Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Guadalcanal (yerli adı: Isatabu), Avustralya'nın kuzeydoğusunda, güneybatı Pasifik'te bulunan Solomon Adaları'nın Guadalcanal Eyaletindeki ana adadır. Yüzölçümü olarak Solomon Adaları'ndaki en büyük adadır ve en büyük nüfusa sahip ikinci adadır (Malaita'dan sonra). Ada ağırlıklı olarak yoğun tropikal yağmur ormanlarıyla kaplıdır ve dağlık bir iç mekana sahiptir.
| Guadalcanal | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Bölge | Pasifik Okyanusu |
| Koordinatlar | 9°37′G 160°11′D / 9.617°G 160.183°D |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Demografi | |
| Nüfus | 155,605 |
Honiara, Guadalcanal'ın en büyük şehri ve Solomon Adaları'nın başkentidir.
Guadalcanal'ın batılılar tarafından keşfi, 1568'de Álvaro de Mendaña'nın İspanyol seferi altındaydı. İsim, Mendaña'nın keşif gezisinin bir üyesi olan Pedro de Ortega Valencia'nın doğum yeri olan İspanya, Endülüs'teki Sevilla vilayetindeki Guadalcanal köyünden geliyor.
1942–43 boyunca Guadalcanal Muharebesi'ne sahne oldu ve Japon ve ABD birlikleri arasında şiddetli çatışmalar gördü. Amerikalılar nihayetinde galip geldi. II.Dünya Savaşı'nın sonunda Guadalcanal'ın kuzey kıyısındaki Honiara, Britanya Solomon Adaları'nın yeni başkenti oldu.
Tarihi
Tarih öncesi dönem
Ada, Poha Mağarası ve Vatuluma Posovi'deki arkeolojik buluntulara dayanarak en az MÖ 4500-2500'den beri iskan edilmiştir. M.Ö. 1200-800 döneminde Avustronezya Lapita halkları adalara yerleşmişlerdir
Batı ile iletişim
1568'de Álvaro de Mendaña de Neira komutasındaki Peru'dan bir İspanyol seferi, adanın batılılar ile ilk etkileşimi oldu. Mendaña'nın astı Pedro de Ortega Valencia, adaya İspanya'nın Endülüs kentindeki Guadalcanal kasabasının adını verdi. Ad, Endülüs'teki Müslüman yönetimi sırasında orada kurulan içecek tezgahlarına atıfta bulunan "Ahır Vadisi" veya "Ahır Nehri" anlamına gelen Arapça Wādī l-Khānāt (وادي الخانات) 'den gelir. Keşfi takip eden yıllarda ada, Endülüs İspanyolcasında adının farklı telaffuzlarını yansıtan Guadarcana, Guarcana, Guadalcana ve Guadalcanar olarak adlandırıldı.
Sömürge dönemi
Avrupalı yerleşimciler, balina avcıları ve misyonerler 18. ve 19. yüzyıllarda adaya sıkça gelmeye başladı. Bu yabancılar ile köle ticareti gibi yabancı kurumları da yanlarında getirdi. 1860'lardan bu yana, Guadalcanal ve Solomon'un diğer bölgelerinden yaklaşık 60.000 yerli köleleştirildi ve tarlalarda çalışmak üzere Avustralya veya Fiji'ye gönderildi. Yerel köle ticareti 1890'lara kadar durmayacaktı. 1880'lerde Almanlar ve İngilizler, Solomonların kontrolü için yarıştılar. Almanya, 1884'te kuzey Solomonlar üzerinde bir koruma kurdu, 1893'te ise Guadalcanal adasını da içeren İngiliz Solomon Adaları Koruma Bölgesi ilan edildi. Bununla birlikte, Almanya nihayetinde 1899'da koruyuculuğunun çoğunu İngiltere'ye verdi. 20. yüzyılın başlarında, bölgede ağırlıklı olarak Avustralyalılar tarafından yönetilen büyük tarımsal plantasyonlar kuruldu. Guadalcanal, I.Dünya Savaşı'ndan ciddi şekilde etkilenmedi. 1932'de İngilizler Guadalcanal ismini İspanya'nın Endülüs kentine uygun olarak onayladılar.
2. Dünya Savaşı
Aralık 1941'de Pearl Harbor'a yapılan saldırıyı takip eden aylarda Japonlar, Amerikalıları Filipinler'den, İngilizleri İngiliz Malayalarından ve Hollandalıları da Doğu Hint Adaları'ndan kovdu. Japonlar daha sonra Batı Pasifik'e doğru genişlemeye başladı, fetihleri etrafında bir savunma çemberi inşa etmek ve Amerika Birleşik Devletleri'nden Avustralya ve Yeni Zelanda'ya kadar olan iletişim hatlarını tehdit etmek için birçok adayı işgal etti. Japonlar Mayıs 1942'de Guadalcanal'a ulaştı.
Bir Amerikan keşif heyeti, Guadalcanal'ın kuzey kıyısındaki Lunga Noktası'nda bir Japon hava sahasının inşasını tespit ettiğinde durum kritik hale geldi. Bu yeni Japon havaalanı, Avustralya için bir tehdit oluşturuyordu ve bu nedenle, ABD acil bir konu olarak, yeterince hazırlanmamasına rağmen, savaşın ilk deniz çıkartmasını gerçekleştirdi. 7 Ağustos 1942'de 1. Deniz Tümeni, havaalanını çok zorlanmadan güvence altına aldı, ancak önümüzdeki altı ay boyunca hava sahasını korumak, kara, deniz ve hava kontrolünü elde etmek için yapılacak olan savaş, Pasifik'te yaşananen ateşli muharebelerden biriydi. Guadalcanal, Japon yayılmasını durdurduğu için savaşta önemli bir dönüm noktası oldu. Altı aylık savaştan sonra Japonlar adadaki Amerikan kontrolüne itiraz etmeyi bıraktı. Nihayet Japonlar Şubat 1943'te adanın kuzeybatı kıyısındaki Esperance Burnu'ndan adayı tahliye ettiler.
Adaya indikten hemen sonra ABD Deniz Kuvvetleri, Japonların başlattığı hava sahasını bitirmeye başladı. Havaalanı daha sonra, Midway Muharebesi sırasında öldürülen bir deniz havacısının anısına, "Henderson Field" olarak adlandırıldı. Savaşlar sırasında Henderson Field'den hareket eden uçaklar, Kaktüs Hava Kuvvetleri olarak bilinen deniz, ordu, donanma ve müttefik uçaklardan oluşan karışık bir birlik oluşturdu. Kaktüs Hava Kuvvetleri havaalanını savundular ve gündüz saatlerinde çevreye giren tüm Japon gemilerini tehdit ettiler. Ancak geceleri Japon deniz kuvvetleri, hava sahasını bombalayıp, askerleri erzakla birlikte adaya konuşlandırıp, gün ışığından önce geri çekiyordu. Japonlar bu seferleri yapmak için hızlı gemiler kullandılar ve bunlar Tokyo Ekspresi olarak bilinmeye başladı. Solomon Adaları zincirindeki ve çevresindeki birçok çatışmada her iki taraftan çok sayıda gemi batırıldı. Bu sebeple civar sulara Ironbottom Sound denilmeye başlandı.
Cape Esperance Savaşı, 11 Ekim 1942'de Guadalcanal'ın kuzeybatı kıyılarında yapıldı. Savaşta, Birleşik Devletler Donanması gemileri, adadaki askerleri takviye etmek ve ikmal etmek için adaya ek güç götürürken birkaç Japon gemisini durdurdu ve mağlup etti, ancak aynı zamanda büyük kayıplar da aldı. Kasım ayındaki Guadalcanal Deniz Muharebesi, Müttefik Deniz Kuvvetlerinin gece aşırı derecede deneyimli Japon yüzey kuvvetlerini ele geçirmesi ve onları kesin bir geri çekilmeye zorlaması ile savaşın dönüm noktasını işaret etti.
Guadalcanal içinde ve çevresinde altı ay süren zorlu çatışmalardan her iki tarafta da ağır bir savaş geçirdikten sonra, Müttefik kuvvetler Japonların ilerlemesini durdurmayı başardılar ve nihayet sonunu sürerek onları adanın kontrolüne itiraz etmekten caydırdılar. Japon birlikleri 15 Ocak 1943'te denize çekilmeye zorlandı.. Amerikan yetkilileri Guadalcanal'ı 9 Şubat 1943'te güvenli bölge ilan etti.
Savaş Sonrası Yıllar
İkinci Dünya Savaşı'ndan hemen sonra, İngiliz Solomon Adaları'nın başkenti, Nggela Adaları'ndaki Tulagi şehrinden Guadalcanal'daki Honiara'ya taşındı. 1942'deki çatışmalara neden olan ve Henderson Field olarak bilinen havaalanı, şimdi Solomon Adaları'nın uluslararası havaalanıdır. Honiara'nın yaklaşık beş mil doğusunda yer alır. "Fighter Two" olarak bilinen ikincil havaalanı ise artık yerel bir golf sahasıdır.
İç Savaş
1999'un başlarında, Guadalcanal'daki yerel Guale halkı ile komşu Malaita adasından gelen göçmenler arasında uzun süredir devam eden gerilimler şiddete dönüştü. Daha sonra Isatabu Özgürlük Hareketi (IFM) olarak adlandırılan 'Guadalcanal Devrimci Ordusu', adanın kırsal bölgelerindeki Malaitleri evlerinden çıkarmak için bölgede terör hareketlerine başladı. Yaklaşık 20.000 Malaita'lı başkente kaçtı ve diğerleri kendi adalarına döndü; Honiara'nın Guale sakinleri kaçtı ve şehir bir Malaita yerleşim bölgesi haline geldi. Avustralya Kraliyet Donanması ve , çoğunlukla Honiara'da ikamet eden azınlık topluluğu korumak için bölgeye gemiler yerleştirdi. Başkente yaptığı ikinci ziyarette, fırkateyn HMNZS Te Kaha, Townsville Barış Anlaşması'nın imzalanmasıyla sonuçlanan bir dizi barış görüşmesine ev sahipliği yaptı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guadalcanal yerli adi Isatabu Avustralya nin kuzeydogusunda guneybati Pasifik te bulunan Solomon Adalari nin Guadalcanal Eyaletindeki ana adadir Yuzolcumu olarak Solomon Adalari ndaki en buyuk adadir ve en buyuk nufusa sahip ikinci adadir Malaita dan sonra Ada agirlikli olarak yogun tropikal yagmur ormanlariyla kaplidir ve daglik bir ic mekana sahiptir GuadalcanalCografyaBolgePasifik OkyanusuKoordinatlar9 37 G 160 11 D 9 617 G 160 183 D 9 617 160 183SiyasiAdadaki ulke ler Solomon AdalariDemografiNufus amp Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri 155 605 Honiara Guadalcanal in en buyuk sehri ve Solomon Adalari nin baskentidir Guadalcanal in batililar tarafindan kesfi 1568 de Alvaro de Mendana nin Ispanyol seferi altindaydi Isim Mendana nin kesif gezisinin bir uyesi olan Pedro de Ortega Valencia nin dogum yeri olan Ispanya Endulus teki Sevilla vilayetindeki Guadalcanal koyunden geliyor 1942 43 boyunca Guadalcanal Muharebesi ne sahne oldu ve Japon ve ABD birlikleri arasinda siddetli catismalar gordu Amerikalilar nihayetinde galip geldi II Dunya Savasi nin sonunda Guadalcanal in kuzey kiyisindaki Honiara Britanya Solomon Adalari nin yeni baskenti oldu Honiara Guadalcanal in en buyuk sehri ve Solomon Adalari nin baskentidir TarihiTarih oncesi donem Ada Poha Magarasi ve Vatuluma Posovi deki arkeolojik buluntulara dayanarak en az MO 4500 2500 den beri iskan edilmistir M O 1200 800 doneminde Avustronezya Lapita halklari adalara yerlesmislerdir Bati ile iletisim 1568 de Alvaro de Mendana de Neira komutasindaki Peru dan bir Ispanyol seferi adanin batililar ile ilk etkilesimi oldu Mendana nin asti Pedro de Ortega Valencia adaya Ispanya nin Endulus kentindeki Guadalcanal kasabasinin adini verdi Ad Endulus teki Musluman yonetimi sirasinda orada kurulan icecek tezgahlarina atifta bulunan Ahir Vadisi veya Ahir Nehri anlamina gelen Arapca Wadi l Khanat وادي الخانات den gelir Kesfi takip eden yillarda ada Endulus Ispanyolcasinda adinin farkli telaffuzlarini yansitan Guadarcana Guarcana Guadalcana ve Guadalcanar olarak adlandirildi Somurge donemi Avrupali yerlesimciler balina avcilari ve misyonerler 18 ve 19 yuzyillarda adaya sikca gelmeye basladi Bu yabancilar ile kole ticareti gibi yabanci kurumlari da yanlarinda getirdi 1860 lardan bu yana Guadalcanal ve Solomon un diger bolgelerinden yaklasik 60 000 yerli kolelestirildi ve tarlalarda calismak uzere Avustralya veya Fiji ye gonderildi Yerel kole ticareti 1890 lara kadar durmayacakti 1880 lerde Almanlar ve Ingilizler Solomonlarin kontrolu icin yaristilar Almanya 1884 te kuzey Solomonlar uzerinde bir koruma kurdu 1893 te ise Guadalcanal adasini da iceren Ingiliz Solomon Adalari Koruma Bolgesi ilan edildi Bununla birlikte Almanya nihayetinde 1899 da koruyuculugunun cogunu Ingiltere ye verdi 20 yuzyilin baslarinda bolgede agirlikli olarak Avustralyalilar tarafindan yonetilen buyuk tarimsal plantasyonlar kuruldu Guadalcanal I Dunya Savasi ndan ciddi sekilde etkilenmedi 1932 de Ingilizler Guadalcanal ismini Ispanya nin Endulus kentine uygun olarak onayladilar 2 Dunya Savasi Guadalcanal Amerika Birlesik Devletleri Aniti Aralik 1941 de Pearl Harbor a yapilan saldiriyi takip eden aylarda Japonlar Amerikalilari Filipinler den Ingilizleri Ingiliz Malayalarindan ve Hollandalilari da Dogu Hint Adalari ndan kovdu Japonlar daha sonra Bati Pasifik e dogru genislemeye basladi fetihleri etrafinda bir savunma cemberi insa etmek ve Amerika Birlesik Devletleri nden Avustralya ve Yeni Zelanda ya kadar olan iletisim hatlarini tehdit etmek icin bircok adayi isgal etti Japonlar Mayis 1942 de Guadalcanal a ulasti Bir Amerikan kesif heyeti Guadalcanal in kuzey kiyisindaki Lunga Noktasi nda bir Japon hava sahasinin insasini tespit ettiginde durum kritik hale geldi Bu yeni Japon havaalani Avustralya icin bir tehdit olusturuyordu ve bu nedenle ABD acil bir konu olarak yeterince hazirlanmamasina ragmen savasin ilk deniz cikartmasini gerceklestirdi 7 Agustos 1942 de 1 Deniz Tumeni havaalanini cok zorlanmadan guvence altina aldi ancak onumuzdeki alti ay boyunca hava sahasini korumak kara deniz ve hava kontrolunu elde etmek icin yapilacak olan savas Pasifik te yasananen atesli muharebelerden biriydi Guadalcanal Japon yayilmasini durdurdugu icin savasta onemli bir donum noktasi oldu Alti aylik savastan sonra Japonlar adadaki Amerikan kontrolune itiraz etmeyi birakti Nihayet Japonlar Subat 1943 te adanin kuzeybati kiyisindaki Esperance Burnu ndan adayi tahliye ettiler Adaya indikten hemen sonra ABD Deniz Kuvvetleri Japonlarin baslattigi hava sahasini bitirmeye basladi