Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Girikihaciyan, Diyarbakır ili Ergani ilçesinin 20 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Eski adı Ekinciyan olan Ekinciler Köyü'nün 1 km. doğusundaki höyük Gerikihaciyan adıyla da bilinir. Çapı 175-250 metre olan tepe 3 metre yüksekliktedir.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Girikihaciyan |
| il: | Diyarbakır |
| İlçe: | Ergani |
| Köy: | |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Tarım |
| Tescil durumu: | Tescilli |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Kazılar
İstanbul Üniversitesi Prehistorya Kürsüsü ve Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü ortak çalışmasında (Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırmaları Karma Projesi) çerçevesinde 1963 yılında yapılan yüzey araştırmaları sırasında saptanmıştır. Kazı çalışmaları aynı yıl, proje üyelerinden P. J. Watson ve C. Redman başkanlığında başlatılmıştır. Bu çalışmaları 1970 yılında üç haftalık ikinci bir kazı çalışması izlemiştir.
Tabakalanma
Höyük kazılarında iki ana kültür evresi ortaya çıkarılmıştır. Alt ve üst yerleşme katları olarak adlandırılan bu kültür evreleri, Geç Halaf ve Halaf Sonrası'dır.
Buluntular
En üstteki kültür evresi olan Halaf Sonrası yerleşme katında ulaşılabilen tek kalıntının 60 cm. kalınlığında bir taş duvar olması nedeniyle bu dönemin mimarisi bilinmemektedir. Ayrıca bazıları sıvanmış olan çukurlar bulunmuştur. Halaf Sonrası dönem yapı katlarında çapları 2,27 ile 4,5 metre arasında değişen, Halaf mimarisine özgü yuvarlak yapılar (tolos) gün ışığına çıkarılmıştır. Bu yapılardan birinin tabanı sıkıştırılmış toprak, daha geç olan diğeri ise çamur sıvadır. En küçük tolosun çapı 2,25 olarak ölçülmüştür. Bir çeşit kiler olarak kullanılmış olduğu düşünülmekle birlikte bu yönde bir kanıt ele geçirilmemiştir.
Halaf Sonrası Dönem, Halaf Dönemi'nde olan boyalı çanak çömlek gibi çok az buluntu vermektedir. Diğer buluntular arasında kilden yapıma sapan taşları (kaplardaki suyu ısıtmak için kullanılmış da olabilir), kil kaşık, mühür, insan ve hayvan heykelcikleri, ağırşaklar ve süzgeç parçalarıdır.
Halaf yontma taş endüstrisinde hammaddenin % 70'i çakmak taşı, kalanı obsidiyendir. Özellikle yapımında obsidiyen kullanılmıştır. Atık obsidiyen bulunmamasının bu malzemenin yerleşmeye, imal edilmiş olarak getirildiğini düşündürmektedir. İyi kaliteli olmayan çakmak taşı ise yerel kaynaklardan çıkarılmış taşlardır. Halaf Sonrası Dönem'de ise tümüyle çakmak taşı kullanılmıştır. Sürtme taş buluntular ise çoğu bazalttan öğütme taşları, havan ve havan elleri, topuzlar, yassı baltalar, taş kaplar, halkalar ve süs eşyası (boncuk) olarak bulunmuştur.
Halaf Dönemi'ne dayandırılan kemik aletler, olasılıkla deri işçiliğinde kullanılan kaburga ya da yassı kemiklerden, ucu yuvarlatılmış aletler ve çeşitli bızlerdir.
Bulunan üç gömüt sağlam, biri ise tahrip olmuş durumdadır. Gömütler, başları doğuya gelecek şekilde ve büzülmüş durumda gömülmüştür ve hiçbirinde gömüt hediyesi yoktur.
Buluntulara göre höyük sakinleri evcil türlerden koyun (Ovis aries), keçi (Capra hircus), sığır (Bos taurus), köpek (Canis lupus familiaris) ve domuz beslemiş, yabanıl türlerden ise yaban koyunu, keçi, kızıl geyik, yaban eşeği, kızıl tilki, tavşan avlamış, kaplumbağa yakalamıştır. Bunların yanında tatlısu kabukluları, kuşlar, kemirgenler, balık ve küçük etçilere ait kemikler de bulunmuştur. Bitkisel kalıntılarsa emmer buğdayının temel besin olduğunu göstermektedir. Emmer buğdayının yanı sıra arpa tarımı da yapılmıştır. Nohut ve mercimek, acı burçak gibi baklagiller de tarımı yapılan bitkilerdir. Sığırın varlığı, saban kullanıldığına bir işaret olarak kabul edilmektedir.
Değerlendirme
Girikihaciyan, MÖ 5. binyılda iskan edilmeye başlanan, 200-500 kişilik tarımcı küçük bir köy yerleşimi olarak görülmektedir. Halaf Kültürü etkisindeki bu yerleşimin, Halaf'tan ya da yakın bir bölgeden geldikleri ve 200-500 yıllık bir süre içinde iskan edildiği düşünülmektedir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Girikihaciyan Diyarbakir ili Ergani ilcesinin 20 km guneydogusunda yer alan bir hoyuktur Eski adi Ekinciyan olan Ekinciler Koyu nun 1 km dogusundaki hoyuk Gerikihaciyan adiyla da bilinir Capi 175 250 metre olan tepe 3 metre yuksekliktedir Arkeolojik HoyukAdi Girikihaciyanil DiyarbakirIlce ErganiKoy Turu HoyukTahribat TarimTescil durumu TescilliTescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarIstanbul Universitesi Prehistorya Kursusu ve Chicago Universitesi Dogu Bilimleri Enstitusu ortak calismasinda Guneydogu Anadolu Tarihoncesi Arastirmalari Karma Projesi cercevesinde 1963 yilinda yapilan yuzey arastirmalari sirasinda saptanmistir Kazi calismalari ayni yil proje uyelerinden P J Watson ve C Redman baskanliginda baslatilmistir Bu calismalari 1970 yilinda uc haftalik ikinci bir kazi calismasi izlemistir TabakalanmaHoyuk kazilarinda iki ana kultur evresi ortaya cikarilmistir Alt ve ust yerlesme katlari olarak adlandirilan bu kultur evreleri Gec Halaf ve Halaf Sonrasi dir BuluntularEn ustteki kultur evresi olan Halaf Sonrasi yerlesme katinda ulasilabilen tek kalintinin 60 cm kalinliginda bir tas duvar olmasi nedeniyle bu donemin mimarisi bilinmemektedir Ayrica bazilari sivanmis olan cukurlar bulunmustur Halaf Sonrasi donem yapi katlarinda caplari 2 27 ile 4 5 metre arasinda degisen Halaf mimarisine ozgu yuvarlak yapilar tolos gun isigina cikarilmistir Bu yapilardan birinin tabani sikistirilmis toprak daha gec olan digeri ise camur sivadir En kucuk tolosun capi 2 25 olarak olculmustur Bir cesit kiler olarak kullanilmis oldugu dusunulmekle birlikte bu yonde bir kanit ele gecirilmemistir Halaf Sonrasi Donem Halaf Donemi nde olan boyali canak comlek gibi cok az buluntu vermektedir Diger buluntular arasinda kilden yapima sapan taslari kaplardaki suyu isitmak icin kullanilmis da olabilir kil kasik muhur insan ve hayvan heykelcikleri agirsaklar ve suzgec parcalaridir Halaf yontma tas endustrisinde hammaddenin 70 i cakmak tasi kalani obsidiyendir Ozellikle yapiminda obsidiyen kullanilmistir Atik obsidiyen bulunmamasinin bu malzemenin yerlesmeye imal edilmis olarak getirildigini dusundurmektedir Iyi kaliteli olmayan cakmak tasi ise yerel kaynaklardan cikarilmis taslardir Halaf Sonrasi Donem de ise tumuyle cakmak tasi kullanilmistir Surtme tas buluntular ise cogu bazalttan ogutme taslari havan ve havan elleri topuzlar yassi baltalar tas kaplar halkalar ve sus esyasi boncuk olarak bulunmustur Halaf Donemi ne dayandirilan kemik aletler olasilikla deri isciliginde kullanilan kaburga ya da yassi kemiklerden ucu yuvarlatilmis aletler ve cesitli bizlerdir Bulunan uc gomut saglam biri ise tahrip olmus durumdadir Gomutler baslari doguya gelecek sekilde ve buzulmus durumda gomulmustur ve hicbirinde gomut hediyesi yoktur Buluntulara gore hoyuk sakinleri evcil turlerden koyun Ovis aries keci Capra hircus sigir Bos taurus kopek Canis lupus familiaris ve domuz beslemis yabanil turlerden ise yaban koyunu keci kizil geyik yaban esegi kizil tilki tavsan avlamis kaplumbaga yakalamistir Bunlarin yaninda tatlisu kabuklulari kuslar kemirgenler balik ve kucuk etcilere ait kemikler de bulunmustur Bitkisel kalintilarsa emmer bugdayinin temel besin oldugunu gostermektedir Emmer bugdayinin yani sira arpa tarimi da yapilmistir Nohut ve mercimek aci burcak gibi baklagiller de tarimi yapilan bitkilerdir Sigirin varligi saban kullanildigina bir isaret olarak kabul edilmektedir DegerlendirmeGirikihaciyan MO 5 binyilda iskan edilmeye baslanan 200 500 kisilik tarimci kucuk bir koy yerlesimi olarak gorulmektedir Halaf Kulturu etkisindeki bu yerlesimin Halaf tan ya da yakin bir bolgeden geldikleri ve 200 500 yillik bir sure icinde iskan edildigi dusunulmektedir Dis baglantilarYakin plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2012 a b c d e f g h i TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 24 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2012