Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Habitat parçalanması, bir organizmanın tercih ettiği veya yaşadığı doğal çevrenin (habitat) bütünlüğünü bozan ve böylece burada yaşayan popülasyonun parçalanmasına yol açan kesintilerin veya bölünmelerin ortaya çıkmasını tanımlar. Yavaş yavaş gelişen ve fiziksel olarak çevre düzenini değiştiren jeolojik süreçler (türleşmenin en önemli nedenlerinden biri olarak görülür) ile insan eliyle yapılan ve daha hızlı bir şekilde çevrenin değişmesine yol açan karayolu, baraj, sed gibi yapay yapılar, canlıların içinde yaşadıkları ortamı değiştirerek birçok canlı türünün yok oluşlarına neden olur.
Tanım
Habitat parçalanması terimi beş ayrı olguyu içerir:
- Habitatın toplam yüzölçümünün azalarak küçülmesi
- Yaşam alanının iç kesimlerinin ve kenar oranlarının küçülmesi
- Bir habitat parçasının diğer habitat parçalarından yalıtılarak izole olması
- Habitattaki bir arazi parçasının birden çok arazi parçalarına ayrılması
- Habitattaki her bir arazi parçasının ortalama büyüklüğünün azalması
Doğal nedenleri ve etkileri
Volkanik faaliyetler, doğal nedenlerle oluşan yangınlar ve iklim değişikliği gibi doğal süreçlerin habitat parçalanmalarına yol açtıkları fosil kayıtlarda izlenebilmektedir. Örneğin, Euramerika tropikal yağmur ormanlarının 300 milyon yıl önce habitat parçalanması, amfibi çeşitliliğinin büyük bir kaybına yol açmış, ancak aynı zamanda daha kurak olan iklim şartları sürüngenler arasında bir çeşitliliğin patlamasına yol açmıştır.
İnsanların sebep olduğu etkiler
Habitat parçalanması, çoğunlukla doğal bitki örtüsünün tarım, kırsal kalkınma projeleri, kentleşme, hidroelektrik santrallarının inşası gibi insan eliyle gerçekleşen faaliyetler tarafından bozulduğunda da oluşabilirler. Böylece bir zamanlar bir bütünlük teşkil eden habitatlar ayrı parçalara bölünmüş hale gelir. Bu tür insan eliyle yapılan düzenlemeler sonrası, bu ayrı parçalar, tarla, mera, yol kaldırımı, hatta çorak arazi parçaları gibi birbirinden izole olmuş çok küçük adalar oluma eğilimine girerler. Bunun yanında bu adalar özellikle tropik ormanların yeni tarım alanları yaratmak için yakılması sonucu oluşurlar. Bu şekilde Avustralya'nın güneydoğusundaki Yeni Güney Galler eyaletinin batısında bulunan ve buğday kuşağında yer alan doğal bitki örtüsü %90 oranında yok edilmiş, Kuzey Amerika preri bozkırlarındaki uzun boylu sazlık ve otların %99'u ise aşırı habitat parçalanması sonucu ortadan kaldırılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Habitat parcalanmasi bir organizmanin tercih ettigi veya yasadigi dogal cevrenin habitat butunlugunu bozan ve boylece burada yasayan populasyonun parcalanmasina yol acan kesintilerin veya bolunmelerin ortaya cikmasini tanimlar Yavas yavas gelisen ve fiziksel olarak cevre duzenini degistiren jeolojik surecler turlesmenin en onemli nedenlerinden biri olarak gorulur ile insan eliyle yapilan ve daha hizli bir sekilde cevrenin degismesine yol acan karayolu baraj sed gibi yapay yapilar canlilarin icinde yasadiklari ortami degistirerek bircok canli turunun yok oluslarina neden olur Orta Afrika da habitat parcalanmasinin gunumuzdeki ve gelecekteki boyutlarini gosteren bir harita Kaynak ve GRASP projesi TanimHabitat parcalanmasi terimi bes ayri olguyu icerir Habitatin toplam yuzolcumunun azalarak kuculmesi Yasam alaninin ic kesimlerinin ve kenar oranlarinin kuculmesi Bir habitat parcasinin diger habitat parcalarindan yalitilarak izole olmasi Habitattaki bir arazi parcasinin birden cok arazi parcalarina ayrilmasi Habitattaki her bir arazi parcasinin ortalama buyuklugunun azalmasiDogal nedenleri ve etkileriAmazonlarda yagmur ormanlarinin tarim alanlari icin kullanilmasi ve kara yollari yapimi sonucu olusan habitat parcalanmasi biyocesitliligi tehdit etmektedirkoruma alaninda asiri yol yapimi sonucu olusan habitat parcalanmasi Volkanik faaliyetler dogal nedenlerle olusan yanginlar ve iklim degisikligi gibi dogal sureclerin habitat parcalanmalarina yol actiklari fosil kayitlarda izlenebilmektedir Ornegin Euramerika tropikal yagmur ormanlarinin 300 milyon yil once habitat parcalanmasi amfibi cesitliliginin buyuk bir kaybina yol acmis ancak ayni zamanda daha kurak olan iklim sartlari surungenler arasinda bir cesitliligin patlamasina yol acmistir Insanlarin sebep oldugu etkilerHabitat parcalanmasi cogunlukla dogal bitki ortusunun tarim kirsal kalkinma projeleri kentlesme hidroelektrik santrallarinin insasi gibi insan eliyle gerceklesen faaliyetler tarafindan bozuldugunda da olusabilirler Boylece bir zamanlar bir butunluk teskil eden habitatlar ayri parcalara bolunmus hale gelir Bu tur insan eliyle yapilan duzenlemeler sonrasi bu ayri parcalar tarla mera yol kaldirimi hatta corak arazi parcalari gibi birbirinden izole olmus cok kucuk adalar oluma egilimine girerler Bunun yaninda bu adalar ozellikle tropik ormanlarin yeni tarim alanlari yaratmak icin yakilmasi sonucu olusurlar Bu sekilde Avustralya nin guneydogusundaki Yeni Guney Galler eyaletinin batisinda bulunan ve bugday kusaginda yer alan dogal bitki ortusu 90 oraninda yok edilmis Kuzey Amerika preri bozkirlarindaki uzun boylu sazlik ve otlarin 99 u ise asiri habitat parcalanmasi sonucu ortadan kaldirilmistir Ayrica bakinizGen havuzu Genetik cesitlilik biyoloji Habitat Dogal cevreKaynakca a b c d Sahney S Benton M J amp Falcon Lang H J 2010 Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica PDF Geology 38 12 ss 1079 1082 doi 10 1130 G31182 1 11 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2011 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link