Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gelibolu Mevlevihanesi, 17. yüzyılın başlarında Gelibolu'da kurulmuş bir mevlevihanedir. On beş Mevlevi asitanesi arasında en büyük mevlevihane olmasının yanı sıra dünyadaki bütün mevlevihaneler arasındaki en geniş araziye; aynı zamanda en detaylı ve görkemli semahaneye sahiptir. Ziyarete açıktır ve her pazar günü semazen gösterisi yapılmaktadır.
 Gelibolu Mevlevihanesi'nin Konya Panorama Müzesi'ndeki modeli | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Ziyarete açık |
| Tür | Mevlevihane |
| Konum | Gelibolu |
| Adres | Yazıcızade, Mevlevihane Cd. No:5, 17500 Gelibolu/Çanakkale |
| Şehir | Çanakkale |
| Ülke |  Türkiye |
| Koordinatlar | 40°24′54″K 26°40′31″D / 40.41500°K 26.67528°D |
| Tamamlanma | 17. yüzyıl |
| Yenileme |
|
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Külliye |
| Malzeme | |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Mustafa Ağa |
| Resmî site | |
Tarihçe
Gelibolu-Hamzaköy'de deniz kenarına yakın ve geniş bir arazi üzerinde bulunan Gelibolu Mevlevihanesi Görice köyünden Ağazade Mehmet Hakiki Dede tarafından 1620 yılından önce saray mimarlarından Mustafa Ağa'ya yaptırılmıştır.
1766 yılında meydana gelen deprem sebebiyle mevlevihane binaları hasar görmüş, Sultan III. Mustafa tarafından onarımı yaptırılmıştır. Fakat mescit, han, yemekhane, harem dairesi ve mektep binaları yıkılmış, bunların yerine askeri hastane ve diğer hizmet binaları yapılmıştır. Külliye binalarından ayakta kalabilen semahane türbe ise uzun yıllar askeri depo olarak kullanılmıştır. Mevlevihane 1805 yılında Kalyoncuzade Mustafa Ağa tarafından yeniden onarılmıştır. Daha sonra Sultan Abdülmecid binaları genişletmiş, tekrar onarımını yaptırmış ve üzerinde tuğrasının da olduğu 1840 tarihli bir kitabe koydurmuştur. Yapıların 1850-51 yıllarında tekrar elden geçirildiğine dair bir kitabe daha mevcuttur. II. Abdülhamid 1908 yılında semahane türbesini yeniletmiştir. Savaş yıllarında askerî amaçlı ve cephane deposu olarak kullanılmış, bir takım mimari değişiklikler yapılmıştır. Son olarak 1980'den önce ise çatı ve cephe onarımı yapılmıştır. 1994 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından satın alınarak onarılmış, 17 Eylül 2005 yılında ziyarete açılmıştır.
Mimarî
Mevlevihane toplam 33.000 metrekarelik bir alana sahiptir ve kuşatma duvarıyla çevrelenmiştir. Külliye tarzında inşa edilen yapı; mescit, yemekhane, mektep, han, altmış odalı harem dairesi, semahane türbe ve kütüphaneden oluşmaktadır. Ortada, korint başlıklı mermer sütunlu taç kapıdan geçilen bin metrekarelik bir avlu mevcuttur. Avlunun güneyinde kabristan, kuzeyinde semahane türbe vardır. Yapının dış cephe düzenlemesi Tanzimat dönemindeki taşra özellikli Ampir sanatını yansıtmaktadır. Semahane türbe binasının kuzey ve güney olmak üzere iki kapısı mevcuttur. Kuzey kapısının üzerinde dört satırlık bir kitabe bulunmaktadır. Güney kapısı ise ahşaptandır. Mevlevihanenin giriş kısmında kagir, cephelerde kesme taş, iç kısımlarda ise ahşap malzeme kullanılmıştır. Tavan ve kubbeler ahşaptan yapılmış, sıva ve alçıyla kaplanmıştır.
Semahane türbe binasının mermer söveli kuzey kapısının üzerinde çerçeve içine alınmış kitabede şu satırlar yazmaktadır:
Mevlevi tarikatına dahil olmak ne büyüklüktür,
Bu yolu tutanlar dünya ve ahirette seçkinlik kazanırlar.
Basiret sahiplerinin manevi büyüklüğüne bundan büyük delil olmaz.
Ağazade'nin temiz türbesi kutsiyanın tavaf ettiği yerdir.
Kaynakça
- ^ "Gelibolu Mevlevihanesi". canakkale.ktb.gov.tr. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Tanrıkorur, Barihüda. "GELİBOLU MEVLEVÎHÂNESİ". islamansiklopedi.org.tr. TDV İslam Ansiklopedisi. 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2024.
- ^ Parla, Erdinç (1980). Gelibolu Mevlevihanesi. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü Bülteni. ss. 51-60.
Genel
- Ülkü, Osman. "Gelibolu Mevlevihanesi": 188-196.
- Demirarslan, Deniz (2014). "MEKÂN TASARIM ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN GELİBOLU MEVLEVİHANESİ" (PDF). Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi (72).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gelibolu Mevlevihanesi 17 yuzyilin baslarinda Gelibolu da kurulmus bir mevlevihanedir On bes Mevlevi asitanesi arasinda en buyuk mevlevihane olmasinin yani sira dunyadaki butun mevlevihaneler arasindaki en genis araziye ayni zamanda en detayli ve gorkemli semahaneye sahiptir Ziyarete aciktir ve her pazar gunu semazen gosterisi yapilmaktadir Gelibolu MevlevihanesiGelibolu Mevlevihanesi nin Konya Panorama Muzesi ndeki modeliGenel bilgilerDurumZiyarete acikTurMevlevihaneKonumGeliboluAdresYazicizade Mevlevihane Cd No 5 17500 Gelibolu CanakkaleSehirCanakkaleUlke TurkiyeKoordinatlar40 24 54 K 26 40 31 D 40 41500 K 26 67528 D 40 41500 26 67528Tamamlanma17 yuzyilYenileme1766 III Mustafa tarafindan 1805 III Selim tarafindan 1840 Abdulmecid tarafindan 1850 1851 1908 II Abdulhamid tarafindan 1980Teknik ayrintilarYapi sistemiKulliyeMalzemeKagir Ahsap Kesme tasTasarim ve insaatMimar lar Mustafa AgaResmi sitehttps gelibolumevlevihanesi org TarihceGelibolu Hamzakoy de deniz kenarina yakin ve genis bir arazi uzerinde bulunan Gelibolu Mevlevihanesi Gorice koyunden Agazade Mehmet Hakiki Dede tarafindan 1620 yilindan once saray mimarlarindan Mustafa Aga ya yaptirilmistir 1766 yilinda meydana gelen deprem sebebiyle mevlevihane binalari hasar gormus Sultan III Mustafa tarafindan onarimi yaptirilmistir Fakat mescit han yemekhane harem dairesi ve mektep binalari yikilmis bunlarin yerine askeri hastane ve diger hizmet binalari yapilmistir Kulliye binalarindan ayakta kalabilen semahane turbe ise uzun yillar askeri depo olarak kullanilmistir Mevlevihane 1805 yilinda Kalyoncuzade Mustafa Aga tarafindan yeniden onarilmistir Daha sonra Sultan Abdulmecid binalari genisletmis tekrar onarimini yaptirmis ve uzerinde tugrasinin da oldugu 1840 tarihli bir kitabe koydurmustur Yapilarin 1850 51 yillarinda tekrar elden gecirildigine dair bir kitabe daha mevcuttur II Abdulhamid 1908 yilinda semahane turbesini yeniletmistir Savas yillarinda askeri amacli ve cephane deposu olarak kullanilmis bir takim mimari degisiklikler yapilmistir Son olarak 1980 den once ise cati ve cephe onarimi yapilmistir 1994 yilinda Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan satin alinarak onarilmis 17 Eylul 2005 yilinda ziyarete acilmistir MimariMevlevihane toplam 33 000 metrekarelik bir alana sahiptir ve kusatma duvariyla cevrelenmistir Kulliye tarzinda insa edilen yapi mescit yemekhane mektep han altmis odali harem dairesi semahane turbe ve kutuphaneden olusmaktadir Ortada korint baslikli mermer sutunlu tac kapidan gecilen bin metrekarelik bir avlu mevcuttur Avlunun guneyinde kabristan kuzeyinde semahane turbe vardir Yapinin dis cephe duzenlemesi Tanzimat donemindeki tasra ozellikli Ampir sanatini yansitmaktadir Semahane turbe binasinin kuzey ve guney olmak uzere iki kapisi mevcuttur Kuzey kapisinin uzerinde dort satirlik bir kitabe bulunmaktadir Guney kapisi ise ahsaptandir Mevlevihanenin giris kisminda kagir cephelerde kesme tas ic kisimlarda ise ahsap malzeme kullanilmistir Tavan ve kubbeler ahsaptan yapilmis siva ve alciyla kaplanmistir Semahane turbe binasinin mermer soveli kuzey kapisinin uzerinde cerceve icine alinmis kitabede su satirlar yazmaktadir Mevlevi tarikatina dahil olmak ne buyukluktur Bu yolu tutanlar dunya ve ahirette seckinlik kazanirlar Basiret sahiplerinin manevi buyuklugune bundan buyuk delil olmaz Agazade nin temiz turbesi kutsiyanin tavaf ettigi yerdir KaynakcaWikimedia Commons ta Gelibolu Mevlevihanesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Gelibolu Mevlevihanesi canakkale ktb gov tr T C Kultur ve Turizm Bakanligi 12 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Tanrikorur Barihuda GELIBOLU MEVLEVIHANESI islamansiklopedi org tr TDV Islam Ansiklopedisi 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2024 Parla Erdinc 1980 Gelibolu Mevlevihanesi Istanbul ITU Mimarlik Fakultesi Mimarlik Tarihi ve Restorasyon Enstitusu Bulteni ss 51 60 Genel Ulku Osman Gelibolu Mevlevihanesi 188 196 Demirarslan Deniz 2014 MEKAN TASARIM OZELLIKLERI ACISINDAN GELIBOLU MEVLEVIHANESI PDF Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli Arastirma Dergisi 72