Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2022) () |
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Rusça: Росси́йская социа́л-демократи́ческая рабо́чая па́ртия, РСДРП, Rossiyskaya sotsial-demokratiçeskaya raboçaya partiya, RSDRP), 1898'de kurulan, Rusya'nın ilk Marksist partisi. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik olmak üzere ikiye bölünmüştür.
| Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi Росси́йская Социа́л-Демократи́ческая Рабо́чая Па́ртия | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | RSDRP |
| Genel Sekreter (Bolşevik) | Vladimir Lenin |
| Genel Sekreter (Menşevik) | Julius Martov |
| Kuruluş tarihi | 1 Mart 1898 |
| Kapanış tarihi | 1903 - 1917 |
| Birleşme |
|
| Ardılı | Bolşevikler Menşevikler |
| Merkez | Petrograd |
| Gazete(ler) | Iskra |
| İdeoloji | Sosyalizm Marksizm İç gruplaşmalar: Bolşevikler Menşevikler |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
| Uluslararası üyelik | İkinci Enternasyonal |
| Resmî renkler | Kızıl |
| Parti bayrağı | |
 | |
| Rusya İmparatorluğu Rus Cumhuriyeti | |
1890'lı yıllarda Rusya'da işçi hareketleri yaygın olmaya ve çeşitli Marksist gruplar oluşturulmaya başlanmıştır. 1898'de Kiev'deki grubun önderliğinde Minsk'te partinin kuruluş kongresi düzenlenmiş ve kongrede partinin adını "Rusya Sosyalist Demokrat Partisi" seçmiştir. "İşçi Gazetesi" merkez organın gazete statüsünü almıştır. Ancak geniş tutuklama yaşandığı için parti programını yazan, partinin adını izin almadan "Rusya Sosyalist Demokrat İşçi Partisi" olarak değiştirmiştir.
Iskra gazetesini 1900'de çıkaran Vladimir Lenin, Julius Martov ve Georgi Plehanov'un grubunun önderliğinde 1903'te İkinci parti kongresi düzenlenmiştir. Lenin RSDİP'in tarım programının hazırlanması amacıyla kongreye "İşçilerin Partisi ve Köylülük" isminde bir makale göndermiştir ki bu makale daha sonra kongrede kabul edilecektir. Kongreye 26 örgütten 51 oya sahip 43 temsilci katılmıştır. Salt çoğunluğu Iskra grubundan ibaretti. Kongrede parti programı ve tüzüğü kararlaştırılarak merkez organ üyelerini seçmiştir. Merkez organı Rusya'da partiyi pratik olarak yönetecek "Merkez komitesi", yurt dışından ideolojik olarak yönetecek "Merkez organ gazetesi" ve "Merkez komitesi" ile "Merkez organ gazetesi" arasında anlaşmazlıklar çıktığında ara buluculuğunu yapacak "Parti konseyi" olmak üzere üç teşkilattan ibaretti. Neticede Iskra grubu hakimiyetini kazanmıştır.
Ancak kongre görüşme sırasında Iskra grubu bölünmüştür. Parti üyeliğiyle alakalı programın 1. maddesi üzerinde tartışma yaşanmıştır. Lenin üye olmaları için partinin faaliyetlerine katılmasını şart koşmuş, Martov ise partiyi desteklemesi yeterli olduğunu savunmuştur. Bu madde için Martov’un savı kabul edilmiştir. Fakat Lenin Iskra'nın yönetim kurulu seçiminde mevcut 6 kişilik yönetim kurulu üyelerinden 3 kişiyi ihraç ederek Plehanov, Martov ve Lenin başta olmak üzere üç kişilik yönetim kurulunu önermiş ve kabul edilmiştir.
Lenin ile diğer merkez komite üyeleri arasında partiye kabul edilme, parti yönetimi ve iktidar mücadelesinde izlenecek yol konusunda tartışmalar yaşanmıştır. Lenin partinin demokratik merkeziyetçilikle yönetilmesini ve iktidara parlamenter yoldan değil devrimci mücadele ile yürünmesi gerektiğini belirtmiştir. Martov ise bunun aksine parlamenter mücadelenin gerekliliğinde ısrar etmiştir. Lenin, Çarın güdümündeki meclisin seçim hakkının sınırlılığı dolayısıyla halkın çoğunluğunu oluşturan yoksul kitleleri temsil edemeyeceğini ve meclisin toprak aristokratları ile burjuvazinin taleplerine göre hareket edeceğini belirterek Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin sadece parlamenter mücadele ile sınırlı kalmasının hiçbir fayda sağlamayacağını ifade etmiştir. Ancak yine ona göre devrimci mücadeleyi güçlendirmek ve daha geniş kitlelere etki edebilmek için partinin mecliste temsili de gereklidir. RSDİP II. Kongresi'nde yaşanan tartışmalarda Lenin'in görüşlerini destekleyenler çoğunlukta oldukları için Bolşevik, Martov'u destekleyenler ise azınlıkta oldukları için Menşevik adını almışlardır.
Bir ara Plehanov ve Lenin Iskra'yı yönettiyse de Plehanov'un Menşevikler'e geçmesiyle Lenin Iskra'dan ayrılmak zorunda kalmıştır. Iskra Menşevikler'in organ gazetesi haline gelmiş ve Bolşevikler'i şiddetle eleştirmiştir. Buna karşı Lenin Bir Adım İleri, İki Adım Geri gibi eserlerinde Menşevikler'i eleştirmiş ve 1904'te "Bolşevik Komiteler Bürosu" kurdurmuş ve 1905'te büro 'Vperyod' gazetesini yayımlanmaya başlamıştır.
Kaynakça
- ^ Partinin dağıldığı kesin bir tarih yoktur. Parti 1903'te Bolşevik ve Menşevik gruplara bölündü ve bu iki grup 1912'de ayrı partiler kurdu. Ancak ortak parti örgütleri 1917'ye kadar varlığını sürdürdü.
- ^ - Marxists.org 1 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Marxists Internet Archive
- ^ Lenin Collected Works, Progress Publishers, 1964, Moscow, Volume 4, s. 420-428
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi Rusca Rossi jskaya socia l demokrati cheskaya rabo chaya pa rtiya RSDRP Rossiyskaya sotsial demokraticeskaya rabocaya partiya RSDRP 1898 de kurulan Rusya nin ilk Marksist partisi Daha sonra Bolsevik ve Mensevik olmak uzere ikiye bolunmustur Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi Rossi jskaya Socia l Demokrati cheskaya Rabo chaya Pa rtiyaKisaltmaRSDRPGenel Sekreter Bolsevik Vladimir LeninGenel Sekreter Mensevik Julius MartovKurulus tarihi1 Mart 1898Kapanis tarihi1903 1917BirlesmeIsci Sinifinin Kurtulusu icin Mucadele Birligi Emegin Kurtulusu Genel Yahudi Emek Federasyonu ve daha kucuk Marksist orgutlerArdiliBolsevikler MenseviklerMerkezPetrogradGazete ler IskraIdeolojiSosyalizm Marksizm Ic gruplasmalar Bolsevikler MenseviklerSiyasi pozisyonAsiri solUluslararasi uyelikIkinci EnternasyonalResmi renkler KizilParti bayragiRusya Imparatorlugu Rus CumhuriyetiRSDIP 1 Programi 1890 li yillarda Rusya da isci hareketleri yaygin olmaya ve cesitli Marksist gruplar olusturulmaya baslanmistir 1898 de Kiev deki grubun onderliginde Minsk te partinin kurulus kongresi duzenlenmis ve kongrede partinin adini Rusya Sosyalist Demokrat Partisi secmistir Isci Gazetesi merkez organin gazete statusunu almistir Ancak genis tutuklama yasandigi icin parti programini yazan partinin adini izin almadan Rusya Sosyalist Demokrat Isci Partisi olarak degistirmistir Iskra gazetesini 1900 de cikaran Vladimir Lenin Julius Martov ve Georgi Plehanov un grubunun onderliginde 1903 te Ikinci parti kongresi duzenlenmistir Lenin RSDIP in tarim programinin hazirlanmasi amaciyla kongreye Iscilerin Partisi ve Koyluluk isminde bir makale gondermistir ki bu makale daha sonra kongrede kabul edilecektir Kongreye 26 orgutten 51 oya sahip 43 temsilci katilmistir Salt cogunlugu Iskra grubundan ibaretti Kongrede parti programi ve tuzugu kararlastirilarak merkez organ uyelerini secmistir Merkez organi Rusya da partiyi pratik olarak yonetecek Merkez komitesi yurt disindan ideolojik olarak yonetecek Merkez organ gazetesi ve Merkez komitesi ile Merkez organ gazetesi arasinda anlasmazliklar ciktiginda ara buluculugunu yapacak Parti konseyi olmak uzere uc teskilattan ibaretti Neticede Iskra grubu hakimiyetini kazanmistir Ancak kongre gorusme sirasinda Iskra grubu bolunmustur Parti uyeligiyle alakali programin 1 maddesi uzerinde tartisma yasanmistir Lenin uye olmalari icin partinin faaliyetlerine katilmasini sart kosmus Martov ise partiyi desteklemesi yeterli oldugunu savunmustur Bu madde icin Martov un savi kabul edilmistir Fakat Lenin Iskra nin yonetim kurulu seciminde mevcut 6 kisilik yonetim kurulu uyelerinden 3 kisiyi ihrac ederek Plehanov Martov ve Lenin basta olmak uzere uc kisilik yonetim kurulunu onermis ve kabul edilmistir RSDIP secim afisi Rusya Cumhuriyeti nin tum bilincli vatandaslari RSDIP e oy veriyor 1917 Lenin ile diger merkez komite uyeleri arasinda partiye kabul edilme parti yonetimi ve iktidar mucadelesinde izlenecek yol konusunda tartismalar yasanmistir Lenin partinin demokratik merkeziyetcilikle yonetilmesini ve iktidara parlamenter yoldan degil devrimci mucadele ile yurunmesi gerektigini belirtmistir Martov ise bunun aksine parlamenter mucadelenin gerekliliginde israr etmistir Lenin Carin gudumundeki meclisin secim hakkinin sinirliligi dolayisiyla halkin cogunlugunu olusturan yoksul kitleleri temsil edemeyecegini ve meclisin toprak aristokratlari ile burjuvazinin taleplerine gore hareket edecegini belirterek Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi nin sadece parlamenter mucadele ile sinirli kalmasinin hicbir fayda saglamayacagini ifade etmistir Ancak yine ona gore devrimci mucadeleyi guclendirmek ve daha genis kitlelere etki edebilmek icin partinin mecliste temsili de gereklidir RSDIP II Kongresi nde yasanan tartismalarda Lenin in goruslerini destekleyenler cogunlukta olduklari icin Bolsevik Martov u destekleyenler ise azinlikta olduklari icin Mensevik adini almislardir Bir ara Plehanov ve Lenin Iskra yi yonettiyse de Plehanov un Mensevikler e gecmesiyle Lenin Iskra dan ayrilmak zorunda kalmistir Iskra Mensevikler in organ gazetesi haline gelmis ve Bolsevikler i siddetle elestirmistir Buna karsi Lenin Bir Adim Ileri Iki Adim Geri gibi eserlerinde Mensevikler i elestirmis ve 1904 te Bolsevik Komiteler Burosu kurdurmus ve 1905 te buro Vperyod gazetesini yayimlanmaya baslamistir Kaynakca Partinin dagildigi kesin bir tarih yoktur Parti 1903 te Bolsevik ve Mensevik gruplara bolundu ve bu iki grup 1912 de ayri partiler kurdu Ancak ortak parti orgutleri 1917 ye kadar varligini surdurdu Marxists org 1 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marxists Internet Archive Lenin Collected Works Progress Publishers 1964 Moscow Volume 4 s 420 428