Hacınebi Höyüğü, Şanlıurfa İl merkezinin kuzeybatısında, Birecik İlçesi'nin 5 km kuzeyinde, Uğurcuk Köyü'nün (Hacınebi) yanında yer alan bir höyüktür. Fırat'ın bölgede doğuya doğru kıvrım yaptığı kesimde bulunan höyük, nehir vadisi üzerinden, Mezopotamya'dan İç Anadolu'ya uzanan ticaret yollarının ve üzerinde ve kavşağındadır. Tepe, 240 x 140 metre boyutlarında ve 7-2 metre yüksekliktedir. Bu boyutlarıyla 33 dönümlük bir alanı kaplamaktadır.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Hacınebi |
il: | Şanlıurfa |
İlçe: | Birecik |
Köy: | Uğurcuk |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | Tarım, yapılaşma |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 1772 / 1 |
Tescil tarihi: | 07.03.1996 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyükteki kazılar 1992-97 yılları arasında Northwestern Üniversitesi adına G. J. Stein başkanlığında yapılmıştır.
Tabakalanma
Höyükteki tabakalanma yeniden eskiye şu şekilde gösterilmektedir.
- Roma Dönemi çiftlik yerleşmesi (MS 1. yüzyıl)
- Helenistik Dönem
- Erken Tunç Çağı I. evre mezarlığı (MÖ 3100 - 2800/2700)
- B2 Evresi (MÖ 3700 – 3200)
- Geç Kalkolitik Çağ B1 Evresi (MÖ 3800 – 3700)
- Geç Kalkolitik Çağ A Evresi (MÖ 4000 – 3800)
Buluntular
Höyük
Hacınebi Höyük'te Kalkolitik Çağ yerleşmesi, radyokarbon tarihleme yöntemi ve çanak çömlek buluntularına göre MÖ 4100 – 3300 yıllarına tarihlenmektedir. İlk yerleşme Geç Kalkolitik Çağ A Evresi çanak çömleği Geç Kalkolitik Yerel Anadolu çanak çömleğinin en eski formlarını vermektedir. Geç Kalkolitik B1 Evresi Yerel Anadolu çanak çömleğinin daha geç örneklerini vermiştir. Geç Kalkolitik B2 Evresi'nde ise Yerel Anadolu çanak çömleği yanında Mezopotamya'nın Orta Uruk döneminden daha geç döneme ait çanak çömlek buluntuları elde edilmiştir. Hacınebi Höyük'ün A ve B1 evreleri genellikle erken temas öncesi ve geç temas öncesi olarak, B2 Evresi ise temas evresi olarak adlandırılan dönemlerdir. Bu adlandırmalar, Güney Mezopotamya ile yoğun etkileşimin kanıtlarını vurgulamak içindir.
Yerleşmenin Kalkolitik Çağ'da gelişkin bir bakır işleme teknolojisine ve uzmanlığına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Diğer yandan kamusal yapılara ilişkin bazı kanıtlar bulunmakla birlikte tam bir bilgi edinilememiştir. Söz konusu kamusal yapılar yerleşmede bir Uruk istasyon yerleşmesinin varlığı olarak görülmektedir. Dolayısıyla yerel bir Geç Kalkolitik yerleşmede bir Uruk alanının varlığı, Mezopotamya ile Anadolu arasındaki etkileşimleri açıklayan bir örnek olarak önem kazanmaktadır.
Mezarlık
Höyüğün kuzeydoğu ve güneydoğusundaki iki açmada, Erken Tunç Çağı'na tarihlenen iki mezarlık 1996 yılı kazısı sırasında tespit edilmiştir. Her iki mezarlığın da aynı döneme ait olduğu ifade edilmektedir. Bununla birlikte söz konusu açmaları, ölü gömme geleneklerini tam olarak açıklığa kavuşturmak için yeterli genişlikte olmadığı belirtilmektedir.
Kuzeydoğu ve güneydoğudaki mezarlığın Hacınebi Höyüğün sakinlerine değil, höyüğün doğusundaki Uğurcuk Köyü altında yer alan bir yerleşmeye ait olduğu ileri sürülmektedir. Höyükteki Geç Kalkolitik Çağ yerleşmesi yıkılıp terk edildikten sonra Uğurcuk Köyü altındaki yerleşme tarafından 100-200 yıl süreyle kullanıldığı tahmin edilmektedir.
Bölgedeki diğer Erken Tunç Çağı mezarlıkları gibi Hacınebi Mezarlığı'nda da üç tip mezar ve gömü geleneği ortaya çıkarılmıştır. Mezarlık kazılarında dört taş sanduka mezar açılmıştır. Tümü, kuzeydoğu – güneybatı yönündedir. Bunlar, yassı levha halindeki taşlarının dikine yerleştirilerek oluşturduğu dikdörtgen mezarlardır. Üstleri benzer taş levhayla örtülmüş ve çamurla yapılan bir harç kullanılmıştır. Dört gömüt de yetişkinlere aittir. Diğer bir açmada ise hem yetişkinlerin, hem de çocukların gömüldüğü bir mezarlık alanı bulunmuştur. Burada hem diğeri gibi sanduka mezarların yanı sıra, çömlek gömütler ve basit toprak gömütler ortaya çıkarılmıştır. Çömlek mezarların çocuklar için kullanıldığı, günlük kullanımda yemek yapmak ya da ezrak saklamak için kullanılan çömleklerden olduğu anlaşılmaktadır, dolayısıyla farklı büyüklüktedirler.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Fotoğraflar
Kaynakça
- ^ a b TAY – Yerleşme Ayrıntıları - Hacınebi
- ^ "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları – Hacınebi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012.
- ^ a b c d e TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları – Hacınebi mezarlığı
- ^ 20. Kazı Sonuçları Toplantısı (1998) Cilt 1 – Sh.: 184
- ^ Alev Erarslan, İlknur Aktuğ Kolay, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nin Kentleşme Sürecinin Öncü Kent Döneminin Ubaid ve Uruk Evreleri İTÜ Dergisi Cilt 2 Sayı 1 – Sh.: 82
- ^ A. Erarslan, İ. Aktuğ Kolay, Sh.: 83
- ^ Bradley J. Parker, Yukarı Dicle Arkeolojik Araştırma Projesi: Kenan Tepe 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 9
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hacinebi Hoyugu Sanliurfa Il merkezinin kuzeybatisinda Birecik Ilcesi nin 5 km kuzeyinde Ugurcuk Koyu nun Hacinebi yaninda yer alan bir hoyuktur Firat in bolgede doguya dogru kivrim yaptigi kesimde bulunan hoyuk nehir vadisi uzerinden Mezopotamya dan Ic Anadolu ya uzanan ticaret yollarinin ve uzerinde ve kavsagindadir Tepe 240 x 140 metre boyutlarinda ve 7 2 metre yuksekliktedir Bu boyutlariyla 33 donumluk bir alani kaplamaktadir Sanliurfa Birecik Ugurcuk Mahellesinde bulunan Hacinebi HoyuguArkeolojik HoyukAdi Hacinebiil SanliurfaIlce BirecikKoy UgurcukTuru HoyukTahribat Tarim yapilasmaTescil durumu TescilliTescil No ve derece 1772 1Tescil tarihi 07 03 1996Arastirma yontemi KaziKazilarHoyukteki kazilar 1992 97 yillari arasinda Northwestern Universitesi adina G J Stein baskanliginda yapilmistir TabakalanmaHoyukteki tabakalanma yeniden eskiye su sekilde gosterilmektedir Roma Donemi ciftlik yerlesmesi MS 1 yuzyil Helenistik Donem Erken Tunc Cagi I evre mezarligi MO 3100 2800 2700 B2 Evresi MO 3700 3200 Gec Kalkolitik Cag B1 Evresi MO 3800 3700 Gec Kalkolitik Cag A Evresi MO 4000 3800 BuluntularHoyuk Hacinebi Hoyuk te Kalkolitik Cag yerlesmesi radyokarbon tarihleme yontemi ve canak comlek buluntularina gore MO 4100 3300 yillarina tarihlenmektedir Ilk yerlesme Gec Kalkolitik Cag A Evresi canak comlegi Gec Kalkolitik Yerel Anadolu canak comleginin en eski formlarini vermektedir Gec Kalkolitik B1 Evresi Yerel Anadolu canak comleginin daha gec orneklerini vermistir Gec Kalkolitik B2 Evresi nde ise Yerel Anadolu canak comlegi yaninda Mezopotamya nin Orta Uruk doneminden daha gec doneme ait canak comlek buluntulari elde edilmistir Hacinebi Hoyuk un A ve B1 evreleri genellikle erken temas oncesi ve gec temas oncesi olarak B2 Evresi ise temas evresi olarak adlandirilan donemlerdir Bu adlandirmalar Guney Mezopotamya ile yogun etkilesimin kanitlarini vurgulamak icindir Yerlesmenin Kalkolitik Cag da geliskin bir bakir isleme teknolojisine ve uzmanligina sahip oldugu anlasilmaktadir Diger yandan kamusal yapilara iliskin bazi kanitlar bulunmakla birlikte tam bir bilgi edinilememistir Soz konusu kamusal yapilar yerlesmede bir Uruk istasyon yerlesmesinin varligi olarak gorulmektedir Dolayisiyla yerel bir Gec Kalkolitik yerlesmede bir Uruk alaninin varligi Mezopotamya ile Anadolu arasindaki etkilesimleri aciklayan bir ornek olarak onem kazanmaktadir Mezarlik Hoyugun kuzeydogu ve guneydogusundaki iki acmada Erken Tunc Cagi na tarihlenen iki mezarlik 1996 yili kazisi sirasinda tespit edilmistir Her iki mezarligin da ayni doneme ait oldugu ifade edilmektedir Bununla birlikte soz konusu acmalari olu gomme geleneklerini tam olarak acikliga kavusturmak icin yeterli genislikte olmadigi belirtilmektedir Kuzeydogu ve guneydogudaki mezarligin Hacinebi Hoyugun sakinlerine degil hoyugun dogusundaki Ugurcuk Koyu altinda yer alan bir yerlesmeye ait oldugu ileri surulmektedir Hoyukteki Gec Kalkolitik Cag yerlesmesi yikilip terk edildikten sonra Ugurcuk Koyu altindaki yerlesme tarafindan 100 200 yil sureyle kullanildigi tahmin edilmektedir Bolgedeki diger Erken Tunc Cagi mezarliklari gibi Hacinebi Mezarligi nda da uc tip mezar ve gomu gelenegi ortaya cikarilmistir Mezarlik kazilarinda dort tas sanduka mezar acilmistir Tumu kuzeydogu guneybati yonundedir Bunlar yassi levha halindeki taslarinin dikine yerlestirilerek olusturdugu dikdortgen mezarlardir Ustleri benzer tas levhayla ortulmus ve camurla yapilan bir harc kullanilmistir Dort gomut de yetiskinlere aittir Diger bir acmada ise hem yetiskinlerin hem de cocuklarin gomuldugu bir mezarlik alani bulunmustur Burada hem digeri gibi sanduka mezarlarin yani sira comlek gomutler ve basit toprak gomutler ortaya cikarilmistir Comlek mezarlarin cocuklar icin kullanildigi gunluk kullanimda yemek yapmak ya da ezrak saklamak icin kullanilan comleklerden oldugu anlasilmaktadir dolayisiyla farkli buyukluktedirler Dis baglantilarYakin plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde FotograflarKaynakca a b TAY Yerlesme Ayrintilari Hacinebi TAY Yerlesme Donem Ayrintilari Hacinebi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2012 a b c d e TAY Yerlesme Donem Ayrintilari Hacinebi mezarligi 20 Kazi Sonuclari Toplantisi 1998 Cilt 1 Sh 184 Alev Erarslan Ilknur Aktug Kolay Dogu ve Guneydogu Anadolu Bolgeleri nin Kentlesme Surecinin Oncu Kent Doneminin Ubaid ve Uruk Evreleri ITU Dergisi Cilt 2 Sayi 1 Sh 82 A Erarslan I Aktug Kolay Sh 83 Bradley J Parker Yukari Dicle Arkeolojik Arastirma Projesi Kenan Tepe 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 9