Havaalani daha sonra Midway Muharebesi sirasinda oldurulen bir deniz havacisinin anisina Henderson Field olarak adlandirildi Savaslar sirasinda Henderson Field den hareket eden ucaklar Kaktus Hava Kuvvetleri olarak bilinen deniz ordu donanma ve muttefik ucaklardan olusan karisik bir birlik olusturdu Kaktus Hava Kuvvetleri havaalanini savundular ve gunduz saatlerinde cevreye giren tum Japon gemilerini tehdit ettiler Ancak geceleri Japon deniz kuvvetleri hava sahasini bombalayip askerleri erzakla birlikte adaya konuslandirip gun isigindan once geri cekiyordu Japonlar bu seferleri yapmak icin hizli gemiler kullandilar ve bunlar Tokyo Ekspresi olarak bilinmeye basladi Solomon Adalari zincirindeki ve cevresindeki bircok catismada her iki taraftan cok sayida gemi batirildi Bu sebeple civar sulara Ironbottom Sound denilmeye baslandi Alligator Creek korfezide ABD Denizcilerine saldirirken oldurululen Japon askerleri Cape Esperance Savasi 11 Ekim 1942 de Guadalcanal in kuzeybati kiyilarinda yapildi Savasta Birlesik Devletler Donanmasi gemileri adadaki askerleri takviye etmek ve ikmal etmek icin adaya ek guc gotururken birkac Japon gemisini durdurdu ve maglup etti ancak ayni zamanda buyuk kayiplar da aldi Kasim ayindaki Guadalcanal Deniz Muharebesi Muttefik Deniz Kuvvetlerinin gece asiri derecede deneyimli Japon yuzey kuvvetlerini ele gecirmesi ve onlari kesin bir geri cekilmeye zorlamasi ile savasin donum noktasini isaret etti Guadalcanal icinde ve cevresinde alti ay suren zorlu catismalardan her iki tarafta da agir bir savas gecirdikten sonra Muttefik kuvvetler Japonlarin ilerlemesini durdurmayi basardilar ve nihayet sonunu surerek onlari adanin kontrolune itiraz etmekten caydirdilar Japon birlikleri 15 Ocak 1943 te denize cekilmeye zorlandi Amerikan yetkilileri Guadalcanal i 9 Subat 1943 te guvenli bolge ilan etti Savas Sonrasi Yillar Ikinci Dunya Savasi ndan hemen sonra Ingiliz Solomon Adalari nin baskenti Nggela Adalari ndaki Tulagi sehrinden Guadalcanal daki Honiara ya tasindi 1942 deki catismalara neden olan ve Henderson Field olarak bilinen havaalani simdi Solomon Adalari nin uluslararasi havaalanidir Honiara nin yaklasik bes mil dogusunda yer alir Fighter Two olarak bilinen ikincil havaalani ise artik yerel bir golf sahasidir Ic Savas 1999 un baslarinda Guadalcanal daki yerel Guale halki ile komsu Malaita adasindan gelen gocmenler arasinda uzun suredir devam eden gerilimler siddete donustu Daha sonra Isatabu Ozgurluk Hareketi IFM olarak adlandirilan Guadalcanal Devrimci Ordusu adanin kirsal bolgelerindeki Malaitleri evlerinden cikarmak icin bolgede teror hareketlerine basladi Yaklasik 20 000 Malaita li baskente kacti ve digerleri kendi adalarina dondu Honiara nin Guale sakinleri kacti ve sehir bir Malaita yerlesim bolgesi haline geldi Avustralya Kraliyet Donanmasi ve cogunlukla Honiara da ikamet eden azinlik toplulugu korumak icin bolgeye gemiler yerlestirdi Baskente yaptigi ikinci ziyarette firkateyn HMNZS Te Kaha Townsville Baris Anlasmasi nin imzalanmasiyla sonuclanan bir dizi baris gorusmesine ev sahipligi yapti Kaynakca Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410