Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gazze Muharebesi ya da Han Yunus Muharebesi, Sadrazam Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Canberdi Gazâlî komutasındaki Memlük ordusu arasında 1516 sonlarında, Gazze yakınlarında gerçekleşmiştir.
| Gazze Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Büyük Mısır Seferi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Memlük Devleti Arap aşiretler | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Yavuz Sultan Selim Sinan Paşa Ferhat Bey İsabeyoğlu Mehmet | Canberdi Gazâlî Devletbay (ölü) Emir Hüdaverdi (ölü) Emir Kayıtbay Emir Yahşibay Emir Sattıbay (ölü) Emir Elbibay (ölü) Emir Mısırbay (ölü) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 4.000-6.000 | Toplam 5.000
ya da 7.000
| ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Bilinmiyor | 2.500-6.000 ölü ve esir | ||||||||
Arka plan
Kaçınılmaz olan Osmanlı-Memlük savaşı, 24 Ağustos 1516’da Mercidabık Ovası’nda şiddetli bir açılış yaptı. Memlük ordusunun ekseriyetinin ve sultanının telef olması, Suriye ve Filistin kapılarını Osmanlı ordusuna açtı. Böylece Memlükler, yaşanan felaketten sonra Malatya’dan Filistin’e kadarki topraklarını Osmanlı’ya kaptırdı.
Şam’da hazırlıklar yapan Yavuz Sultan Selim’e 28 Ekim’de gelen bir istihbaratta Gazali’nin 10.000 kişi ile Kahire’den ayrıldığı haberi geldi. Esasen aklında Safeviler ile mücadele yatan padişah seferin akıbetini yanındakilere danıştı. Tartışmalar sonucunda Timur gibi adına hutbe okutturup geri dönmeye karar verdi ve Tomanbay’a bir mektup gönderdi. Tedbiri elden bırakmayıp da sefer hazırlıklarına devam etti ve sadrazam paşa komutasındaki küçük bir orduyu da 1 Aralık’ta Gazze’ye gönderdi.
Gazali’nin asıl amacı Osmanlı ordusu ile gayri nizami çarpışarak iaşe sevkiyatlarını vurmak ve Osmanlı ordusunu seferden vazgeçirmekti. Remle’ye ulaşan Sinan Paşa ve kuvvetleri, Gazali komutasındaki Memlük ordusunun henüz Ariş’te olduğunu öğrendi ve vakit kaybetmeden İsabeyoğlu Mehmet Bey’in kısa süre önce ele geçirdiği Gazze’ye gitti. Ardından Gazze’deki kuvvetlerini toplayarak Şam’a çekilirmiş gibi yapıp şehri boşalttı. Sinan Paşa’nın çekildiğini düşünen Memlük kuvvetleri Gazali’ye baskı kurarak Gazze’ye yöneldi ve Han Yunus taraflarındayken çekildiğini düşündüğü Osmanlı ordusuyla karşılaştı.
Muharebe
Esasen Sinan Paşa’nın manevrasını tahmin eden Canberdi Gazâlî, harp pozisyonunda ilerliyordu. Gündoğumu sırasında Osmanlı öncülerini gören Gazali, kuvvetlerini iki kola ayırdı. Sinan Paşa da klasik Osmanlı düzeniyle ordusunu üç bölüme ayırarak merkeze kendisi, sağ kola Tekeili sancakbeyi Ferhat Bey ve sol kola da Gazze sancakbeyi İsabeyoğlu Mehmet Bey’i yerleştirdi. İlk hamleyi Gazali yaptı ve Osmanlı ordusunun arkasına sarkması için bir süvari grubu gönderdi. Bunu fark eden tecrübeli asker Sinan Paşa 1.000 kişiden oluşan bir birliği arkasında bırakarak orduyu korumaya aldı ve kanatlara da tüfekli yeniçerileri yerleştirdi. Osmanlı ordusunun savunmasını aşamayacağını anlayan Gazali dar ve sarp bir vadiye çekilerek yolları tuttu. Dar vadide Sinan Paşa’yı pusuya düşürmeyi uman Gazali ise topçu destekli tüfekli yeniçerilerin düzenli ateşine maruz kaldı. Osmanlı piyadeleri Memlük ordusunu vadinin bir ağzında oyalarken Sinan Paşa da süvarileri ile vadinin başka bir ağzından vadiye girdi ve Memlük ordusuna taarruz etti. Uzun süren kanlı çarpışmalar neticesinde direnci kalmayan, ordusunun önemli komutanlarını ve askerlerini kaybeden Canberdi Gazâlî geri çekildi.
27 Aralık’ta padişaha haber getiren Kethüda Hasan Ağa’ya 80.000 akçelik zeamet verildi ve orduda top atılıp şenlikler yapıldı. Böylece Mısır yolu tamamen açılmış oldu ve padişah da artık Memlüklerin direnmeyeceğini düşünerek Kudüs’e giderek kutsal yerleri ziyaret edip Tomanbay’dan gelicek itaat haberini beklemeye başladı. Ancak bu düşüncesinde yanılıyordu çünkü Kahire yönetimi savaşa devam etme niyetindeydi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Genel kaynakça
- Genelkurmay Başkanlığı (1990). TSK tarihi cilt III kısım II Mısır seferi eki. Ankara: Genelkurmay basımevi. ss. 105-112.
- Emecen, Feridun (2016). Yavuz Sultan Selim. İstanbul: Kapı yayınları. ss. 250-256. ISBN .
- Danişmend, İsmail Hami (1971). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi - II. İstanbul: Doğu kütüphanesi. s. 31. ISBN .
- Hoca Sadeddin Efendi (1584). Tâcü’t-Tevârîh - IV. ss. 297-304. ISBN .
Özel kaynakça
- ^ Feridun Emecen, a.g.e, s.254
- ^ “Genelkurmay Başkanlığı, a.g.e, s.109” ki daha doğrudur çünkü, Emecen sadece sadrazamın kuvvetlerinin 4.000 olduğunu belirtmiş ancak Gazze sancakbeyinin 2.000 kişilik kuvvetini unutmuş olmalı.
- ^ Feridun Emecen, a.g.e, ss. 250—251
- ^ I Dirarii, XXIII, ss.200-201, ss.325-326
- ^ Matrakçı Nasuh, Tarih-i Sultan Bayezid Han ve Selim, vr. 155a
- ^ Haydar Çelebi, Ruzname, varak 146
- ^ “Genelkurmay Başkanlığı, a.g.e, s.110” Genelkurmay Başkanlığı’nın tahminidir ancak 5.000 ila 7.000 arası olması daha muhtemeldir.
- ^ Feridun Emecen, a.g.e, s.255
- ^ Genelkurmay Başkanlığı, a.g.e, s.111
- ^ Çerkesler Katibi, Selimname, vr.38b
- ^ Haydar Çelebi, Ruzname, s.101
- ^ Feridun Emecen, a.g.e, ss.254-256
- ^ Hoca Sadeddin, a.g.e, ss.302-304
- ^ Silahşor, Fetihname-i diyarı Arab, s.316
- ^ Haydar Çelebi, Ruzname, ss.103-104
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gazze Muharebesi ya da Han Yunus Muharebesi Sadrazam Sinan Pasa komutasindaki Osmanli ordusu ile Canberdi Gazali komutasindaki Memluk ordusu arasinda 1516 sonlarinda Gazze yakinlarinda gerceklesmistir Gazze MuharebesiBuyuk Misir SeferiTarih21 Aralik 1516BolgeGazze FilistinSonucKesin Osmanli zaferiCografi DegisikliklerFilistin in Osmanli tarafindan ilhaki tamamlandiTaraflarOsmanli ImparatorluguMemluk Devleti Arap asiretlerKomutanlar ve liderlerYavuz Sultan Selim Sinan Pasa Ferhat Bey Isabeyoglu MehmetCanberdi Gazali Devletbay olu Emir Hudaverdi olu Emir Kayitbay Emir Yahsibay Emir Sattibay olu Emir Elbibay olu Emir Misirbay olu Gucler4 000 6 000Toplam 5 000 500 culban 1 500 karanisa 3 000 bedevi ya da 7 000 2 500 culban 3 000 karanisa 1 500 bedevi Ya da 7 000 10 000KayiplarBilinmiyor2 500 6 000 olu ve esirBuyuk Misir SeferiArka planKacinilmaz olan Osmanli Memluk savasi 24 Agustos 1516 da Mercidabik Ovasi nda siddetli bir acilis yapti Memluk ordusunun ekseriyetinin ve sultaninin telef olmasi Suriye ve Filistin kapilarini Osmanli ordusuna acti Boylece Memlukler yasanan felaketten sonra Malatya dan Filistin e kadarki topraklarini Osmanli ya kaptirdi Sam da hazirliklar yapan Yavuz Sultan Selim e 28 Ekim de gelen bir istihbaratta Gazali nin 10 000 kisi ile Kahire den ayrildigi haberi geldi Esasen aklinda Safeviler ile mucadele yatan padisah seferin akibetini yanindakilere danisti Tartismalar sonucunda Timur gibi adina hutbe okutturup geri donmeye karar verdi ve Tomanbay a bir mektup gonderdi Tedbiri elden birakmayip da sefer hazirliklarina devam etti ve sadrazam pasa komutasindaki kucuk bir orduyu da 1 Aralik ta Gazze ye gonderdi Gazali nin asil amaci Osmanli ordusu ile gayri nizami carpisarak iase sevkiyatlarini vurmak ve Osmanli ordusunu seferden vazgecirmekti Remle ye ulasan Sinan Pasa ve kuvvetleri Gazali komutasindaki Memluk ordusunun henuz Aris te oldugunu ogrendi ve vakit kaybetmeden Isabeyoglu Mehmet Bey in kisa sure once ele gecirdigi Gazze ye gitti Ardindan Gazze deki kuvvetlerini toplayarak Sam a cekilirmis gibi yapip sehri bosaltti Sinan Pasa nin cekildigini dusunen Memluk kuvvetleri Gazali ye baski kurarak Gazze ye yoneldi ve Han Yunus taraflarindayken cekildigini dusundugu Osmanli ordusuyla karsilasti MuharebeEsasen Sinan Pasa nin manevrasini tahmin eden Canberdi Gazali harp pozisyonunda ilerliyordu Gundogumu sirasinda Osmanli onculerini goren Gazali kuvvetlerini iki kola ayirdi Sinan Pasa da klasik Osmanli duzeniyle ordusunu uc bolume ayirarak merkeze kendisi sag kola Tekeili sancakbeyi Ferhat Bey ve sol kola da Gazze sancakbeyi Isabeyoglu Mehmet Bey i yerlestirdi Ilk hamleyi Gazali yapti ve Osmanli ordusunun arkasina sarkmasi icin bir suvari grubu gonderdi Bunu fark eden tecrubeli asker Sinan Pasa 1 000 kisiden olusan bir birligi arkasinda birakarak orduyu korumaya aldi ve kanatlara da tufekli yenicerileri yerlestirdi Osmanli ordusunun savunmasini asamayacagini anlayan Gazali dar ve sarp bir vadiye cekilerek yollari tuttu Dar vadide Sinan Pasa yi pusuya dusurmeyi uman Gazali ise topcu destekli tufekli yenicerilerin duzenli atesine maruz kaldi Osmanli piyadeleri Memluk ordusunu vadinin bir agzinda oyalarken Sinan Pasa da suvarileri ile vadinin baska bir agzindan vadiye girdi ve Memluk ordusuna taarruz etti Uzun suren kanli carpismalar neticesinde direnci kalmayan ordusunun onemli komutanlarini ve askerlerini kaybeden Canberdi Gazali geri cekildi 27 Aralik ta padisaha haber getiren Kethuda Hasan Aga ya 80 000 akcelik zeamet verildi ve orduda top atilip senlikler yapildi Boylece Misir yolu tamamen acilmis oldu ve padisah da artik Memluklerin direnmeyecegini dusunerek Kudus e giderek kutsal yerleri ziyaret edip Tomanbay dan gelicek itaat haberini beklemeye basladi Ancak bu dusuncesinde yaniliyordu cunku Kahire yonetimi savasa devam etme niyetindeydi Ayrica bakinizBuyuk Misir Seferi Mercidabik Muharebesi Ridaniye Muharebesi Kahire Muharebesi 1517 KaynakcaGenel kaynakca Genelkurmay Baskanligi 1990 TSK tarihi cilt III kisim II Misir seferi eki Ankara Genelkurmay basimevi ss 105 112 Emecen Feridun 2016 Yavuz Sultan Selim Istanbul Kapi yayinlari ss 250 256 ISBN 9786055147624 Danismend Ismail Hami 1971 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi II Istanbul Dogu kutuphanesi s 31 ISBN 9789944397704 Hoca Sadeddin Efendi 1584 Tacu t Tevarih IV ss 297 304 ISBN 9789751710949 Ozel kaynakca Feridun Emecen a g e s 254 Genelkurmay Baskanligi a g e s 109 ki daha dogrudur cunku Emecen sadece sadrazamin kuvvetlerinin 4 000 oldugunu belirtmis ancak Gazze sancakbeyinin 2 000 kisilik kuvvetini unutmus olmali Feridun Emecen a g e ss 250 251 I Dirarii XXIII ss 200 201 ss 325 326 Matrakci Nasuh Tarih i Sultan Bayezid Han ve Selim vr 155a Haydar Celebi Ruzname varak 146 Genelkurmay Baskanligi a g e s 110 Genelkurmay Baskanligi nin tahminidir ancak 5 000 ila 7 000 arasi olmasi daha muhtemeldir Feridun Emecen a g e s 255 Genelkurmay Baskanligi a g e s 111 Cerkesler Katibi Selimname vr 38b Haydar Celebi Ruzname s 101 Feridun Emecen a g e ss 254 256 Hoca Sadeddin a g e ss 302 304 Silahsor Fetihname i diyari Arab s 316 Haydar Celebi Ruzname ss 103 104