Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
'Adenozin trifosfat, hücre içinde bulunan çok işlevli bir nükleotittir. İngilizce Adenosine Triphosphateden ATP olarak kısaltılır. En önemli işlevi hücre içi biyokimyasal reaksiyonlar için gereken kimyasal enerjiyi taşımaktır. Fotosentez ve sırasında oluşur. ATP bunun yanı sıra RNA sentezinde gereken dört monomerden biridir. Ayrıca ATP, hücre içi sinyal iletiminde reaksiyonu için gereken fosfatın kaynağıdır. 3 tane fosfattan oluşur.
ATP çeşitli yollarla sentezlenebilir. Aerobik solunum yapan canlılarda ATP sentezi; oksijen varlığında ökaryot hücrelerde mitokondride, prokaryot hücrelerde ise oksidatif fosforilasyon yoluyla gerçekleşir. Anaerobik solunum (oksijensiz solunum) yapan canlılarda ise ATP sentezi fermantasyon yoluyla olur.
ATP sentezinde yakıt olarak başta glukoz ve trigliseritler kullanılır. Trigliseritlerin bozunumunda gliserol ve yağ asitleri oluşur. Hücre sitozolunda glukoz ve gliserol, glikoliz yoluyla pirüvata dönüştürülürler. yoluyla bu aşamada bir miktar ATP ve enzimleri tarafından sentezlenir. Pirüvat sonra mitokondride oksitlenmeye devam eder.
Mitokondride pirüvat aracılığıyla asetil KoA'ya dönüşür, o da Krebs döngüsü ile karbon dioksite kadar oksitlenir. Yağ asitleri de beta oksidasyonu ile asetil-KoA'ya dönüşürler ve Krebs döngüsü'yle metabolize olurlar. Krebs döngüsü'nün her bir deviniminde tarafından bir ATP dengi GTP, bir de indirgeme gücüne sahip olan NADH sentezlenir. NADH'deki elektronlar elektron taşıma zinciri ile taşınırken ATP sentaz tarafından oksidatif fosforilasyon yoluyla çok miktarda ATP sentezlenir.
Glukozun karbon dioksite oksidasyonuna hücre solunumu denir. Glukozdaki kimyasal enerjinin %40'ı, hücre için daha kullanışlı olan ATP'ye dönüşür.
ATP ayrıca enzimi aracılığıyla başka nükleozit trifosfatları kullanarak da sentezlenir:
Kas hücrelerinde ATP, tarafından katalizlenen benzer bir reaksiyonda da 'ın fosfat grubu ADP'ye aktarılarak ATP ve kreatin oluşur.
Bitki hücrelerinde ATP, kloroplastlarda gerçekleşen fotosentez yoluyla sentezlenir. Bu ATP'nin bir kısmı sonra trioz şekerlerinin oluşumu için Calvin döngüsünde kullanılır.
İşlevi
ATP'nin enerjisi onun ADP'ye dönüşmesine yol açan fosfat bağının hidrolizi ile açığa çıkar. Hücre içinde çeşitli enzim, motor protein ve taşıma proteini bu enerjiyi kullanırlar. ATP'nin bozunumu ADP ve inorganik fosfat (Pi) oluşturur, ADP sonra AMP ve Pi olarak ayrıca bozunur. ATP'nin bir diğer bozunum yolu AMP + PPi şeklindedir.
ATP'nin hücrede enerji kaynağı olarak kullanıldığı yerler kısaca şöyle sıralanabilir:
- Biyosentetik reaksiyonlarda: protein, yağ, karbonhidrat ve nükleik asidin sentezi
- Fiziksel hareketlerde: kas kasılması, stoplazmik hareketler, hücre bölünmesi
- Aktif taşımayı sağlayan biyokimyasal reaksiyonlarda
- Sinirsel iletimi sağlayan reaksiyonlarda
- Salgılama olaylarında
Çalışma mekanizması
ATP, bir tüp içinde hidroliz edildiğinde açığa çıkan enerji bu tüpün içindeki suyu ısıtır. Ancak bu enerji kaynağını bu şekilde kullanmak etkisiz ve tehlikeli olur. Hücreler, özgül enzimler yardımıyla ATP hidroliz enerjisini doğrudan olaylarla eşleştirme yeteneğine sahiptir. Özgül enzimler bir fosfat grubunu ATP'den başka bir moleküle aktararak, enerji eşleşmesini sağlar. Ekzergonik ve endergonik tepkimelerin eşleştirilmesindeki anahtar nokta, başlangıçtaki molekülden daha reaktif olan fosforile olmuş ara bileşiğin oluşumudur.
Bu olayı bir örnekle ele alalım. Bu örnekte ATP hidrolizi, bir amino asit olan glutamik asidin (Glu) başka bir amino asit olan glutamine (Glu-NH2) dönüşümünü üstlenmektedir
ATP'nin yardımı yokken dönüşüm kendiliğinden gerçekleşmez. ATP'nin yardımı varken ise glutamin sentezi ATP tarafından sürdürülen iki basamaklı bir tepkime halinde gerçekleşir. Fosforile olmuş bir ara ürün oluşması, iki basamağı birleştirir.
- ATP, glutamik asidi fosforile ederek (bir fosfatını glutamik aside aktararak), onu daha kararsız hale getirir.
- Daha reaktif olan bu ara üründeki fosfatın ise amonyak ile yer değiştirmesiyle glutamin oluşur.
Tepkimeleri şöyle bir şemayla gösterebiliriz:
- Glu + ATP → Glu-P + ADP
- Glu-P + NH3 → Glu-NH2 + Pi (glutamin)
Dış bağlantılar
- Atp Nedir?[]
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adenozin trifosfat hucre icinde bulunan cok islevli bir nukleotittir IngilizceAdenosine Triphosphateden ATP olarak kisaltilir En onemli islevi hucre ici biyokimyasal reaksiyonlar icin gereken kimyasal enerjiyi tasimaktir Fotosentez ve sirasinda olusur ATP bunun yani sira RNA sentezinde gereken dort monomerden biridir Ayrica ATP hucre ici sinyal iletiminde reaksiyonu icin gereken fosfatin kaynagidir 3 tane fosfattan olusur ATP nin kimyasal yapisi ATP cesitli yollarla sentezlenebilir Aerobik solunum yapan canlilarda ATP sentezi oksijen varliginda okaryot hucrelerde mitokondride prokaryot hucrelerde ise oksidatif fosforilasyon yoluyla gerceklesir Anaerobik solunum oksijensiz solunum yapan canlilarda ise ATP sentezi fermantasyon yoluyla olur ATP sentezinde yakit olarak basta glukoz ve trigliseritler kullanilir Trigliseritlerin bozunumunda gliserol ve yag asitleri olusur Hucre sitozolunda glukoz ve gliserol glikoliz yoluyla piruvata donusturulurler yoluyla bu asamada bir miktar ATP ve enzimleri tarafindan sentezlenir Piruvat sonra mitokondride oksitlenmeye devam eder Mitokondride piruvat araciligiyla asetil KoA ya donusur o da Krebs dongusu ile karbon dioksite kadar oksitlenir Yag asitleri de beta oksidasyonu ile asetil KoA ya donusurler ve Krebs dongusu yle metabolize olurlar Krebs dongusu nun her bir deviniminde tarafindan bir ATP dengi GTP bir de indirgeme gucune sahip olan NADH sentezlenir NADH deki elektronlar elektron tasima zinciri ile tasinirken ATP sentaz tarafindan oksidatif fosforilasyon yoluyla cok miktarda ATP sentezlenir Glukozun karbon dioksite oksidasyonuna hucre solunumu denir Glukozdaki kimyasal enerjinin 40 i hucre icin daha kullanisli olan ATP ye donusur ATP ayrica enzimi araciligiyla baska nukleozit trifosfatlari kullanarak da sentezlenir ADP GTP ATP GDP dd Kas hucrelerinde ATP tarafindan katalizlenen benzer bir reaksiyonda da in fosfat grubu ADP ye aktarilarak ATP ve kreatin olusur Bitki hucrelerinde ATP kloroplastlarda gerceklesen fotosentez yoluyla sentezlenir Bu ATP nin bir kismi sonra trioz sekerlerinin olusumu icin Calvin dongusunde kullanilir IsleviATP nin enerjisi onun ADP ye donusmesine yol acan fosfat baginin hidrolizi ile aciga cikar Hucre icinde cesitli enzim motor protein ve tasima proteini bu enerjiyi kullanirlar ATP nin bozunumu ADP ve inorganik fosfat Pi olusturur ADP sonra AMP ve Pi olarak ayrica bozunur ATP nin bir diger bozunum yolu AMP PPi seklindedir ATP nin hucrede enerji kaynagi olarak kullanildigi yerler kisaca soyle siralanabilir Biyosentetik reaksiyonlarda protein yag karbonhidrat ve nukleik asidin sentezi Fiziksel hareketlerde kas kasilmasi stoplazmik hareketler hucre bolunmesi Aktif tasimayi saglayan biyokimyasal reaksiyonlarda Sinirsel iletimi saglayan reaksiyonlarda Salgilama olaylarindaCalisma mekanizmasiATP bir tup icinde hidroliz edildiginde aciga cikan enerji bu tupun icindeki suyu isitir Ancak bu enerji kaynagini bu sekilde kullanmak etkisiz ve tehlikeli olur Hucreler ozgul enzimler yardimiyla ATP hidroliz enerjisini dogrudan olaylarla eslestirme yetenegine sahiptir Ozgul enzimler bir fosfat grubunu ATP den baska bir molekule aktararak enerji eslesmesini saglar Ekzergonik ve endergonik tepkimelerin eslestirilmesindeki anahtar nokta baslangictaki molekulden daha reaktif olan fosforile olmus ara bilesigin olusumudur Bu olayi bir ornekle ele alalim Bu ornekte ATP hidrolizi bir amino asit olan glutamik asidin Glu baska bir amino asit olan glutamine Glu NH2 donusumunu ustlenmektedir ATP nin yardimi yokken donusum kendiliginden gerceklesmez ATP nin yardimi varken ise glutamin sentezi ATP tarafindan surdurulen iki basamakli bir tepkime halinde gerceklesir Fosforile olmus bir ara urun olusmasi iki basamagi birlestirir ATP glutamik asidi fosforile ederek bir fosfatini glutamik aside aktararak onu daha kararsiz hale getirir Daha reaktif olan bu ara urundeki fosfatin ise amonyak ile yer degistirmesiyle glutamin olusur Tepkimeleri soyle bir semayla gosterebiliriz Glu ATP Glu P ADP Glu P NH3 Glu NH2 Pi glutamin Dis baglantilarAtp Nedir olu kirik baglanti Ayrica bakinizNukleotit Fotosentez RNA Kloroplast Adenozin difosfat Guanozin trifosfat Nukleozit