Video sinyal (VF) veya Türkçesiyle Görüntü sinyali herhangi bir görüntünün iletilmek veya saklanmak için elektromanyetik enerjiye çevrilmiş halidir. Bu sinyale yaygın olarak video (VF) denilmektedir. Farklı amaçlar için görüntü sinyali üretilebilirse de burada televizyondaki görüntü sinyali üzerinde durulacaktır. Verilen sayısal değerler Türkiye'de kullanılan B/G sistemine ilişkindir. (Bu sistem Dünya’nın büyük bölümünde kullanılır. Fakat ABD, Japonya, Rusya ve Fransa gibi ülkelerde farklı sistemler kullanılır.)
Sabit görüntü
Bir görüntü çok sayıda küçük görüntü elemanının birleşmesiyle oluşur. (Bilgisayar ve sayısal yayın sistemlerinde bu elemanlara piksel denilir. Fakat analog sistemlerde bu terim kullanılmaz.) Görüntüdeki yatay ve düşey yöndeki maksimum ayrıntı sayısına çözünürlük denilir. Çözünürlük arttıkça, görüntü daha doğal görünür. Fakat çözünürlüğün artışı başta bant genişliği olmak üzere çeşitli teknolojik sorunların ortaya çıkmasına sebep olur. Bu sebepten, optimum bir çözünürlük aranmıştır. Alıcı ekran büyüklüğü, insanların televizyon seyretme uzaklıkları ve bu uzaklıktan ayrıntı görme yetenekleri göz önüne alınarak, televizyon ekranında düşey yönde 500 dolayında ayrıntının yeterli olduğu sonucuna varılmıştır. B/G sistemi düşey yönde ayrıntı sayısını 625 olarak saptamıştır. Bu sayıya satır sayısı denilir. Her satırda yan yana en fazla 320 çift zıt renk (siyah beyaz gibi) iletilebilir. Beyaz 1 volt ile siyah ise 0.3 volt (bazi sistemlerde 0.35 V) ile temsil edilir. İki zıt renk bir arada sinüs sinyalinin bir periyoduyla temsil edilebildiğine göre, en ayrıntılı görüntü (625 x 320 =) 200 000 sinüs sinyalinden oluşur.
Hareketli görüntü
Hareketli görüntü için ekranın üst soldan başlanarak (tıpkı kitap okurken yapıldığı gibi) satır satır aşağıya doğru taranması gerekir. Bir saniye içindeki tarama sayısı ne kadar yüksekse, görüntü de o kadar doğal ve kesiksizdir. Analog yayında ekranın saniyede 25 defa taranması yeterli bulunmaktadır. Yani televizyon yayını bir saniye içinde her biri maksimum 200 000 sinüs dalgasından oluşan 25 adet tam ekran görüntüsü iletebilmelidir. Bir başka deyişle, görüntü sinyalinin bant genişliği (200 000 x 25 =) 5 MHz. dir.
Geçmeli tarama
5 Mhz lik bant genişliğini artırmadan, tarama sayısını artırmak mümkün değildir. Fakat testler aynı görüntünün iki defa taranmasının gözün algıladığı hareketlilik duygusunu artırdığını göstermektedir. Bu sebepten hareketlilik duygusunu artırmak için, 625 satırlık bir görüntü bir defada değil, iki defada taranır. İlk defa satırlar bir atlanarak taranır ve bu 312.5 satırlık yarım taramaya tek satırlar alanı (odd lines field) denilir. İkinci defa taranan ve çift satırlar alanı (even lines field) denilen diğer 312.5 satırla birlikte, bütün görüntü tamamlanmış olur. Bu tekniğe geçmeli tarama (interlaced) denilir. Böylelikle bütün görüntünün baştan sona taranması 40 msn aldığı halde, sadece tek veya sadece çift satırlarının taranması 20 msn alır ve gözün algıladığı hareketlilik artar.
Bileşik görüntü sinyali
Görüntü sinyalinin bir bölümü doğrudan görüntü bilgisi taşımayan yardımcı hizmetlere ayrılmıştır. Görüntü sinyali ve yardımcı sinyaller bir arada Bileşik Görüntü sinyali (composite video signal) adıyla bilinirler. Yardımcı sinyallerin yayıncıdan alıcıya iletilmesi zorunludur. Çünkü, görüntü sinyali alıcıya ulaştığında resim tübündeki taramanın stüdyodaki kamera taraması ile uyumlu olması gerekir. Bu iki şekilde sağlanır.
Türkiye'de kullanılan analog yayın sistemişnde (B/G) bir satır 64 μsn lik bir periyoda sahiptir. Bu sürenin 12 μsn lik bölümü görüntü dışı hizmetlere ayrılmıştır. Bu 12 μsn lik sürenin de 4.7 μsn lik süresince alıcıya 0 voltluk bir darbe gider. Bu darbe yatay senkrondur. Yatay senkron görüntünün sol ve sağ yöndeki uyumu (yani görüntünün sola veya sağa kaymaması) için gönderilir. 12 μsn nin geri kalan bölümü karartma eşiği adını alan ve siyah renge karşılık gelen 0.3 volttur. Renkli yayında bu eşik üzerinde burst sinyali de yer alır.
Ayrıca, 625 satırlık tam görüntünün 50 satırı da görüntü dışı hizmetlere ayrılmıştır. Bu 50 satırdan 15 tanesi (yarısı tek satırlar arasında, diğer yarısı da çift satırlar arasında olmak üzere) 0 ile 0.3 volt arasında çeşitli darbelerden oluşan düşey senkronlardır. Düşey senkron da görüntünün üst ve alt uyumu (yani görüntünün yukarı ve aşağı hareket etmemesi) için gönderilir. 50 satırın geri kalan bölümü ise çeşitli amaçlar için (ölçü, monitor, haberleşme vb.) kullanılabilir.
Özetle kuramsal olarak çözünürlüğü 200 000 olan bir tam görüntüde gerçekten görüntü bilgisi taşıyan ayrıntı sayısı yaklaşık olarak 125 000 den ibarettir.
Renkli görüntü
Renkli görüntü de esas olarak siyah beyaz monochromatic görüntü gibidir. Ancak renkli görüntüde her satırda görüntü bilgisi içeren 52 μsn lik bölgede görüntü sinyalinin üzerine yüksek frekanslı bir sinyal daha ilave edilmiştir. Bu sinyal renk sinyali tarafından modüle edilmiş bir taşıyıcıdır. Taşıyıcı frekansı ve modülasyon tipine bağlı olarak çeşitli renk yayın sistemleri gelişmiştir. Türkiye'de kullanılan PAL sisteminde taşıyıcı 4 433 618.75 Hz.dir. Renkli görüntüde ayrıca art karartma eşiği üzerine renk taşıyıcısı frekansındaki burst darbesi de yer alır. Bu 10 periyot (yaklaşık 2.26 μsn) süreli sinyal renkli yayında kullanılan pilot sinyalidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Nedim Ardoğa : TV Verici Tekniğine giriş
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Video sinyal VF veya Turkcesiyle Goruntu sinyali herhangi bir goruntunun iletilmek veya saklanmak icin elektromanyetik enerjiye cevrilmis halidir Bu sinyale yaygin olarak video VF denilmektedir Farkli amaclar icin goruntu sinyali uretilebilirse de burada televizyondaki goruntu sinyali uzerinde durulacaktir Verilen sayisal degerler Turkiye de kullanilan B G sistemine iliskindir Bu sistem Dunya nin buyuk bolumunde kullanilir Fakat ABD Japonya Rusya ve Fransa gibi ulkelerde farkli sistemler kullanilir source source source source source source source Bu videoda ekip uyeleri Mars Bilim Laboratuvari nin Curiosity Mars yuzeyine inise kadarki son dakikalarinin zorluklarini anlatmaktadir Sabit goruntuBir goruntu cok sayida kucuk goruntu elemaninin birlesmesiyle olusur Bilgisayar ve sayisal yayin sistemlerinde bu elemanlara piksel denilir Fakat analog sistemlerde bu terim kullanilmaz Goruntudeki yatay ve dusey yondeki maksimum ayrinti sayisina cozunurluk denilir Cozunurluk arttikca goruntu daha dogal gorunur Fakat cozunurlugun artisi basta bant genisligi olmak uzere cesitli teknolojik sorunlarin ortaya cikmasina sebep olur Bu sebepten optimum bir cozunurluk aranmistir Alici ekran buyuklugu insanlarin televizyon seyretme uzakliklari ve bu uzakliktan ayrinti gorme yetenekleri goz onune alinarak televizyon ekraninda dusey yonde 500 dolayinda ayrintinin yeterli oldugu sonucuna varilmistir B G sistemi dusey yonde ayrinti sayisini 625 olarak saptamistir Bu sayiya satir sayisi denilir Her satirda yan yana en fazla 320 cift zit renk siyah beyaz gibi iletilebilir Beyaz 1 volt ile siyah ise 0 3 volt bazi sistemlerde 0 35 V ile temsil edilir Iki zit renk bir arada sinus sinyalinin bir periyoduyla temsil edilebildigine gore en ayrintili goruntu 625 x 320 200 000 sinus sinyalinden olusur Hareketli goruntuHareketli goruntu icin ekranin ust soldan baslanarak tipki kitap okurken yapildigi gibi satir satir asagiya dogru taranmasi gerekir Bir saniye icindeki tarama sayisi ne kadar yuksekse goruntu de o kadar dogal ve kesiksizdir Analog yayinda ekranin saniyede 25 defa taranmasi yeterli bulunmaktadir Yani televizyon yayini bir saniye icinde her biri maksimum 200 000 sinus dalgasindan olusan 25 adet tam ekran goruntusu iletebilmelidir Bir baska deyisle goruntu sinyalinin bant genisligi 200 000 x 25 5 MHz dir Gecmeli tarama5 Mhz lik bant genisligini artirmadan tarama sayisini artirmak mumkun degildir Fakat testler ayni goruntunun iki defa taranmasinin gozun algiladigi hareketlilik duygusunu artirdigini gostermektedir Bu sebepten hareketlilik duygusunu artirmak icin 625 satirlik bir goruntu bir defada degil iki defada taranir Ilk defa satirlar bir atlanarak taranir ve bu 312 5 satirlik yarim taramaya tek satirlar alani odd lines field denilir Ikinci defa taranan ve cift satirlar alani even lines field denilen diger 312 5 satirla birlikte butun goruntu tamamlanmis olur Bu teknige gecmeli tarama interlaced denilir Boylelikle butun goruntunun bastan sona taranmasi 40 msn aldigi halde sadece tek veya sadece cift satirlarinin taranmasi 20 msn alir ve gozun algiladigi hareketlilik artar Bilesik goruntu sinyaliGoruntu sinyalinin bir bolumu dogrudan goruntu bilgisi tasimayan yardimci hizmetlere ayrilmistir Goruntu sinyali ve yardimci sinyaller bir arada Bilesik Goruntu sinyali composite video signal adiyla bilinirler Yardimci sinyallerin yayincidan aliciya iletilmesi zorunludur Cunku goruntu sinyali aliciya ulastiginda resim tubundeki taramanin studyodaki kamera taramasi ile uyumlu olmasi gerekir Bu iki sekilde saglanir Turkiye de kullanilan analog yayin sistemisnde B G bir satir 64 msn lik bir periyoda sahiptir Bu surenin 12 msn lik bolumu goruntu disi hizmetlere ayrilmistir Bu 12 msn lik surenin de 4 7 msn lik suresince aliciya 0 voltluk bir darbe gider Bu darbe yatay senkrondur Yatay senkron goruntunun sol ve sag yondeki uyumu yani goruntunun sola veya saga kaymamasi icin gonderilir 12 msn nin geri kalan bolumu karartma esigi adini alan ve siyah renge karsilik gelen 0 3 volttur Renkli yayinda bu esik uzerinde burst sinyali de yer alir Ayrica 625 satirlik tam goruntunun 50 satiri da goruntu disi hizmetlere ayrilmistir Bu 50 satirdan 15 tanesi yarisi tek satirlar arasinda diger yarisi da cift satirlar arasinda olmak uzere 0 ile0 3 volt arasinda cesitli darbelerden olusan dusey senkronlardir Dusey senkron da goruntunun ust ve alt uyumu yani goruntunun yukari ve asagi hareket etmemesi icin gonderilir 50 satirin geri kalan bolumu ise cesitli amaclar icin olcu monitor haberlesme vb kullanilabilir Ozetle kuramsal olarak cozunurlugu 200 000 olan bir tam goruntude gercekten goruntu bilgisi tasiyan ayrinti sayisi yaklasik olarak 125 000 den ibarettir Renkli goruntuRenkli goruntu de esas olarak siyah beyaz monochromatic goruntu gibidir Ancak renkli goruntude her satirda goruntu bilgisi iceren 52 msn lik bolgede goruntu sinyalinin uzerine yuksek frekansli bir sinyal daha ilave edilmistir Bu sinyal renk sinyali tarafindan module edilmis bir tasiyicidir Tasiyici frekansi ve modulasyon tipine bagli olarak cesitli renk yayin sistemleri gelismistir Turkiye de kullanilan PAL sisteminde tasiyici 4 433 618 75 Hz dir Renkli goruntude ayrica art karartma esigi uzerine renk tasiyicisi frekansindaki burst darbesi de yer alir Bu 10 periyot yaklasik 2 26 msn sureli sinyal renkli yayinda kullanilan pilot sinyalidir Ayrica bakinizHDTV Renk sinyali PAL Televizyon vericisi VF bant genisligiKaynakcaNedim Ardoga TV Verici Teknigine giris