Gluteus maximus veya büyük ilye, kıç bölgesinde (gluteal bölge) kas. Bölgenin en büyük kası olma özelliğiyle diğer (ilye) kaslarının (gluteal kaslar) çoğunun üzerinde yer alır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpCa0wxTnZZbTlmTVRrd09WOHlPVFF1Y0c1bkx6SXlNSEI0TFZOdlltOWZNVGt3T1Y4eU9UUXVjRzVuLnBuZw==.png)
Anatomi
Şekil itibarıyla dörtgendir. Kökeni aşağıdaki noktalardır:
- 'un arkasında iliumun pürüzlü bir bölgesi
- bu noktadan itibaren sakrumun alt kısmının arka yüzeyi
- kuyruk sokumunun (koksiks) (lateral) (yan) tarafı
- dış yüzeyi
- kılıfının (fasya) üst kısmı
- ilium ve sakrum arasında kasını örten fasya
( dize kadar inen kalın bölgesi), lateral tarafta kasın üst ve yüzeysel alt taraflarının bağlanma noktasıdır. Kasın diğer bölgeleri femurda bağlanır.
Sinir sistemine tarafından bağlanır (innervasyon). Kan dolaşımıysa , (oksijenli kan), ve aracılığıyla sağlanır. İnferior gluteal sinir, arter ve ven kasın alt yüzeyinde ve merkezinde yer alır. Kasın yukarı kısmında siyatik sinir altından geçer.
ayaktayken altında yer alır, kasın altında hissedilebilir. Baldır bükülüp oturulduğunda gluteus maximus yıkarıya doğru hareket eder, dolayısıyla iskial çıkıntı ve onunla deri arasındaki üzerine oturulur.
İşlev
Kalça ekleminde (ekstansiyon) yapar; yani uzuv bükülmüş durumdayken düz hâle getirir. Bu hareketi yaptıran en güçlü kas olsa da genelde otururken kalkmak, merdiven çıkmak gibi kuvvet gerektiren hareketlerde kullanılır. Ayakta dururken hiç kullanılmaz ve düz yolda yürürken pek az kullanılır, dolayısıyla felci düz yol yürüyüşünde pek bir fark yaratmaz.
Kalçada dış (lateral) rotasyon, yani uzvu dışarı doğru bükme hareketini de gerçekleştirir. İliotibial banda bağlanması nedeniyle bandı çekerek kalça ve diz eklemlerini sağlamlaştırır. İliotibial bandın tibianın anterolateral çıkıntısına bağlanması nedeniyle ile gerçekleştirebildiği bu işlevi normalde ayakta dururken gerçekleştirmesi gerektirmez. İliotibial bandın aracılığıyla femurla bağlantılı olması nedeniyle dizi hareket ettiremez.
Klinik önemi
Gluteus maximus nadir yaralanan bir kastır.
Diğer hayvanlarda anatomisi ve evrimi
Diğer primatlarda, gluteus maximus, insanda var olmayan ischiofemoralis bölümü ve insandaki gluteus maximus kasının dengi, ancak bu hayvanlarda çok daha küçük olan gluteus maximus proprius kasından oluşur. İnsanın atalarının iki ayaklı yürüyüşe geçmesi sırasında gluteus maximus kası büyük değişiklikler geçirdi. Femurun uzunluğunun artması ve femurda daha yukarıya bağlanması sonucu uyguladığı moment ve kas birimi başı uyguladığı ekstansiyon kuvveti azaldı. Azalan kuvvet ağaca tırmanmayı zorlaştırsa da oluşan yapıda koşmak daha kolay oldu. Moment mesafesini biraz da olsa korumak için gluteus maximus ilium kemiğine de bağlandı; bununla beraber kuvveti arttırmak için kas hacmi arttı.
Kaynakça
- ^ a b c d Drake, Richard L.; Vogl, A. Wayne; Mitchell, Adam M.W. (2010). Gray's Anatomy for Students, Second Edition. Elsevier. ss. 550-1.
- ^ Ali, Turgut (2015). (PDF). Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği Dergisi, 14. ss. 27-33. doi:10.14292/totbid.dergisi.2015.02. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2017.
- ^ a b c d e Moore, Keith L.; Dalley, Arthur F.; Agur, Anne M.R. (2014). Clinically Oriented Anatomy, Seventh Edition. Lippincott Williams & Wilkins. ss. 565-6.
- ^ a b Hogervorst, Tom; Vereecke, Evie E. (2015). "Evolution of the human hip. Part 2: muscling the double extension". Journal of Hip Preservation Surgery. 2 (1). Oxford Üniversitesi Yayınları. ss. 3-14. doi:10.1093/jhps/hnu014. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar