Marcus Antonius Gordianus Pius, (20 Ocak 225 - 11 Şubat 244) 238 - 244 arası (III. Gordianus olarak bilinen) Roma İmparatoru. I. Gordianus'un kızı ve II. Gordianus'un kızkardeşi Antonia Gordiana'nın oğludur. Babasını adı bilinmemektedir ve kendi adını 238'de dedesinden almıştır.
III. Gordianus | |||||
---|---|---|---|---|---|
İmparator III. Gordianus'un büstü | |||||
32. Roma İmparatoru | |||||
Hüküm süresi | 22 Nisan - 29 Temmuz 238 (Sezar olarak Pupienus ve Balbinus ile); 29 Temmuz 238 - 11 Şubat 244 (yalnız) | ||||
Önce gelen | Pupienus ve Balbinus | ||||
Sonra gelen | Arap Philip | ||||
Doğum | 20 Ocak 225 | ||||
Ölüm | 11 Şubat 244 | ||||
Eş(ler)i | |||||
| |||||
Hanedan | Gordiani Hanedanı | ||||
Annesi |
|
Yükselişi
Alexander Severus'un, Roma eyaleti Germania Inferior'nın başkenti Moguntiacum'da (şimdi Mainz) öldürülmesinin ardından, Maximinus Thrax Roma Senatosu ve halkın çoğunluğunun güçlü muhalefetine rağmen imparatorluğunu ilan etti. Yanıt olarak Roma bir isyanı göze aldı ve Gordianus'un dedesi ve dayısı I. ve II. Gordianus, Afrika'da müşterek imparatorluklarını ilan ettiler.
İsyanları, Numidya valisi ve Maximinus Thrax'ın sadık destekçilerinden Cappellianus tarafından, bir ay içerisinde bastırıldı. I.ve II. Gordianus öldü ancak hatıraları halkın belleğinde, barışsever, edebiyat adamları ve Maximinus'un zalimliğinin kurbanları olarak sevgiyle anıldı.
Bu sırada, Maximinus Roma'ya doğru ilermekteydi ve Senato Pupienus ve Balbinus'u müşterek imparatorlar olarak seçti. Bu senatörler çok popüler insanlar değillerdi ve Roma halkı hala I. Gordianus'un yazgısının şokundaydı. Bu durumda Senato genç Gordianus'u Marcus Antonius Gordianus olarak yeniden adlandırdı ve Sezar konumuna yükselterek imparatorluk varisi yaptı. Pupienus ve Balbinus, Maximinus'u aslında tam olarak birkaç Roma Lejyonunun özellikle de Maximinus'u öldüren 'nın ihaneti sayesinde bozguna uğrattı. Ancak onların müşterek imparatorlukları popüler kargaşalarla, askeri rahatsızlıklar ve Roma'yı 238 Haziran'ında yakıp kül eden büyük bir yangınla başladı. 29 Temmuz'da Pupienus ve Balbinus, Praetorian muhafızlar'ca öldürüldü ve Gordianus tek başına imparatorluğunu ilan etti.
Saltanatı
Yaşından dolayı, İmparatorluk yönetimi Roma senatosu ile ilişkileri kontrol eden aristokrat aileler tarafından sürdürüldü. 240'ta Sabinianus Afrika eyaletinde isyan etti ancak durum hemen kontrol altına alındı. 241'de Gordianus, yeni "praetorian prefect"'i 'un kızı Furia Sabina Tranquillina ile evlendi. Praetorian muhafızların başı ve İmparatorun kayınpederi olarak Timesitheus, kısa bir süre sonra de facto olarak Roma İmparatorluğunu yöneticisi haline geldi.
3. yüzyıl'da, Roma sınırları, Cermen kabilelerin Ren ve Tuna nehirlerini, Sasani Krallığınında Fırat'ı geçerek saldırılarını artırması sonucu zayıflamaya başladı. Perslerin Shapur I komutasında Mezopotamya'yı işgal etmesi üzerine genç imparator 'nın kapılarını Roma tarihinde son defa açtırdı ve doğuya büyük bir ordu gönderdi. Sasani'ler (243) Resaena Muharebesi'nde bozguna uğratıldılar ve Fırat nehrinin gerisine sürüldüler. Sefer başarılıydı ve orduya katılmış olan Gordianus kayınpederi açıklanamayan bir şekilde öldüğünde düşman topraklarına bir işgali planlıyordu. Timesitheus olmadan seferin ve İmparatorun güvenliği riskliydi.
Arap Philip olarak da bilinen Marcus Julius Philippus, bu dönemde İmparatorun yeni Praetorian Prefect'i oldu ve sefere devam edildi. 244 başlarında Persler karşı saldırıya geçtiler. Pers kaynaklarına göre savaş bugünkü Felluce (Irak) yakınlarında yapıldı ve Roma'nın büyük bozgunu ve III. Gordianus'un ölümüyle sonuçlandı. Roma kaynakları bu savaştan bahsetmez ve Gordion'un uzakta Fırat'ın akıntısında boğulduğunu iddia eder. Antik kaynaklar sık sık ( Suriye) de halefi Philip tarafından öldürüldüğünü söylese de Gordianus'un ölüm nedeni bilinmemektedir.
Gordianus'un genç ve iyi yapısı, dedesi ve amcasın ölümleri ve başka bir gaspçının ellerinde son bulan kendi trajik yazgısı ona Romalıların ölümsüz takdirini bahşetmiştir. Yeni imparatorun muhalefetine rağmen Gordianus, ölümünden sonra halkın isyanını önlemek için Senato tarafından tanrılaştırıldı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Meckler, Michael, "Gordian III (238-244 A.D.)", De Imperatoribus Romanis 27 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Wikimedia Commons'ta III. Gordianus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Pupienus ve Balbinus | Roma İmparatoru 238 - 244 | Sonra gelen: Arap Philip |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marcus Antonius Gordianus Pius 20 Ocak 225 11 Subat 244 238 244 arasi III Gordianus olarak bilinen Roma Imparatoru I Gordianus un kizi ve II Gordianus un kizkardesi Antonia Gordiana nin ogludur Babasini adi bilinmemektedir ve kendi adini 238 de dedesinden almistir III GordianusImparator III Gordianus un bustu32 Roma ImparatoruHukum suresi22 Nisan 29 Temmuz 238 Sezar olarak Pupienus ve Balbinus ile 29 Temmuz 238 11 Subat 244 yalniz Once gelenPupienus ve BalbinusSonra gelenArap PhilipDogum20 Ocak 225Olum11 Subat 244Es ler iTam adiMarcus Antonius Gordianus PiusHanedanGordiani HanedaniAnnesiAlti Imparator Yili 238 Maximinus ThraxI Gordianus ve II GordianusPupienus Balbinus ve III GordianusIII GordianusYukselisiGenc Gordian in Bustu Alexander Severus un Roma eyaleti Germania Inferior nin baskenti Moguntiacum da simdi Mainz oldurulmesinin ardindan Maximinus Thrax Roma Senatosu ve halkin cogunlugunun guclu muhalefetine ragmen imparatorlugunu ilan etti Yanit olarak Roma bir isyani goze aldi ve Gordianus un dedesi ve dayisi I ve II Gordianus Afrika da musterek imparatorluklarini ilan ettiler Isyanlari Numidya valisi ve Maximinus Thrax in sadik destekcilerinden Cappellianus tarafindan bir ay icerisinde bastirildi I ve II Gordianus oldu ancak hatiralari halkin belleginde barissever edebiyat adamlari ve Maximinus un zalimliginin kurbanlari olarak sevgiyle anildi Bu sirada Maximinus Roma ya dogru ilermekteydi ve Senato Pupienus ve Balbinus u musterek imparatorlar olarak secti Bu senatorler cok populer insanlar degillerdi ve Roma halki hala I Gordianus un yazgisinin sokundaydi Bu durumda Senato genc Gordianus u Marcus Antonius Gordianus olarak yeniden adlandirdi ve Sezar konumuna yukselterek imparatorluk varisi yapti Pupienus ve Balbinus Maximinus u aslinda tam olarak birkac Roma Lejyonunun ozellikle de Maximinus u olduren nin ihaneti sayesinde bozguna ugratti Ancak onlarin musterek imparatorluklari populer kargasalarla askeri rahatsizliklar ve Roma yi 238 Haziran inda yakip kul eden buyuk bir yanginla basladi 29 Temmuz da Pupienus ve Balbinus Praetorian muhafizlar ca olduruldu ve Gordianus tek basina imparatorlugunu ilan etti SaltanatiGordianus un Sabina Tranquillina Augusta ile evliligini kutlamak icin basilmis sikke Yasindan dolayi Imparatorluk yonetimi Roma senatosu ile iliskileri kontrol eden aristokrat aileler tarafindan surduruldu 240 ta Sabinianus Afrika eyaletinde isyan etti ancak durum hemen kontrol altina alindi 241 de Gordianus yeni praetorian prefect i un kizi Furia Sabina Tranquillina ile evlendi Praetorian muhafizlarin basi ve Imparatorun kayinpederi olarak Timesitheus kisa bir sure sonra de facto olarak Roma Imparatorlugunu yoneticisi haline geldi 3 yuzyil da Roma sinirlari Cermen kabilelerin Ren ve Tuna nehirlerini Sasani Kralligininda Firat i gecerek saldirilarini artirmasi sonucu zayiflamaya basladi Perslerin Shapur I komutasinda Mezopotamya yi isgal etmesi uzerine genc imparator nin kapilarini Roma tarihinde son defa actirdi ve doguya buyuk bir ordu gonderdi Sasani ler 243 Resaena Muharebesi nde bozguna ugratildilar ve Firat nehrinin gerisine surulduler Sefer basariliydi ve orduya katilmis olan Gordianus kayinpederi aciklanamayan bir sekilde oldugunde dusman topraklarina bir isgali planliyordu Timesitheus olmadan seferin ve Imparatorun guvenligi riskliydi Arap Philip olarak da bilinen Marcus Julius Philippus bu donemde Imparatorun yeni Praetorian Prefect i oldu ve sefere devam edildi 244 baslarinda Persler karsi saldiriya gectiler Pers kaynaklarina gore savas bugunku Felluce Irak yakinlarinda yapildi ve Roma nin buyuk bozgunu ve III Gordianus un olumuyle sonuclandi Roma kaynaklari bu savastan bahsetmez ve Gordion un uzakta Firat in akintisinda boguldugunu iddia eder Antik kaynaklar sik sik Suriye de halefi Philip tarafindan olduruldugunu soylese de Gordianus un olum nedeni bilinmemektedir Gordianus un genc ve iyi yapisi dedesi ve amcasin olumleri ve baska bir gaspcinin ellerinde son bulan kendi trajik yazgisi ona Romalilarin olumsuz takdirini bahsetmistir Yeni imparatorun muhalefetine ragmen Gordianus olumunden sonra halkin isyanini onlemek icin Senato tarafindan tanrilastirildi KaynakcaDis baglantilarMeckler Michael Gordian III 238 244 A D De Imperatoribus Romanis 27 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta III Gordianus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi unvanlarOnce gelen Pupienus ve Balbinus Roma Imparatoru 238 244 Sonra gelen Arap Philip