Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi (Ermenice: Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի), İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde bulunan Ermeni kilisesi. İstanbul'un fethinden önce İstanbul'a yerleşmiş olan Ermeniler ve Cenevizliler arasındaki iyi ilişkilerin bir sonucu olarak Cenevizliler kendilerine ait bir kutsal alanı Ermenilere satar. Kırım-Kefe kentinden İstanbul'a gelen Goms veya Gozma adlı bir hayırsever Ermeni tüccar, Cenevizlilerden alınmış olan bu arsa üzerine bir kilise inşa ettirir. Aved adlı bir demirci ustasının da kilisenin mihrabını tamamlayıp yanına Surp Haç Mabedi'ni inşa ettiği bilinmektedir.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Karaköy, Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′32″K 28°58′42″D / 41.02556°K 28.97833°D |
| İnanç | Ermeni Apostolik |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| Tamamlanma | 1360 |
Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Ceneviz yönetimindeki Galata ’da(Karaköy) Doğu Roma(Bizans) İmparatorluğu’nun başkenti (Konstantinopolis) İstanbul’da inşa edilmiş olan ve bilinen en eski Ermeni Kilisesi’dir. Bugün kilise, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde Kemeraltı Caddesi 'nde ibadete açık bulunmaktadır. Kilisenin yapılış tarihi açısından birçok görüş ortaya atılmıştır. Ancak 1953 yılında kilisede ortaya çıkan bir İncil,haçkar va heykelcikten anlaşıldığı üzere yapım yılının 1431 olduğu kesinlik kazanmıştır. Kilise, 7 Nisan 1660 günü büyük Galata yangınında zarar görmüş fakat onarılmıştır. Bunun üzerine tekrar 7 Şubat 1731'de çıkan Büyük Galata yangınında tamamen yanmıştır. Patrik Hovhannes Golod'un Sadrazam Ali Paşa aracılığıyla I.Mahmud'dan aldığı fermanla saray mimarı Kayserili Sarkis Kalfa tarafından 3 ay içinde yeniden inşa edilmiştir. Açılışı 10 Mart 1733'te yapılmıştır. Ermeni killiseleri içinde kemerli ve kurşunla örtülü olan tek kilisedir.
8 Şubat 1771 Galata yangınında, ahşap şapelleri yanarak harap olmuş, öylece onarılmadan kalan kilise ancak 18 Eylül 1799’da padişahtan alınan izinle, saray mimarı Minas Kalfa eliyle temelden inşa edilmiştir. 1834’te bir onarım geçiren yapı 1888’de yapılan değişikliklerle 1958 yılındaki yıkıma kadar üç bölümlü büyük ve görkemli bir kilise olarak tarihsel varlığını korumuştur. Tarihçi İnciciyan'a göre kilisenin iç duvarları ünlü Ermeni fresk ressamı Kayserili Parseh'in kardeşi Yesayi tarafından yaptırılmıştır.
Adnan Menderes’in, İstanbul’un sahil kesiminde başlattığı yol yapım çalışmaları sırasında (1956-1958), günümüzdeki Kemeraltı Caddesi ortalarına doğru yayılan eski büyük kilise kamulaştırılarak yıktırılmış, yeniden yapım izni alınarak, kalan arsa üzerine Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi son kez mimar Bedros Zobyan tarafından inşa edilmiştir. Yeni yapı, yıkımdan sonra geriye kalan arsanın 1/3 lük alanına yerleşmiştir. Kilisenin inşası 1961-1965 yıllarında gerçekleştirilmiş, temel atma töreni 8 Nisan 1962’de yapılmıştır.25-26 Ağustos 1965’te kutsanmış, yapı eksiksiz olarak tamamlandıktan sonra 15 Mayıs 1966’da büyük bir dini ayinle Patrik Şnorhk Kalusdyan tarafından ibadete açılmıştır. Kilise inşa edilirken Orta Çağ yapısı 1215'te inşa edilmiş Kars Ani Tigran Honents Kilisesi örnek alınmıştır.
Eski kilise tek katlı ve üç nefli bir yapı iken bugünkü kilise iki katlıdır. Zemin kat kilise iken, bodrum katı mezar şapelidir. Giriş kapısı önünde 2 katlı 4,5/6,5 m. lik beton çan kulesi bulunmaktadır. Kilise
10x14,20 m²lik bir alana inşa edilmiştir. Kubbenin yüksekliği 23 metredir (Eski kilise 36x40 m² lik bir alanı kaplamaktaydı.). Kilisenin eski kitabesi halen yerinde olup, galeri çok sesli ayinler vesilesiyle korolara tahsis edilir. Kilisenin yıkımı sırasında toplanmış olan kıymetli eşyalar yine kilisenin belirli kısımlarında sergilenmektedir. Yıkım sırasında sökülmüş olan 18. yy. Kütahya çinileri vaftiz ve mezar şapelinde yer almaktadır. Mimari açıdan bakıldığında kare bir narteks, beşik tonoz örtülü bir galeri katı ve kubbeli bir naos kendini gösterir. Birer küçük yan oda, apsisin iki tarafını sarmaktadır. Bu odalardan kuzeyde vaftiz şapeli yer alırken, güneyde ise kilise görevlilerinin eşyaları ile kutsal eşyaları saklanır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surp Krikor Lusavoric Kilisesi Ermenice Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի Istanbul un Beyoglu ilcesi Karakoy semtinde bulunan Ermeni kilisesi Istanbul un fethinden once Istanbul a yerlesmis olan Ermeniler ve Cenevizliler arasindaki iyi iliskilerin bir sonucu olarak Cenevizliler kendilerine ait bir kutsal alani Ermenilere satar Kirim Kefe kentinden Istanbul a gelen Goms veya Gozma adli bir hayirsever Ermeni tuccar Cenevizlilerden alinmis olan bu arsa uzerine bir kilise insa ettirir Aved adli bir demirci ustasinin da kilisenin mihrabini tamamlayip yanina Surp Hac Mabedi ni insa ettigi bilinmektedir Surp Krikor Lusavoric KilisesiTemel bilgilerKonumKarakoy Beyoglu Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 01 32 K 28 58 42 D 41 02556 K 28 97833 D 41 02556 28 97833InancErmeni ApostolikDurumEtkinMimariTamamlanma1360Surp Krikor Lusavoric Kilisesi 2004 Surp Krikor Lusavoric Kilisesi Ceneviz yonetimindeki Galata da Karakoy Dogu Roma Bizans Imparatorlugu nun baskenti Konstantinopolis Istanbul da insa edilmis olan ve bilinen en eski Ermeni Kilisesi dir Bugun kilise Turkiye de Istanbul iline bagli Beyoglu ilcesi Karakoy semtinde Kemeralti Caddesi nde ibadete acik bulunmaktadir Kilisenin yapilis tarihi acisindan bircok gorus ortaya atilmistir Ancak 1953 yilinda kilisede ortaya cikan bir Incil hackar va heykelcikten anlasildigi uzere yapim yilinin 1431 oldugu kesinlik kazanmistir Kilise 7 Nisan 1660 gunu buyuk Galata yangininda zarar gormus fakat onarilmistir Bunun uzerine tekrar 7 Subat 1731 de cikan Buyuk Galata yangininda tamamen yanmistir Patrik Hovhannes Golod un Sadrazam Ali Pasa araciligiyla I Mahmud dan aldigi fermanla saray mimari Kayserili Sarkis Kalfa tarafindan 3 ay icinde yeniden insa edilmistir Acilisi 10 Mart 1733 te yapilmistir Ermeni killiseleri icinde kemerli ve kursunla ortulu olan tek kilisedir 8 Subat 1771 Galata yangininda ahsap sapelleri yanarak harap olmus oylece onarilmadan kalan kilise ancak 18 Eylul 1799 da padisahtan alinan izinle saray mimari Minas Kalfa eliyle temelden insa edilmistir 1834 te bir onarim geciren yapi 1888 de yapilan degisikliklerle 1958 yilindaki yikima kadar uc bolumlu buyuk ve gorkemli bir kilise olarak tarihsel varligini korumustur Tarihci Inciciyan a gore kilisenin ic duvarlari unlu Ermeni fresk ressami Kayserili Parseh in kardesi Yesayi tarafindan yaptirilmistir Surp Krikor Lusavoric Kilisesi 2016 Adnan Menderes in Istanbul un sahil kesiminde baslattigi yol yapim calismalari sirasinda 1956 1958 gunumuzdeki Kemeralti Caddesi ortalarina dogru yayilan eski buyuk kilise kamulastirilarak yiktirilmis yeniden yapim izni alinarak kalan arsa uzerine Surp Krikor Lusavoric Kilisesi son kez mimar Bedros Zobyan tarafindan insa edilmistir Yeni yapi yikimdan sonra geriye kalan arsanin 1 3 luk alanina yerlesmistir Kilisenin insasi 1961 1965 yillarinda gerceklestirilmis temel atma toreni 8 Nisan 1962 de yapilmistir 25 26 Agustos 1965 te kutsanmis yapi eksiksiz olarak tamamlandiktan sonra 15 Mayis 1966 da buyuk bir dini ayinle Patrik Snorhk Kalusdyan tarafindan ibadete acilmistir Kilise insa edilirken Orta Cag yapisi 1215 te insa edilmis Kars Ani Tigran Honents Kilisesi ornek alinmistir Eski kilise tek katli ve uc nefli bir yapi iken bugunku kilise iki katlidir Zemin kat kilise iken bodrum kati mezar sapelidir Giris kapisi onunde 2 katli 4 5 6 5 m lik beton can kulesi bulunmaktadir Kilise Surp Krikor Lusavoric Ermeni Ortodoks Kilisesi 2021 10x14 20 m lik bir alana insa edilmistir Kubbenin yuksekligi 23 metredir Eski kilise 36x40 m lik bir alani kaplamaktaydi Kilisenin eski kitabesi halen yerinde olup galeri cok sesli ayinler vesilesiyle korolara tahsis edilir Kilisenin yikimi sirasinda toplanmis olan kiymetli esyalar yine kilisenin belirli kisimlarinda sergilenmektedir Yikim sirasinda sokulmus olan 18 yy Kutahya cinileri vaftiz ve mezar sapelinde yer almaktadir Mimari acidan bakildiginda kare bir narteks besik tonoz ortulu bir galeri kati ve kubbeli bir naos kendini gosterir Birer kucuk yan oda apsisin iki tarafini sarmaktadir Bu odalardan kuzeyde vaftiz sapeli yer alirken guneyde ise kilise gorevlilerinin esyalari ile kutsal esyalari saklanir Kaynakca a b PARS TUGLACI ISTANBUL ERMENI KILISELERI Pars Yayin Ltd Sti ss 162 165 ISBN 975 7423 00 9 PARS TUGLACI ISTANBUL ERMENI KILISELERI Pars Yayin Ltd Sti s 163 ISBN 975 7423 00 9 4 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ezgi Yayincilik 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi