Go oyununda pek çok özel terim vardır Dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi Türkiye de de bu terimlerin genellikl

Go oyununda pek cok ozel terim vardir Dunyanin pek cok yerinde oldugu gibi Turkiye de de bu terimlerin genellikle Japoncalari kullanilir Terimler Dame 9x9 tahtada bir oyunun sonu Kirmizi ile gosterilen noktalar damedir Oyun sonunda iki tarafin yasayan gruplari arasinda yer alan dolayisiyla her iki tarafa da puan kazandirmayan noktalar Eger kullaniliyorsa bu noktalara oynamak skoru dogrudan etkilemez ancak dameleri doldurmak rakibi kendi alani icinde oynamaya zorlayarak dolayli olarak puan kazanilmasini saglayabilir Ornegin sekilde sol alt kosedeki dame doldurulunca siyah a noktasinda oynamak zorunda kalir Bu terim oyunun basinda ve ortasinda her iki tarafin ortak kontrolunde olan ve uzerinde oynanmasi bir yarar getirmeyecek noktalar icin de kullanilir Damezumari Nefes alma noktalarinin azligi Bir grubun nefes alma noktalarinin yetersiz olmasi ve bu nedenle yapilmak istenen bir hamlenin yapilamamasi Duvar Tahta uzerinde birbiriyle baglantili uzun bir grup tasin olusturdugu sekil Bir duvari kesmek genellikle zordur ve duvarin varligi tahta uzerinde etkisini uzaklarda bile hissettirebilir Beyaz koseyi isgal ederken siyah disariya bakan bir duvar elde ediyor Fuseki Oyunun baslangic kismi satrancta acilis terimine karsilik gelen go terimi Bazi acilislarin ozel isimleriyle anilir Shusaku acilisi Cin acilisi sanrensei acilisi gibi Goban ve goban uzerindeki ozel noktalar a hosi b tengen c go no go d san san e komoku f takamoku g ōtakamoku h mokuhazusi i ōmokuhazusi Go oyununun uzerinde oynandigi sehpa masa veya tahtaya goban Japonca 碁盤 denir Standart bir go tahtasi yatay ve dikey olarak birbiriyle kesisen 19 ar dogru parcasindan olusur bunun disinda 13x13 ve 9x9 tahtalar da yaygin olarak kullanilir Goban uzerinde konumlari itibariyla ozellikte acilista onemli rol oynayan ve ozel adlara sahip pek cok nokta vardir Bunlardan bazilari hoshi 星 veya yildiz noktasi Geleneksel olarak tahtada uzerine kucuk bir isaret koyulan noktalar Bunlar ya Koselerdeki 4 4 noktalari ya da Kenarlardaki 4 10 ve 10 4 noktalaridir tengen 天元 Tahtanin merkezindeki 10 10 noktasi go no go 五の五 Kosedeki 5 5 noktasi san san 三々 Kosedeki 3 3 noktasi komoku 小目 Kosedeki 4 3 veya 3 4 noktasi takamoku 高目 Kosedeki 4 5 veya 5 4 noktasi ōtakamoku 大高目 Kosedeki 6 4 veya 4 6 noktasi mokuhazusi 目外し Kosedeki 3 5 veya 5 3 noktasi ōmokuhazusi 大目外し Kosedeki 6 3 veya 3 6 noktasi Bu noktalardan bahsederken isimleri yerine koordinatlari da kullanilabilir Hane Beyazin yaptigi bir hane Bir ya da bir dizi tasin cevresinden dolanmak anlamina gelen go terimi Rakibin tasina bitisik kendi tasina capraz olarak oynanan hamle Joseki Genellikle kose acilislarinda kullanilan takibedildigi zaman her iki taraf icin de adil sonuclara yol acan hamle dizisi Ko ve ko tehdidi Ko Beyaz kirmizi ile gosterilen noktada oynamadan once baska bir yerde oynamak zorundadir Go oyununun kurallari geregi tahta uzerindeki bir konum tekrar edilemez Taraflardan biri rakibin bir tasini aldiktan hemen sonra tasi alinan oyuncu bir onceki konumun olusmasina yol acacak hamleyi yapamaz once tahtanin baska bir yerinde oynamak zorundadir Bu duruma ko denir Boyle bir hamleyi yapabilmek icin tahtanin baska tarafinda yanitlanmasi gereken bir hamle yapilabilir Boyle hamlelere ko tehdidi denilir Komi Siyahin oyuna baslamasi nedeniyle beyazin puanlarina oyun sonunda yapilan ekleme Genellikle bu 4 5 ya da 5 5 puandir Kusatma yarisi Her iki tarafin da dorder nefes alma noktasi olan bir kusatma yarisi Kusatma yarisi ele gecirme yarisi ya da Japonca semeai 攻め合い her ikisi de oldurulebilecek birbirine komsu iki grup arasinda ortaya cikan durumdur Boyle bir durumda genellikle karsi tarafa ilk atari veren yarisi kazanir Cok temel bir kavram ve sik raslanilan bir durum olmasina ragmen bazi kusatma yarislarinin sonucunu hesaplamak kolay degildir Kimi durumlarda nefes alma noktalarini artiran hamleleri ya da damezumari nedeniyle yapilmasi gereken hamleleri yaklasma hamleleri de hesaba katmak gerekir Maymun atlayisi Maymun atlayisi Ikinci siradan birinci siraya dogru yapilan ozellikle oyunsonunda rakibin puanlarini azaltmayi amaclayan bir manevra Merdiven Merdiven Japonca shichō シチョウ bir tas elegecirme yontemidir Merdivenin her adiminda saldiran taraf rakibininin nefes alma noktalarini ikiden bire dusurur kacan taraf da birden ikiye cikarir Eger kacan tarafin uygun konumda bir destek tasi yoksa bu kovalamaca tahtanin sonuna gelince taslarin esir dusmesi ile son bulur Merdivenden kacilamiyorsa atarideki tasi kurtarmaya calismadan birakmak gerekir img