Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal veya yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.
Gemiler keşif, ticaret, savaş, göç, kolonizasyon, emperyalizm ve bilim'i destekledi. 15. yüzyıldan sonra, Avrupalı denizciler aracılığıyla Amerika'dan ve Amerika'ya gelen yeni mahsuller dünya nüfus artışına önemli ölçüde katkıda bulundu.Yük gemisi dünya ticaretinin en büyük kısmından sorumludur.
2016 itibarıyla, 49.000'den fazla ticaret gemisi vardı, bu ise toplamda neredeyse 1.8 milyar ölü ağırlık ton’du. Bunların %28'i petrol tankeri, %43'ü dökme yük gemisi ve %13'ü konteyner gemisi idi.
Adlandırma
Gemiler genellikle teknelerden daha büyüktür ama ikisi arasında evrensel olarak kabul edilmiş bir ayrım yoktur. Gemiler genellikle denizde teknelerden daha uzun süre kalabilir.Hindistan içtihat'dan gelen bir geminin yasal tanımı, deniz yoluyla mal taşıyan bir gemidir. Yaygın bir kanı gemi tekneyi taşır, ancak tersi mümkün değildir. Bir geminin tam zamanlı bir mürettebatı olması muhtemeldir. ABD Donanması'nın temel kuralı, gemiler keskin dönüşün "dışına" doğru eğilir oysa tekneler kütle merkezi ile yüzme merkezi arasındaki göreceli konumu nedeniyle "içeri" eğilir. 19. yüzyıl Amerikan ve İngiliz deniz hukuku "gemileri" diğer taşıtlardan ayırdı; gemiler ve tekneler tek bir yasal kategoriye girerken, açık tekneler ve sallar gemi olarak kabul edilmez.
Yelken Çağı'nda tam teçhizatlı gemi en az üç kare direği ve tam cıvadra olan yelkenli gemiydi; diğer türleri de yelken planı ile tanımlanmıştır, örn. Barka yelken, Brigantin, vb.
Birçok büyük gemiye genellikle tekne denir. Denizaltı'lar buna en iyi örnektir. Geleneksel olarak tekne denilen diğer büyük gemi türleri ise büyük göl yük gemileri, nehir tekneleri ve feribotlardır. Kendi teknelerini ve ağır yükleri taşıyacak kadar büyük olsalar da, bu gemiler iç sularda veya korumalı kıyı sularında çalışmak üzere tasarlanmıştır.
Çoğu denizcilik geleneğinde gemilerin bireysel adları vardır ve modern gemiler, genellikle ilk gemisinden sonra adlandırılan bir gemi sınıfına ait olabilir.
Birçok belgede gemi adı, gemi sınıfının kısaltması olan örneğin "MS" (motorlu gemi) veya "SV" (yelkenli gemi) vb. gemi önadları ile belirtilir. böylece gemi adı bir metindeki diğer bireysel isimlerden ayırt etmek kolaylaşır.
"Ship" (Türkçe:"Gemi") ("ulus" ile birlikte) bazı kullanımlarda bir dişi dilbilgisel cinsiyet içeren ve bazen dişi doğal cinsiyet olmadan geminin "o" olarak anılmasına izin veren İngilizce bir kelimedir.
Tarihi
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
İlk olarak MÖ 4000 yıllarında Eski Mısırlıların uzun kamışlı tekneler yapması gemilerin bilinen en eski örneğini oluşturmuştur. Gemilerden ilk olarak MÖ 2500-2350 civarında deniz ticareti ve deniz savaşlarıyla bağlantılı olarak bahsedildi. MÖ 3000 yıllarından sonra Polinezyalılar, Pasifik Okyanusu'nda uzun mesafeler katedebilmelerini sağlayan Polinezya navigasyon sistemini (12 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) oluşturdular. MÖ 15. yüzyıldan itibaren Fenikeliler kurdukları ticaret kolonileri aracılığıyla bütün Akdeniz’e yayılmışlardı. Koloniler arasında ulaşım ve ticaret, gemiler aracılığıyla sağlanıyordu. 700-1000 yılları arasında Vikingler uzun tekneler yapmışlardır. 1500'lü yıllardan itibaren kalyon adı verilen tekneler yapılmıştır. 19. yüzyılda yelkenlerin yerini buhar gemileri almaya başlamıştır. Bunlar hâlen kullanılmaktadır.
Gemi Türleri
Gemiler, aynı yapısal bileşenleri gerektiren gemi mimarisi ilkeleri kullanılarak inşa edildiğinden sınıflandırmaları, Paulet ve Presles tarafından önerilen bileşenlerin değiştirilmesini gerektiren fonksiyonununa dayanır.
Gemi mimarlarınca genelde kabul edilen kategoriler şunlardır:
- Yüksek hızlı tekne – dalga delicileri içeren çok gövdeli tekneler, küçük su düzlem alanlı ikiz tekneler (ing:Small-waterplane-area twin hull) (SWATH), yüzey etkili gemiler ve hoverkraft, hidrofoil, yer etkisinde kanatlı araç (WIG) (ing: wing in ground effect craft).
- Açık deniz sondaj gemileri – Platform tedarik gemisi, boru katmanları, yaşam alanı ve Vinç mavnaları, su altı ve yarı dalgıç sondaj kuleleri, üretim platformları, yüzer üretim depolama ve boşaltma birimleri.
- Balıkçı gemileri
- Motorlu Trol tekneleri, balık tuzakları, Gırgır tekneleri, yata balıkçılığı, troller ve Balık işleme gemileri.
- Geleneksel yelkenli ve kürekli balıkçı tekneleri ve olta balıkçılığı için kullanılan tekneler
- Liman iş aracı
- Kablo döşeme gemileri
- Römorkörler, tarak gemileri, kurtarma gemileri, tender tekneleri, Pilot botları.
- Yüzer kuru havuzlar, Yüzer vinçler, lightership (LASH).
- Kuru yük gemileri – gezinen yük gemileri, dökme yük gemileri, yük gemileri, konteyner gemileri, mavna gemileri, Ro-Ro gemileri, frigorifik yük gemileri, kereste gemileri, canlı hayvan ve hafif araç gemileri.
- Sıvı yük gemileri – Petrol tankerleri, sıvı gaz taşıyıcıları, kimyasal madde taşıyıcıları.
- Yolcu gemileri
- Gemiler, yolcu gemileri ve Özel ticari yolcu (STP) gemileri
- Çapraz kanal, kıyı ve liman feribotları.
- Lüks ve seyir yatları
- Yelken eğitimi için ve çok direkli gemiler
- Gezi tekneleri ve tekneler – kürekli, direkli ve motorlu tekneler
- Özel amaçlı gemiler – hava durumu ve araştırma gemileri, derin deniz araştırma gemisi ve buzkıranlar.
- Denizaltılar - endüstriyel keşif, bilimsel araştırma, turistik ve hidrografik araştırma.
- Askerî gemi, savaş gemileri ve diğer yüzey muharipleri – uçak gemileri, muhripler, firkateynler, korvetler, mayın tarama gemileri vb.
Kullanım Amaçlarına Göre
Ticari Gemiler
Ticari gemiler, ticari amaçla kullanılan gemilerdir ve dört büyük sınıftır: balıkçı gemileri, yük gemileri, yolcu gemileri ve özel amaçlı gemiler.
"UNCTAD review of maritime transport" (Tr: UNCTAD incelemesi) gemileri şöyle sınıflandırır: petrol tankerleri, dökme (ve kombine) taşıyıcılar, genel yük gemileri, konteyner gemileri ve "sıvılaştırılmış petrol gazı taşıyıcıları, Sıvılaştırılmış doğalgaz taşıyıcıları, parsel (kimyasal) tankerler, özel tankerler, reefer'lar, açık deniz tedariki, römorkörler, tarak gemileri, kruvaziyer, feribotlar, diğer kargo dışı" gemiler. Genel yük gemileri, "çok amaçlı ve proje gemileri ve roll-on/roll-off kargo" içerir.
Modern ticari gemiler genellikle dizel veya bazen de gaz türbini, İle tahrik edilen tek pervaneyle çalışır ama 19. yüzyılın ortalarına kadar gemiler çoğunlukla kare yelken donanımlıydı. Çok hızlı gemilerdeyse su jeti kullanabilir.
