Gönüllü, içinde bulunduğu toplulukta herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenen kişidir.
Gönüllüler, faaliyetlerini resmî veya özel herhangi bir kurum veya kuruluşa bağlı olarak gerçekleştirebilir veya bir kuruluştan bağımsız olarak bireysel çabalarla da sürdürebilirler. Gönüllülerin eylemleri; gerek ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılamaya, gerekse bu ihtiyaçların oluşmasının temel nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik çok yönlü bir süreci kapsar.
Kişinin içinde yaşadığı çağ; üyesi olduğu toplumun dinî, kültürel, sosyo-ekonomik değerleri ve yaşadığı yerin coğrafi özellikleri gönüllülük alanlarını belirler. Örneğin birtakım doğal afetlere coğrafi olarak maruz kalan ülkelerde afet gönüllülüğü yaygındır. Türkiye'de bayramlarda geleneksel olarak yapılan yardımlar ve kan bağışı gibi faaliyetler en yaygın gönüllülük alanlarındandır.
Gönüllülerin eylemleri, ilgili taraflara fayda sağlamanın yanı sıra toplumsal dayanışma ve barış yaratılmasında ve toplumun genel refahına katkı sağlamakta; ayrıca bireysel olarak kendilerinin katılım, uyum sağlama, empati kurma gibi becerilerini geliştirmede etkilidir. En önemli ve somut gönüllülük kurumlarına Vikipedi ve Türkiye'den Kızılay, AKUT, Lösev ve TEGV örnek gösterilebilir.
Etimoloji
Gönüllü sözcüğünü kökeninde yer alan "gönül" kelimesi, yüreğin manevi (soyut) yönü ya da yürekte bulunduğu varsayılan duygu kaynağı olarak tanımlanmaktadır. Bireyin maddi bir çıkar beklemeksizin çevresine yarar sağlamak için kendi iradesiyle doğru olduğunu düşündüğü faaliyetlerde bulunması anlamındaki "gönüllülük" kelimesinin, 1750'ye kadar Fransa'da acil durumlarda askerî hizmet için harekete geçen sivilleri tanımlamada kullanılmış olan "voluntaire" kelimesinden türediği düşünülür. Bu Fransızca sözcük ise Latincede kişinin özgür iradesi anlamında kullanılan "Latin voluntarius" sıfatına dayanır.
Gönüllülüğün farklı dillerde ifade ediliş biçimleri için bireyler arası çalışmaya ve üretime yani kollektivizm kavramına vurgu yapan sözcükler kullanılmaktadır. Norveççede kolektif gönüllü çalışma için kullanılan "dugnad", Arapçada bir şey bağışlamak anlamına gelen "tatawa", Güney Afrika'da "insan ancak başka insan aracılığıyla insan olur" anlamına gelen "ubuntu" sözcükleri gönüllülük anlamı içerir. Hindistan'da gönüllü teriminin karşılığı sosyal çalışmadır ve Rusya’da hiçbir spesifik kelime gönüllüleri tanımlamak için kullanılmamaktadır
Gönüllülüğün tarihi
- 18.ve 19. yüzyıl
Gönüllü kelimesi, "askeri hizmet için kendini sunan" anlamında bir isim olarak 1755 yılında Fransa'da kayıtlara geçmişti. Gönüllülük kavramı 19. yüzyılda ABD'de olgunlaştı. Bir misyoner kuruluş olan ve kısa sürede tüm dünyada teşkilatlanan Genç Hristiyan Erkekler Birliği (YMCA) tarafından 1851 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde muhtaç durumda kişilere yardım amaçlı gönüllü çalışmalar başlatıldı. Amerikan İç Savaşı sırasında askerlere yardım amacıyla gönüllüleri örgütleyen , 1881 yılında Amerikan Kızıl Haç’ı kurdu ve 1889 yılında Johnstown'daki sel felaketi sonrasında sel mağdurlarına yönelik afet yardım operasyonları için gönüllü seferberlik başlattı.
- I. Dünya Savaşı sonrası
Gönüllülüğün kurumsallaştırılmasına dair ilk adımlar I. Dünya Savaşı sonrasında Pierre Ceresole ve Hubert Parris adlı iki pasifistin girişimiyle hayata geçiridi. Cereseol ve Parris 1920 yılında savaşta zarar gören bir köyü yenilemek için ilk uluslararası gönüllülük faaliyetini düzenledi. Gençlerin kültürlerarası dostluklar kurması ile ileride olası çatışmaların önleneceği düşüncesi çeşitli kurumların gençler için uluslararası gönüllü hizmet programı başlatmasını sağladı. Bu kurumlardan üçü, hâlen faaliyetlerine devam etmektedir: Uluslararası Sivil Hizmet (Service Civil International), Barış için Gençlik Hareketi (The Youth Action for Peace) ve Uluslararası Uzlaşma Birliği (Internationaler Versöhnungsbund). Ancak 1930'lardaki ekonomik durgunluk, uluslararası gönüllülük programlarının hükûmetler tarafından gençlerin işsizliği ile ilgili bir araç olarak kullanılmasına sebep oldu. 1931'de Almanya'da başlatılan gençlik programı, 25 yaş altındaki işsiz gençlerin 20 haftaya kadar gönüllü çalışmalarda yer almasını öngörüyordu. Nasyonal Sosyalist Parti iktidara geldiğinde yerini zorulu Reichsarbeitsdienst kurumuna bıraktı; gençler askeri ve tarımsal inşa işlerinde çalıştırıldı.
- II. Dünya Savaşı sonrası
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'nın durumu; birinci savaştan sonraki durumun benzeriydi: pek çok inşa faaliyetine ve farklı milletler arasında yeni köprüler kurulmasına ihtiyaç vardı. Geçmişteki deneyimlerden yararlanarak birçok uluslararası gönüllülük programı başlatıldı. Başlangıçta programların odağında inşa faaliyetleri vardı ama 1950'nin ikinci yarısından itibaren birçok kurum yeni çalışma alanlarına yöneldi. Sosyal bakım alanında (yaşlı, engelli bakımı, çocuk ve gençlik merkezleri, hastaneler) desteğe çok büyük ihtiyaç vardı. 1968 öğrenci olayları ile birlikte hükûmet-dışı gönüllülük kurumlarında anti-nükleer hareketler ve barış girişimleri gibi siyasi hareketlerle işbirliği eğilimi görüldü. Zorunlu askerliğin 1955'ten itibaren yeniden yürürlüğe girmesinden sonra gençlerin muhalefeti ile karşılaşan birçok Batı Avrupa ülkesinde sivil hizmet kavramı ortaya çıktı. Aynı dönemde Doğu Avrupa'da ise gönüllülük dahil her türlü boş zaman faaliyeti ve örgütlenmeler devlet kontrolündeydi ve gönüllü faaliyetlere katılım azdı.
Uluslararası Gönüllü Hizmet alanında aktif rol alan ilk ulus-ötesi kurum, 1948'de Uluslararası Gönüllülük Hizmetleri Eşgüdüm Komitesi'ni kuran UNESCO oldu. Avrupa Konseyi ile Avrupa Komisyonu, 1990'lardan itibaren bu alanda etkin rol aldı. 1990'lardan itibaren Avrupa Komisyonu, gençler için gönüllük hizmetleri projelerini destekledi. 1996'da 18-30 yaş arası gençler için Avrupa Gönüllü Hizmeti Programı'nı başlattı.
Gönüllülük türleri
- Formel ve İnformel Gönüllülük
Resmî veya özel herhangi bir kurum veya kuruluşa bağlı olarak gerçekleşen gönüllülüğe formel gönüllülük; bir kurum veya kuruluştan bağımsız genellikle bireysel çabalarla sürdürülen gönüllülük aktivitelerine ise informel gönüllülük denmektedir.
Dünyada informel gönüllülüğün küresel düzeyde formel gönüllülükten daha yaygın olduğu düşünülmektedir. Çeşitli sivil toplum kuruluşları bünyesinde gerçekleşen gönüllülük faaliyetleri en bilinen formel gönüllülük alanlarıdır. Ayrıca kamu sektörü kapsamında yürütülen gönüllülük faaliyetleri ve özel sektörün sosyal sorumluluk projeleri kapsamında sürdürdüğü çalışmalar, formel gönüllülük alanlarıdır.
- Sürekli ve süreksiz gönüllülük
Gönüllülerin bir sorunun çözülmesi ya da bir projenin gerçekleşmesi için uzun soluklu ve düzenli olarak katkıda bulundukları ve sorumluluğunu üstlendikleri işi sonuçlandırdıkları gönüllülük biçimi sürekli (uzun dönemli) gönüllülüktür. Gönüllülerin, bir sorunun çözülmesi ya da bir projenin gerçekleşmesi için kendilerine ihtiyaç duyulması durumunda hizmet sundukları gönüllülük biçimi, süreksiz (kısa dönemli) gönüllülüktür.
- Uluslararası gönüllülük
Gönüllülerin kendi ülkeleri dışında bir ülkede gerçekleştirdikleri gönüllü eylemlerle kalkınmaya örgütlü bir şekilde katılmasıdır. Uluslararası gönüllülüğün örnekleri ilk olarak II. Dünya Savaşı'dan sonra Avrupa'da ortaya çıkmış; savaşın yarattığı tahribatın izlerini silmede görev alan topluluklara rastlanmıştır. Bu gönüllülük türü yaygın eğitim ve kültürlerarası öğrenme için önemli bir araçtır. Günümüzde STK’lar, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, inanca dayalı örgütler gençleri uluslararası gönüllüğe teşvik etmektedir.
- Çevrimiçi gönüllülük
Bireylerin zamana ve mekana bağlı olmadan internet ortamı aracılığı ile gönüllü faaliyetlerde bulunması, çevrimiçi gönüllülüktür. Çevrimiçi gönüllüler, proje geliştirme ve yönetimi, tasarım, koordinasyon, bilişim teknolojilerinin geliştirilmesi, araştırma, yazı yazma, düzeltme ve çeviri yapma, eğitim ve rehberlik, danışma gibi faaliyetlerde yer alabilmektedir.
- Mikro gönüllülük
Kısa Mesaj Servisini kullanarak bireylerin çok basit eylemlerle bir gönüllü çalışmaya kısa süreli destek olmasıdır.
- Kurumsal sosyal sorumluluk
Özel şirketlerin ve kâr amacı güden organizasyonların gerçekleştirdiği formal gönüllülük faaliyetleri, kurumsal sosyal sorumluluk olarak adlandırılır.
Tanınmaları
Birleşmiş Milletler 2001 yılını Uluslararası Gönüllü Yılı seçmişti. Ayrıca yine Birleşmiş Milletler tarafından her yılın 5 Aralık günü de Uluslararası Gönüllülük Günü olarak seçilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d Şengöz, Nihan. "Gönüllülüğün değişen boyutu "Sanal Gönüllülük" ve üniversite gençliğinin sanal gönüllülük farkindalığı". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2016. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.
- ^ Aydınlıgil, Seyhan. "Sosyal Politika Geliştirmede Yeni Bir Alan: Gönüllülük" (PDF). Birleşmiş Milletler Gönüllüleri (UNV) programı Türkiye & GSM Gençlik Servisleri Merkezi "Türkiye'de Gönüllülük", 2013. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2019.
- ^ a b c Abban, Burcu. "Gönüllü kuruluşlarda gençlerin gönüllülük düzeyleri ve beklentileri". Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2016. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019.
- ^ a b Geudens, Tony. "T-Kit No. 5 – International voluntary service". Council of Europe, 2013. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2019.
- ^ Uluslararası Gönüllülük Yılı 2001, World Volunteer Web, 16-05-2007 19 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Uluslararası Gönüllülük Günü, World Volunteer Web, 16-05-2007 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Gönüllü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikisözlük'te gönüllü ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gonullu icinde bulundugu toplulukta herhangi bir karsilik ya da cikar beklemeksizin bir isi yapmayi kendiliginden ustlenen kisidir Kamerun da bir temizlik gununde calisan gonulluler 17 Aralik 2005 Gonulluler faaliyetlerini resmi veya ozel herhangi bir kurum veya kurulusa bagli olarak gerceklestirebilir veya bir kurulustan bagimsiz olarak bireysel cabalarla da surdurebilirler Gonullulerin eylemleri gerek ihtiyac sahiplerinin ihtiyaclarini karsilamaya gerekse bu ihtiyaclarin olusmasinin temel nedenlerini ortadan kaldirmaya yonelik cok yonlu bir sureci kapsar Kisinin icinde yasadigi cag uyesi oldugu toplumun dini kulturel sosyo ekonomik degerleri ve yasadigi yerin cografi ozellikleri gonulluluk alanlarini belirler Ornegin birtakim dogal afetlere cografi olarak maruz kalan ulkelerde afet gonullulugu yaygindir Turkiye de bayramlarda geleneksel olarak yapilan yardimlar ve kan bagisi gibi faaliyetler en yaygin gonulluluk alanlarindandir Gonullulerin eylemleri ilgili taraflara fayda saglamanin yani sira toplumsal dayanisma ve baris yaratilmasinda ve toplumun genel refahina katki saglamakta ayrica bireysel olarak kendilerinin katilim uyum saglama empati kurma gibi becerilerini gelistirmede etkilidir En onemli ve somut gonulluluk kurumlarina Vikipedi ve Turkiye den Kizilay AKUT Losev ve TEGV ornek gosterilebilir EtimolojiGonullu Turk tulumbacilar 1870 Gonullu sozcugunu kokeninde yer alan gonul kelimesi yuregin manevi soyut yonu ya da yurekte bulundugu varsayilan duygu kaynagi olarak tanimlanmaktadir Bireyin maddi bir cikar beklemeksizin cevresine yarar saglamak icin kendi iradesiyle dogru oldugunu dusundugu faaliyetlerde bulunmasi anlamindaki gonulluluk kelimesinin 1750 ye kadar Fransa da acil durumlarda askeri hizmet icin harekete gecen sivilleri tanimlamada kullanilmis olan voluntaire kelimesinden turedigi dusunulur Bu Fransizca sozcuk ise Latincede kisinin ozgur iradesi anlaminda kullanilan Latin voluntarius sifatina dayanir Gonullulugun farkli dillerde ifade edilis bicimleri icin bireyler arasi calismaya ve uretime yani kollektivizm kavramina vurgu yapan sozcukler kullanilmaktadir Norveccede kolektif gonullu calisma icin kullanilan dugnad Arapcada bir sey bagislamak anlamina gelen tatawa Guney Afrika da insan ancak baska insan araciligiyla insan olur anlamina gelen ubuntu sozcukleri gonulluluk anlami icerir Hindistan da gonullu teriminin karsiligi sosyal calismadir ve Rusya da hicbir spesifik kelime gonulluleri tanimlamak icin kullanilmamaktadirGonullulugun tarihi18 ve 19 yuzyil Gonullu kelimesi askeri hizmet icin kendini sunan anlaminda bir isim olarak 1755 yilinda Fransa da kayitlara gecmisti Gonulluluk kavrami 19 yuzyilda ABD de olgunlasti Bir misyoner kurulus olan ve kisa surede tum dunyada teskilatlanan Genc Hristiyan Erkekler Birligi YMCA tarafindan 1851 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nde muhtac durumda kisilere yardim amacli gonullu calismalar baslatildi Amerikan Ic Savasi sirasinda askerlere yardim amaciyla gonulluleri orgutleyen 1881 yilinda Amerikan Kizil Hac i kurdu ve 1889 yilinda Johnstown daki sel felaketi sonrasinda sel magdurlarina yonelik afet yardim operasyonlari icin gonullu seferberlik baslatti I Dunya Savasi sonrasi Gonullulugun kurumsallastirilmasina dair ilk adimlar I Dunya Savasi sonrasinda Pierre Ceresole ve Hubert Parris adli iki pasifistin girisimiyle hayata geciridi Cereseol ve Parris 1920 yilinda savasta zarar goren bir koyu yenilemek icin ilk uluslararasi gonulluluk faaliyetini duzenledi Genclerin kulturlerarasi dostluklar kurmasi ile ileride olasi catismalarin onlenecegi dusuncesi cesitli kurumlarin gencler icin uluslararasi gonullu hizmet programi baslatmasini sagladi Bu kurumlardan ucu halen faaliyetlerine devam etmektedir Uluslararasi Sivil Hizmet Service Civil International Baris icin Genclik Hareketi The Youth Action for Peace ve Uluslararasi Uzlasma Birligi Internationaler Versohnungsbund Ancak 1930 lardaki ekonomik durgunluk uluslararasi gonulluluk programlarinin hukumetler tarafindan genclerin issizligi ile ilgili bir arac olarak kullanilmasina sebep oldu 1931 de Almanya da baslatilan genclik programi 25 yas altindaki issiz genclerin 20 haftaya kadar gonullu calismalarda yer almasini ongoruyordu Nasyonal Sosyalist Parti iktidara geldiginde yerini zorulu Reichsarbeitsdienst kurumuna birakti gencler askeri ve tarimsal insa islerinde calistirildi II Dunya Savasi sonrasi II Dunya Savasi ndan sonra Avrupa nin durumu birinci savastan sonraki durumun benzeriydi pek cok insa faaliyetine ve farkli milletler arasinda yeni kopruler kurulmasina ihtiyac vardi Gecmisteki deneyimlerden yararlanarak bircok uluslararasi gonulluluk programi baslatildi Baslangicta programlarin odaginda insa faaliyetleri vardi ama 1950 nin ikinci yarisindan itibaren bircok kurum yeni calisma alanlarina yoneldi Sosyal bakim alaninda yasli engelli bakimi cocuk ve genclik merkezleri hastaneler destege cok buyuk ihtiyac vardi 1968 ogrenci olaylari ile birlikte hukumet disi gonulluluk kurumlarinda anti nukleer hareketler ve baris girisimleri gibi siyasi hareketlerle isbirligi egilimi goruldu Zorunlu askerligin 1955 ten itibaren yeniden yururluge girmesinden sonra genclerin muhalefeti ile karsilasan bircok Bati Avrupa ulkesinde sivil hizmet kavrami ortaya cikti Ayni donemde Dogu Avrupa da ise gonulluluk dahil her turlu bos zaman faaliyeti ve orgutlenmeler devlet kontrolundeydi ve gonullu faaliyetlere katilim azdi Uluslararasi Gonullu Hizmet alaninda aktif rol alan ilk ulus otesi kurum 1948 de Uluslararasi Gonulluluk Hizmetleri Esgudum Komitesi ni kuran UNESCO oldu Avrupa Konseyi ile Avrupa Komisyonu 1990 lardan itibaren bu alanda etkin rol aldi 1990 lardan itibaren Avrupa Komisyonu gencler icin gonulluk hizmetleri projelerini destekledi 1996 da 18 30 yas arasi gencler icin Avrupa Gonullu Hizmeti Programi ni baslatti Gonulluluk turleriKan bagisi yapan gonullu Solomon Adalari 2013Formel ve Informel Gonulluluk Resmi veya ozel herhangi bir kurum veya kurulusa bagli olarak gerceklesen gonulluluge formel gonulluluk bir kurum veya kurulustan bagimsiz genellikle bireysel cabalarla surdurulen gonulluluk aktivitelerine ise informel gonulluluk denmektedir Dunyada informel gonullulugun kuresel duzeyde formel gonullulukten daha yaygin oldugu dusunulmektedir Cesitli sivil toplum kuruluslari bunyesinde gerceklesen gonulluluk faaliyetleri en bilinen formel gonulluluk alanlaridir Ayrica kamu sektoru kapsaminda yurutulen gonulluluk faaliyetleri ve ozel sektorun sosyal sorumluluk projeleri kapsaminda surdurdugu calismalar formel gonulluluk alanlaridir Secim sandiklarinda gozlemcilik yapan gonulluler Ankara 2015Surekli ve sureksiz gonulluluk Gonullulerin bir sorunun cozulmesi ya da bir projenin gerceklesmesi icin uzun soluklu ve duzenli olarak katkida bulunduklari ve sorumlulugunu ustlendikleri isi sonuclandirdiklari gonulluluk bicimi surekli uzun donemli gonulluluktur Gonullulerin bir sorunun cozulmesi ya da bir projenin gerceklesmesi icin kendilerine ihtiyac duyulmasi durumunda hizmet sunduklari gonulluluk bicimi sureksiz kisa donemli gonulluluktur Uluslararasi gonulluluk Gonullulerin kendi ulkeleri disinda bir ulkede gerceklestirdikleri gonullu eylemlerle kalkinmaya orgutlu bir sekilde katilmasidir Uluslararasi gonullulugun ornekleri ilk olarak II Dunya Savasi dan sonra Avrupa da ortaya cikmis savasin yarattigi tahribatin izlerini silmede gorev alan topluluklara rastlanmistir Bu gonulluluk turu yaygin egitim ve kulturlerarasi ogrenme icin onemli bir aractir Gunumuzde STK lar universiteler kamu kurum ve kuruluslari inanca dayali orgutler gencleri uluslararasi gonulluge tesvik etmektedir Cevrimici gonulluluk Bireylerin zamana ve mekana bagli olmadan internet ortami araciligi ile gonullu faaliyetlerde bulunmasi cevrimici gonulluluktur Cevrimici gonulluler proje gelistirme ve yonetimi tasarim koordinasyon bilisim teknolojilerinin gelistirilmesi arastirma yazi yazma duzeltme ve ceviri yapma egitim ve rehberlik danisma gibi faaliyetlerde yer alabilmektedir Mikro gonulluluk Kisa Mesaj Servisini kullanarak bireylerin cok basit eylemlerle bir gonullu calismaya kisa sureli destek olmasidir Kurumsal sosyal sorumluluk Ozel sirketlerin ve kar amaci guden organizasyonlarin gerceklestirdigi formal gonulluluk faaliyetleri kurumsal sosyal sorumluluk olarak adlandirilir TaninmalariBirlesmis Milletler 2001 yilini Uluslararasi Gonullu Yili secmisti Ayrica yine Birlesmis Milletler tarafindan her yilin 5 Aralik gunu de Uluslararasi Gonulluluk Gunu olarak secilmistir Kaynakca a b c d Sengoz Nihan Gonullulugun degisen boyutu Sanal Gonulluluk ve universite gencliginin sanal gonulluluk farkindaligi Anadolu Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi 2016 8 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2019 Aydinligil Seyhan Sosyal Politika Gelistirmede Yeni Bir Alan Gonulluluk PDF Birlesmis Milletler Gonulluleri UNV programi Turkiye amp GSM Genclik Servisleri Merkezi Turkiye de Gonulluluk 2013 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Mayis 2019 a b c Abban Burcu Gonullu kuruluslarda genclerin gonulluluk duzeyleri ve beklentileri Yalova Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi 2016 8 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2019 a b Geudens Tony T Kit No 5 International voluntary service Council of Europe 2013 8 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2019 Uluslararasi Gonulluluk Yili 2001 World Volunteer Web 16 05 2007 19 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Uluslararasi Gonulluluk Gunu World Volunteer Web 16 05 2007 19 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Gonullu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisozluk te gonullu ile ilgili tanim bulabilirsiniz Curlie de Gonulluluk DMOZ tabanli Ayrica bakinizAvrupa Gonullu Hizmeti Turkiye Egitim Gonulluleri Vakfi Turkiye Gonullu Tesekkuller Vakfi Baris Gonulluleri Gonullu kurulus Gonullu toplum