Gary Arlen Kildall ( ; 19 Mayıs 1942 – 11 Temmuz 1994), Amerikalı bilgisayar bilimcisi ve mikrobilgisayar girişimcisi .
Gary Kildall | |
---|---|
Doğum | 19 Mayıs 1942 Seattle, Washington, U.S. |
Ölüm | 11 Temmuz 1994 (52 yaşında) Monterey, California, ABD |
Defin yeri | |
Mezun olduğu okul(lar) | Washington Üniversitesi |
Meslek |
|
Etkin yıllar | 1972–1994 |
Tanınma nedeni |
|
Başlık | Digital Research kurucu, başkan ve CEO'su |
Kurul üyeliği | Digital Research |
Evlilik | Karen Kildall |
Çocuk(lar) | ve Kristen Kildall |
İmza | |
1970'lerde Kildall, diğer işletim sistemleri ve programlama araçlarının yanı sıra (CP/M) isimli işletim sistemini geliştirdi ve ardından yazılım ürünlerini pazarlamak ve satmak için Digital Research, Inc.'yi (kısaca "DRI") kurdu. Kildall, mikroişlemcilerin dönemin büyük anabilgisayarları ile minibilgisayarları kadar işlevsel olacağını öngören ve bu alanda bir şirket kuran ilk kişiler arasındaydı. Bu dönemdeki başarılarından dolayı Kildall, öncüsü olarak kabul edilmektedir.
1980'lerde Stewart Cheifet ile birlikte Kildall, PBS'in kişisel bilgisayar alanındaki en son gelişmeleri kapsayan haftalık bilgilendirme programı Computer Chronicles'da ortak sunuculuk yaptı.
Kildall'ın bilgi işlem alanındaki girişim kariyeri yirmi yıldan uzun sürmüş olsa da ismi esas olarak daha sonra IBM'de kullanılan MS-DOS'a benzeyen çok platformlu mikrobilgisayar işletim sistemi olan (CP/M)'i geliştirmesiyle anılıyor.
İlk yılları
Gary Kildall, ailesinin denizcilik okulu işlettiği Washington eyaletinin Seattle şehrinde doğdu. Babası Joseph Kildall Norveç asıllı bir kaptandı. Annesi Emma yarı İsveç asıllıydı.
Kildall matematik hocası olma hayaliyle Washington Üniversitesi'nde eğitim görmeye başladı. Eğitimi sırasında bilgisayarlara ilgi duymaya başlayan Kildall 1972'de mezun olduktan sonra öğretmen olarak ABD Deniz Kuvvetleri'ne yazıldı. Görevi sırasında Silikon Vadisi'ne araba ile ortalama 1 saat uzaklıkta olan Kildall, ilk ticari mikroişlemci olan Intel 4004'ü duydu. Kildall bu işlemciyi temin etti ve ona deneysel programlar yazdı. İşlemci hakkında daha çok bilgi sahibi olmak için Intel'de yarı zamanlı danışmanlık işine girdi.
Kildall kısa süreliğine Washington Üniversitesi'ne geri döndü ve 1972 yılında Bilişim doktorasını tamamladı, ve sonra donanmada öğretmenlik yapmaya döndü. Bu sırada günümüzde derleyicilerin optimizasyonunda kullanılan teorisi (bugün olarak da biliniyor) hakkındaki tezini yayınladı ve mikrobilgisayarlar ile disketler ile ilgili çalışmalarını sürdürdü. Intel ona araştırmalarını devam ettirmesi için 8008 ve 8080 işlemcileri çalıştıran bilgisayarlar hediye etti ve 1973'te Kildall ismindeki mikroişlemciler için dünyanın ilk geliştirdi. Intel için ayrıca isimli 8080 yazdı. Aynı yıl Kildall 8080'in disketleri kontrol edebilmesi için ilk disk tabanlı işletim sistemi olarak kabul edilen (CP/M)'i geliştirdi. Kildall CP/M'i Intel'e gösterdi ancak Intel bu üründen çok PL/M'i pazarlamakla ilgilendi.
Kariyeri
CP/M
Kildall ve eşi Dorothy, CP/M'i hobi gazetelerinde pazarlamak için ilk olarak "Intergalactic Digital Research" (Türkçe: Galaksilerarası Dijital Araştırma) diye isimlendirdikleri ancak ismini sonra Digital Research olarak basitliştirdikleri bir firma kurdu. Digital Research, CP/M'i ilk olarak popüler bir klonu olan için lisansladı. Öbür bilgisayar üreticilerinin de lisans satın almasıyla CP/M endüstride fiilen bir standart haline geldi ve sayısı artan farklı donanım tiplerini destekleme gerekliliği arttı. Bu gereksinime cevap olarak Kildall, bilgisayar donanımında (ROM veya EPROM çipinde) saklanan basit komutlar aracılığıyla CP/M'in farklı donanımlarda çalışmasına olanak tanıyan BIOS teknolojisini icat etti.
IBM anlaşmaları
IBM 1980'de Bill Gates'in tavsiyesi üzerine CP/M'in geliştirme aşamasında olan sürümü 'nın lisansını satın almak için Digital Research ile iletişime geçti. Gary her zaman yaptığı gibi müzakereleri eşi Dorothy'ye bıraktı ve arkadaşı ile birlikte uçaklarına binip yazılımları üretici 'a teslim etmeye gittiler. IBM temsilcileri ziyaretlerinin amacını açıklamadan önce Dorothy'ye gizlilik sözleşmesi imzalaması konusunda baskı yaptılar. DRI avukatı Gerry Davis'in önerisi üzerine Dorothy Gary'nin onayı olmadan anlaşmayı imzalamayı reddetti. Gary akşam şirkete vardı ve IBM ile olan müzakereyi devam ettirmeye çalıştı. Anlaşmayı imzalayıp imzalamadığı ve IBM temsilcileriyle görüşüp görüşmediği hala bilinmiyor.
IBM, IBM PC isimli ürününde kullanılmak üzere Microsoft'un kurucusu Bill Gates'den bir işletim sistemi talep etmişti. Gates ve firması halihazırda BASIC derleyicisi ve yazılımlar üzerine çalışıyordu. DRI ile anlaşma varılamayınca Gates, işletim sistemi kısmını CP/M'in kaynak kodundan esinlenerek yapılan 86-DOS isimli sistemi satın alarak kapattı. Gates'in arkadaşı Paul Allen 86-DOS'u IBM PC'ye uyumlu hale getirdi ve bu işletim sistemi IBM tarafından olarak pazarlandı.
Kildall PC-DOS'un bir kopyasını satın aldı, inceledi ve sistemin CP/M çalıntısı olduğuna kanaat getirdi. Gerry Davis'e yasal seçenekleri sorduğu zaman Davis ona yazılım telif hakkı yasalarının yetersiz olması nedeniyle pek bir şey yapamayacaklarını söyledi. Bunun yerine Gary IBM'i yasal işlem ile tehdit etti ve IBM CP/M-86'yı PC-DOS'un yanında bir seçenek olarak pazarlamayı teklif etti. Kildall IBM'in yeni sisteminin ticari başarı elde edemeyeceğini düşünerek bu teklifi kabul etti. IBM PC piyasaya sürüldüğü zaman IBM işletim sistemini ayrı sattı. PC-DOS 40 dolara pazarlanırken CP/M 240 dolara pazarlanıyordu. Bu fiyat farkı nedeniyle müşterilerin büyük çoğunluğu PC-DOS'u tercih etti. PC-DOS olmazsa olmaz olarak görülüyordu çünkü çoğu yazılım ona göre yazılmıştı ve IBM PC bir işletim sistemi olmadan çalıştırmak dışında pek bir şey yapamıyordu.
Ölümü
Kildall, 8 Temmuz 1994 tarihinde 54 yaşındayken Montenery, Kaliforniya'daki bir motosiklet kulübü Bar'ı olan Franklin Street Bar & Grill'de kafasına darbe aldı.
Kazadan sonra Kildall 2 defa hastaneden taburcu edildi. 11 Temmuz 1994'te tarafından öldüğü belirtildi.
Kildall'ın vücudu Krematoryum'da yakıldı ve Seattle'ın kuzeyindeki 'nda toprağa verildi.
Kaynakça
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Kildall_1968
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Kildall_1972
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ O'Connor, Rory J. . wearcam.org. 11 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Markoff_1994
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Bishop, Todd (25 Nisan 2014). "'A real inventor': UW's Gary Kildall, father of the PC operating system, honored for key work". GeekWire (İngilizce). 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.
- ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Swaine_1997
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Kildall_1973
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Isaacson_2014
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Chronicles_1995
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Wallace_1993
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Freiberger_2000
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Hamm_2004
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Morrow_2000
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Scoble_2007
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Akass_2006
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Evans_2004
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Kildall_1968" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Kildall_1972" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Markoff_1994" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Swaine_1997" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Kildall_1973" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Isaacson_2014" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Chronicles_1995" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Wallace_1993" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Freiberger_2000" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Hamm_2004" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Morrow_2000" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Scoble_2007" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Akass_2006" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
<references>
üzerinde tanımlanan "Evans_2004" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gary Arlen Kildall ˈ k ɪ l d ˌ ɔː l 19 Mayis 1942 11 Temmuz 1994 Amerikali bilgisayar bilimcisi ve mikrobilgisayar girisimcisi Gary KildallDogum19 Mayis 1942 1942 05 19 Seattle Washington U S Olum11 Temmuz 1994 52 yasinda Monterey California ABDDefin yeriMezun oldugu okul lar Washington UniversitesiMeslekBilgisayar bilimcisigirisimciEtkin yillar1972 1994Taninma nedeniCP M in mucidi onculerindenBaslikDigital Research kurucu baskan ve CEO suKurul uyeligiDigital ResearchEvlilikKaren KildallCocuk lar ve Kristen KildallImza 1970 lerde Kildall diger isletim sistemleri ve programlama araclarinin yani sira CP M isimli isletim sistemini gelistirdi ve ardindan yazilim urunlerini pazarlamak ve satmak icin Digital Research Inc yi kisaca DRI kurdu Kildall mikroislemcilerin donemin buyuk anabilgisayarlari ile minibilgisayarlari kadar islevsel olacagini ongoren ve bu alanda bir sirket kuran ilk kisiler arasindaydi Bu donemdeki basarilarindan dolayi Kildall oncusu olarak kabul edilmektedir 1980 lerde Stewart Cheifet ile birlikte Kildall PBS in kisisel bilgisayar alanindaki en son gelismeleri kapsayan haftalik bilgilendirme programi Computer Chronicles da ortak sunuculuk yapti Kildall in bilgi islem alanindaki girisim kariyeri yirmi yildan uzun surmus olsa da ismi esas olarak daha sonra IBM de kullanilan MS DOS a benzeyen cok platformlu mikrobilgisayar isletim sistemi olan CP M i gelistirmesiyle aniliyor Ilk yillariGary Kildall ailesinin denizcilik okulu islettigi Washington eyaletinin Seattle sehrinde dogdu Babasi Joseph Kildall Norvec asilli bir kaptandi Annesi Emma yari Isvec asilliydi Kildall matematik hocasi olma hayaliyle Washington Universitesi nde egitim gormeye basladi Egitimi sirasinda bilgisayarlara ilgi duymaya baslayan Kildall 1972 de mezun olduktan sonra ogretmen olarak ABD Deniz Kuvvetleri ne yazildi Gorevi sirasinda Silikon Vadisi ne araba ile ortalama 1 saat uzaklikta olan Kildall ilk ticari mikroislemci olan Intel 4004 u duydu Kildall bu islemciyi temin etti ve ona deneysel programlar yazdi Islemci hakkinda daha cok bilgi sahibi olmak icin Intel de yari zamanli danismanlik isine girdi Kildall kisa sureligine Washington Universitesi ne geri dondu ve 1972 yilinda Bilisim doktorasini tamamladi ve sonra donanmada ogretmenlik yapmaya dondu Bu sirada gunumuzde derleyicilerin optimizasyonunda kullanilan teorisi bugun olarak da biliniyor hakkindaki tezini yayinladi ve mikrobilgisayarlar ile disketler ile ilgili calismalarini surdurdu Intel ona arastirmalarini devam ettirmesi icin 8008 ve 8080 islemcileri calistiran bilgisayarlar hediye etti ve 1973 te Kildall ismindeki mikroislemciler icin dunyanin ilk gelistirdi Intel icin ayrica isimli 8080 yazdi Ayni yil Kildall 8080 in disketleri kontrol edebilmesi icin ilk disk tabanli isletim sistemi olarak kabul edilen CP M i gelistirdi Kildall CP M i Intel e gosterdi ancak Intel bu urunden cok PL M i pazarlamakla ilgilendi KariyeriCP M Kildall ve esi Dorothy CP M i hobi gazetelerinde pazarlamak icin ilk olarak Intergalactic Digital Research Turkce Galaksilerarasi Dijital Arastirma diye isimlendirdikleri ancak ismini sonra Digital Research olarak basitlistirdikleri bir firma kurdu Digital Research CP M i ilk olarak populer bir klonu olan icin lisansladi Obur bilgisayar ureticilerinin de lisans satin almasiyla CP M endustride fiilen bir standart haline geldi ve sayisi artan farkli donanim tiplerini destekleme gerekliligi artti Bu gereksinime cevap olarak Kildall bilgisayar donaniminda ROM veya EPROM cipinde saklanan basit komutlar araciligiyla CP M in farkli donanimlarda calismasina olanak taniyan BIOS teknolojisini icat etti IBM anlasmalari IBM 1980 de Bill Gates in tavsiyesi uzerine CP M in gelistirme asamasinda olan surumu nin lisansini satin almak icin Digital Research ile iletisime gecti Gary her zaman yaptigi gibi muzakereleri esi Dorothy ye birakti ve arkadasi ile birlikte ucaklarina binip yazilimlari uretici a teslim etmeye gittiler IBM temsilcileri ziyaretlerinin amacini aciklamadan once Dorothy ye gizlilik sozlesmesi imzalamasi konusunda baski yaptilar DRI avukati Gerry Davis in onerisi uzerine Dorothy Gary nin onayi olmadan anlasmayi imzalamayi reddetti Gary aksam sirkete vardi ve IBM ile olan muzakereyi devam ettirmeye calisti Anlasmayi imzalayip imzalamadigi ve IBM temsilcileriyle gorusup gorusmedigi hala bilinmiyor IBM IBM PC isimli urununde kullanilmak uzere Microsoft un kurucusu Bill Gates den bir isletim sistemi talep etmisti Gates ve firmasi halihazirda BASIC derleyicisi ve yazilimlar uzerine calisiyordu DRI ile anlasma varilamayinca Gates isletim sistemi kismini CP M in kaynak kodundan esinlenerek yapilan 86 DOS isimli sistemi satin alarak kapatti Gates in arkadasi Paul Allen 86 DOS u IBM PC ye uyumlu hale getirdi ve bu isletim sistemi IBM tarafindan olarak pazarlandi Kildall PC DOS un bir kopyasini satin aldi inceledi ve sistemin CP M calintisi olduguna kanaat getirdi Gerry Davis e yasal secenekleri sordugu zaman Davis ona yazilim telif hakki yasalarinin yetersiz olmasi nedeniyle pek bir sey yapamayacaklarini soyledi Bunun yerine Gary IBM i yasal islem ile tehdit etti ve IBM CP M 86 yi PC DOS un yaninda bir secenek olarak pazarlamayi teklif etti Kildall IBM in yeni sisteminin ticari basari elde edemeyecegini dusunerek bu teklifi kabul etti IBM PC piyasaya suruldugu zaman IBM isletim sistemini ayri satti PC DOS 40 dolara pazarlanirken CP M 240 dolara pazarlaniyordu Bu fiyat farki nedeniyle musterilerin buyuk cogunlugu PC DOS u tercih etti PC DOS olmazsa olmaz olarak goruluyordu cunku cogu yazilim ona gore yazilmisti ve IBM PC bir isletim sistemi olmadan calistirmak disinda pek bir sey yapamiyordu OlumuKildall 8 Temmuz 1994 tarihinde 54 yasindayken Montenery Kaliforniya daki bir motosiklet kulubu Bar i olan Franklin Street Bar amp Grill de kafasina darbe aldi Kazadan sonra Kildall 2 defa hastaneden taburcu edildi 11 Temmuz 1994 te tarafindan oldugu belirtildi Kildall in vucudu Krematoryum da yakildi ve Seattle in kuzeyindeki nda topraga verildi Kaynakca a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Kildall 1968 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Kildall 1972 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme O Connor Rory J wearcam org 11 Mayis 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2022 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Markoff 1994 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Bishop Todd 25 Nisan 2014 A real inventor UW s Gary Kildall father of the PC operating system honored for key work GeekWire Ingilizce 12 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2022 a b c d Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Swaine 1997 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Kildall 1973 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Isaacson 2014 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Chronicles 1995 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Wallace 1993 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Freiberger 2000 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Hamm 2004 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Morrow 2000 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Scoble 2007 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Akass 2006 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Evans 2004 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Kildall 1968 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Kildall 1972 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Markoff 1994 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Swaine 1997 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Kildall 1973 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Isaacson 2014 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Chronicles 1995 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Wallace 1993 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Freiberger 2000 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Hamm 2004 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Morrow 2000 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Scoble 2007 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Akass 2006 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Evans 2004 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme