Gaz türbini (yanma türbini olarak da adlandırılır), bir tür sürekli ve içten yanmalı motordur. Bütün gaz türbinlerinde ortak bulunan ana bileşenler aşağıdaki gibidir:
- girişte bulunan bir gaz kompresörü,
- bir yanma odası,
- çıkışta kompresörle aynı şaft üzerinde bulunan bir türbin.
Verimliliği artırmak için (turboproplar ve turbofanlarda), gücü mekanik enerjiye ya da elektrik enerjisine dönüştürmek (turboşaftlar ve elektrik jeneratörlerinde) veya daha büyük elde etmek için (artyakıcılı motorlarda) kullanılır.
- Gaz türbini, aracı akışkan olarak havanın kullanıldığı bir Brayton çevrimine dayalı olarak çalışır:
- Atmosfer koşullarındaki hava kompresörden geçerek basıncı yükselir.
- Yüksek basınçlı havaya yakıt püskürtülerek ateşlenir ve böylece havaya enerji eklenerek yüksek ısıya sahip bir akış ortaya çıkmış olur.
- Oluşan yüksek sıcaklıktaki basınçlı hava bir türbine girerek şaft işi üretir ve bir yandan kompresörü döndürür.
- Türbin çıkışında ortaya çıkan egzoz gazındaki kullanılmamış enerji bir turbojet motorunda doğrudan itme kuvveti üretmek ya da bir fana, pervaneye ya da elektrik jeneratörüne bağlı olabilen ikinci bir türbini (güç türbini olarak bilinir) döndürmek için kullanılabilir.
İtme kuvveti ve şaft işi arasında istenilen enerji dağılımının elde edilmesi için gaz türbininin kullanım amacına göre tasarım belirlenir. Gaz türbinleri aynı havayı tekrar kullanmayan açık sistemler olduğundan Brayton çevriminin dördüncü aşaması (havanın soğutularak tekrar kompresöre beslenmesi) atlanır.
Uygulama alanları
Gaz türbinleri, güç ihtiyacı olan tesisler ile kara, hava, deniz taşıtlarında ana veya yardımcı güç ünitesi olarak kullanılır.
Elektrik üretim tesisleri ve çeşitli makineler
Güç ihtiyacı olan sistemlere (pompa, kompresör, alternatör vs.) güç sağlamak amacı ile kullanılır.
Taşımacılık
Havacılık
Uçak jet motorları gaz türbinlerinin özelleştirilmiş halidir.
Denizcilik
Bazı askeri gemilerde ana makine olarak geminin ilerlemesini sağlayan pervaneyi tahrikte kullanılmakla beraber, en sık kullanım alanı gemi ana ve yardımcı dizel makinelerin turbocharger ünitelerinde kullanılır.
Kara taşımacılığı
Kara taşıt araçlarında önceleri diesel sonraları benzinli motorlarda turbocharger ünitelerinde yoğun bir kullanıma sahiptir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- "Aircraft Gas Turbine Technology" by Irwin E. Treager, McGraw-Hill, Glencoe Division, 1979, .
- "Gas Turbine Theory" by H.I.H. Saravanamuttoo, G.F.C. Rogers and H. Cohen, Pearson Education, 2001, 5th ed., .
- Leyes II, Richard A.; William A. Fleming (1999). The History of North American Small Gas Turbine Aircraft Engines. Washington, DC: Smithsonian Institution. ISBN .
- "Model Jet Engines" by Thomas Kamps Traplet Publications
- Aircraft Engines and Gas Turbines, Second Edition by Jack L. Kerrebrock, The MIT Press, 1992, .
- by John Molloy, M&M Engineering
- "Gas Turbine Performance, 2nd Edition" by Philip Walsh and Paul Fletcher, Wiley-Blackwell, 2004 17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine (2020). Advanced Technologies for Gas Turbines. Washington, DC: The National Academies Press. doi:10.17226/25630.
Dış bağlantılar
- Curlie'de Gaz türbini (DMOZ tabanlı)
- Bonnier Corporation (December 1939). "New Era In Power To Turn Wheels". Popular Science. Bonnier Corporation. s. 81. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- Technology Speed of Civil Jet Engines 31 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- MIT Gas Turbine Laboratory 21 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Introduction to how a gas turbine works from "how stuff works.com" 16 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- An online handbook on stationary gas turbine technologies compiled by the US DOE. 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gaz turbini yanma turbini olarak da adlandirilir bir tur surekli ve icten yanmali motordur Butun gaz turbinlerinde ortak bulunan ana bilesenler asagidaki gibidir giriste bulunan bir gaz kompresoru bir yanma odasi cikista kompresorle ayni saft uzerinde bulunan bir turbin Gaz turbini bicimlerine ornekler 1 turbojet 2 turboprop 3 turbosaft elektrik jeneratoru 4 yuksek bypassli turbofan 5 dusuk bypassli artyakicili turbofan Verimliligi artirmak icin turboproplar ve turbofanlarda gucu mekanik enerjiye ya da elektrik enerjisine donusturmek turbosaftlar ve elektrik jeneratorlerinde veya daha buyuk elde etmek icin artyakicili motorlarda kullanilir Gaz turbini araci akiskan olarak havanin kullanildigi bir Brayton cevrimine dayali olarak calisir Atmosfer kosullarindaki hava kompresorden gecerek basinci yukselir Yuksek basincli havaya yakit puskurtulerek ateslenir ve boylece havaya enerji eklenerek yuksek isiya sahip bir akis ortaya cikmis olur Olusan yuksek sicakliktaki basincli hava bir turbine girerek saft isi uretir ve bir yandan kompresoru dondurur Turbin cikisinda ortaya cikan egzoz gazindaki kullanilmamis enerji bir turbojet motorunda dogrudan itme kuvveti uretmek ya da bir fana pervaneye ya da elektrik jeneratorune bagli olabilen ikinci bir turbini guc turbini olarak bilinir dondurmek icin kullanilabilir Itme kuvveti ve saft isi arasinda istenilen enerji dagiliminin elde edilmesi icin gaz turbininin kullanim amacina gore tasarim belirlenir Gaz turbinleri ayni havayi tekrar kullanmayan acik sistemler oldugundan Brayton cevriminin dorduncu asamasi havanin sogutularak tekrar kompresore beslenmesi atlanir Uygulama alanlariGaz turbinleri guc ihtiyaci olan tesisler ile kara hava deniz tasitlarinda ana veya yardimci guc unitesi olarak kullanilir Elektrik uretim tesisleri ve cesitli makineler Guc ihtiyaci olan sistemlere pompa kompresor alternator vs guc saglamak amaci ile kullanilir Tasimacilik Havacilik Ucak jet motorlari gaz turbinlerinin ozellestirilmis halidir Denizcilik Bazi askeri gemilerde ana makine olarak geminin ilerlemesini saglayan pervaneyi tahrikte kullanilmakla beraber en sik kullanim alani gemi ana ve yardimci dizel makinelerin turbocharger unitelerinde kullanilir Rolls Royce Marine Spey Rolls Royce Holdings tarafindan 1960 larda gelistirilmis gemi sevki amacli bir gaz turbini Gemi diesel ana makinesini besleyen turbochargerTurbocharger kesitiKara tasimaciligi Kara tasit araclarinda onceleri diesel sonralari benzinli motorlarda turbocharger unitelerinde yogun bir kullanima sahiptir Ayrica bakinizBuhar turbini Ruzgar turbiniKaynakca Sonntag Richard E Borgnakke Claus 2006 Introduction to engineering thermodynamics Ingilizce 2 bas John Wiley ISBN 9780471737599 Konuyla ilgili yayinlar Aircraft Gas Turbine Technology by Irwin E Treager McGraw Hill Glencoe Division 1979 0 07 065158 2 Gas Turbine Theory by H I H Saravanamuttoo G F C Rogers and H Cohen Pearson Education 2001 5th ed 0 13 015847 X Leyes II Richard A William A Fleming 1999 The History of North American Small Gas Turbine Aircraft Engines Washington DC Smithsonian Institution ISBN 978 1 56347 332 6 Model Jet Engines by Thomas Kamps 0 9510589 9 1 Traplet Publications Aircraft Engines and Gas Turbines Second Edition by Jack L Kerrebrock The MIT Press 1992 0 262 11162 4 by John Molloy M amp M Engineering Gas Turbine Performance 2nd Edition by Philip Walsh and Paul Fletcher Wiley Blackwell 2004 17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 978 0 632 06434 2 National Academies of Sciences Engineering and Medicine 2020 Advanced Technologies for Gas Turbines Washington DC The National Academies Press doi 10 17226 25630 Dis baglantilarCurlie de Gaz turbini DMOZ tabanli Bonnier Corporation December 1939 New Era In Power To Turn Wheels Popular Science Bonnier Corporation s 81 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2021 Technology Speed of Civil Jet Engines 31 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde MIT Gas Turbine Laboratory 21 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Introduction to how a gas turbine works from how stuff works com 16 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde An online handbook on stationary gas turbine technologies compiled by the US DOE 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde