Gerardus 't Hooft (d. 5 Temmuz 1946, Den Helder), hâlen Utrecht Üniversitesine bağlı Spinoza Enstitüsü ve Teorik Fizik Enstitüsünde profesörlük yapan Hollandalı teorik fizikçidir. 1999 yılında, tez danışmanı Martinus J.G. Veltman ile elektrozayıf etkileşimlerin kuantum yapısını keşifleri dolayısıyla Nobel Fizik Ödülünü kazanmışlardır.
Gerard 't Hooft | |
---|---|
Gerard 't Hooft (2008) | |
Doğum | 5 Temmuz 1946 Den Helder, Hollanda |
Milliyet | Hollandalı |
Vatandaşlık | Hollanda |
Mezun olduğu okul(lar) | Utrecht Üniversitesi |
Ödüller | Wolf Fizik Ödülü (1981) (1986) Spinoza Ödülü (1995) Franklin Madalyası (1995) Nobel Fizik Ödülü (1999) Lomonosov Altın Madalyası (2010) |
Kariyeri | |
Dalı | Teorik fizik Parçacık fiziği |
Çalıştığı kurumlar | Utrecht Üniversitesi |
Doktora danışmanı | Martinus J.G. Veltman |
Doktora öğrencileri | Robbert Dijkgraaf Herman Verlinde |
Amcası Frits Zernike 1953 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır. |
Biyografisi
Gerard 't Hooft Hollanda'nın Den Helder şehrinde 1946 yılında gemi mühendisi “H. 'T Hooft” ve “MA van Kampen” çiftinin çocukları olarak dünyaya gelmiştir. Annesi daha on sekiz yaşındayken hayata veda eden babasını, 't Hooft, çok küçük yaşta kaybetmiştir. “Ita” adında bir kız kardeşi vardır. Sanat okuluna giden annesi, Fransızca dersleri aldıktan sonra özel Fransızca dersleri vermektedir. 1972 yılında evlendiği “Albertha A. Schik” ile iki kız çocuk sahibi olmuşlardır.
Eğitimi
Sekiz yaşındayken 'büyünce ne olacaksın?' sorusuna “her şeyi bilen adam olacağım” diyen, 't Hooft, bilim insanı olmaya o zamandan karar vermiştir. Nobel için yazdığı otobiyografisinde bilimin ailesinin temelinde, genlerinde olduğunu ifade eden fizikçinin büyük amcası Frits Zernike, 1953 yılında faz kontrast mikroskobunu keşfettiğinde kararına daha sıkı sarılır. Diğer amcası, “Nicolaas Godfried van Kampen” Utrecht Üniversitesi'nde Teorik Fizik dalında profesörlüğe atandığında annesi küçük 't Hooft için bilimsel bir kariyer yerine sanat okumasını tavsiye etmiştir.
Kariyeri
16 yaşında, Hollanda Ulusal Matematik Olimpiyatı'nda ikinci olan 't Hooft, Lahey'deki ‘Dalton Lisesi’'ne gitmiştir. Ünlü bilim insanı, lisans ve lisans üstü eğitimini aldığı Utrecht Üniversitesi'nden 1972 yılında doktorasını almıştır. Utrecht Üniversitesinde 1974 yılında akademik kariyeri başlayan 't Hooft 1977'den günümüze “Spinoza Enstitüsü” ve “Teorik Fizik Enstitüsü”nde profesörlük yapmaktadır.
Doktorasını aldıktan sonra Cenevre, CERNde araştırmalara katılmıştır. Burada Veltman ile birlikte Yang-Mills kuramının kuvvetli etkileşimlerde uygulanılabilecek şekilde renormalize edilebilir olduğunu (Kuvantum Kromodinamiği (QCD) )göstermişlerdir. Böylece, yerçekimi dışındaki üç temel etkileşim ve parçacıklar bugün Standart Model olarak isimlendirilen kuvantum alan kuramı ile açıklanır olmuştur.
Ödül ve başarıları
Ödülleri ve başarıları | ||
---|---|---|
Ödül & Kurum | Tarih | Notlar |
Nobel Fizik Ödülü | 1999 | (Martinus JG Veltman ile) |
Franklin Madalyası | 1995 | |
Lorentz Madalyası | 1986 | |
Hollanda Bilim Akademisi | 1982 | üye |
Wolf Fizik Ödülü | 1981 | (Freeman Dyson ve Victor Frederick Weisskopf ile ) |
Dannie Heineman Ödülü | 1979 | |
Amerikan Fizik Birliği Ödülü | ||
Spinoza Ödülü | 1995 |
Nobel Fizik Ödülü
1999 yılı Nobel Fizik Ödülünü Gerardus ’t Hooft ile Martinus J. G. Veltman kazanmıştır.İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin, “fizikte elektrozayıf etkileşmelerin kuantumlu yapısını açıklığa kavuşturmaları” nedeniyle verildiğini açıkladığı bu çalışma, aslında 1971 yılında Utrecht Üniversitesi’nde Veltman’ın yanında doktora yapmakta olan ‘t Hooft’un hazırladığı tez çalışmasıdır. O sıralar 24 yaşında bir öğrenci olan ‘t Hooft’un, bu zor problemi orijinal matematik yöntemler geliştirerek çözebilmesi dünyada ve Türkiye'de de yankılar uyandırmıştır.
Fizik otorilerince yıllardır beklenen,‘t Hooft ve Veltman’ın kazandıkları bu ödülün, biraz gecikmiş olduğu belirtilmiştir. Kendiliğinden simetri bozulması yoluyla kütle kazanımı sağlayan elektrozayıf etkileşme modelleri, 1960’ların başından beri gündemdeydi. Bu modeller arasından birisi, 1967’de Amerikalı Steven Weinberg ve İngiltere’de bulunan Pakistan’lı Abdus Salam tarafından önerilen ve bugün standard model olarak bilinen bir tanesi, zamanla öne çıkmıştır.
Öncesinde kuantumlu ayar alanteorileri olarak bu tür modellerin kesin hesaplamalara imkân verip vermedikleri bilinmemekteydi. Yani bir elekrozayıf bozunma için yarı-süre veya bir parçacık saçılması için tesir kesiti, kuantum elektrodinamiğinden bilinen yöntemlerle hesaplanırsa, bu hesaplardan belli sayılar bulunacağı, yani bir öngülerinin olup olmadığı henüz kuşkuluydu. Utrecht Üniversitesi’nde teorik fizik profesörü olan Martinus Veltman bu zor ve uzun bu hesapları yapabilmek için ilk bilgisayarla sembolik hesap program paketi olan “SCHOONSHIP”i geliştirmiştir. O dönemde onun yanında bu programı kullanan öğrencisi olan ‘t Hooft sonsuz çıkan Feynman integrallerinin boyutsal regülarizasyonunu yaparak, standart model türü kuantumlu ayar alan teorilerinin renormalizasyonunu göstermiştir.Dolayısıyla bu modellerin belirli ve kesin öngörülerinin hesaplanabileceğini kanıtlamış olmuştur.
“İyi bir araştırmacı, elde ettiği sonuçları abartmak yerine mütevazı göstermeye dikkat eder.” diyen 't Hooft, bilimin başarılı olmasının nedenlerinden birinin özünde bir hata düzeltme mekanizması ile birlikte yapılanmış olmasını göstermektedir.
Dış bağlantılar
- Prof.Hooft İletişim ve Akademik Sayfası (İng.) 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'CERN'deki LHC deneyleri'(kara delikler) Doç.Dr. Kerem Cankoçak - (ITU Fizik bölümü) Türkçe — PDF 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'Elektrozayıf Etkileşmelerin Kuantumlu Yapısı' Prof. Dr.Tekin Dereli- ODTÜ Fizik Dalı - (İTÜ) Türkçe — [2] 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tüm makale ve eserleri 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Otobiyografisi (İng.) 9 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Web Sitesi 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gerard't Hooft (2008). Maddenin Son Yapı Taşlar. TÜBİTAK YAYINLARI. ISBN . 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Türk fizik derneği. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (İngilizce). Britannica. 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ a b (İngilizce). 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ (İngilizce). 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ a b (İngilizce). 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ G Ekspong ,: Nobel Lectures in Physics 1996-2000', — [1] 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ‘t Hooft, G. ve Veltman, M. (1972). Nucl. Phys. B44, 189.
- ^ (İngilizce). 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ (İngilizce). Universiteit Utrecht. 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ http://www.lorentz.leidenuniv.nl/lorentzmedal/ 5 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Lorentz Madalyası Sahipleri
- ^ (İngilizce). 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2012.
- ^ http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8FVBQR 18 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Spinoza Ödülü Sahipleri
- ^ a b Biltek Prof. Dr.Tekin Dereli- ODTÜ Fizik Dalı(Türkçe) — PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 21 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ Gerard't Hooft (2008). Maddenin Son Yapı Taşlar. TÜBİTAK YAYINLARI. ISBN . 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ Bilim İnsanı Sultan Tarlacı (Türkçe) — doc 23 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Gerard’t Hooft.‘ Maddenin Son Yapıtaşları’, TÜBİTAK, 1999; syf149,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gerardus t Hooft d 5 Temmuz 1946 Den Helder halen Utrecht Universitesine bagli Spinoza Enstitusu ve Teorik Fizik Enstitusunde profesorluk yapan Hollandali teorik fizikcidir 1999 yilinda tez danismani Martinus J G Veltman ile elektrozayif etkilesimlerin kuantum yapisini kesifleri dolayisiyla Nobel Fizik Odulunu kazanmislardir Gerard t HooftGerard t Hooft 2008 Dogum5 Temmuz 1946 77 yasinda Den Helder HollandaMilliyetHollandaliVatandaslikHollandaMezun oldugu okul lar Utrecht UniversitesiOdullerWolf Fizik Odulu 1981 1986 Spinoza Odulu 1995 Franklin Madalyasi 1995 Nobel Fizik Odulu 1999 Lomonosov Altin Madalyasi 2010 KariyeriDaliTeorik fizik Parcacik fizigiCalistigi kurumlarUtrecht UniversitesiDoktora danismaniMartinus J G VeltmanDoktora ogrencileriRobbert Dijkgraaf Herman VerlindeAmcasi Frits Zernike 1953 yilinda Nobel Fizik Odulu nu kazanmistir Uzay Dernegi Sempezyumu 2007Harvard Universitesi ziyaretinden Aralik 2003BiyografisiGerard t Hooft Hollanda nin Den Helder sehrinde 1946 yilinda gemi muhendisi H T Hooft ve MA van Kampen ciftinin cocuklari olarak dunyaya gelmistir Annesi daha on sekiz yasindayken hayata veda eden babasini t Hooft cok kucuk yasta kaybetmistir Ita adinda bir kiz kardesi vardir Sanat okuluna giden annesi Fransizca dersleri aldiktan sonra ozel Fransizca dersleri vermektedir 1972 yilinda evlendigi Albertha A Schik ile iki kiz cocuk sahibi olmuslardir Egitimi Sekiz yasindayken buyunce ne olacaksin sorusuna her seyi bilen adam olacagim diyen t Hooft bilim insani olmaya o zamandan karar vermistir Nobel icin yazdigi otobiyografisinde bilimin ailesinin temelinde genlerinde oldugunu ifade eden fizikcinin buyuk amcasi Frits Zernike 1953 yilinda faz kontrast mikroskobunu kesfettiginde kararina daha siki sarilir Diger amcasi Nicolaas Godfried van Kampen Utrecht Universitesi nde Teorik Fizik dalinda profesorluge atandiginda annesi kucuk t Hooft icin bilimsel bir kariyer yerine sanat okumasini tavsiye etmistir Kariyeri 16 yasinda Hollanda Ulusal Matematik Olimpiyati nda ikinci olan t Hooft Lahey deki Dalton Lisesi ne gitmistir Unlu bilim insani lisans ve lisans ustu egitimini aldigi Utrecht Universitesi nden 1972 yilinda doktorasini almistir Utrecht Universitesinde 1974 yilinda akademik kariyeri baslayan t Hooft 1977 den gunumuze Spinoza Enstitusu ve Teorik Fizik Enstitusu nde profesorluk yapmaktadir Doktorasini aldiktan sonra Cenevre CERNde arastirmalara katilmistir Burada Veltman ile birlikte Yang Mills kuraminin kuvvetli etkilesimlerde uygulanilabilecek sekilde renormalize edilebilir oldugunu Kuvantum Kromodinamigi QCD gostermislerdir Boylece yercekimi disindaki uc temel etkilesim ve parcaciklar bugun Standart Model olarak isimlendirilen kuvantum alan kurami ile aciklanir olmustur Odul ve basarilariOdulleri ve basarilariOdul amp Kurum Tarih NotlarNobel Fizik Odulu 1999 Martinus JG Veltman ile Franklin Madalyasi 1995Lorentz Madalyasi 1986Hollanda Bilim Akademisi 1982 uyeWolf Fizik Odulu 1981 Freeman Dyson ve Victor Frederick Weisskopf ile Dannie Heineman Odulu 1979Amerikan Fizik Birligi OduluSpinoza Odulu 1995Nobel Fizik Odulu 1999 yili Nobel Fizik Odulunu Gerardus t Hooft ile Martinus J G Veltman kazanmistir Isvec Kraliyet Bilimler Akademisinin fizikte elektrozayif etkilesmelerin kuantumlu yapisini acikliga kavusturmalari nedeniyle verildigini acikladigi bu calisma aslinda 1971 yilinda Utrecht Universitesi nde Veltman in yaninda doktora yapmakta olan t Hooft un hazirladigi tez calismasidir O siralar 24 yasinda bir ogrenci olan t Hooft un bu zor problemi orijinal matematik yontemler gelistirerek cozebilmesi dunyada ve Turkiye de de yankilar uyandirmistir Fizik otorilerince yillardir beklenen t Hooft ve Veltman in kazandiklari bu odulun biraz gecikmis oldugu belirtilmistir Kendiliginden simetri bozulmasi yoluyla kutle kazanimi saglayan elektrozayif etkilesme modelleri 1960 larin basindan beri gundemdeydi Bu modeller arasindan birisi 1967 de Amerikali Steven Weinberg ve Ingiltere de bulunan Pakistan li Abdus Salam tarafindan onerilen ve bugun standard model olarak bilinen bir tanesi zamanla one cikmistir Oncesinde kuantumlu ayar alanteorileri olarak bu tur modellerin kesin hesaplamalara imkan verip vermedikleri bilinmemekteydi Yani bir elekrozayif bozunma icin yari sure veya bir parcacik sacilmasi icin tesir kesiti kuantum elektrodinamiginden bilinen yontemlerle hesaplanirsa bu hesaplardan belli sayilar bulunacagi yani bir ongulerinin olup olmadigi henuz kuskuluydu Utrecht Universitesi nde teorik fizik profesoru olan Martinus Veltman bu zor ve uzun bu hesaplari yapabilmek icin ilk bilgisayarla sembolik hesap program paketi olan SCHOONSHIP i gelistirmistir O donemde onun yaninda bu programi kullanan ogrencisi olan t Hooft sonsuz cikan Feynman integrallerinin boyutsal regularizasyonunu yaparak standart model turu kuantumlu ayar alan teorilerinin renormalizasyonunu gostermistir Dolayisiyla bu modellerin belirli ve kesin ongorulerinin hesaplanabilecegini kanitlamis olmustur Iyi bir arastirmaci elde ettigi sonuclari abartmak yerine mutevazi gostermeye dikkat eder diyen t Hooft bilimin basarili olmasinin nedenlerinden birinin ozunde bir hata duzeltme mekanizmasi ile birlikte yapilanmis olmasini gostermektedir Dis baglantilarProf Hooft Iletisim ve Akademik Sayfasi Ing 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde CERN deki LHC deneyleri kara delikler Doc Dr Kerem Cankocak ITU Fizik bolumu Turkce PDF 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Elektrozayif Etkilesmelerin Kuantumlu Yapisi Prof Dr Tekin Dereli ODTU Fizik Dali ITU Turkce 2 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tum makale ve eserleri 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Otobiyografisi Ing 9 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Web Sitesi 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gerard t Hooft 2008 Maddenin Son Yapi Taslar TUBITAK YAYINLARI ISBN 9789754032994 24 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2012 Ayrica bakinizM Kurami Kuantum mekanigi Kuantum alan kurami Nobel Fizik OduluKaynakca Turk fizik dernegi 3 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ingilizce Britannica 7 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 a b Ingilizce 30 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 Ingilizce 10 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 a b Ingilizce 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 G Ekspong Nobel Lectures in Physics 1996 2000 ISBN 981 238 003 5 1 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde t Hooft G ve Veltman M 1972 Nucl Phys B44 189 Ingilizce 22 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 Ingilizce Universiteit Utrecht 24 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 http www lorentz leidenuniv nl lorentzmedal 5 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lorentz Madalyasi Sahipleri Ingilizce 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2012 http www nwo nl nwohome nsf pages NWOP 8FVBQR 18 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Spinoza Odulu Sahipleri a b Biltek Prof Dr Tekin Dereli ODTU Fizik Dali Turkce PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 21 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2012 Gerard t Hooft 2008 Maddenin Son Yapi Taslar TUBITAK YAYINLARI ISBN 9789754032994 24 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2012 Bilim Insani Sultan Tarlaci Turkce doc 23 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gerard t Hooft Maddenin Son Yapitaslari TUBITAK 1999 syf149 ISBN 978 975 403 193 5