Ticari gemilerin genellikle kaptan tarafından yönetilen mürettebatı vardır. Büyük gemilerde güverte zabitleri ve motor zabitleri bulunur. Araştırma gemisi gibi özel amaçlı gemilerin bilim adamı vb gibi uzman mürettebatı da olur.
Balıkçı tekneleri genellikle küçüktür, genellikle 30 metre (98 ft)'tan biraz daha büyüktür ama ton balığı veya balina gemisinin için gemi boyu 100 metre (330 ft)'a kadar olabilir. Balık işleme gemisinde gemi limana yanaştığında balık pazara hazır hale getirilebilir ve daha hızlı satılabilir. Özel amaçlı gemiler özel teçhizata sahiptir. Örneğin, trol teknelerinin vinçleri ve kolları, kıç trol teknelerinin arka rampası ve ton balığı teknelerinin hafif kayıkları vardır.
2004 yılında, deniz balıkçılığında 85.800.000 ton (84.400.000 emperyal ton; 94.600.000 ) balık yakalandı.
Anchoveta, 10.700.000 ton (10.500.000 emperyal ton; 11.800.000 küçük ton) ile tek seferde en çok miktarda balık avlandı. O yıl, denizde avlanan ilk on tür arasında Alaska pollock, Mavi mezgit, Yazılı orkinos, Baltık ringası, Kolyoz, Japon hamsisi, İstavrit, Büyükbaş kılkuyruk ve Sarıkanat orkinos vardı.Somon, karides, ıstakoz, istiridyeler, kalamar ve yengeç gibi diğer türler de ticari olarak avlanır. Modern ticari balıkçılar birçok yöntem kullanır. Bunlardan birisi, gırgır, sahil gırgırları, kaldırma ağları, gırgır ağları gibi ağ ile balık tutmaktır. Bir diğeri dip trol dahil olmak üzere trolle avlanmaktır. Kancalar ve oltalar, uzun oltayla balık tutma ve oltayla balık tutma gibi yöntemlerde kullanılır. Başka bir yöntem de balık tutma tuzağı kullanmaktır.
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
- Balıkçı Gemileri
- Avlama gemileri
- Ürün işleme gemileri
- Yolcu ve Taşıt Taşıyan Gemiler
- Kruvaziyer gemiler, yüksek hizmet standartları sunan turistik yolcu gemileridir.
- Feribotlar, kısa mesafeli yolcu ve araç taşıyabilen gemilerdir.
- Ro-Ro, tekerlekli taşıt taşıyan gemilerdir. Uzak mesafe kara yolu taşımacılığını kısaltma adına üretilmiş bir çözüm yöntemidir
- Transatlantik, Atlantik okyanusunu aşarak Avrupa ve Amerika arasında sefer yapan gemilerdir.
- Yük Gemileri
- Kuru Yük Gemileri
- Dökme yük gemisi, maden cevheri, hurda metal, hububat gibi dökme hâlde bulunan yükleri taşıyabilen gemilerdir.
- Konteyner gemileri, özel olarak imal edilen çeşitli ebatlarda bulunan konteyner adı verilen kasaları taşıyan gemilerdir. Hızlı ve sık sefer yapan gemilerdir.
- Genel kargo gemileri, paketli hâlde ve düzenli istif edilebilen yükleri taşıyabilen gemilerdir.
- Soğuk havalı gemiler, yükleri bozulabilecek ürünlerden olan ve bunları soğutucularıyla koruyabilen gemilerdir.
- Tankerler, sıvı veya gaz hâlde yük taşıyan gemilerdir. Taşıdıkları yükün türüne göre özel olarak tasarlanıp donatılırlar.
- Petrol tankerleri, ham petrol taşıyan gemilerdir. Genellikle petrol kuyusu, açık deniz platformu ya da terminallerden yükleme yapıp rafinerilere tahliye yaparlar.
- Ürün tankerleri, petrol ürünleri taşıyan, rafinerilerden yükleme yapan gemilerdir.
- Kimyasal tankerler, sıvı hâlde kimyasal ürünler taşıyan gemilerdir.
- Gaz tankerleri sıvılaştırılmış ya da sıkıştırılmış hâlde gaz taşıyan, özel yükleme-tahliye ve güvenlik sistemleri ile donatılmış, yüksek yatırım maliyeti ve özel işletme şartlarına sahip gemilerdir.
- LPG Tankerleri: Sıvılaştırılmış petrol gazı taşıyan gemilerdir.
- LNG Tankerleri: Sıvılaştırılmış doğal gaz taşıyan gemilerdir.
- Kuru Yük Gemileri
Donanma gemileri
Donanma gemileri, şu gemi türlerinden oluşur: su üstü savaş gemileri, denizaltılar ve yardımcı gemiler.
Modern savaş gemileri genellikle yedi ana kategoriye ayrılır: uçak gemileri, kruvazörler, destroyerlar, fırkateynler, korvetler, denizaltılar ve amfibi saldırı gemisileri. Kruvazörler, muhripler, fırkateynler ve korvetler arasındaki ayrımlar kodlanmış değildir; aynı gemi farklı donanmalarda farklı tarif edilebilir. Zırhlı Gemiler İkinci Dünya Savaşı sırasında ve o zamandan beri ara sıra kullanıldı (son savaş gemileri Mart 2006'da ABD Donanma Gemileri Sicilinden kaldırıldı), ancak taşıyıcı kaynaklı uçaklar ve güdümlü füzeler kullanılarak geçersiz hale getirildiler.
Muharebe gemileri
Savunma ve saldırı görevi yapan, ateş gücü olan askeri gemilerdir.
- Kruvazör
- Fırkateyn
- Korvet
- Zırhlı
- Muhrip veya Destroyer
- Uçak gemisi
- Helikopter gemisi
- Denizaltı
- Mayın Tarama Gemisi
- Hücumbot
- Torpidobot
Destek gemileri
Muharebe gemilerine malzeme, personel, vs...destek olan ateş gücü bulunmayan askeri gemilerdir.
Özel Amaçlı Gemiler
Hava gemisi, deniz hava durumu tahmininde kullanılmak üzere yüzey ve üst hava meteorolojik gözlemleri için bir platform olarak okyanus'ta konuşlanmış bir gemiydi. Yüzey hava durumu gözlemleri saatlik olarak alınırdı ve günde dört radyosonda salınımı yapılırdı. Aynı zamanda arama kurtarma operasyonlarına yardımcı olması ve transatlantik uçuşları desteklemesi amaçlanmıştı.Havacılık topluluğu tarafından 1927 gibi erken bir tarihte önerilen hava durumu gemilerinin kurulması II. Dünya Savaşı sırasında o kadar yararlı oldu ki Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) 1948'de 13'ü Amerika Birleşik Devletleri tarafından tedarik edilen küresel bir meteoroloji gemileri ağını kurdu. Bu sayı sonunda dokuza kadar müzakere edildi.
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
- Hizmet Gemileri
- Römorkör
- Yangın söndürme gemileri
- Kurtarma gemileri
- Buzkıran gemiler
- Hastane gemileri
- Bilimsel Araştırma Gemileri
Gezinti ve Yarışma Gemileri
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Sevk Sistemlerine Göre
- Rüzgâr gücü kullanan gemiler, yelken yardımı ile ilerleyen gemilerdir. Günümüzde bu tür gemiler ticari taşımacılıktan öte gezinti amaçlı olarak kullanılmaktadır.
- Buhar gücü kullanan gemiler, pistonlu buhar makinesi ya da buhar türbinleri ile üretilen gücü kullanırlar. Geçmişte kullanılan pistonlu makineler günümüzde pek kullanılmamaktadır. Buhar türbinleri ise yüksek güç ihtiyacı olan büyük tonajlı gemilerde tercih edilmektedir. Gemi adlarının önünde SS (steam ship) takısı ile ayırt edilebilirler.
- Motor gücü kullanan gemiler, içten yanmalı bir Diesel ya da benzin motoru gibi makine ile sevk edilen gemilerdir. Yakıt olarak genellikle fuel oil, diesel oil ve benzin kullanılır. Gemi adlarının önünde MV (Motor Vessel), MT (Motor Tanker), MY (Motor Yacht) takısı ile ayırt edilebilirler.
- Gaz türbini kullanan gemiler,
- Nükleer güç kullanan gemiler, nükleer reaktör tarafından üretilen ısıyı kullanarak buhar türbini çalıştıran gemilerdir. Yüksek maliyet ve güvenlik gereksinimleri sebebi ile askerî gemilerde, denizaltılarda kullanılmaktadır.
- Elektrik gücü kullanan gemiler, bu gemiler bir türbin ya da motor tarafından tahrik edilen bir alternatörün ürettiği elektrikle beslenen elektrik motoru ile ilerleyen gemilerdir.
Dizayn Özellikleri ve Yapısal Bileşenler
Modern bir yük gemisini oluşturan temel yapısal bileşenler tekne, üst yapıdır. Elektro-mekanik sistemler(ana makine, yardımcı makineler, güverte makineleri, elektronik sistemler), boru ve elektrik devreleri de donatım bileşenleridir.
- Tekne, geminin su ile temas eden ve yüzerliğini sağlayan dış kabuk olarak tanımlanabilir. Teknenin iç kısmı makine dairesi, yük taşınan ambar ya da tankları meydana getiren boşluklar ile ihtiyaç duyulan diğer sıvıların taşındığı tankları meydana getirmektedir.
- Üst yapı, köprüüstü, ofis, kamaralar, gibi yaşam ve yönetim alanalrının bulunduğu yapıdır.
- Makine dairesi, geminin ilerlemesini sağlayan ana makine ve diğer ihtiyaçları sağlayan yardımcı makinelerin bulunduğu kısımdır. Geminin tasarımına göre yeri değişmekle beraber günümüzde modern yük gemilerinde genellikle kıç tarafta bulunmaktadır.
- Boru devreleri, gemide ihtiyaç duyulan sıvı ve gazların iletimini sağlar ve kullanım amacı ile içinden geçen akışkana göre çeşitli malzemelerden imal edilmiştir.
- Balast Devreleri: Geminin dengesini sağlayan balast tanklarını doldurup boşaltmada kullanılan devrelerdir.
- Yakıt Devreleri: Ana ve yardımcı makinelerde yakılan yakıtın dolum ve transferini sağlayan devrelerdir.
- Yağ Devreleri: Ana ve yardımcı makinelerde kullanılan yağın dolum ve transferini sağlayan devrelerdir.
- Soğutma Suyu Devreleri: Gemi soğutma sistemleri için kullanılan deniz suyu ve tatlı suyun dolaşımında kullanılan devrelerdir.
- Tatlı Su Devreleri: Kullanılan tatlı suyun iletimini sağlayan devrelerdir.
- Atık Devreleri: Atık yıkama suları, sintine suları, tuvalet suları, atık yağların iletimi ya da gemi dışı tesislere bertaraf edilmesi için kullanılan devrelerdir.
- Kargo Devreleri: Tankerlerde yükün yükleme ve tahliyesinde kullanılır.
- Yangın Devreleri: Yangın söndürme sistemine su taşıyan devrelerdir.
Gövde
Çoğu gemiler yük kapasitesini artırmak için tam gövde şekillidir. Gövdeler genellikle çelikten yapılır, ancak hızlı teknelerde alüminyum ve en küçük hizmet gemilerinde ise fiberglas kullanılabilir. Bir gemi, tek gövdeli, katamaran durumunda iki veya durumunda üç gövdeli olabilir.
Kabukların birkaç unsuru vardır. Pruva, gövdenin en önde gelen parçasıdır. Birçok gemide yumrubaş bulunur. , geminin tüm uzunluğu boyunca uzanan, gövdenin en altındadır. Gövdenin arka kısmı pupa olarak bilinir. Birçok gövdede olarak bilinen düz bir sırt bulunur.
Ortak gövde eklentileri, bir geminin yalpalama hareketini bastırmak için tahrik için pervaneleri, yönlendirme için dümenleri ve içerir. Olta takımı ve sonar kubbeleri gibi diğer gövde özellikleri, geminin çalışmasıyla ilgili olabilir.
Gemi tahrik sistemleri
Gemiler için tahrik sistemleri üç kategoriye ayrılır: insan tahriki, yelken ve mekanik tahrik. İnsan tahriki, büyük kadırgalarda bile kullanılan kürek çekmeyi içerir. , ve , yakıt tasarrufu için daha büyük modern gemilerde kullanılmıştır.
Mekanik tahrik sistemi genellikle bir pervaneyi döndüren bir motor, çark veya dalga tahrik kanatçıklarından oluşur. Buhar makinesi ilk olarak bu amaçla kullanılmış, ancak daha hızlı gemilerde yerini çoğunlukla iki zamanlı motor, dört zamanlı motor, dizel motorlar, dıştan takma motorlar ve gaz türbini almıştır. , savaş gemilerini ve buzkıranları itmek için kullanılıyor. Çoğu geminin tek bir pervanesi vardır, ancak bazı büyük gemiler, limanlarda manevra yapmak için enine dört adede kadar itici pervaneye sahip olabilir. Bazı modern gemilerde bulunur. Pervane, geminin jeneratörlerinden güç alan bir elektrik motoruyla döndürülür.
Direksiyon sistemleri
Dümenler , manuel tekerlekler veya elektro-hidrolik sistemlerle döndürülebilir. Otomatik pilot sistemleri, mekanik dümenleri navigasyon sistemleriyle birleştirir. bazen direksiyon için kullanılır. Bazı tahrik sistemleri doğası gereği direksiyon sistemleridir. Örnekler arasında dıştan takma motor, baş itici ve bulunur.
Ambarlar, bölmeler ve üst yapı
Daha büyük tekneler ve gemiler genellikle birden fazla güverteye ve bölmeye sahiptir. Yaklaşık 25 fitin üzerindeki yelkenli teknelerde ayrı ve kafalar bulunur. Gemi direği, genellikle antenlerin, seyir ışıklarının, radar transponderlerinin, sis sinyallerinin ve benzer cihazların evi olabilir. Vinçler ve kargo ekipmanları, kargo ve gemi kumanyasını yüklemek ve boşaltmak için kullanılabilir. Filika, can salları ve gibi güvenlik ekipmanları, acil durumlarda kullanılmak üzere birçok gemide taşınır.
Hidrostatik
Gemiler, yer değiştiren suyun kütlesinin geminin kütlesine eşit olduğu bir seviyede suda yüzer, böylece aşağı doğru yerçekimi kuvveti yukarı doğru kaldırma kuvvetine eşittir. Geminin kütlesi boyunca eşit olarak dağılmışsa, uzunluğu ve kirişi boyunca eşit şekilde yüzer. Bir geminin stabilitesi hem bu hidrostatik anlamda hem de hidrodinamik anlamda dikkate alınır.
Bir teknenin suda ilerlemesine su karşı koyar. Bu direnç birkaç bileşene ayrılabilir, ana bileşenler, akışkanlar dinamiği, suyun gövde üzerindeki sürtünmesi ve . 'lere karşı boya genellikle buna yardımcı olmak için kullanılır.
Yeterli finansmana sahip büyük projeler için hidrodinamik direnç, bir gövde test havuzunda veya hesaplamalı akışkanlar dinamiği araçları kullanılarak deneysel olarak test edilebilir. Gemiler ayrıca okyanus yüzey dalgalarına ve deniz kabarmalarına, rüzgar ve havanın etkilerine de maruz kalır.
Yaşam döngüsü
Bir gemi kariyeri boyunca birkaç aşamadan geçer. İlki, genellikle gemiyi inşa etmek için yapılan ilk sözleşmedir. Bu, gemi sahipleri, operatörler, tasarımcılar ve tersane arasındaki ilişkilere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Daha sonra gemi mimarı tarafından tasarım aşaması gerçekleştirilir. Daha sonra gemi bir tersanede inşa edilir. Genel olarak gemi inşaatı, gövde ve yaklaşık 30 metreden (98 ft) daha uzun gemilerde omurganın döşenmesiyle başlar. Bu, havuzda veya kızakta yapılır. İnşaattan sonra gemi denize indirilir ve hizmete girer.
genellikle önemli bir törendir ve genellikle gemiye resmi olarak isim verildiğinde yapılır.
Gemiler, müze gemisi olarak hizmete, batık ve gemi sökümü'ne kadar çeşitli şekillerde kariyerlerini sonlandırırlar.
Onarım ve dönüşüm
Gemiler, kariyerleri boyunca neredeyse sürekli bakıma tabi tutulur. Ancak çoğu gemi, düzenli aralıklarla kuru havuz gibi özel tesislere sefer yapılmasını gerektirir. Genellikle kuru havuzda yapılan görevler arasında gövde üzerindeki biyolojik oluşumların giderilmesi, gövdeye (raspalama), yeniden boyanması ve su altındaki ekipmanı korozyondan korumak için kullanılan tutyaların (kurban anot) değiştirilmesi yer alır.
Denizde büyük hasar gören bazı gemiler, tersane gibi büyük onarımlar için donanımlı bir tesiste tamir edilebilir. Gemiler ayrıca yeni bir amaç için dönüştürülebilir. Petrol tankerleri genellikle yüzer üretim depolama ve boşaltma birimlerine dönüştürülür.
Okyanusa giden kargo gemilerinin çoğunun ortalama ömrü 20 ila 30 yıldır. Kontrplak veya cam elyafından yapılmış bir yelkenli, 30 ila 40 yıl arasında dayanabilir. Masif ahşap gemiler çok daha uzun süre dayanabilir, ancak düzenli bakım gerektirir. Özenle bakımı yapılan çelik gövdeli yatların ömrü 100 yılı aşabilir.
Gemiler yaşlandıkça, korozyon, ozmoz ve çürüme gibi kuvvetler gövde gücünü tehlikeye atar ve bir gemi yelken açmak için çok tehlikeli hale gelir. Bu noktada denizde batırılabilir veya gemi sökücüler tarafından hurdaya çıkarılabilir. Gemiler ayrıca dalgakıranlar veya yapay resifler inşa etmek için harcanabilir. Birçok gemi hurdalığa ulaşamıyor ve yangınlarda, çarpışmalarda, karaya oturmada veya denizde batmalarda kayboluyor.
Gemi ölçümleri
Gemiler tam boy, dikmeler arası uzunluk, su hattı boyu, genişlik, , derinlik (açık güvertenin tepesi ile omurganın üstü arasındaki mesafe), su çekimi (iki nokta arasındaki mesafe) ve açısından ölçülebilir.
Gemileri Tanımlamada Kullanılan Kavramlar
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Boyutsal Kavramlar
- Boy, geminin baş kıç doğrultusundaki mesafedir. L harfi ile sembolize edilir. Tam boy (Loa), kaimeler arası boy (Lbp), su hattı boyu (Lwl) gibi çeşitli boy tanımları vardır.
- Genişlik, geminin ortasında iskele ve sancak güverte kenarları arasındaki mesafedir. B harfi ile sembolize edilir.
- Derinlik, güverte kenarından tabana kadar olan mesafedir. D veya H harfi ile sembolize edilir.
- Draft veya su çekimi, geminin su altında kalan kısmının derinliği yani üzme hattı ile taban arası mesafe olarak tanımlanabilir. T veya d harfi ile sembolize edilir.
- Fribord, geminin tekne kısmının su üstünde kalan kısmıdır. Derinlik ile draft arasındaki fark fribord değerini verir. f harfi ile sembolize edilir.
D = T + f
- Deplasman hacmi, geminin su altında kalan kısmının hacmidir. Bir diğer ifade ile geminin taşırdığı ya da yer değiştiren su hacmidir. V harfi ile sembolize edilir. Deplasman tonajı ise taşan suyun ağırlığı olarak ifade edilir. Deniz ya da tatlı su ortamına göre değişir. Δ sembolü ile gösterilir.
Δ = V (deplasman hacmi)* γ (suyun özkütlesi)
- Blok katsayısı, geminin narinliğini ifade eden; su altında kalan tekne hacminin, su altında kalan tekneyi içine alan prizmatik hacme orandır. Tekne formu dolgunlaştıkça değer 1'e yaklaşır.
CB= V / (Lwl * Bwl * T)
Kapasite ile ilgili tanımlar
- Deadweight Ton, geminin ağırlık olarak taşıma kapasitesini ifade eder. Bu taşıma kapasitesine yük, yakıt, yağ, su, kumanya, personel dahildir. DWT, dwt gibi sembollerle gösterilir. Genellikle metrik ton cinsinden (MT) ifade edilir.
1 MT = 1000 kg
- Gros Ton, geminin kapalı hacimleri toplamını ifade eder. Adının aksine ağırlık değil hacim ifade eder. GT kısaltması kullanılır.
1 GT = 100 feet küp = 2,83 metreküp
- TEU, İngilizce twenty-foot equivalent unit ifadesinin kısaltması olan, konteyner taşımacılığında boyu 20 feet olan konteyneri belirten ölçü birimidir. Konteyner gemilerinin yük kapasiteleri TEU olarak belirtilir.
Yönler
- Baş ya da pruva geminin ön tarafını;
- Kıç ya da pupa arka tarafını;
- Sancak sağ tarafını;
- İskele sol tarafını;
- Borda yanları,
- Karina alt kısmını belirtir.
Örnek Görseller
- Mısırlıların Akdeniz'de ticaret yapmak amacıyla kullandıkları kürekle yönlendirilen yelkenli gemi
- Romalıların kullandıkları kürekli ve yelkenli gemi
- Yunanların kullandıkları kürekli ve yelkenli gemi
- Belirgin omurgası, geniş sığ gövdesi ve kürek biçimi yekesiyle Viking gemisi, uzun deniz yolculuklarına son derece uygundu
- Lord Horatio Nelson'un amiral gemisi HMS Victory
- İlk olarak Hollandalılar tarafından tasarımı yapılan çift direkli gezi yatı
- Üç direkli kliper türü gemi olan USS Constitution
- James E. Buttersworth'un çizimiyle, kliper türü gemi olan Flying Cloud
- Robert Fulton'un Clermont isimli yandan çarklı buharlı gemisi
- Isambard Kingdom Brunel'in SS Great Britain isimli gemisi
- Isambard Kingdom Brunel'in Great Eastern isimli gemisi
- Bir kruvaziyer gemi MSC Orchestra
- Buhar makineli bir gemi olan, dünyaca ünlü RMS Titanic
- Yolcu gemisi Nautica İstanbul limanında
- SS United States isimli gemi
- RMS Queen Mary isimli gemi ile Rus Foxtrot sınıfı denizaltısı Long Beach, Kaliforniya'da hotel olarak hizmet vermektedir
- Konteyner gemisi, konteyner taşımada kullanılan bir gemi türüdür
- Supertanker AbQaiq isimli gemi, ham petrol taşımada kullanılmaktadır
- RO-RO, özellikle taşıt araçlarını taşımada kullanılan bir gemi türüdür
- İlk ticari hoverkraft olan SRN-4
- PHM-4 isimli hidrofil
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "The Columbian Exchange". The University of North Carolina. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;UNCTAD
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Cutler 1999, p. 620.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Encyclo
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Goldstein
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Cutler, Thomas J. (October 2017). "Bluejacket's Manual - Of Ships and Boats and . ." Naval History Magazine. 31 (5). 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Jonsson
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Ridley
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Faltinsen
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Williams, Charles Frederic (1895), "Vessel", Merrill, John Houston; Williams, Charles Frederic; Michie, Thomas Johnson; Garland, David Shephard (Ed.), Utmost care to Watercourses, The American and English Encyclopædia of Law, 28, Edward Thompson Company, s. 440, 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Nisan 2022
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;BoarDict
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ (March 2001). . United States Navy. 14 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008.
- ^ Curzan, Anne (24 Nisan 2003). Gender Shifts in the History of English (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 83-132. ISBN . 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2022.
- ^ Dupre, Ben (2007). "Gemiler ve tekneler". Resimli Çocuk Ansiklopedisi. Morpa Yayıncılık. s. 214. .
- ^ Tok, Gökhan (Mayıs 2000). "Yelkenli Gemilerin Tarihi". Bilim ve Teknik. TÜBİTAK.
- ^ Tüzün, Gürel (2004). "Sallardan Okyanus Gemilere". Britannica Bilgi Dünyası. Ana Yayıncılık. ss. 92-96. .
- ^ Paulet, Dominique; Presles, Dominique (1999). Architecture navale, connaissance et pratique (Fransızca). Paris: Éditions de la Villette. ISBN .
- ^ Editors. "Naval architecture". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2018.
- ^ UNCTAD 2007, p. xii uses a similar, but slightly more detailed classification system.
- ^ . www.marineinsight.com. 25 Ağustos 2019. 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ a b c UNFAO, 2007, p. 11.
- ^ . 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ With the addition of corvettes, this is the categorization used at United States Navy. . United States Navy. 10 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;cg
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;pop
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ George Lee Dowd, Jr. (August 1927). "The First Plane to Germany". Popular Science. 111 (2). Popular Science Publishing Company, Inc. s. 121.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Roll
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
Wikimedia Commons'ta Gemi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gemi dunya denizlerini okyanuslarini nehir gol ve diger yeterince derin su yollarini dolasan mal veya yolcu tasiyan veya savunma arastirma ve balikcilik gibi ozel gorevleri yapan buyuk bir deniz tasiti dir Gemiler genellikle boyut sekil yuk kapasitesi ve amaca gore teknelerden ayrilir Yelken cagi nda gemi en az uc Kabasorta arma li direkleri ve tam civadra yelken planiyla yelkenli gemi olarak tanimlanir Ortacag da gemiler Hafen Genua 1481Seyir halindeki bir yolcu gemisi Kopru ustuMakine dairesi kontrol odasi Gemiler kesif ticaret savas goc kolonizasyon emperyalizm ve bilim i destekledi 15 yuzyildan sonra Avrupali denizciler araciligiyla Amerika dan ve Amerika ya gelen yeni mahsuller dunya nufus artisina onemli olcude katkida bulundu Yuk gemisi dunya ticaretinin en buyuk kismindan sorumludur 2016 itibariyla 49 000 den fazla ticaret gemisi vardi bu ise toplamda neredeyse 1 8 milyar olu agirlik ton du Bunlarin 28 i petrol tankeri 43 u dokme yuk gemisi ve 13 u konteyner gemisi idi AdlandirmaGeminin ana parcalari 1 Huni 2 Kic 3 Pervane ve Dumen 4 Iskele sag tarafa sancak denir 5 lt Capa 6 Yumrubas 7 Pruva 8 Guverte 9 Ustyapi Gemiler genellikle teknelerden daha buyuktur ama ikisi arasinda evrensel olarak kabul edilmis bir ayrim yoktur Gemiler genellikle denizde teknelerden daha uzun sure kalabilir Hindistan ictihat dan gelen bir geminin yasal tanimi deniz yoluyla mal tasiyan bir gemidir Yaygin bir kani gemi tekneyi tasir ancak tersi mumkun degildir Bir geminin tam zamanli bir murettebati olmasi muhtemeldir ABD Donanmasi nin temel kurali gemiler keskin donusun disina dogru egilir oysa tekneler kutle merkezi ile yuzme merkezi arasindaki goreceli konumu nedeniyle iceri egilir 19 yuzyil Amerikan ve Ingiliz deniz hukuku gemileri diger tasitlardan ayirdi gemiler ve tekneler tek bir yasal kategoriye girerken acik tekneler ve sallar gemi olarak kabul edilmez Yelken Cagi nda tam techizatli gemi en az uc kare diregi ve tam civadra olan yelkenli gemiydi diger turleri de yelken plani ile tanimlanmistir orn Barka yelken Brigantin vb Bircok buyuk gemiye genellikle tekne denir Denizalti lar buna en iyi ornektir Geleneksel olarak tekne denilen diger buyuk gemi turleri ise buyuk gol yuk gemileri nehir tekneleri ve feribotlardir Kendi teknelerini ve agir yukleri tasiyacak kadar buyuk olsalar da bu gemiler ic sularda veya korumali kiyi sularinda calismak uzere tasarlanmistir Cogu denizcilik geleneginde gemilerin bireysel adlari vardir ve modern gemiler genellikle ilk gemisinden sonra adlandirilan bir gemi sinifina ait olabilir Bircok belgede gemi adi gemi sinifinin kisaltmasi olan ornegin MS motorlu gemi veya SV yelkenli gemi vb gemi onadlari ile belirtilir boylece gemi adi bir metindeki diger bireysel isimlerden ayirt etmek kolaylasir Ship Turkce Gemi ulus ile birlikte bazi kullanimlarda bir disi dilbilgisel cinsiyet iceren ve bazen disi dogal cinsiyet olmadan geminin o olarak anilmasina izin veren Ingilizce bir kelimedir TarihiBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Ilk olarak MO 4000 yillarinda Eski Misirlilarin uzun kamisli tekneler yapmasi gemilerin bilinen en eski ornegini olusturmustur Gemilerden ilk olarak MO 2500 2350 civarinda deniz ticareti ve deniz savaslariyla baglantili olarak bahsedildi MO 3000 yillarindan sonra Polinezyalilar Pasifik Okyanusu nda uzun mesafeler katedebilmelerini saglayan Polinezya navigasyon sistemini 12 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi olusturdular MO 15 yuzyildan itibaren Fenikeliler kurduklari ticaret kolonileri araciligiyla butun Akdeniz e yayilmislardi Koloniler arasinda ulasim ve ticaret gemiler araciligiyla saglaniyordu 700 1000 yillari arasinda Vikingler uzun tekneler yapmislardir 1500 lu yillardan itibaren kalyon adi verilen tekneler yapilmistir 19 yuzyilda yelkenlerin yerini buhar gemileri almaya baslamistir Bunlar halen kullanilmaktadir Gemi TurleriGadiara da Bati Bengal Hindistan konteyner tasiyan gemi Gemiler ayni yapisal bilesenleri gerektiren gemi mimarisi ilkeleri kullanilarak insa edildiginden siniflandirmalari Paulet ve Presles tarafindan onerilen bilesenlerin degistirilmesini gerektiren fonksiyonununa dayanir Gemi mimarlarinca genelde kabul edilen kategoriler sunlardir Yuksek hizli tekne dalga delicileri iceren cok govdeli tekneler kucuk su duzlem alanli ikiz tekneler ing Small waterplane area twin hull SWATH yuzey etkili gemiler ve hoverkraft hidrofoil yer etkisinde kanatli arac WIG ing wing in ground effect craft Acik deniz sondaj gemileri Platform tedarik gemisi boru katmanlari yasam alani ve Vinc mavnalari su alti ve yari dalgic sondaj kuleleri uretim platformlari yuzer uretim depolama ve bosaltma birimleri Balikci gemileriMotorlu Trol tekneleri balik tuzaklari Girgir tekneleri yata balikciligi troller ve Balik isleme gemileri Geleneksel yelkenli ve kurekli balikci tekneleri ve olta balikciligi icin kullanilan teknelerLiman is araciKablo doseme gemileri Romorkorler tarak gemileri kurtarma gemileri tender tekneleri Pilot botlari Yuzer kuru havuzlar Yuzer vincler lightership LASH Kuru yuk gemileri gezinen yuk gemileri dokme yuk gemileri yuk gemileri konteyner gemileri mavna gemileri Ro Ro gemileri frigorifik yuk gemileri kereste gemileri canli hayvan ve hafif arac gemileri Sivi yuk gemileri Petrol tankerleri sivi gaz tasiyicilari kimyasal madde tasiyicilari Yolcu gemileriGemiler yolcu gemileri ve Ozel ticari yolcu STP gemileri Capraz kanal kiyi ve liman feribotlari Luks ve seyir yatlari Yelken egitimi icin ve cok direkli gemilerGezi tekneleri ve tekneler kurekli direkli ve motorlu tekneler Ozel amacli gemiler hava durumu ve arastirma gemileri derin deniz arastirma gemisi ve buzkiranlar Denizaltilar endustriyel kesif bilimsel arastirma turistik ve hidrografik arastirma Askeri gemi savas gemileri ve diger yuzey muharipleri ucak gemileri muhripler firkateynler korvetler mayin tarama gemileri vb Kullanim Amaclarina Gore Ticari Gemiler San Francisco da iki modern konteyner gemisi Ticari gemiler ticari amacla kullanilan gemilerdir ve dort buyuk siniftir balikci gemileri yuk gemileri yolcu gemileri ve ozel amacli gemiler UNCTAD review of maritime transport Tr UNCTAD incelemesi gemileri soyle siniflandirir petrol tankerleri dokme ve kombine tasiyicilar genel yuk gemileri konteyner gemileri ve sivilastirilmis petrol gazi tasiyicilari Sivilastirilmis dogalgaz tasiyicilari parsel kimyasal tankerler ozel tankerler reefer lar acik deniz tedariki romorkorler tarak gemileri kruvaziyer feribotlar diger kargo disi gemiler Genel yuk gemileri cok amacli ve proje gemileri ve roll on roll off kargo icerir Modern ticari gemiler genellikle dizel veya bazen de gaz turbini Ile tahrik edilen tek pervaneyle calisir ama 19 yuzyilin ortalarina kadar gemiler cogunlukla kare yelken donanimliydi Cok hizli gemilerdeyse su jeti kullanabilir Ticari gemilerin genellikle kaptan tarafindan yonetilen murettebati vardir Buyuk gemilerde guverte zabitleri ve motor zabitleri bulunur Arastirma gemisi gibi ozel amacli gemilerin bilim adami vb gibi uzman murettebati da olur Balikci tekneleri genellikle kucuktur genellikle 30 metre 98 ft tan biraz daha buyuktur ama ton baligi veya balina gemisinin icin gemi boyu 100 metre 330 ft a kadar olabilir Balik isleme gemisinde gemi limana yanastiginda balik pazara hazir hale getirilebilir ve daha hizli satilabilir Ozel amacli gemiler ozel techizata sahiptir Ornegin trol teknelerinin vincleri ve kollari kic trol teknelerinin arka rampasi ve ton baligi teknelerinin hafif kayiklari vardir 2004 yilinda deniz balikciliginda 85 800 000 ton 84 400 000 emperyal ton 94 600 000 balik yakalandi Anchoveta 10 700 000 ton 10 500 000 emperyal ton 11 800 000 kucuk ton ile tek seferde en cok miktarda balik avlandi O yil denizde avlanan ilk on tur arasinda Alaska pollock Mavi mezgit Yazili orkinos Baltik ringasi Kolyoz Japon hamsisi Istavrit Buyukbas kilkuyruk ve Sarikanat orkinos vardi Somon karides istakoz istiridyeler kalamar ve yengec gibi diger turler de ticari olarak avlanir Modern ticari balikcilar bircok yontem kullanir Bunlardan birisi girgir sahil girgirlari kaldirma aglari girgir aglari gibi ag ile balik tutmaktir Bir digeri dip trol dahil olmak uzere trolle avlanmaktir Kancalar ve oltalar uzun oltayla balik tutma ve oltayla balik tutma gibi yontemlerde kullanilir Baska bir yontem de balik tutma tuzagi kullanmaktir Titanic Southampton limanindan ayriliyor 10 Nisan 1912 Zamaninin yuksek teknolojili dev transatlantiginin buzdagi carpmasi sonucu batisi denizicilikte yasanacak regulasyonlari beraberinde getirdi Bu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Balikci Gemileri Wonder of The Seas kruvaziyer gemisi Avlama gemileri Urun isleme gemileri Yolcu ve Tasit Tasiyan Gemiler Kruvaziyer gemiler yuksek hizmet standartlari sunan turistik yolcu gemileridir Feribotlar kisa mesafeli yolcu ve arac tasiyabilen gemilerdir Ro Ro tekerlekli tasit tasiyan gemilerdir Uzak mesafe kara yolu tasimaciligini kisaltma adina uretilmis bir cozum yontemidir Transatlantik Atlantik okyanusunu asarak Avrupa ve Amerika arasinda sefer yapan gemilerdir Yuk Gemileri Kuru Yuk Gemileri Dokme yuk gemisi maden cevheri hurda metal hububat gibi dokme halde bulunan yukleri tasiyabilen gemilerdir Konteyner gemileri ozel olarak imal edilen cesitli ebatlarda bulunan konteyner adi verilen kasalari tasiyan gemilerdir Hizli ve sik sefer yapan gemilerdir Genel kargo gemileri paketli halde ve duzenli istif edilebilen yukleri tasiyabilen gemilerdir Soguk havali gemiler yukleri bozulabilecek urunlerden olan ve bunlari sogutuculariyla koruyabilen gemilerdir Tankerler sivi veya gaz halde yuk tasiyan gemilerdir Tasidiklari yukun turune gore ozel olarak tasarlanip donatilirlar Petrol tankerleri ham petrol tasiyan gemilerdir Genellikle petrol kuyusu acik deniz platformu ya da terminallerden yukleme yapip rafinerilere tahliye yaparlar Urun tankerleri petrol urunleri tasiyan rafinerilerden yukleme yapan gemilerdir Kimyasal tankerler sivi halde kimyasal urunler tasiyan gemilerdir Gaz tankerleri sivilastirilmis ya da sikistirilmis halde gaz tasiyan ozel yukleme tahliye ve guvenlik sistemleri ile donatilmis yuksek yatirim maliyeti ve ozel isletme sartlarina sahip gemilerdir LPG Tankerleri Sivilastirilmis petrol gazi tasiyan gemilerdir LNG Tankerleri Sivilastirilmis dogal gaz tasiyan gemilerdir Donanma gemileri Amerikan ucak gemisi USS Harry S Truman ve bir ikmal gemisi Donanma gemileri su gemi turlerinden olusur su ustu savas gemileri denizaltilar ve yardimci gemiler Modern savas gemileri genellikle yedi ana kategoriye ayrilir ucak gemileri kruvazorler destroyerlar firkateynler korvetler denizaltilar ve amfibi saldiri gemisileri Kruvazorler muhripler firkateynler ve korvetler arasindaki ayrimlar kodlanmis degildir ayni gemi farkli donanmalarda farkli tarif edilebilir Zirhli Gemiler Ikinci Dunya Savasi sirasinda ve o zamandan beri ara sira kullanildi son savas gemileri Mart 2006 da ABD Donanma Gemileri Sicilinden kaldirildi ancak tasiyici kaynakli ucaklar ve gudumlu fuzeler kullanilarak gecersiz hale getirildiler Muharebe gemileri Savunma ve saldiri gorevi yapan ates gucu olan askeri gemilerdir Kruvazor Firkateyn Korvet Zirhli Muhrip veya Destroyer Ucak gemisi Helikopter gemisi Denizalti Mayin Tarama Gemisi Hucumbot TorpidobotDestek gemileri Muharebe gemilerine malzeme personel vs destek olan ates gucu bulunmayan askeri gemilerdir Cikartma gemisiOzel Amacli Gemiler Meteoroloji gemisi MS Polarfront denizde Hava gemisi deniz hava durumu tahmininde kullanilmak uzere yuzey ve ust hava meteorolojik gozlemleri icin bir platform olarak okyanus ta konuslanmis bir gemiydi Yuzey hava durumu gozlemleri saatlik olarak alinirdi ve gunde dort radyosonda salinimi yapilirdi Ayni zamanda arama kurtarma operasyonlarina yardimci olmasi ve transatlantik ucuslari desteklemesi amaclanmisti Havacilik toplulugu tarafindan 1927 gibi erken bir tarihte onerilen hava durumu gemilerinin kurulmasi II Dunya Savasi sirasinda o kadar yararli oldu ki Uluslararasi Sivil Havacilik Orgutu ICAO 1948 de 13 u Amerika Birlesik Devletleri tarafindan tedarik edilen kuresel bir meteoroloji gemileri agini kurdu Bu sayi sonunda dokuza kadar muzakere edildi Bu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Hizmet Gemileri Romorkor Yangin sondurme gemileri Kurtarma gemileri Buzkiran gemiler Hastane gemileri Bilimsel Arastirma GemileriGezinti ve Yarisma Gemileri Bu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Sevk Sistemlerine Gore Ruzgar gucu kullanan gemiler yelken yardimi ile ilerleyen gemilerdir Gunumuzde bu tur gemiler ticari tasimaciliktan ote gezinti amacli olarak kullanilmaktadir Buhar gucu kullanan gemiler pistonlu buhar makinesi ya da buhar turbinleri ile uretilen gucu kullanirlar Gecmiste kullanilan pistonlu makineler gunumuzde pek kullanilmamaktadir Buhar turbinleri ise yuksek guc ihtiyaci olan buyuk tonajli gemilerde tercih edilmektedir Gemi adlarinin onunde SS steam ship takisi ile ayirt edilebilirler Motor gucu kullanan gemiler icten yanmali bir Diesel ya da benzin motoru gibi makine ile sevk edilen gemilerdir Yakit olarak genellikle fuel oil diesel oil ve benzin kullanilir Gemi adlarinin onunde MV Motor Vessel MT Motor Tanker MY Motor Yacht takisi ile ayirt edilebilirler Gaz turbini kullanan gemiler Nukleer guc kullanan gemiler nukleer reaktor tarafindan uretilen isiyi kullanarak buhar turbini calistiran gemilerdir Yuksek maliyet ve guvenlik gereksinimleri sebebi ile askeri gemilerde denizaltilarda kullanilmaktadir Elektrik gucu kullanan gemiler bu gemiler bir turbin ya da motor tarafindan tahrik edilen bir alternatorun urettigi elektrikle beslenen elektrik motoru ile ilerleyen gemilerdir Dizayn Ozellikleri ve Yapisal BilesenlerModern bir yuk gemisini olusturan temel yapisal bilesenler tekne ust yapidir Elektro mekanik sistemler ana makine yardimci makineler guverte makineleri elektronik sistemler boru ve elektrik devreleri de donatim bilesenleridir Tekne geminin su ile temas eden ve yuzerligini saglayan dis kabuk olarak tanimlanabilir Teknenin ic kismi makine dairesi yuk tasinan ambar ya da tanklari meydana getiren bosluklar ile ihtiyac duyulan diger sivilarin tasindigi tanklari meydana getirmektedir Ust yapi kopruustu ofis kamaralar gibi yasam ve yonetim alanalrinin bulundugu yapidir Makine dairesi geminin ilerlemesini saglayan ana makine ve diger ihtiyaclari saglayan yardimci makinelerin bulundugu kisimdir Geminin tasarimina gore yeri degismekle beraber gunumuzde modern yuk gemilerinde genellikle kic tarafta bulunmaktadir Boru devreleri gemide ihtiyac duyulan sivi ve gazlarin iletimini saglar ve kullanim amaci ile icinden gecen akiskana gore cesitli malzemelerden imal edilmistir Balast Devreleri Geminin dengesini saglayan balast tanklarini doldurup bosaltmada kullanilan devrelerdir Yakit Devreleri Ana ve yardimci makinelerde yakilan yakitin dolum ve transferini saglayan devrelerdir Yag Devreleri Ana ve yardimci makinelerde kullanilan yagin dolum ve transferini saglayan devrelerdir Sogutma Suyu Devreleri Gemi sogutma sistemleri icin kullanilan deniz suyu ve tatli suyun dolasiminda kullanilan devrelerdir Tatli Su Devreleri Kullanilan tatli suyun iletimini saglayan devrelerdir Atik Devreleri Atik yikama sulari sintine sulari tuvalet sulari atik yaglarin iletimi ya da gemi disi tesislere bertaraf edilmesi icin kullanilan devrelerdir Kargo Devreleri Tankerlerde yukun yukleme ve tahliyesinde kullanilir Yangin Devreleri Yangin sondurme sistemine su tasiyan devrelerdir dd Govde Cogu gemiler yuk kapasitesini artirmak icin tam govde sekillidir Govdeler genellikle celikten yapilir ancak hizli teknelerde aluminyum ve en kucuk hizmet gemilerinde ise fiberglas kullanilabilir Bir gemi tek govdeli katamaran durumunda iki veya durumunda uc govdeli olabilir Kabuklarin birkac unsuru vardir Pruva govdenin en onde gelen parcasidir Bircok gemide yumrubas bulunur geminin tum uzunlugu boyunca uzanan govdenin en altindadir Govdenin arka kismi pupa olarak bilinir Bircok govdede olarak bilinen duz bir sirt bulunur Ortak govde eklentileri bir geminin yalpalama hareketini bastirmak icin tahrik icin pervaneleri yonlendirme icin dumenleri ve icerir Olta takimi ve sonar kubbeleri gibi diger govde ozellikleri geminin calismasiyla ilgili olabilir Gemi tahrik sistemleri Gemiler icin tahrik sistemleri uc kategoriye ayrilir insan tahriki yelken ve mekanik tahrik Insan tahriki buyuk kadirgalarda bile kullanilan kurek cekmeyi icerir ve yakit tasarrufu icin daha buyuk modern gemilerde kullanilmistir Mekanik tahrik sistemi genellikle bir pervaneyi donduren bir motor cark veya dalga tahrik kanatciklarindan olusur Buhar makinesi ilk olarak bu amacla kullanilmis ancak daha hizli gemilerde yerini cogunlukla iki zamanli motor dort zamanli motor dizel motorlar distan takma motorlar ve gaz turbini almistir savas gemilerini ve buzkiranlari itmek icin kullaniliyor Cogu geminin tek bir pervanesi vardir ancak bazi buyuk gemiler limanlarda manevra yapmak icin enine dort adede kadar itici pervaneye sahip olabilir Bazi modern gemilerde bulunur Pervane geminin jeneratorlerinden guc alan bir elektrik motoruyla dondurulur Direksiyon sistemleri Dumenler manuel tekerlekler veya elektro hidrolik sistemlerle dondurulebilir Otomatik pilot sistemleri mekanik dumenleri navigasyon sistemleriyle birlestirir bazen direksiyon icin kullanilir Bazi tahrik sistemleri dogasi geregi direksiyon sistemleridir Ornekler arasinda distan takma motor bas itici ve bulunur Ambarlar bolmeler ve ust yapi Daha buyuk tekneler ve gemiler genellikle birden fazla guverteye ve bolmeye sahiptir Yaklasik 25 fitin uzerindeki yelkenli teknelerde ayri ve kafalar bulunur Gemi diregi genellikle antenlerin seyir isiklarinin radar transponderlerinin sis sinyallerinin ve benzer cihazlarin evi olabilir Vincler ve kargo ekipmanlari kargo ve gemi kumanyasini yuklemek ve bosaltmak icin kullanilabilir Filika can sallari ve gibi guvenlik ekipmanlari acil durumlarda kullanilmak uzere bircok gemide tasinir Hidrostatik Gemiler yer degistiren suyun kutlesinin geminin kutlesine esit oldugu bir seviyede suda yuzer boylece asagi dogru yercekimi kuvveti yukari dogru kaldirma kuvvetine esittir Geminin kutlesi boyunca esit olarak dagilmissa uzunlugu ve kirisi boyunca esit sekilde yuzer Bir geminin stabilitesi hem bu hidrostatik anlamda hem de hidrodinamik anlamda dikkate alinir Bir teknenin suda ilerlemesine su karsi koyar Bu direnc birkac bilesene ayrilabilir ana bilesenler akiskanlar dinamigi suyun govde uzerindeki surtunmesi ve lere karsi boya genellikle buna yardimci olmak icin kullanilir Yeterli finansmana sahip buyuk projeler icin hidrodinamik direnc bir govde test havuzunda veya hesaplamali akiskanlar dinamigi araclari kullanilarak deneysel olarak test edilebilir Gemiler ayrica okyanus yuzey dalgalarina ve deniz kabarmalarina ruzgar ve havanin etkilerine de maruz kalir Yasam dongusuBir gemi kariyeri boyunca birkac asamadan gecer Ilki genellikle gemiyi insa etmek icin yapilan ilk sozlesmedir Bu gemi sahipleri operatorler tasarimcilar ve tersane arasindaki iliskilere bagli olarak buyuk olcude degisebilir Daha sonra gemi mimari tarafindan tasarim asamasi gerceklestirilir Daha sonra gemi bir tersanede insa edilir Genel olarak gemi insaati govde ve yaklasik 30 metreden 98 ft daha uzun gemilerde omurganin dosenmesiyle baslar Bu havuzda veya kizakta yapilir Insaattan sonra gemi denize indirilir ve hizmete girer genellikle onemli bir torendir ve genellikle gemiye resmi olarak isim verildiginde yapilir Gemiler muze gemisi olarak hizmete batik ve gemi sokumu ne kadar cesitli sekillerde kariyerlerini sonlandirirlar Onarim ve donusumGemiler kariyerleri boyunca neredeyse surekli bakima tabi tutulur Ancak cogu gemi duzenli araliklarla kuru havuz gibi ozel tesislere sefer yapilmasini gerektirir Genellikle kuru havuzda yapilan gorevler arasinda govde uzerindeki biyolojik olusumlarin giderilmesi govdeye raspalama yeniden boyanmasi ve su altindaki ekipmani korozyondan korumak icin kullanilan tutyalarin kurban anot degistirilmesi yer alir Denizde buyuk hasar goren bazi gemiler tersane gibi buyuk onarimlar icin donanimli bir tesiste tamir edilebilir Gemiler ayrica yeni bir amac icin donusturulebilir Petrol tankerleri genellikle yuzer uretim depolama ve bosaltma birimlerine donusturulur Okyanusa giden kargo gemilerinin cogunun ortalama omru 20 ila 30 yildir Kontrplak veya cam elyafindan yapilmis bir yelkenli 30 ila 40 yil arasinda dayanabilir Masif ahsap gemiler cok daha uzun sure dayanabilir ancak duzenli bakim gerektirir Ozenle bakimi yapilan celik govdeli yatlarin omru 100 yili asabilir Gemiler yaslandikca korozyon ozmoz ve curume gibi kuvvetler govde gucunu tehlikeye atar ve bir gemi yelken acmak icin cok tehlikeli hale gelir Bu noktada denizde batirilabilir veya gemi sokuculer tarafindan hurdaya cikarilabilir Gemiler ayrica dalgakiranlar veya yapay resifler insa etmek icin harcanabilir Bircok gemi hurdaliga ulasamiyor ve yanginlarda carpismalarda karaya oturmada veya denizde batmalarda kayboluyor Gemi olcumleriGemiler tam boy dikmeler arasi uzunluk su hatti boyu genislik derinlik acik guvertenin tepesi ile omurganin ustu arasindaki mesafe su cekimi iki nokta arasindaki mesafe ve acisindan olculebilir Gemileri Tanimlamada Kullanilan KavramlarBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Boyutsal Kavramlar Gemi boyutlariTam boy ve Su hatti boyuBoy geminin bas kic dogrultusundaki mesafedir L harfi ile sembolize edilir Tam boy Loa kaimeler arasi boy Lbp su hatti boyu Lwl gibi cesitli boy tanimlari vardir Genislik geminin ortasinda iskele ve sancak guverte kenarlari arasindaki mesafedir B harfi ile sembolize edilir Derinlik guverte kenarindan tabana kadar olan mesafedir D veya H harfi ile sembolize edilir Draft veya su cekimi geminin su altinda kalan kisminin derinligi yani uzme hatti ile taban arasi mesafe olarak tanimlanabilir T veya d harfi ile sembolize edilir Fribord geminin tekne kisminin su ustunde kalan kismidir Derinlik ile draft arasindaki fark fribord degerini verir f harfi ile sembolize edilir D T f Deplasman hacmi geminin su altinda kalan kisminin hacmidir Bir diger ifade ile geminin tasirdigi ya da yer degistiren su hacmidir V harfi ile sembolize edilir Deplasman tonaji ise tasan suyun agirligi olarak ifade edilir Deniz ya da tatli su ortamina gore degisir D sembolu ile gosterilir D V deplasman hacmi g suyun ozkutlesi Blok katsayisi geminin narinligini ifade eden su altinda kalan tekne hacminin su altinda kalan tekneyi icine alan prizmatik hacme orandir Tekne formu dolgunlastikca deger 1 e yaklasir CB V Lwl Bwl T Bazi gemilerin boyutlarinin karsilastirilmasiKapasite ile ilgili tanimlar Deadweight Ton geminin agirlik olarak tasima kapasitesini ifade eder Bu tasima kapasitesine yuk yakit yag su kumanya personel dahildir DWT dwt gibi sembollerle gosterilir Genellikle metrik ton cinsinden MT ifade edilir 1 MT 1000 kg Gros Ton geminin kapali hacimleri toplamini ifade eder Adinin aksine agirlik degil hacim ifade eder GT kisaltmasi kullanilir 1 GT 100 feet kup 2 83 metrekup TEU Ingilizce twenty foot equivalent unit ifadesinin kisaltmasi olan konteyner tasimaciliginda boyu 20 feet olan konteyneri belirten olcu birimidir Konteyner gemilerinin yuk kapasiteleri TEU olarak belirtilir Yonler Bas ya da pruva geminin on tarafini Kic ya da pupa arka tarafini Sancak sag tarafini Iskele sol tarafini Borda yanlari Karina alt kismini belirtir Ornek GorsellerMisirlilarin Akdeniz de ticaret yapmak amaciyla kullandiklari kurekle yonlendirilen yelkenli gemi Romalilarin kullandiklari kurekli ve yelkenli gemi Yunanlarin kullandiklari kurekli ve yelkenli gemi Belirgin omurgasi genis sig govdesi ve kurek bicimi yekesiyle Viking gemisi uzun deniz yolculuklarina son derece uygundu Lord Horatio Nelson un amiral gemisi HMS Victory Ilk olarak Hollandalilar tarafindan tasarimi yapilan cift direkli gezi yati Uc direkli kliper turu gemi olan USS Constitution James E Buttersworth un cizimiyle kliper turu gemi olan Flying Cloud Robert Fulton un Clermont isimli yandan carkli buharli gemisi Isambard Kingdom Brunel in SS Great Britain isimli gemisi Isambard Kingdom Brunel in Great Eastern isimli gemisi Bir kruvaziyer gemi MSC Orchestra Buhar makineli bir gemi olan dunyaca unlu RMS Titanic Yolcu gemisi Nautica Istanbul limaninda SS United States isimli gemi RMS Queen Mary isimli gemi ile Rus Foxtrot sinifi denizaltisi Long Beach Kaliforniya da hotel olarak hizmet vermektedir Konteyner gemisi konteyner tasimada kullanilan bir gemi turudur Supertanker AbQaiq isimli gemi ham petrol tasimada kullanilmaktadir RO RO ozellikle tasit araclarini tasimada kullanilan bir gemi turudur Ilk ticari hoverkraft olan SRN 4 PHM 4 isimli hidrofilAyrica bakinizGemi insaati ve gemi makineleri muhendisligi Gemi insaati ve deniz muhendisligi Deniz teknolojisi muhendisligi Gemi turleri listesi Govde su tasiti Capa denizcilik Petrol sizintisi Gemi geometrisi Batmazlik Arsimet Arsimet prensibi Su tasiti Gemi makineleri OzkutleKaynakca The Columbian Exchange The University of North Carolina 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi UNCTAD isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Cutler 1999 p 620 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Encyclo isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Goldstein isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Cutler Thomas J October 2017 Bluejacket s Manual Of Ships and Boats and Naval History Magazine 31 5 21 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2022 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Jonsson isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Ridley isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Faltinsen isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Williams Charles Frederic 1895 Vessel Merrill John Houston Williams Charles Frederic Michie Thomas Johnson Garland David Shephard Ed Utmost care to Watercourses The American and English Encyclopaedia of Law 28 Edward Thompson Company s 440 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Nisan 2022 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi BoarDict isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme March 2001 United States Navy 14 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2008 Curzan Anne 24 Nisan 2003 Gender Shifts in the History of English Ingilizce Cambridge University Press ss 83 132 ISBN 978 1 139 43668 7 16 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2022 Dupre Ben 2007 Gemiler ve tekneler Resimli Cocuk Ansiklopedisi Morpa Yayincilik s 214 ISBN 975 284 731 5 Tok Gokhan Mayis 2000 Yelkenli Gemilerin Tarihi Bilim ve Teknik TUBITAK Tuzun Gurel 2004 Sallardan Okyanus Gemilere Britannica Bilgi Dunyasi Ana Yayincilik ss 92 96 ISBN 975 7760 60 9 Paulet Dominique Presles Dominique 1999 Architecture navale connaissance et pratique Fransizca Paris Editions de la Villette ISBN 978 2 903539 46 7 Editors Naval architecture Encyclopedia Britannica Ingilizce 4 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2018 UNCTAD 2007 p xii uses a similar but slightly more detailed classification system www marineinsight com 25 Agustos 2019 8 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2020 a b c UNFAO 2007 p 11 11 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi With the addition of corvettes this is the categorization used at United States Navy United States Navy 10 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2008 a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi cg isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi pop isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme George Lee Dowd Jr August 1927 The First Plane to Germany Popular Science 111 2 Popular Science Publishing Company Inc s 121 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Roll isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Wikimedia Commons ta Gemi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir