Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Galton kutusu ünlü İngiliz istatistikçisi Francis Galton (1822-1911) tarafından hazırlanmış bir deney/öğretim aletidir ve amacı ve normal dağılım konularını pratik olarak göstermektir. Galton bu alete alaycı bir ifade ile quincunx adını vermiştir ve diğer bazı kişiler tarafından fasulya makinası olarak anılmaktadır.
Bu aletin bir dikey tahtadan arkası ve açık veya camdan önü bulunmaktadır; üstünde küçük bilyaların (veya fasulyaların) alet içine dökülmesi için bir huni bulunmakta; içine yatay sıralarla çiviler çakılmıştır ve altta ise bilyalarin birer birer içlerinde toplanması için (Galton'un kendi aletinde bir bilya eninde olan) dikey kutucuklar dizi ile konulmuştur. Deney sırasında bilyalar huniden aletin içine dökülürler; aşağıya düşerlerken çakılı çivilere çarpıp sağa sola dağılırlar ve en sonunda alttaki kutucuklar içinde toplanırlar. Deney sonunda görülmektedir ki, eğer çok sayıda bilya kullanılırsa, sıralı kutucuklar içindeki bilyaların yükseklikleri bir normal dağılım yani bir çan eğrisi şekli göstermektedir.
Eğer bir bilya aşağı düşerken k kere sağa sıçrar (ve diğer çivilere çarpınca sola sıçrar) ise soldan sayılan kinci kutucuğa düşecektir. Yatay çivi sırası sayısı n olursa, altaki k sayılı kutucuğa giden yollar sayısı bir
ile ifade edilebilir. Eğer bir bilya için çiviye vurup sağa sıçrama olasılığı p olursa (eğer bu çivi yansız ise bu 1/2 olacaktır), bilyanin kinci kutucuğa düşme olasılığı
ile ifade edilebilir ve bu da bir binom dağılımı için olasılık kütle fonksiyonudur. Merkezsel limit teoremine göre eğer alet içinde bulunan çakılı çivi sıraları sayısı n büyükse bu binom dağılıma bir normal dağılım yaklaşım gösterir.
Bu deneysel öğrenim aletinin değişik şekillerde kopyaları birçok okullarda ve fen müzelerinde (örneğin ) bulunmaktadır. Bu türlü bir çakılı çivi veya benzerine aşağı düşen nesneler tarafından çarpması prensipine dayandırılan, adları bagatel, tilt oyunu, pançiko v.b. olan makine oyunlarına da benzemektedir.
Dış bağlantılar
- Açıklamalar ile bir simulasyon 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Galton kutusu ve bunun normal dağılıma ilişkisi 8 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Math Is Fun adlı popüler bilim internet sitesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Galton kutusu unlu Ingiliz istatistikcisi Francis Galton 1822 1911 tarafindan hazirlanmis bir deney ogretim aletidir ve amaci ve normal dagilim konularini pratik olarak gostermektir Galton bu alete alayci bir ifade ile quincunx adini vermistir ve diger bazi kisiler tarafindan fasulya makinasi olarak anilmaktadir Galton kutusu Bu aletin bir dikey tahtadan arkasi ve acik veya camdan onu bulunmaktadir ustunde kucuk bilyalarin veya fasulyalarin alet icine dokulmesi icin bir huni bulunmakta icine yatay siralarla civiler cakilmistir ve altta ise bilyalarin birer birer iclerinde toplanmasi icin Galton un kendi aletinde bir bilya eninde olan dikey kutucuklar dizi ile konulmustur Deney sirasinda bilyalar huniden aletin icine dokulurler asagiya duserlerken cakili civilere carpip saga sola dagilirlar ve en sonunda alttaki kutucuklar icinde toplanirlar Deney sonunda gorulmektedir ki eger cok sayida bilya kullanilirsa sirali kutucuklar icindeki bilyalarin yukseklikleri bir normal dagilim yani bir can egrisi sekli gostermektedir Eger bir bilya asagi duserken k kere saga sicrar ve diger civilere carpinca sola sicrar ise soldan sayilan kinci kutucuga dusecektir Yatay civi sirasi sayisi n olursa altaki k sayili kutucuga giden yollar sayisi bir nk displaystyle n choose k ile ifade edilebilir Eger bir bilya icin civiye vurup saga sicrama olasiligi p olursa eger bu civi yansiz ise bu 1 2 olacaktir bilyanin kinci kutucuga dusme olasiligi nk pk 1 p n k displaystyle n choose k p k 1 p n k ile ifade edilebilir ve bu da bir binom dagilimi icin olasilik kutle fonksiyonudur Merkezsel limit teoremine gore eger alet icinde bulunan cakili civi siralari sayisi n buyukse bu binom dagilima bir normal dagilim yaklasim gosterir Bu deneysel ogrenim aletinin degisik sekillerde kopyalari bircok okullarda ve fen muzelerinde ornegin bulunmaktadir Bu turlu bir cakili civi veya benzerine asagi dusen nesneler tarafindan carpmasi prensipine dayandirilan adlari bagatel tilt oyunu panciko v b olan makine oyunlarina da benzemektedir Dis baglantilarAciklamalar ile bir simulasyon 9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Galton kutusu ve bunun normal dagilima iliskisi 8 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Math Is Fun adli populer bilim internet sitesi