Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Televizyon vericileri televizyon yayını yapan, yani stüdyolarda oluşturulan haber ve programların konutlardaki alıcılara ulaştırılmasını sağlayan en önemli teknik araçlardır. kablo ve uydu gibi alternatif yayın araçlarıyla karıştırmamak için TV vericileri bazen "yer vericileri" olarak da isimlendirilir.
TV vericisi olarak bazen verici cihazlarının yerleştirildiği altyapı kastedilir. Ancak bu altyapılar televizyon verici istasyonu olarak tanımlandırılmalıdır. Burada analog TV vericilerinden bahsedilecektir. Türkiye'deki televizyon yayın sistemi B/G sistemi olduğu için verilen sayısal bilgiler de B/G sistemine ilişkindir.
Verici türleri
Türkiye'de kullanılan TV vericileri 1 watt ile 20 kilowatt arasındaki güçlerde hizmet görmektedirler. Şu anda bu vericilerin tamama yakını geleneksel analog verici ise de yakın gelecekte sayısal yayın yapan yer vericileri de hizmete sokulacaktır. Halen kullanılmakta olan vericilerin,
- Ses ve görüntünün birleştirilme tekniği,
- Stereofoniye uygunluk ve
- Son yükselteç katında kullanılan devre elemanın tipi
gibi hususlara bağlı olarak farklı türleri vardır.
Bunların dışında tek görevi başka bir vericiden aldığı yayını yeniden yayınlamak olan daha farklı yapıda küçük sistemler de vardır ki, bu sonunculara aktarıcı (İngilizce: transposer) denilir.
Bütün bu sayılanlar yedekli veya yedeksiz olabilirler.
Verici girişindeki sinyaller ve Modülasyon tekniği
Bir televizyon vericisinin girişinde görüntü sinyali ile bir veya (stereofonik yayın vb. için) iki ses sinyali vardır. Bu sinyaller stüdyolardan fiber kablo, radyo link ağı veya uydu yoluyla alınırlar. Maksimum giriş düzeyleri görüntü sinyali (bileşik görüntü sinyali, VF) için 75 Ω empedans üzerinden 1 volt, ses sinyali (AF) için ise 600 Ω empedans üzerinden 0 dBm dir. VF bant genişliği 5 MHz., AF bant genişliği ise 15 kHz. dir.
Giriş sinyalleri çeşitli düzeltme devrelerinden geçtikten sonra, modülatörlere uygulanırlar. Türkiye'de kullanılan B/G standardına göre, ara frekans taşıyıcıları ses için 33.4 MHz, görüntü için de 38.9 MHz dir. Ses sinyali taşıyıcıyı frekans modülasyonu tekniği (FM) ve 1 kHz. de maksimum 50 kHz lik frekans sapması yapacak şekilde modüle eder. Görüntü sinyali ise taşıyıcıyı genlik modülasyonu (AM) tekniği ile ve maksimum % 90 derinlik ile modüle eder. Görüntü için modülasyon negatiftir. (Yani görüntü sinyali genliğindeki artış taşıyıcı genliğinde düşüş anlamına gelir.)
Daha sonra görüntüye ait ara frekans sinyali artık yan bant (VSB) filtresi adını alan bir devreden geçer Bu devrenin görevi 10 MHz genişliğindeki görüntü ara frekans bandını 6.25 MHz olacak şekilde sınırlamaktır (Gerçi sınırlandırma görüntü taşıyıcısına göre asimetriktir. Ama bunun yol açtığı bozukluk alıcılardaki Nyquist filtrelerinde giderilecektir.).
Çıkış Katları
Modülatör ve artık yan bant filtresini (mikser) veya frekans konvertörü adını alan bir başka devre izler. Bu devrede taşıyıcı frekansı ara frekanstan yayın frekansına (radyo frekans,RF) dönüştürülür. B/G sisteminde yayın kanallarının frekansları yandaki tabloda gösterilmiştir. Birinci sütunda kanalların sayıları, ikinci sütunda bu kanalların radyo frekans spektrumu üzerindeki konumları ve üçüncü sütunda da görüntü taşıyıcı frekansı gösterilmiştir (Tabloda Türkiye'de kullanılmayan yayın kanalları ile kablo yayınına tahsis edilmiş kanallar gösterilmemiştir.).
Daha sonra sinyal çeşitli yükselteçlerden (amfilerden) geçerek yayına hazır hale getirilir. Yükselteçlerde genellikle devre elemanı olarak yarı iletkenler kullanılır. Bununla birlikte yüksek güçlü katlarda elektron tüpü (tetrot) veya klaystron gibi elemanlar da kullanılabilir (Türkiye'de yüksek güçlü televizyon vericilerinin bir bölümünde tetrot kullanılır. Buna karşılık klaystron uygulaması yoktur.).
Ses ve görüntü sinyalleri bazı sistemlerde modülatör çıkışında bazı sistemlerde ise yükselteç çıkışında birleştirilir. Bu ikinci durumda gerek konvertör gerekse yükselteçlerin (ses ve görüntü için) çift olması gerekir. Ayrıca, güçlendirilmiş sinyalleri birleştirmek için birleştirici (diplexer) adını alan pasif rezonans devreleri kullanılır. Buna karşılık düşük düzeyli sinyallerin modülatör çıkışında birleştirilmeleri halinde konvertör ve yükselteçlerden tasarruf edilir. Birleştiriciye de gerek yoktur. Ne var ki, bu durumda bir arada yükseltilen sinyallerin sebep olduğu intermodülasyon ürünlerini bastırmak için bastırma (notch) filtreleri kullanılır.
Antenler ve Etkin Güç kavramı
Sinyal, anten sitemine uygulanır. Televizyon vericilerinde kullanılan antenler yönlendirilmiş antenler olup, bu antenlerin kazancı genellikle 7-13 dB kadar olur. Bu sebepten her verici cihazı için iki ayrı güçten söz etmek mümkündür; verici cihaz çıkışındaki güç ve -anten kazancını da göz önüne alan- anten çıkışındaki güç. Ancak terminolojide karışıklığa yol açmamak için anten çıkış gücü, etkin yayın gücü (ERP) olarak isimlendirilir. (Mesela izotropik (eş yönlü) sanal bir antene göre 10 dB anten kazancı olan 5 kilowatt gücündeki bir verici için etkin güç 50 kilowatt olarak belirtilir.)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Nedim Ardoğa : TV Verici Tekniğine giriş
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Televizyon vericileri televizyon yayini yapan yani studyolarda olusturulan haber ve programlarin konutlardaki alicilara ulastirilmasini saglayan en onemli teknik araclardir kablo ve uydu gibi alternatif yayin araclariyla karistirmamak icin TV vericileri bazen yer vericileri olarak da isimlendirilir Mersin ili Kizlardag mevkiindeki TV verici istasyonu Karaman ili Karadag mevkiindeki TV istasyonu TV vericisi olarak bazen verici cihazlarinin yerlestirildigi altyapi kastedilir Ancak bu altyapilar televizyon verici istasyonu olarak tanimlandirilmalidir Burada analog TV vericilerinden bahsedilecektir Turkiye deki televizyon yayin sistemi B G sistemi oldugu icin verilen sayisal bilgiler de B G sistemine iliskindir Verici turleriTurkiye de kullanilan TV vericileri 1 watt ile 20 kilowatt arasindaki guclerde hizmet gormektedirler Su anda bu vericilerin tamama yakini geleneksel analog verici ise de yakin gelecekte sayisal yayin yapan yer vericileri de hizmete sokulacaktir Halen kullanilmakta olan vericilerin Ses ve goruntunun birlestirilme teknigi Stereofoniye uygunluk ve Son yukseltec katinda kullanilan devre elemanin tipi gibi hususlara bagli olarak farkli turleri vardir Bunlarin disinda tek gorevi baska bir vericiden aldigi yayini yeniden yayinlamak olan daha farkli yapida kucuk sistemler de vardir ki bu sonunculara aktarici Ingilizce transposer denilir Butun bu sayilanlar yedekli veya yedeksiz olabilirler Verici girisindeki sinyaller ve Modulasyon teknigiBir televizyon vericisinin girisinde goruntu sinyali ile bir veya stereofonik yayin vb icin iki ses sinyali vardir Bu sinyaller studyolardan fiber kablo radyo link agi veya uydu yoluyla alinirlar Maksimum giris duzeyleri goruntu sinyali bilesik goruntu sinyali VF icin 75 W empedans uzerinden 1 volt ses sinyali AF icin ise 600 W empedans uzerinden 0 dBm dir VF bant genisligi 5 MHz AF bant genisligi ise 15 kHz dir Giris sinyalleri cesitli duzeltme devrelerinden gectikten sonra modulatorlere uygulanirlar Turkiye de kullanilan B G standardina gore ara frekans tasiyicilari ses icin 33 4 MHz goruntu icin de 38 9 MHz dir Ses sinyali tasiyiciyi frekans modulasyonu teknigi FM ve 1 kHz de maksimum 50 kHz lik frekans sapmasi yapacak sekilde module eder Goruntu sinyali ise tasiyiciyi genlik modulasyonu AM teknigi ile ve maksimum 90 derinlik ile module eder Goruntu icin modulasyon negatiftir Yani goruntu sinyali genligindeki artis tasiyici genliginde dusus anlamina gelir Daha sonra goruntuye ait ara frekans sinyali artik yan bant VSB filtresi adini alan bir devreden gecer Bu devrenin gorevi 10 MHz genisligindeki goruntu ara frekans bandini 6 25 MHz olacak sekilde sinirlamaktir Gerci sinirlandirma goruntu tasiyicisina gore asimetriktir Ama bunun yol actigi bozukluk alicilardaki Nyquist filtrelerinde giderilecektir Cikis KatlariModulator ve artik yan bant filtresini mikser veya frekans konvertoru adini alan bir baska devre izler Bu devrede tasiyici frekansi ara frekanstan yayin frekansina radyo frekans RF donusturulur B G sisteminde yayin kanallarinin frekanslari yandaki tabloda gosterilmistir Birinci sutunda kanallarin sayilari ikinci sutunda bu kanallarin radyo frekans spektrumu uzerindeki konumlari ve ucuncu sutunda da goruntu tasiyici frekansi gosterilmistir Tabloda Turkiye de kullanilmayan yayin kanallari ile kablo yayinina tahsis edilmis kanallar gosterilmemistir Daha sonra sinyal cesitli yukselteclerden amfilerden gecerek yayina hazir hale getirilir Yukselteclerde genellikle devre elemani olarak yari iletkenler kullanilir Bununla birlikte yuksek guclu katlarda elektron tupu tetrot veya klaystron gibi elemanlar da kullanilabilir Turkiye de yuksek guclu televizyon vericilerinin bir bolumunde tetrot kullanilir Buna karsilik klaystron uygulamasi yoktur Ses ve goruntu sinyalleri bazi sistemlerde modulator cikisinda bazi sistemlerde ise yukseltec cikisinda birlestirilir Bu ikinci durumda gerek konvertor gerekse yukselteclerin ses ve goruntu icin cift olmasi gerekir Ayrica guclendirilmis sinyalleri birlestirmek icin birlestirici diplexer adini alan pasif rezonans devreleri kullanilir Buna karsilik dusuk duzeyli sinyallerin modulator cikisinda birlestirilmeleri halinde konvertor ve yukselteclerden tasarruf edilir Birlestiriciye de gerek yoktur Ne var ki bu durumda bir arada yukseltilen sinyallerin sebep oldugu intermodulasyon urunlerini bastirmak icin bastirma notch filtreleri kullanilir Antenler ve Etkin Guc kavramiSinyal anten sitemine uygulanir Televizyon vericilerinde kullanilan antenler yonlendirilmis antenler olup bu antenlerin kazanci genellikle 7 13 dB kadar olur Bu sebepten her verici cihazi icin iki ayri gucten soz etmek mumkundur verici cihaz cikisindaki guc ve anten kazancini da goz onune alan anten cikisindaki guc Ancak terminolojide karisikliga yol acmamak icin anten cikis gucu etkin yayin gucu ERP olarak isimlendirilir Mesela izotropik es yonlu sanal bir antene gore 10 dB anten kazanci olan 5 kilowatt gucundeki bir verici icin etkin guc 50 kilowatt olarak belirtilir Ayrica bakinizGoruntu sinyali Modulasyon Televizyon Dipol antenKaynakcaNedim Ardoga TV Verici Teknigine giris