Jean Genet ("Jan Jöne" diye okunur) (19 Aralık 1910, Paris - 15 Nisan 1986, Paris), Fransız düşünür; oyun, deneme ve roman yazarı; şair, politika aktivisti. Daha çok tiyatro oyunlarıyla tanınır.
Jean Genet | |
---|---|
Jean Genet | |
Doğum | Jean Genet 19 Aralık 1910 Paris, Fransa |
Ölüm | 15 Nisan 1986 (75 yaşında) Paris, Fransa |
Meslek | Oyun, Deneme ve Roman yazarı. Şair. Politika aktivisti |
Milliyet | Fransız |
İmza | |
Hayatı
tarafından 1910 yılında kimsesizler yurduna bırakılan yeni doğmuş bebeğe Jean adı verilmişti. Jean, yedi yaşına geldiğinde zanaatçı bir ailenin yanına yerleştirildi. 10 yaşında hırsızlığa başladı, on üç yaşında bir zanaat okuluna kaydoldu. Ancak orada da çok kalmayacaktı; 1926'da, 3 ay süren ilk hapishane deneyimini yaşadığında 15 yaşındaydı. Serbest kaldığında uslanmamıştı; bu kez reşit olana kadar kalmak üzere ıslahevini boyladı. 1930'ların sertliği ile ünlü bu ıslahevi Genet’yi gerçek bir suçlu haline getirdi.
Islahevinden kurtulabilmek için yazıldığı askerlikten ve ardından Fransa'dan firar eden Genet, pek çok ülkeyi ve hapishaneyi ziyaret edeceği bir yıllık seyahatinin sonucunda 1937’de Fransa’ya geri döndü ve yeniden suç dünyasına daldı. Beş yıl boyunca ya hırsızlık yaptı ya fahişelik. 1942’de bir kez daha cezaevine düştüğünde olgunlaşmıştı artık. İlk şiirini yazdı, ilk kitabı Notre-Dame des Fleurs () yayımlandı. Ardından Miracle de la rose () geldi. 1948 yılında yayımlanan Journal du voleur () bir anlamda Genet'nin otobiyografisi niteliğindedir. Le balcon (Balkon), oyunları ve hatta tüm eserleri içinde en çarpıcı olanı kabul edilir. Balkon adlı oyununda yeryüzü egemenlerini alaycı ve acımasız bir dille eleştirir. Bu oyun Türkçe olarak 1998 yılında Tiyatro Stüdyosu tarafından sahnelendi. Ölümünden kısa süre önce, atölyesinde ziyaret ettiği Alberto Giacometti ile yaptığı röportaj ve Giacometti'nin sanatı üzerine kendi yorumunun bulunduğu L'Atelier d'Alberto Giacometti adlı röportaj/sanat içerikli kitabı, Genet'nin son yapıtıdır.
Edebiyat kariyeri
Kitapları sayesinde tanıştığı André Gide, Jean Cocteau ve Jean-Paul Sartre'ın cumhurbaşkanına verdikleri dilekçe sonucu özgürlüğüne kavuşmuştur. Bu af sonrası, tekrar yeraltı dünyasına dönmemiş, kendisini tamamıyla edebiyata vermiştir. Ancak toplumsal olaylara, ezilen insanlara karşı hiç duyarsız kalmamış; Mayıs 1968'de öğrencilerin, Vietnam Savaşı sırasında , ırkçılığa karşı 'in ve İsrail’e karşı da Filistinliler'in yanındaydı. Bu konular hakkında yazdıkları ve röportajları Türkçe olarak Açık Düşman başlığıyla yayımlanmıştır.
Ölümü
Bir süredir gırtlak kanseriyle mücadele eden Genet 1986'da Paris'te bir otel odasında ölü olarak bulundu. Genet'nin başını sert bir şekilde çarpmış olabileceği düşünülmektedir.
Yapıtları
Roman ve Otobiyografi
- , Notre-Dame des fleurs, 1944
- , Miracle de la rose, 1946
- , Pompes Funèbres, 1947
- , Querelle de Brest, 1947
- , Journal du voleur, 1948
Sinema
- Un chant d'amour (Aşk Bir Şarkı) (1950),
- Haute Surveillance (1944), Vic Morrow tarafından yönetilen 1965 Amerikan uyarlaması Deathwatch için temel olarak kullanıldı.
- Les Rêves interdits, ou L'autre versant du rêve (Forbidden Dreams or The Other Side of Dreams) (1952), Tony Richardson'ın Matmazel filminin senaryosunun temeli olarak kullanıldı ve 1966 yılında çekildi.
- Le Bagne (The Penal Colony). 1950'lerde yazılmış. Parça, The Selected Writings of Jean Genet, The Ecco Press'te (1993) yayınlandı.
- La Nuit venue/Le Bleu de L'oeil (The Night Has Come/The Blue of the Eye) (1976–78). Parça, Les Nègres au port de la lune, Paris: Editions de la Différence (1988) ve The Cinema of Jean Genet, BFI Publishing (1991) içerisinde yayınlandı.
- ""Le Langage de la muraille: cent ans jour après jour" (The Language of the Walls: One Hundred Years Day after Day) (1970'ler). Yayınlanmadı.
Siir
- , Marche funèbre, 1945
Oyun
- Sıkıyönetim: Haute surveillance, 1947.
- Hizmetçiler: Les bonnes, 1947.
- Balkon: Le balcon, 1956.
- Zenciler: Les nègres, 1958.
- Paravanlar: Les paravents, 1961.
Sanat
- Giacometti'nin Atölyesi: L'Atelier d'Alberto Giacometti, 1986.
Düz yazı
- Sevdalı Tutsak: Un captif amoureux, 1986.
- Açık Düşman Jean Genet'den Seçme Yazılar ve Söyleşiler, 1984.
- Tek Başına Şatila'da Dört Saat, Quatre heures à Chatila)), 1982.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Jean Genet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Lanetiyle Azizleşmiş İnsan: Jean Genet13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yazar: Pınar Selek
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jean Genet Jan Jone diye okunur 19 Aralik 1910 Paris 15 Nisan 1986 Paris Fransiz dusunur oyun deneme ve roman yazari sair politika aktivisti Daha cok tiyatro oyunlariyla taninir Jean GenetJean GenetDogumJean Genet 19 Aralik 1910 1910 12 19 Paris FransaOlum15 Nisan 1986 75 yasinda Paris FransaMeslekOyun Deneme ve Roman yazari Sair Politika aktivistiMilliyetFransizImzaHayatitarafindan 1910 yilinda kimsesizler yurduna birakilan yeni dogmus bebege Jean adi verilmisti Jean yedi yasina geldiginde zanaatci bir ailenin yanina yerlestirildi 10 yasinda hirsizliga basladi on uc yasinda bir zanaat okuluna kaydoldu Ancak orada da cok kalmayacakti 1926 da 3 ay suren ilk hapishane deneyimini yasadiginda 15 yasindaydi Serbest kaldiginda uslanmamisti bu kez resit olana kadar kalmak uzere islahevini boyladi 1930 larin sertligi ile unlu bu islahevi Genet yi gercek bir suclu haline getirdi Islahevinden kurtulabilmek icin yazildigi askerlikten ve ardindan Fransa dan firar eden Genet pek cok ulkeyi ve hapishaneyi ziyaret edecegi bir yillik seyahatinin sonucunda 1937 de Fransa ya geri dondu ve yeniden suc dunyasina daldi Bes yil boyunca ya hirsizlik yapti ya fahiselik 1942 de bir kez daha cezaevine dustugunde olgunlasmisti artik Ilk siirini yazdi ilk kitabi Notre Dame des Fleurs yayimlandi Ardindan Miracle de la rose geldi 1948 yilinda yayimlanan Journal du voleur bir anlamda Genet nin otobiyografisi niteligindedir Le balcon Balkon oyunlari ve hatta tum eserleri icinde en carpici olani kabul edilir Balkon adli oyununda yeryuzu egemenlerini alayci ve acimasiz bir dille elestirir Bu oyun Turkce olarak 1998 yilinda Tiyatro Studyosu tarafindan sahnelendi Olumunden kisa sure once atolyesinde ziyaret ettigi Alberto Giacometti ile yaptigi roportaj ve Giacometti nin sanati uzerine kendi yorumunun bulundugu L Atelier d Alberto Giacometti adli roportaj sanat icerikli kitabi Genet nin son yapitidir Edebiyat kariyeriKitaplari sayesinde tanistigi Andre Gide Jean Cocteau ve Jean Paul Sartre in cumhurbaskanina verdikleri dilekce sonucu ozgurlugune kavusmustur Bu af sonrasi tekrar yeralti dunyasina donmemis kendisini tamamiyla edebiyata vermistir Ancak toplumsal olaylara ezilen insanlara karsi hic duyarsiz kalmamis Mayis 1968 de ogrencilerin Vietnam Savasi sirasinda irkciliga karsi in ve Israil e karsi da Filistinliler in yanindaydi Bu konular hakkinda yazdiklari ve roportajlari Turkce olarak Acik Dusman basligiyla yayimlanmistir OlumuBir suredir girtlak kanseriyle mucadele eden Genet 1986 da Paris te bir otel odasinda olu olarak bulundu Genet nin basini sert bir sekilde carpmis olabilecegi dusunulmektedir YapitlariRoman ve Otobiyografi Notre Dame des fleurs 1944 Miracle de la rose 1946 Pompes Funebres 1947 Querelle de Brest 1947 Journal du voleur 1948Sinema Un chant d amour Ask Bir Sarki 1950 Haute Surveillance 1944 Vic Morrow tarafindan yonetilen 1965 Amerikan uyarlamasi Deathwatch icin temel olarak kullanildi Les Reves interdits ou L autre versant du reve Forbidden Dreams or The Other Side of Dreams 1952 Tony Richardson in Matmazel filminin senaryosunun temeli olarak kullanildi ve 1966 yilinda cekildi Le Bagne The Penal Colony 1950 lerde yazilmis Parca The Selected Writings of Jean Genet The Ecco Press te 1993 yayinlandi La Nuit venue Le Bleu de L oeil The Night Has Come The Blue of the Eye 1976 78 Parca Les Negres au port de la lune Paris Editions de la Difference 1988 ve The Cinema of Jean Genet BFI Publishing 1991 icerisinde yayinlandi Le Langage de la muraille cent ans jour apres jour The Language of the Walls One Hundred Years Day after Day 1970 ler Yayinlanmadi Siir Marche funebre 1945Oyun Sikiyonetim Haute surveillance 1947 Hizmetciler Les bonnes 1947 Balkon Le balcon 1956 Zenciler Les negres 1958 Paravanlar Les paravents 1961 Sanat Giacometti nin Atolyesi L Atelier d Alberto Giacometti 1986 Duz yazi Sevdali Tutsak Un captif amoureux 1986 Acik Dusman Jean Genet den Secme Yazilar ve Soylesiler 1984 Tek Basina Satila da Dort Saat Quatre heures a Chatila 1982 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Jean Genet ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Lanetiyle Azizlesmis Insan Jean Genet13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yazar Pinar Selek