircok hormonlar norotransmitterler ve diger sinyal iletim molekulleri sinyallerini hucre icine bu yolla iletir beta gama kompleksi G proteinin beta ve gama altbirimleri mavi ve kirmizi olarak gosterilmistir Guanozin difosfatGuanozin trifosfat G proteini kenetli reseptorler transmembran almaclardir Sinyal molekulleri hucrenin disina yerlesen bir alanina baglanir Hucre ici bir alan da G proteinini etkinlestir G proteini de pek cok farkli bilesigi etkinlestirir Sonucta hucre icinde degisikliklerin olusmasi saglanir G proteinleri molekuler dugmeler gibi islev gorurler GTP molekulune baglandiklarinda etkindirler ve GDP molekulune baglandiklarinda devredisi kalirlar Metabolik enzimleri iyon kanallarini tasiyicilari ve hucrenin transkripsiyon motilite kontraktilite salgi gibi diger islevleriyle ilgili parcalarini duzenlerler Boylelikle embryonik gelisim ogrenme ve bellek homeostazi gibi buyuk islevler duzenlenmis olur G proteinleri Alfred G Gilman ve Martin Rodbell hucreleri adrenalin ile uyarmaya calistiklari sirada kesfedilmislerdir Adrenalinin almacina baglandiginda dogrudan enzimleri uyarmadigini gorduler Bunun yerine almac bir G proteinini uyariyordu o da enzimleri uyariyordu Ornegin bir ikinci ulak olan cAMP uretimini arttiran enzimi gibi Bu kesiften dolayi 1994 Nobel Fizyoloji ve Tip Odulunu aldilar G proteinleri denen genis bir enzim ailesinin uyeleridirler IslevG proteinleri onemli sinyal iletimi molekulleridir GPEA G Protein Eslenik Almac larin islev bozuklugu diabetes mellitus korluk alerjiler depresyon kardiyovaskuler defektler ve pek cok kanser formu gibi bircok hastalikla iliskilidir Gunumuzde kullanilan modern ilaclarin cogu GPEA lari hedeflemektedir Insan genomu kabaca 950 kodlar bunlar fotonlari hormonlari buyume faktorlerini ilaclari ve diger endojen ligandlari tanirlar Yaklasik 150 tanesinin islevi hala bilinmemektedir G proteini sinyal iletim tipleriG proteinleri iki aileye ayrilir bazen buyuk G proteinleri olarak da anilir ve alfa beta gama olusan aktif hale getirilir Ayrica 20 25 kDa boyutunda ufak G proteinleri de vardir Bunlar Ras super ailesine ait olanlaridir Bunlar heterotrimerik G proteinlerinin alfa altbirimleri ile homologdur ama monomerik haldedir Bunlar da sinyal iletiminde gorevli GTP ve GDP leri baglarlar Heterotrimerik G proteinleri Farkli heterotrimerik G proteini tipleri ayni ortak yolu kullanir bir konformasyon degisikligine yanit olarak aktiflenirler GDP yi GTP ile degistirirler yolundaki diger proteinleri aktiflerler Fakat ozel mekanizmalari da vardir Ortak yol G protein eslenik almac ile aktivasyon dongusu Almacla aktiflenen G proteinleri hucre zarinin ic yuzeyinde bulunurlar Ga ve Gbg altbirimleri icerirler Ga altbiriminin pek cok alt birimi vardir Gsa G stimulan Gia G inhibitor Goa G diger Gq 11a ve G12 13a gibi Ayni aktivasyon mekanizmasini kullanarak farkli effektorlere etki ederler Aktivasyon Bir ligand aktiflediginde reseptorde konformasyonel bir degisiklik olusturarak onu bir yani guanin exchange faktoru haline getirir bu da Ga altbirimini Gbg altbiriminden ayirir Hem Ga GTP hem de Gbg baska sinyal yolaklarini etkinlestirebilir ikincil ulak yolaklari Terminasyon Ga altbirimi enzimatik etkinlikle GTP yi GDP ye parcalar Yeniden Gbg ile iliski kurmasini saglar ve dongu tamamlanir denen ve GTPAZ aktiflestiren proteinler bu tepkimeyi hizlandirir Ga altbirimine ozeldirler Bazen efektor kendisi GAP etkinligine yol acar Boylece etki hizli sonlandirilir Ozel mekanizmalar ATPden cAMP uretimini arttirarak etkinlestirir Bu dogrudan zarla iliskide olan enziminin uyarilmasiyla olur cAMP bir ikinci ulak gibi etki ederek uyarir PKA daha sonra diger yollari etkinlestirir ATP den cAMP uretimini inhibe eder zara bagli betayi uyarir o da PIP2 yi ve DAG adli iki tane ikinci ulaga parcalar Rho ailesi GTPazlardandir ve hucre iskeleti ve gocunu duzenler de bazen islev kazanir ornegin acar Ufak GTPazlar Ufak GTPazlar da GTP ve GDP ye baglanir ve sinyal iletiminde rol alir Bunlar heterotrimerlerdeki alfa subunit ile homologdurlar ama monomer halinde bulunurlar 20 25kDa ufak proteinlerdir GTP baglarlar Ras ailesine olan benzerliklerinden oturu Ras ailesi da denir LipidasyonPlazma zarinin ic veya dis yapragiyla iliski kurabilmek icin bircok G proteini ve ufak GTPazlar lipidasyona ugrar yag uzantilari kovalent bagla balanir Miristol palmitoile ya da prenile halde olabilir Kaynakca Reece Jane Campbell Neil 2002 Biology San Francisco Benjamin Cummings ISBN 0 8053 6624 5 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link G Protein Yollari Neves et al 296 5573 1636 Science 31 Mayis 2002 17 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2011 1994 Nobel Tip ve Fizyoloji Odulu 12 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Illustrated Lecture Basin Aciklamasi 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Karolinska Enstitusundeki Nobel Kurulusu bu iki bilim adamini G proteinleri ve onlarin hucre icindeki sinyal iletimindeki rolleri ile ilgili bu calismalarindan oturu 10 Ekim 1994 tarihinde Nobel Fizyoloji ve Tip oduluyle odullendirildi 2010 Assays with GPCRs Assay Development Fundamentals and Practices John Wiley and Sons ss 265 285 ISBN 0470191155 Digby GJ Lober RM Sethi PR Lambert NA 2006 Bazi G protein heterotrimerleri yasayan hucrelerde fiziksel olarak altbirimlere ayrilir Proc Natl Acad Sci USA 103 47 ss 17789 94 doi 10 1073 pnas 0607116103 PMC 1693825 2 PMID 17095603 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Khafizov K Lattanzi G Carloni P 2009 Simulasyon metotlariyla arastirilan G proteininin etkin ve pasif formlari PROTEINS Structure Function and Bioinformatics 75 4 ss 919 30 doi 10 1002 prot 22303 PMID 19089952 Yuen Jessie W F 2010 Activation of STAT3 by specific G alpha subunits and multiple G beta gamma dimers The International Journal of Biochemistry amp Cell Biology 42 6 ss 1052 1059 doi 10 1016 j biocel 2010 03 017 ISSN 1357 2725 Wikimedia Commons ta G proteini ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir