Güney Adası dev moası ya da Dinornis robustus, soyu tükenmiş Dinornis cinsinin iki türünden biridir. 3.5 metreyi aşan boylarıyla tüm kuşlar içinde en uzun boylulardandır.Koşucu kuşlar alt sınıfı içindeki bu tür uçamaz ancak atalarının adaya uçarak geldiğine inanılmaktadır. İnsanların adaya gelişinden kısa süre sonra av baskısı nedeniyle soyları tükenmiştir. Yeni Zelanda'nın Kuzey adasındaki Yakın akrabası Kuzey Adası dev moası ile aynı cinsin üyesidir.
Dinornis robustus | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dinornis robustus İskeleti | ||||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Sinonimler | ||||||||||||||||
Dinornis ingens var. robustus Owen, 1846 Palapteryx robustus (Owen 1846-1851a Dinornis maximus Haast 1869 Dinornis altus Owen 1879 Dinornis validus Hutton 1891 Dinornis potens Hutton 1891 Dinornis strenuus Hutton 1893 Dinornis torosus Hutton 1891 Palapteryx plenus Hutton 1891 |
Görünüş
Dişileri 3.6 metreye, erkekleri ise 2.4 metreye kadar uzayabilmekteydi. Ağırlıkları ise erkekler için 34-85 kilogram, dişileri için 76-249 kilogramdır. Dişiler bu özellikler bakımından erkeklerden %150 ila %280 oranında daha büyüktü. Vücuduna göre küçük bir kafası vardı vücudu Moalar için inceydi. Güney Adası dev maoları, bilinen en büyük kuşlardandır ancak ağırlık bakımından 340 kilograma ulaşan soyu tükenmiş Madagaskar Fil kuşu belirgin şekilde daha ağırdır. Yine de bu Moa türü Güney Adası karasal sisteminin en büyük otoburu olmuştur. Ayakları en az 30 santimetre genişliğindedir.
Türün kalıntılarından elde edilen birkaç tüy, türün düz renkli ya da hafif çizgili olduğunu gösterdi. Ayrıca büyük taşlıklarının büyük olması sebebiyle oldukça yüksek lif yoğunluğuna sahip bir beslenme düzenine sahip olduğu düşünülmektedir. Koku alma sistemlerinin de büyük olması sebebiyle keskin koku alma duyularına sahip olması olasıdır. Yumurtaları 24 santime 18 santim boyutlarında olabilmektedir ve beyaz renklidir.
Beslenme
Güney Adası dev moası, yaşadığı çalılık ve seyrek ormanlarda ince dalları, ağaç ve çalı yapraklarını, çiçekleri, meyveleri, yerde yetişen otları, asmaları ve üzerindeki küçük böğürtlenlerden elde edilen tohumları tüketmekteydi. Yapılan DNA çalışmalarında Güney adasında bir bölge olan Otago bölgesinin merkezinde bulunan bir dev moa'nın vücudunda yerel bitki örtüsünden, yer seviyesindeki otlardan ve çalılardan izler taşımaktaydı. Bu dev moa'nın yer seviyesinde de otladığını göstermekteydi.
Habitatları
Güney Adası dev moası, Yeni Zelanda'nın güney adasında, Stewart adasına ve D'Urville adasında alçak düzlüklerde, sahillerde,ormanlarda, otlaklarda ve çalılarda yaşadı yağışlı ve yoğun ormanlarda nadiren yaşardı. Türün kalıntıları mağaralarda, bataklıklarda ve kum tepelerinde bulundu Yaşam alanları Marlborough sahilinin güneyinden Southland'a kadar geniştir ve güney adasındaki geniş yaşam alanlarında büyük bir nüfusa sahipti.
İnsanlar adaya gelmeden önce adada Haast’ın dev kartalı tarafından avlanmaktaydı. Maoriler adaya gelip bu türü avlamaya, çalılık ve seyrek orman habitatlarını bozmaya başladığında yenilenme hızı yüksek olmayan türün nesli tükendi.
Galeri
Kaynakça
- ^ a b c d e . www.nzbirdsonline.org.nz. 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ Davies, S. J. J. F. (2003)
- ^ a b Worthy, TH; Scofield, RP (2012). "Twenty-first century advances in knowledge of the biology of moa (Aves: Dinornithiformes): a new morphological analysis and moa diagnoses revised". New Zealand Journal of Zoology. 39 (2): 87-153. doi:10.1080/03014223.2012.665060. ISSN 0301-4223.
- ^ "Moa footprints discovered in South Island for the first time". Newshub (İngilizce). 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ Taonga, New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu. . teara.govt.nz (İngilizce). 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.
- ^ Worthy, T. H. (1 Nisan 1990). "An analysis of the distribution and relative abundance of moa species (Aves: Dinornithiformes)". New Zealand Journal of Zoology. 17 (2): 213-241. doi:10.1080/03014223.1990.10422598. ISSN 0301-4223.
- ^ Wood, Jamie R.; Wilmshurst, Janet M.; Wagstaff, Steven J.; Worthy, Trevor H.; Rawlence, Nicolas J.; Cooper, Alan (29 Haziran 2012). "High-Resolution Coproecology: Using Coprolites to Reconstruct the Habits and Habitats of New Zealand's Extinct Upland Moa (Megalapteryx didinus)". PLoS ONE. 7 (6): e40025. doi:10.1371/journal.pone.0040025. ISSN 1932-6203.
Dış bağlantılar
- NZBirdsonline.org.nz tarafından yapılmış dijital ötüş sesi 11 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Adasi dev moasi ya da Dinornis robustus soyu tukenmis Dinornis cinsinin iki turunden biridir 3 5 metreyi asan boylariyla tum kuslar icinde en uzun boylulardandir Kosucu kuslar alt sinifi icindeki bu tur ucamaz ancak atalarinin adaya ucarak geldigine inanilmaktadir Insanlarin adaya gelisinden kisa sure sonra av baskisi nedeniyle soylari tukenmistir Yeni Zelanda nin Kuzey adasindaki Yakin akrabasi Kuzey Adasi dev moasi ile ayni cinsin uyesidir Dinornis robustusDinornis robustus IskeletiKorunma durumuTukenmis IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesAlt sinif PalaeognathaeUst takim NotopalaeognathaeTakim DinornithiformesFamilya DinornithidaeTur Dinornis robustus Owen 1846SinonimlerDinornis ingens var robustus Owen 1846 Palapteryx robustus Owen 1846 1851a Dinornis maximus Haast 1869 Dinornis altus Owen 1879 Dinornis validus Hutton 1891 Dinornis potens Hutton 1891 Dinornis strenuus Hutton 1893 Dinornis torosus Hutton 1891 Palapteryx plenus Hutton 1891GorunusDisileri 3 6 metreye erkekleri ise 2 4 metreye kadar uzayabilmekteydi Agirliklari ise erkekler icin 34 85 kilogram disileri icin 76 249 kilogramdir Disiler bu ozellikler bakimindan erkeklerden 150 ila 280 oraninda daha buyuktu Vucuduna gore kucuk bir kafasi vardi vucudu Moalar icin inceydi Guney Adasi dev maolari bilinen en buyuk kuslardandir ancak agirlik bakimindan 340 kilograma ulasan soyu tukenmis Madagaskar Fil kusu belirgin sekilde daha agirdir Yine de bu Moa turu Guney Adasi karasal sisteminin en buyuk otoburu olmustur Ayaklari en az 30 santimetre genisligindedir Turun kalintilarindan elde edilen birkac tuy turun duz renkli ya da hafif cizgili oldugunu gosterdi Ayrica buyuk tasliklarinin buyuk olmasi sebebiyle oldukca yuksek lif yogunluguna sahip bir beslenme duzenine sahip oldugu dusunulmektedir Koku alma sistemlerinin de buyuk olmasi sebebiyle keskin koku alma duyularina sahip olmasi olasidir Yumurtalari 24 santime 18 santim boyutlarinda olabilmektedir ve beyaz renklidir BeslenmeGuney Adasi dev moasi yasadigi calilik ve seyrek ormanlarda ince dallari agac ve cali yapraklarini cicekleri meyveleri yerde yetisen otlari asmalari ve uzerindeki kucuk bogurtlenlerden elde edilen tohumlari tuketmekteydi Yapilan DNA calismalarinda Guney adasinda bir bolge olan Otago bolgesinin merkezinde bulunan bir dev moa nin vucudunda yerel bitki ortusunden yer seviyesindeki otlardan ve calilardan izler tasimaktaydi Bu dev moa nin yer seviyesinde de otladigini gostermekteydi HabitatlariGuney Adasi dev moasi Yeni Zelanda nin guney adasinda Stewart adasina ve D Urville adasinda alcak duzluklerde sahillerde ormanlarda otlaklarda ve calilarda yasadi yagisli ve yogun ormanlarda nadiren yasardi Turun kalintilari magaralarda batakliklarda ve kum tepelerinde bulundu Yasam alanlari Marlborough sahilinin guneyinden Southland a kadar genistir ve guney adasindaki genis yasam alanlarinda buyuk bir nufusa sahipti Insanlar adaya gelmeden once adada Haast in dev kartali tarafindan avlanmaktaydi Maoriler adaya gelip bu turu avlamaya calilik ve seyrek orman habitatlarini bozmaya basladiginda yenilenme hizi yuksek olmayan turun nesli tukendi GaleriKaynakca a b c d e www nzbirdsonline org nz 10 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Davies S J J F 2003 a b Worthy TH Scofield RP 2012 Twenty first century advances in knowledge of the biology of moa Aves Dinornithiformes a new morphological analysis and moa diagnoses revised New Zealand Journal of Zoology 39 2 87 153 doi 10 1080 03014223 2012 665060 ISSN 0301 4223 Moa footprints discovered in South Island for the first time Newshub Ingilizce 10 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Taonga New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu teara govt nz Ingilizce 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2021 Worthy T H 1 Nisan 1990 An analysis of the distribution and relative abundance of moa species Aves Dinornithiformes New Zealand Journal of Zoology 17 2 213 241 doi 10 1080 03014223 1990 10422598 ISSN 0301 4223 Wood Jamie R Wilmshurst Janet M Wagstaff Steven J Worthy Trevor H Rawlence Nicolas J Cooper Alan 29 Haziran 2012 High Resolution Coproecology Using Coprolites to Reconstruct the Habits and Habitats of New Zealand s Extinct Upland Moa Megalapteryx didinus PLoS ONE 7 6 e40025 doi 10 1371 journal pone 0040025 ISSN 1932 6203 Dis baglantilarNZBirdsonline org nz tarafindan yapilmis dijital otus sesi 11 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde