Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Litvanya, Rusya ve Polonya Genel Yahudi Emek Federasyonu (Yidiş:אַרבעטער בּונד אין ליטע פוילין און רוסלאַנד, Algemeyner Yidişer Arbeter Bund in Lite, Poyln un Rusland, Rusça: Всеобщий еврейский рабочий союз в Литве, Польше и России), kısaca Bund (Yidiş: בונד, Rusça: Бунд), 7 Ekim 1897 yılında kurulmuş ve 1920'li yıllara kadar faaliyet göstermiştir.
Kuruluşu
İsmi "Genel Alman İşçiler Derneği"nden esinlenmiştir. Birliğin amacı Rus İmparatorluğu içindeki tüm Yahudileri bir Sosyalist Parti'de birleştirmek, Rus Sosyal Demokrat Hareketine destek vererek demokratik ve sosyalist Rusya'yı elde etmekti. Ayrıca Rusya'nın haricinde Yahudilerin büyük nüfusa sahip olduğu Polonya, Litvanya, Letonya, Belarus ve Ukrayna'da da örgütlenmişlerdi. Her zaman Yahudilerin Rusya'da legal bir statü elde etmesini istemişlerdir. Şu ana kadarki tüm Yahudi partileri arasında "Birlik" en örgütlü olanlardandır. 1901'de partiye Litvanya ismi eklendi. 1903-1904 periyodunda "Birlik" Çarist devletten epey baskı gördü. Haziran 1903 ve Temmuz 1904 arasında 4467 "Birlikçi" tutuklandı ve hapsedildi.
Rus Sosyal Demokrat Hareketinin Bir Parçası
"Birlik'e" sosyalist ve seküler perspektifini kazandıran şey Rusya'da yaşadıkları geleneksel Yahudi yaşam tarzının verdiği gerici niteliktir. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi kurulmadan önce, "Birlik" RSDİP kurucu kolektif üyelerinden olmuş ve 1 Mart 1898 yılında düzenlenen ilk kongreye katılmıştır. Sonraki beş yıl için, "Birlik" RSDİP içinde Yahudi işçilerin tek temsilcisi sayıldı. buna rağmen birçok Rus Sosyalist ve Yahudi nesil, özellikle de "Soluk Yerleşim"'in dışından pek çok kişi partiye katıldı.
RSDİP'in Brüksel ve Londra'da, Ağustos 1903'teki ikinci kongresine katılan Birliğin RSDİP içindeki özerk statüsü reddelidi. Rus Sosyal Demokrat Hareketi'ndeki ilk bölünmelerin zamanı gelmişti. Bu kongrede Birliğin beş temsilci , , , ve 'du.
Nisan 1906'da Stockholm'de düzenlenen dördüncü kongreyle formalite olarak Menşeviklerin desteğiyle tekrar partiye katılmıştı fakat parti ideolojik ve etnik hatlardan "kırık" kalmıştır. Birlik çoğunlukla partide Julius Martov tarafından yönetilen Menşevik tarafta yer aldı.
Ekim Devrimi
Birlik Sovyetlerde (Konseylerde) Yahudileri temsil eden tek partiydi. Rusyadaki diğer sosyalist oluşumlar gibi Birlik'de Ekim Devrimi'ne sevindi ama devrimi Bolşevik olduğu için desteklemedi. Tıpkı Menşevik ve diğer Bolşevik olmayan partiler gibi Birlik'te tüm sosyal demokrat oluşumları Rus Kurucu Meclisinde toplanmaya çağırdı. Birliğin anahtar adamı Mihail Liber, Lenin tarafından bu davranış yüzünden kınandı. Rus İç Savaşı döneminde Beyazlar ve milliyetçilerin pogromlarıyla karşılaşınca Birlik Sovyet yönetimini tanımak zorunda kalır.
1917 yılındaki ayaklanmaların döneminde Mihail Liber Birliğin başkanı seçildi. Mayıs 1917'de Goldman, Erlich, Medem ve Jeremiah Weinsthein tarafından yeni bir merkez komite oluşturuldu. Merkez komite üyesi olan Medem Polonya'da olduğu için Sankt-Peterburg'a gidip merkez komite ile tanışamadı.
Mayıs 1918'de dört farklı büro altmış kadar delegeyle Menşevik Parti Kongresinde temsil edildi.
Rus Devrimi dönemindeki politik değişimler Birlik içinde bölünmelere yol açtı. 1918 sonlarında şehirlerdeki Birlik şubeleri (Bobruysk, Ekaterinburg ve Odessa gibi) "Sol Kanat Birlik Grupları"'na dönüştü. Şubat 1919'da bu gruplar (Birliğin Ukrayna Kolu) (Kombund) ismini aldı ve kendini ayrı bir parti olarak tanıttı. Ukrayna Birliğinde figür olan Moisei Rafes Ukrayna Komünist Birliğinin lideri olmuştu. Komünist Birlik iç savaşta Bolşeviklerin tarafını tuttu.
Final Bölünme ve Gomel Konferansı
12-19 Nisan 1920'de, Gomel'de Rusya Birliği bir konferans düzenledi. Kongrede parti (Komünist Birlik) ve (Sosyal Demokrat Birlik) olarak ayrıldı.
Mirası
1921 yılında Komünist Bund kendini feshetti ve Komünist Parti'ye katıldı. 1930 yıllarında Büyük Temizlik sırasında Stalin, Mihail Liber'in de bulunduğu pek çok eski Komünist Bund üyesini infaz etmiştir. Polonyalı Birlikçiler aktivitelerini 1948 yılına kadar devam ettirmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısında Birlik mirası "Uluslararası Yahudi Emek Birliği" tarafından dünya çapında temsil edilmiştir.
Dipnotlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Litvanya Rusya ve Polonya Genel Yahudi Emek Federasyonu Yidis א רבעטער ב ונד אין ליטע פוילין און רוסלא נד Algemeyner Yidiser Arbeter Bund in Lite Poyln un Rusland Rusca Vseobshij evrejskij rabochij soyuz v Litve Polshe i Rossii kisaca Bund Yidis בונד Rusca Bund 7 Ekim 1897 yilinda kurulmus ve 1920 li yillara kadar faaliyet gostermistir 1905 Odessa Pogromu ndan sonra Birlikciler olu yoldaslari yla fotograf cektiriyor KurulusuIsmi Genel Alman Isciler Dernegi nden esinlenmistir Birligin amaci Rus Imparatorlugu icindeki tum Yahudileri bir Sosyalist Parti de birlestirmek Rus Sosyal Demokrat Hareketine destek vererek demokratik ve sosyalist Rusya yi elde etmekti Ayrica Rusya nin haricinde Yahudilerin buyuk nufusa sahip oldugu Polonya Litvanya Letonya Belarus ve Ukrayna da da orgutlenmislerdi Her zaman Yahudilerin Rusya da legal bir statu elde etmesini istemislerdir Su ana kadarki tum Yahudi partileri arasinda Birlik en orgutlu olanlardandir 1901 de partiye Litvanya ismi eklendi 1903 1904 periyodunda Birlik Carist devletten epey baski gordu Haziran 1903 ve Temmuz 1904 arasinda 4467 Birlikci tutuklandi ve hapsedildi Rus Sosyal Demokrat Hareketinin Bir Parcasi Birlik e sosyalist ve sekuler perspektifini kazandiran sey Rusya da yasadiklari geleneksel Yahudi yasam tarzinin verdigi gerici niteliktir Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi kurulmadan once Birlik RSDIP kurucu kolektif uyelerinden olmus ve 1 Mart 1898 yilinda duzenlenen ilk kongreye katilmistir Sonraki bes yil icin Birlik RSDIP icinde Yahudi iscilerin tek temsilcisi sayildi buna ragmen bircok Rus Sosyalist ve Yahudi nesil ozellikle de Soluk Yerlesim in disindan pek cok kisi partiye katildi RSDIP in Bruksel ve Londra da Agustos 1903 teki ikinci kongresine katilan Birligin RSDIP icindeki ozerk statusu reddelidi Rus Sosyal Demokrat Hareketi ndeki ilk bolunmelerin zamani gelmisti Bu kongrede Birligin bes temsilci ve du Nisan 1906 da Stockholm de duzenlenen dorduncu kongreyle formalite olarak Menseviklerin destegiyle tekrar partiye katilmisti fakat parti ideolojik ve etnik hatlardan kirik kalmistir Birlik cogunlukla partide Julius Martov tarafindan yonetilen Mensevik tarafta yer aldi Ekim DevrimiBirlikciler Ekim Devrimi doneminde gosteri yapiyor1917 de bir Birlik mitingi Birlik Sovyetlerde Konseylerde Yahudileri temsil eden tek partiydi Rusyadaki diger sosyalist olusumlar gibi Birlik de Ekim Devrimi ne sevindi ama devrimi Bolsevik oldugu icin desteklemedi Tipki Mensevik ve diger Bolsevik olmayan partiler gibi Birlik te tum sosyal demokrat olusumlari Rus Kurucu Meclisinde toplanmaya cagirdi Birligin anahtar adami Mihail Liber Lenin tarafindan bu davranis yuzunden kinandi Rus Ic Savasi doneminde Beyazlar ve milliyetcilerin pogromlariyla karsilasinca Birlik Sovyet yonetimini tanimak zorunda kalir 1917 yilindaki ayaklanmalarin doneminde Mihail Liber Birligin baskani secildi Mayis 1917 de Goldman Erlich Medem ve Jeremiah Weinsthein tarafindan yeni bir merkez komite olusturuldu Merkez komite uyesi olan Medem Polonya da oldugu icin Sankt Peterburg a gidip merkez komite ile tanisamadi Mayis 1918 de dort farkli buro altmis kadar delegeyle Mensevik Parti Kongresinde temsil edildi Rus Devrimi donemindeki politik degisimler Birlik icinde bolunmelere yol acti 1918 sonlarinda sehirlerdeki Birlik subeleri Bobruysk Ekaterinburg ve Odessa gibi Sol Kanat Birlik Gruplari na donustu Subat 1919 da bu gruplar Birligin Ukrayna Kolu Kombund ismini aldi ve kendini ayri bir parti olarak tanitti Ukrayna Birliginde figur olan Moisei Rafes Ukrayna Komunist Birliginin lideri olmustu Komunist Birlik ic savasta Bolseviklerin tarafini tuttu Final Bolunme ve Gomel Konferansi12 19 Nisan 1920 de Gomel de Rusya Birligi bir konferans duzenledi Kongrede parti Komunist Birlik ve Sosyal Demokrat Birlik olarak ayrildi Mirasi1921 yilinda Komunist Bund kendini feshetti ve Komunist Parti ye katildi 1930 yillarinda Buyuk Temizlik sirasinda Stalin Mihail Liber in de bulundugu pek cok eski Komunist Bund uyesini infaz etmistir Polonyali Birlikciler aktivitelerini 1948 yilina kadar devam ettirmistir 20 yuzyilin ikinci yarisinda Birlik mirasi Uluslararasi Yahudi Emek Birligi tarafindan dunya capinda temsil edilmistir Dipnotlar Moskova Abramovich Kuzey Erlich Bati Goldshtein Melamed Isgal edilmis topraklar Aizenshtadt 12 Birlik Konferansi