Gorgo (Yunanca: Γοργώ) Sparta Kralı I. Kleomenes (MÖ 520 ila MÖ 490 arasında hüküm sürmüştür)'in tek çocuğu ve kızıdır. Thermopylae Muharebesi'nde savaşıp ölen Kral I. Leonidas'ın karısıdır. Gorgo, Herodot tarafından anılan çok az sayıdaki kadın tarihi kişilikten biridir. Siyasi kabiliyeti ve bilgeliğiyle dikkat çeker. 3 farklı Sparta kralının kızı, eşi ve annesi olan tek kadındır. Doğum tarihi kesin olarak belli olmamakla beraber MÖ 510 ila MÖ 506 yılları arasında olması muhtemeldir.
Ailesi
Babası Kleomenes, Agiad krallarından II. Anaxandridas'ın en büyük oğludur. Onun ölümünden sonra tahtına geçmiş ve Sparta - Agiad kralı olmuştur. Babasının diğer evliliklerinden olan erkek kardeşleri Dorieus, I. Leonidas ve Cleombrotus arasındaki taht üzerine çekişme Kleomenes'in ölümü üzerine I. Leonidas'ın tahta geçmesiyle son bulur. Gorgo’nun annesinin kim olduğu bilinmemekle beraber Spartalı olduğu düşünülmektedir. Xenophon ve Plutarkhos gibi tarihçilere göre Sparta toplumu, toplumun diğer alt sınıfları olan helotlar ve diğerleriyle evliliklere sıcak bakmazdı. Gorgo’nun küçüklüğüyle ilgili elimizde çok bilgi bulunmamakla beraber zamanının asil ailelerin çocukları gibi fiziksel olarak sürekli egzersiz yaptığı ve kendinden yaşça büyük bir savaşçıyla evlenmek için yetiştirildiğini varsaymak yanlış olmayacaktır. Babasının ölümü esrarengiz şartlar altında olmuş, belki de üvey kardeşlerince öldürülmüştür.
Herodot Histories adlı çalışmasında birkaç yerde Gorgo'dan söz etmiştir. Bunlardan biri MÖ 499 yılında İyon Ayaklanması için Yunanistan'dan destek sağlamak isteyen Aristagoras'ın Sparta Kralı I. Kleomenes'le yaptığı görüşme ile ilgilidir. Görüşme sırasında Gorgo da oradadır ve babası Kleomenes, dışarı çıkmasına gerek olmadığını söylediği için Aristagoras Gorgo odadayken konuşmuştur. Konuşma boyunca babasının yanında ayakta duran Gorgo, Herodot'a göre o sıralar 18 - 19 yaşlarında bir genç kızdır. Aristagoras, Batı Anadolu'ya asker göndermeyi kabul etmeyen Kleomenes'e on talent önerdi. Yanıt olumsuz olunca rakamı artırmaya başladı. Elli talente çıktığında Gorgo patladı, "Baba, çıkıp gitmezsen bu yabancı seni ayartacak". Bunun üzerine Kleomenes odaya terk etmişti ve Aristagoras da Sparta'dan sonuç alamadan ayrılmıştı.
Herodot'ta geçen bir başka Gorgo konusu ise sürgün edildikten sonra Pers Sarayı'na sığınan eski Sparta Kralı 'un mesajı hakkındadır. Demaratus, Yunanistan'a İkinci Pers Saldırısı'nın hemen öncesinde Sparta'ya balmumu kaplanmış bir tablet göndermişti. Mektup olarak kullanılan bu iki parçalı tabletin içindeki balmumu yüzeye gönderilecek mesaj kazınırdı. Ama Demaratus'un gönderdiğinde, balmumu pürüzsüzdü. Hiçbir şey yazılmamıştı. Kimse buna bir anlam veremedi. Fakat Gorgo, balmumumu bütünüyle kazıyıp alttaki ahşap yüzeye kazınmış mesajı ortaya çıkardı. Mesajda Pers planı anlatılıyordu. Herodot'a göre balmumunu kazımayı bir tek Gorgo akıl etmişti.
Evlilik ve Saltanat
I. Kleomens'in ölümünden sonra tek çocuğu olan Gorgo babasının tek varisidir. Üvey amcası olan I. Leonidas ile evli olduğunu MÖ 490'lı yıllarda biliyoruz. Karı-kocanın bilinen en az bir çocuğu vardır, MÖ 480 ile yılları Sparta kralı olacak olan Pleistarchus. Gorgo'nun Sparta tarihindeki en önemli rolü MÖ 480 yılındaki Thermopylae Muharebesi'nden sonradır. Kocası kral I. Leonidas savaşta 300 Spartalı ve 3000’e yakın Yunan savaşçıyla beraber öldürülür. Herodot’a göre savaşla ilgili haber tarafından Sparta’ya getirilir ve Pers hükümdarı Serhas ordularının işgal için ilerlediği bildirilir. Habercinin getirdiği şifreli yazının okunmasını da Gorgo sağlayacaktır. Plutarkhos’a göre Thermopylae Muharebesi'nden hemen önce kocasının ölüme gittiğini anlayan Gorgo, ona ne yapacağını sorunca Leonidas, iyi bir adamla evlenmesini, ona çocuklar vermesini ve güzel bir hayat sürmesini söyler.
Çocukları
Bilinen tek çocuğu MÖ 480 ile öldüğü yılları arasında kral olan oğlu Pleistarchus’dur. Babası öldüğünde küçük yaşta olan çocuk için amcası Cleombrots ve sonrasında Pausanias vasi olarak tahttadır. Yunan Ordusunu zafere taşıyan 'dır. Pausanias'ın gözden düşmesi ve vatan hainliğiyle suçlanmasından sonra I. Leonidas'ın oğlu Pleistarchus tek başına hükmetmeye başlayacaktır.
Popüler Medyada Canlandırmalar
Kraliçe Gorgo birçok eserde canlandırılmıştır:
- 300 Spartalı (1962), filmde Yunan aktris tarafından canlandırılmıştır.
- 300 (çizgi-roman) (1998), Frank Miller’in resimli macera dizisinde canlandırılır.
- 300 Spartalı (2007), filmde İngiliz aktris Lena Headey tarafından canlandırılmıştır.
Sparta Kadınlarının Temsilcisi
Kraliçe Gorgo özelinde Spartalı kadınlar hakkında birçok bilgiye sahip olabilmekteyiz. Bunlardan bir tanesi toplumda Spartalı kadınların sağlıklı evlatlar verdikleri için el üstünde tutulduklarıdır. Ayrıca Sparta erkeklerinin uzun süren askeri seferler yüzünden evlerinden uzak kalmalarından dolayı ailenin mali işleri dahil tüm işleri Spartalı kadınlar idare etmekte olması dönemsel olarak çok önemlidir. Bu durum Japon asil kadınlarının durumlarına benzemektedir. Sparta kadınları babalarından veya eşlerinden toprak veya servet miras alabilirlerdi, bu uygulama Atina site devleti dahil olmak üzere zamanın birçok toplumları için düşünülemez bir durumdur.
Kaynakça
- ^ (İngilizce) 6 Temmuz 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ Gorgo hakkında bilgi 18 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 6 Temmuz 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ "Herodot, 5.51.1". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 5.51.2". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 7.239.2 - 4". 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2012.
- ^ Agiad sülalesine dair makale 2 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 6 Temmuz 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ Filmin imdb sayfası 24 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 6 Temmuz 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ Çizgi roman hakkında makale 4 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 6 Temmuz 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ Filmin imdb sayfası 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 6 Temmuz 2011 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gorgo Yunanca Gorgw Sparta Krali I Kleomenes MO 520 ila MO 490 arasinda hukum surmustur in tek cocugu ve kizidir Thermopylae Muharebesi nde savasip olen Kral I Leonidas in karisidir Gorgo Herodot tarafindan anilan cok az sayidaki kadin tarihi kisilikten biridir Siyasi kabiliyeti ve bilgeligiyle dikkat ceker 3 farkli Sparta kralinin kizi esi ve annesi olan tek kadindir Dogum tarihi kesin olarak belli olmamakla beraber MO 510 ila MO 506 yillari arasinda olmasi muhtemeldir AilesiBabasi Kleomenes Agiad krallarindan II Anaxandridas in en buyuk ogludur Onun olumunden sonra tahtina gecmis ve Sparta Agiad krali olmustur Babasinin diger evliliklerinden olan erkek kardesleri Dorieus I Leonidas ve Cleombrotus arasindaki taht uzerine cekisme Kleomenes in olumu uzerine I Leonidas in tahta gecmesiyle son bulur Gorgo nun annesinin kim oldugu bilinmemekle beraber Spartali oldugu dusunulmektedir Xenophon ve Plutarkhos gibi tarihcilere gore Sparta toplumu toplumun diger alt siniflari olan helotlar ve digerleriyle evliliklere sicak bakmazdi Gorgo nun kucukluguyle ilgili elimizde cok bilgi bulunmamakla beraber zamaninin asil ailelerin cocuklari gibi fiziksel olarak surekli egzersiz yaptigi ve kendinden yasca buyuk bir savasciyla evlenmek icin yetistirildigini varsaymak yanlis olmayacaktir Babasinin olumu esrarengiz sartlar altinda olmus belki de uvey kardeslerince oldurulmustur Herodot Histories adli calismasinda birkac yerde Gorgo dan soz etmistir Bunlardan biri MO 499 yilinda Iyon Ayaklanmasi icin Yunanistan dan destek saglamak isteyen Aristagoras in Sparta Krali I Kleomenes le yaptigi gorusme ile ilgilidir Gorusme sirasinda Gorgo da oradadir ve babasi Kleomenes disari cikmasina gerek olmadigini soyledigi icin Aristagoras Gorgo odadayken konusmustur Konusma boyunca babasinin yaninda ayakta duran Gorgo Herodot a gore o siralar 18 19 yaslarinda bir genc kizdir Aristagoras Bati Anadolu ya asker gondermeyi kabul etmeyen Kleomenes e on talent onerdi Yanit olumsuz olunca rakami artirmaya basladi Elli talente ciktiginda Gorgo patladi Baba cikip gitmezsen bu yabanci seni ayartacak Bunun uzerine Kleomenes odaya terk etmisti ve Aristagoras da Sparta dan sonuc alamadan ayrilmisti Herodot ta gecen bir baska Gorgo konusu ise surgun edildikten sonra Pers Sarayi na siginan eski Sparta Krali un mesaji hakkindadir Demaratus Yunanistan a Ikinci Pers Saldirisi nin hemen oncesinde Sparta ya balmumu kaplanmis bir tablet gondermisti Mektup olarak kullanilan bu iki parcali tabletin icindeki balmumu yuzeye gonderilecek mesaj kazinirdi Ama Demaratus un gonderdiginde balmumu puruzsuzdu Hicbir sey yazilmamisti Kimse buna bir anlam veremedi Fakat Gorgo balmumumu butunuyle kaziyip alttaki ahsap yuzeye kazinmis mesaji ortaya cikardi Mesajda Pers plani anlatiliyordu Herodot a gore balmumunu kazimayi bir tek Gorgo akil etmisti Evlilik ve SaltanatI Kleomens in olumunden sonra tek cocugu olan Gorgo babasinin tek varisidir Uvey amcasi olan I Leonidas ile evli oldugunu MO 490 li yillarda biliyoruz Kari kocanin bilinen en az bir cocugu vardir MO 480 ile yillari Sparta krali olacak olan Pleistarchus Gorgo nun Sparta tarihindeki en onemli rolu MO 480 yilindaki Thermopylae Muharebesi nden sonradir Kocasi kral I Leonidas savasta 300 Spartali ve 3000 e yakin Yunan savasciyla beraber oldurulur Herodot a gore savasla ilgili haber tarafindan Sparta ya getirilir ve Pers hukumdari Serhas ordularinin isgal icin ilerledigi bildirilir Habercinin getirdigi sifreli yazinin okunmasini da Gorgo saglayacaktir Plutarkhos a gore Thermopylae Muharebesi nden hemen once kocasinin olume gittigini anlayan Gorgo ona ne yapacagini sorunca Leonidas iyi bir adamla evlenmesini ona cocuklar vermesini ve guzel bir hayat surmesini soyler CocuklariBilinen tek cocugu MO 480 ile oldugu yillari arasinda kral olan oglu Pleistarchus dur Babasi oldugunde kucuk yasta olan cocuk icin amcasi Cleombrots ve sonrasinda Pausanias vasi olarak tahttadir Yunan Ordusunu zafere tasiyan dir Pausanias in gozden dusmesi ve vatan hainligiyle suclanmasindan sonra I Leonidas in oglu Pleistarchus tek basina hukmetmeye baslayacaktir Populer Medyada CanlandirmalarKralice Gorgo bircok eserde canlandirilmistir 300 Spartali 1962 filmde Yunan aktris tarafindan canlandirilmistir 300 cizgi roman 1998 Frank Miller in resimli macera dizisinde canlandirilir 300 Spartali 2007 filmde Ingiliz aktris Lena Headey tarafindan canlandirilmistir Sparta Kadinlarinin TemsilcisiKralice Gorgo ozelinde Spartali kadinlar hakkinda bircok bilgiye sahip olabilmekteyiz Bunlardan bir tanesi toplumda Spartali kadinlarin saglikli evlatlar verdikleri icin el ustunde tutulduklaridir Ayrica Sparta erkeklerinin uzun suren askeri seferler yuzunden evlerinden uzak kalmalarindan dolayi ailenin mali isleri dahil tum isleri Spartali kadinlar idare etmekte olmasi donemsel olarak cok onemlidir Bu durum Japon asil kadinlarinin durumlarina benzemektedir Sparta kadinlari babalarindan veya eslerinden toprak veya servet miras alabilirlerdi bu uygulama Atina site devleti dahil olmak uzere zamanin bircok toplumlari icin dusunulemez bir durumdur Kaynakca Ingilizce 6 Temmuz 2011 tarihinde erisilmistir Gorgo hakkinda bilgi 18 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Temmuz 2011 tarihinde erisilmistir Herodot 5 51 1 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2012 Herodot 5 51 2 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2012 Herodot 7 239 2 4 23 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2012 Agiad sulalesine dair makale 2 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Temmuz 2011 tarihinde erisilmistir Filmin imdb sayfasi 24 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Temmuz 2011 tarihinde erisilmistir Cizgi roman hakkinda makale 4 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Temmuz 2011 tarihinde erisilmistir Filmin imdb sayfasi 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Temmuz 2011 tarihinde erisilmistirAyrica bakinizKadinlar ve askerlik