Güzelyurt, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Güzelyurt | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Güzelyurt Güzelyurt'un Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2052 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 98 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Güzelyurt köyünün bilinen en eski adı Hopali'dir. Gürcüce bir yer adı olan Hopali (ხოფალი), "çukur, dip" anlamına gelen "hopi" (ხოფი) kelimesinden türemiş olabilir. Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, Kobalia (ქობალია) şeklinde verdiği köyün adının "buğday, tahıl" anlamına gelen Megrelce "Kobali"den (ქობალი) türemiş olduğunu yazar. Bunula birlikte Martvileli'nin belirtiği gibi köyün Kura Nehri kıyısında bir kayalığın dibinde yer alması bu yer dının "hopi" kelimesinden gelme ihtimalini desteklemektedir. Bu yer adı Rus idaresi tarafından 1886 yılında Gopal (Гопал) olarak kaydedilmiştir. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise, Hopal (خوپال) olarak geçer.
Tao-Klarceti bölgesinde bulunan köyün sınırları içinde bulunan megalit yapı ve eski kiliselerin varlığı, Hopali köyünün Gürcü yönetiminden Osmanlıların eline geçtiği 16. yüzyıldan önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte Güzelyurt köyünün bir mahallesi olan Kızılkilise 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde bir köy olarak geçmesine rağmen, Hopali köyünün bu defterde kaydı bulunmamaktadır. Kızıl Kilise, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlı bir köydü. Bu tarihte boş olarak kaydedilmiştir.
Uzun süre Osmanlı idaresinde kalan yerleşme, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasına (uçastok) bağlı Begrahatun nahiyesinde (маркяз: merkez) yer alan köyde 1886 yılında 49 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Kürt olarak kaydedilmiştir.Birinci Dünya Savaşı sırasında bölgeyi gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, terk edilmiş olan bu köyün üst tarafında, güzel beyaz taşlardan inşa edilmiş büyükçe bir kilisenin duvarları durduğunun, kalan kısımlarının yıkıldığını yazmıştır.
Hopal köyü, Rus idaresinin sona ermesinden sonra Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom sonrasında Gürcistan hükûmetinin bölgeden çekilmesiyle 1921 yılında köy Türkiye'ye katıldı. 1928 yılında Hopal köyü Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köyde 1935 yılında 198 kişi yaşıyordu. Hopali veya Gopal yabancı kökten geldiği için köyün adı 1959 yılında Kuşuçmaz, 2007 yılında ise Güzelyurt olarak değiştirilmiştir.
Güzelyurt köyünde yıkık durumda bir megalit yapı ile iki kilise vardır. Kiliselerden biri köy yerleşmesinde, diğeri köyün merkezine 3,5 km uzaklıkta, Kızıl Kilise mahallesinde yer alır. İki kilise de köy kilisesi olup tek nefli yapıdır. Bu kiliselerden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır.
Coğrafya
Güzelyurt köyü, Ardahan il merkezine 26 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 98 |
2021 | 107 |
2020 | 117 |
2019 | 131 |
2018 | 123 |
2017 | 84 |
2016 | 84 |
2015 | 83 |
2014 | 74 |
2013 | 82 |
2012 | 81 |
2011 | 74 |
2010 | 65 |
2009 | 72 |
2008 | 58 |
2007 | 48 |
2000 | 95 |
1990 | 251 |
1985 | 578 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Güzelyurt Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "ხოფი", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 8 (21) Ekim 1917, sayı 221". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ a b ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 86 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 557". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Köylerimiz, İçişleri Bakanlığı yayını, Ankara, 1968, s. 678.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 201, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 1990". TÜİK. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 1985". TÜİK. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
Dış bağlantılar
- Güzelyurt, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guzelyurt Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur GuzelyurtKoyArdahan in konumuGuzelyurtGuzelyurt un Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2052 mNufus 2022 Toplam98Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceGuzelyurt koyunun bilinen en eski adi Hopali dir Gurcuce bir yer adi olan Hopali ხოფალი cukur dip anlamina gelen hopi ხოფი kelimesinden turemis olabilir Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli Kobalia ქობალია seklinde verdigi koyun adinin bugday tahil anlamina gelen Megrelce Kobali den ქობალი turemis oldugunu yazar Bunula birlikte Martvileli nin belirtigi gibi koyun Kura Nehri kiyisinda bir kayaligin dibinde yer almasi bu yer dinin hopi kelimesinden gelme ihtimalini desteklemektedir Bu yer adi Rus idaresi tarafindan 1886 yilinda Gopal Gopal olarak kaydedilmistir 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde ise Hopal خوپال olarak gecer Tao Klarceti bolgesinde bulunan koyun sinirlari icinde bulunan megalit yapi ve eski kiliselerin varligi Hopali koyunun Gurcu yonetiminden Osmanlilarin eline gectigi 16 yuzyildan once de bir yerlesme oldugunu gostermektedir Bununla birlikte Guzelyurt koyunun bir mahallesi olan Kizilkilise 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde bir koy olarak gecmesine ragmen Hopali koyunun bu defterde kaydi bulunmamaktadir Kizil Kilise 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagli bir koydu Bu tarihte bos olarak kaydedilmistir Uzun sure Osmanli idaresinde kalan yerlesme 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Ruslarin eline gecti Rus idaresinde Ardahan sancaginin okrug Ardahan kazasina ucastok bagli Begrahatun nahiyesinde markyaz merkez yer alan koyde 1886 yilinda 49 kisi yasiyordu Bu nufusun tamami Kurt olarak kaydedilmistir Birinci Dunya Savasi sirasinda bolgeyi gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli terk edilmis olan bu koyun ust tarafinda guzel beyaz taslardan insa edilmis buyukce bir kilisenin duvarlari durdugunun kalan kisimlarinin yikildigini yazmistir Hopal koyu Rus idaresinin sona ermesinden sonra Demokratik Gurcistan Cumhuriyeti sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom sonrasinda Gurcistan hukumetinin bolgeden cekilmesiyle 1921 yilinda koy Turkiye ye katildi 1928 yilinda Hopal koyu Kars vilayetinin Ardahan kazasinin merkez nahiyesine bagliydi Koyde 1935 yilinda 198 kisi yasiyordu Hopali veya Gopal yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda Kusucmaz 2007 yilinda ise Guzelyurt olarak degistirilmistir Guzelyurt koyunde yikik durumda bir megalit yapi ile iki kilise vardir Kiliselerden biri koy yerlesmesinde digeri koyun merkezine 3 5 km uzaklikta Kizil Kilise mahallesinde yer alir Iki kilise de koy kilisesi olup tek nefli yapidir Bu kiliselerden geriye sadece yikintilar kalmistir CografyaGuzelyurt koyu Ardahan il merkezine 26 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 982021 1072020 1172019 1312018 1232017 842016 842015 832014 742013 822012 812011 742010 652009 722008 582007 482000 951990 2511985 578Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Merkez Guzelyurt Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 ხოფი A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 8 21 Ekim 1917 sayi 221 19 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 a b Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 759 a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2015 s 86 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 557 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Basbakanlik Istatistik Genel Direktorlugu 1937 PDF mku edu tr 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Koylerimiz Icisleri Bakanligi yayini Ankara 1968 s 678 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 201 ISBN 9789941478178 a b YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Il ilce ve bucaklara gore koy nufuslari 1990 TUIK 30 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2020 Il ilce ve bucaklara gore koy nufuslari 1985 TUIK 30 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2020 Dis baglantilarGuzelyurt Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft