Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gentoo, kaynak kod temelli bir Linux dağıtımıdır. Kaynak kod tabanlı kurulumunun zorluğu sebebiyle, diğer Linux dağıtımları kadar popüler olamasa da; kaynak kurulumlu dağıtımlar arasında en popüleridir. Özelleşmiş Linux dağıtımları hazırlanırken temel olarak kullanılmaya uygundur. Gentoo, adını bir çeşit penguen olan Gentoo Pengueni'nden almıştır.
 | |
 | |
| Geliştirici(ler) | Gentoo Vakfı |
|---|---|
| İşletim sistemi ailesi | Linux |
| Paket yöneticisi | Portage |
| Üretime hazır olduğu tarih | 31 Mart 2002 |
| Kaynak türü | Açık kaynak |
| Lisans | Başta GPL ve diğer özgür yazılım lisansları |
| Çekirdek türü | Monolitik çekirdek |
| Platform desteği | i386, x86-64, PowerPC, PowerPC 64, SPARC, DEC Alpha, ARM, MIPS, HPPA, , IA-64, , |
| Web sitesi | www.gentoo.org |
Tarihçe
İlk sürümü 31 Mart 2002 tarihinde sunulan Gentoo, 2004 yılına kadar 1.4 sürümüne kadar ulaşmış, bu tarihten sonra yıl içerisindeki sürümler 2004.0, 2004.1, 2004.2 ve 2004.3 olarak gelişmiştir. Hemen hemen tüm bilgisayar mimarilerinde çalışabilen Gentoo; kurucusu Daniel Robbins'in 26 Nisan 2004 tarihinde Gentoo Foundation'u kurarak başından ayrılmasıyla demokratik olarak seçimlerle işleyişine devam etmektedir.
Kurulum
Gentoo kurulumu canlı CD aracılığıyla yapılmaktadır. Canlı CD'ler içinde üç temel seçenek bulunmaktadır. İlki Minimal canlı CD'dir. Bu canlı CD sadece komut satırı araçları içermektedir ve kurulum sırasında yapılacak işlerin büyük bir kısmı kullanıcı tarafından elle yapılmalıdır, kaynak kodları ve Portage verileri İnternetten indirilmelidir. İkinci seçenek olan Universal CD, Minimal CD'ye ek olarak kaynak kodlar ve Portage verileri içerir; ağ bağlantısı olmayan bilgisayarlara kurulum için tasarlanmıştır. Üçüncü seçenek Gentoo Installer LiveCD kullanmaktır. Bu seçenek grafik ortamda çalışan bir gentoo kurulumunun denenmesine olanak sağlar, ayrıca kurulum işlemi de grafik arayüz ile yapılmaktadır.
Kurulumu; derleme işlemleri ve kurulum adımların elle uygulanmak zorunda olması sebebiyle uzun sürebilen Gentoo'nun resmi web sitesinde, kurulumunu adım adım anlatan detaylı bir kurulum belgesi 24 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . bulunmaktadır. Büyük bir sorun yaşanmadığı müddetçe bu belge takip edilerek kurulum başarıyla tamamlanabilir. Kurulum işlemi sırasında Linux Çekirdeğini derlemek, disk bölümlerini (), açılış yöneticisini ayarlamak tamamen kullanıcıya bırakılmıştır. Gentoo kurulumunun tamamen kullanıcıya bırakılması, olası zorluklarının yanında kullanıcıya sistemin işleyişini ve detaylarını öğrenebilmesi için büyük olanak sağlamaktadır. Kullanıcı Gentoo'yu ilk defa kurarken edindiği deneyim sayesinde, daha sonraki kurulumları çok fazla zorlanmadan ve zaman harcamadan tamamlayabilir. Gentoo'da edindiği genel Linux bilgisinden diğer sistemleri kullanırken de faydalanabilir.
Kullanım
Sistemde temel işleyiş için ihtiyaç duyulanlar dışında hiçbir paketin kurulu gelmemesi, kurulum aşamasının tamamen kullanıcıya bırakılmasının getirilerindendir. Bu sayede kullanıcı, ihtiyacı olmayan hiçbir paketin getireceği ek sorunlar ve güvenlik açıklarıyla uğraşmak zorunda kalmaz. Bu özellik, Gentoo'yu özellikle sunucu sistemlerde tercih edilen bir dağıtım yapmaktadır. Bir masaüstü sistemde kurulduğunda ise ihtiyaç duyulan bütün uygulamaları, grafik tabanlı uygulamalar vb. Gentoo'nun paketleri arasından bulunup sadece birkaç komut ile kurulabilir. Gentoo'nun diğer bir avantajı da, hakkında yazılmış kapsamlı belgeleri, wiki sayfası ve pek çok soruna hazır çözüm bulunabilen forumlarıdır.
Gentoo'da her ne kadar programların kurulumları uzun sürebilse de programların sırasında yapılacak ayarlarla, programların çalışma zamanındaki hızları attırılabilmektedir. Bunun yanında, bütün programlar kurulu olduğu sistemin özelliklerinden en iyi faydalanacak şekilde derlenebileceği için, kullanılan sistemden verimli bir şekilde yararlanılabilir.
Paket yöneticisi olarak portage'ı kullanan Gentoo; yazacağınız basit bir "emerge world" komutu ile tüm programlarınızı en son sürümleriyle güncelleştirebilmektedir. Portage ile paket bağımlılıklarını otomatik olarak çözen gentoo, paketleri indirmek, derlemek ve sistemde gereken yerlere kopyalamak adımlarının hepsini otomatik olarak yapmaktadır. Paketlerin derlenmesi sırasındaki seçenekleri "/etc/make.conf" dosyasında tanımlanmış olan değerlerden alır. Ayrıca bu dosyada çeşitli "use flag"ler tanımlanabilir. Use flagler sayesinde, her programın derleme zamanında kazanabileceği özellikler belirtilebilir. Örneğin "jpeg" use flaginin varlığı, programların Jpeg desteğine sahip olacağını belirtirken, "-jpeg" şeklinde kapatılmış bir use flag, derlenen programların Jpeg desteğini içermeyeceğini belirtir. Use flag mekanizması ile, tam olarak kullanıcının isteklerine göre şekillenmiş bir sistem elde edilir. Kullanıcı ihtiyaç duyduğu bütün özelliklere use flagleri kullanarak sahip olurken, istemediği hiçbir özelliği kurmak zorunda değildir. Gentoo'nun esnekliğinin ve özelleştirilebilirliğinin bir kısmı, paket yöneticisi portage'ın bu özelliklerinden ötürüdür.
Sürüm tarihçesi
- 1.0, 31 Mart 2002
- 1.2, Haziran 2002
- 1.4 5 Ağustos 2003
- 1.4 bakım sürümü 1 11 Eylül 2003
- 2004.0 1 Mart 2004 (sürümler yılda dört tane olacak şekilde değiştirildi)
- 2004.1 28 Nisan 2004
- 2004.2 26 Temmuz 2004
- 2004.3 15 Kasım 2004
- 2005.0 27 Mart 2005 (sürümler yılda iki tane olacak şekilde değiştirildi)
- 2005.1 8 Ağustos 2005
- 2005.1-r1 21 Kasım 2005 (bakım sürümü 1)
- 2006.0 27 Şubat 2006
- 2006.1 30 Ağustos 2006
- 2007.0 7 Mayıs 2007
- 2008.0_beta1 1 Nisan 2008
- 2008.0 6 Temmuz 2008
- 2010.0 4 Ekim 2009
- 2011.0 8 Mart 2011
Dış bağlantılar
- Gentoo Linux Resmi Sayfası15 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gentoo Elkitabı (İngilizce) 24 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kurulumdan önce okunması tavsiye edilir.
- (Güncel Değil)
- Gentoo tartışma forumları29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gentoo Linux felsefesi 30 Aralık 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce)
- Planet Gentoo 2 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gentoo geliştirici günlükleri
Kaynakça
- ^ . 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ . 19 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ http://archives.gentoo.org/gentoo-announce/msg_02473.xml[]
- ^ . 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 22 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 22 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 3 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 21 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 6 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2008.
- ^ . 28 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2008.
- ^ . 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2010.
- ^ . 13 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gentoo kaynak kod temelli bir Linux dagitimidir Kaynak kod tabanli kurulumunun zorlugu sebebiyle diger Linux dagitimlari kadar populer olamasa da kaynak kurulumlu dagitimlar arasinda en populeridir Ozellesmis Linux dagitimlari hazirlanirken temel olarak kullanilmaya uygundur Gentoo adini bir cesit penguen olan Gentoo Pengueni nden almistir Gentoo LinuxGelistirici ler Gentoo VakfiIsletim sistemi ailesiLinuxPaket yoneticisiPortageUretime hazir oldugu tarih31 Mart 2002Kaynak turuAcik kaynakLisansBasta GPL ve diger ozgur yazilim lisanslariCekirdek turuMonolitik cekirdekPlatform destegii386 x86 64 PowerPC PowerPC 64 SPARC DEC Alpha ARM MIPS HPPA IA 64 Web sitesiwww gentoo orgTarihceIlk surumu 31 Mart 2002 tarihinde sunulan Gentoo 2004 yilina kadar 1 4 surumune kadar ulasmis bu tarihten sonra yil icerisindeki surumler 2004 0 2004 1 2004 2 ve 2004 3 olarak gelismistir Hemen hemen tum bilgisayar mimarilerinde calisabilen Gentoo kurucusu Daniel Robbins in 26 Nisan 2004 tarihinde Gentoo Foundation u kurarak basindan ayrilmasiyla demokratik olarak secimlerle isleyisine devam etmektedir KurulumGentoo kurulumu canli CD araciligiyla yapilmaktadir Canli CD ler icinde uc temel secenek bulunmaktadir Ilki Minimal canli CD dir Bu canli CD sadece komut satiri araclari icermektedir ve kurulum sirasinda yapilacak islerin buyuk bir kismi kullanici tarafindan elle yapilmalidir kaynak kodlari ve Portage verileri Internetten indirilmelidir Ikinci secenek olan Universal CD Minimal CD ye ek olarak kaynak kodlar ve Portage verileri icerir ag baglantisi olmayan bilgisayarlara kurulum icin tasarlanmistir Ucuncu secenek Gentoo Installer LiveCD kullanmaktir Bu secenek grafik ortamda calisan bir gentoo kurulumunun denenmesine olanak saglar ayrica kurulum islemi de grafik arayuz ile yapilmaktadir Kurulumu derleme islemleri ve kurulum adimlarin elle uygulanmak zorunda olmasi sebebiyle uzun surebilen Gentoo nun resmi web sitesinde kurulumunu adim adim anlatan detayli bir kurulum belgesi 24 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde bulunmaktadir Buyuk bir sorun yasanmadigi muddetce bu belge takip edilerek kurulum basariyla tamamlanabilir Kurulum islemi sirasinda Linux Cekirdegini derlemek disk bolumlerini acilis yoneticisini ayarlamak tamamen kullaniciya birakilmistir Gentoo kurulumunun tamamen kullaniciya birakilmasi olasi zorluklarinin yaninda kullaniciya sistemin isleyisini ve detaylarini ogrenebilmesi icin buyuk olanak saglamaktadir Kullanici Gentoo yu ilk defa kurarken edindigi deneyim sayesinde daha sonraki kurulumlari cok fazla zorlanmadan ve zaman harcamadan tamamlayabilir Gentoo da edindigi genel Linux bilgisinden diger sistemleri kullanirken de faydalanabilir KullanimSistemde temel isleyis icin ihtiyac duyulanlar disinda hicbir paketin kurulu gelmemesi kurulum asamasinin tamamen kullaniciya birakilmasinin getirilerindendir Bu sayede kullanici ihtiyaci olmayan hicbir paketin getirecegi ek sorunlar ve guvenlik aciklariyla ugrasmak zorunda kalmaz Bu ozellik Gentoo yu ozellikle sunucu sistemlerde tercih edilen bir dagitim yapmaktadir Bir masaustu sistemde kuruldugunda ise ihtiyac duyulan butun uygulamalari grafik tabanli uygulamalar vb Gentoo nun paketleri arasindan bulunup sadece birkac komut ile kurulabilir Gentoo nun diger bir avantaji da hakkinda yazilmis kapsamli belgeleri wiki sayfasi ve pek cok soruna hazir cozum bulunabilen forumlaridir Gentoo da her ne kadar programlarin kurulumlari uzun surebilse de programlarin sirasinda yapilacak ayarlarla programlarin calisma zamanindaki hizlari attirilabilmektedir Bunun yaninda butun programlar kurulu oldugu sistemin ozelliklerinden en iyi faydalanacak sekilde derlenebilecegi icin kullanilan sistemden verimli bir sekilde yararlanilabilir Gentoo 10 yila ozel surum Calisan DVD ekran goruntusu Paket yoneticisi olarak portage i kullanan Gentoo yazacaginiz basit bir emerge world komutu ile tum programlarinizi en son surumleriyle guncellestirebilmektedir Portage ile paket bagimliliklarini otomatik olarak cozen gentoo paketleri indirmek derlemek ve sistemde gereken yerlere kopyalamak adimlarinin hepsini otomatik olarak yapmaktadir Paketlerin derlenmesi sirasindaki secenekleri etc make conf dosyasinda tanimlanmis olan degerlerden alir Ayrica bu dosyada cesitli use flag ler tanimlanabilir Use flagler sayesinde her programin derleme zamaninda kazanabilecegi ozellikler belirtilebilir Ornegin jpeg use flaginin varligi programlarin Jpeg destegine sahip olacagini belirtirken jpeg seklinde kapatilmis bir use flag derlenen programlarin Jpeg destegini icermeyecegini belirtir Use flag mekanizmasi ile tam olarak kullanicinin isteklerine gore sekillenmis bir sistem elde edilir Kullanici ihtiyac duydugu butun ozelliklere use flagleri kullanarak sahip olurken istemedigi hicbir ozelligi kurmak zorunda degildir Gentoo nun esnekliginin ve ozellestirilebilirliginin bir kismi paket yoneticisi portage in bu ozelliklerinden oturudur Surum tarihcesi1 0 31 Mart 2002 1 2 Haziran 2002 1 4 5 Agustos 2003 1 4 bakim surumu 1 11 Eylul 2003 2004 0 1 Mart 2004 surumler yilda dort tane olacak sekilde degistirildi 2004 1 28 Nisan 2004 2004 2 26 Temmuz 2004 2004 3 15 Kasim 2004 2005 0 27 Mart 2005 surumler yilda iki tane olacak sekilde degistirildi 2005 1 8 Agustos 2005 2005 1 r1 21 Kasim 2005 bakim surumu 1 2006 0 27 Subat 2006 2006 1 30 Agustos 2006 2007 0 7 Mayis 2007 2008 0 beta1 1 Nisan 2008 2008 0 6 Temmuz 2008 2010 0 4 Ekim 2009 2011 0 8 Mart 2011Dis baglantilarGentoo Linux Resmi Sayfasi15 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gentoo Elkitabi Ingilizce 24 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kurulumdan once okunmasi tavsiye edilir Guncel Degil Gentoo tartisma forumlari29 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gentoo Linux felsefesi 30 Aralik 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Planet Gentoo 2 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gentoo gelistirici gunlukleriKaynakca 18 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2014 19 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 http archives gentoo org gentoo announce msg 02473 xml olu kirik baglanti 16 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 22 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 22 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 3 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 21 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 6 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2008 28 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2008 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2010 13 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2011