Hafız Vehbi Efendi, (d. ö. 31 Mart 1909,İstanbul) Şirket-i Hayriye nin 22 Mayıs 1896 tarihinde atanan müdürüdür. Görev süresince reform niteliğinde yenilikler yapmıştır.
Şirket-i Hayriye müdürlüğüne atanması
Şirket-i Hayriye müdürü 'nin 1895 yılında vefat etmesinin ardından şirket bir yıl süreyle yönetim kurulu idaresi altında kalmış, 22 Mayıs 1896 tarihinde ise Yusuf Kamil Paşa tarafından yetiştirilen, Hafız Vehbi Efendi Şirket-i Hayriye müdürlüğüne atanmıştır. Kendisi şirket müdürlüğü görevine atanmadan önce bir sene süreyle yönetim kurumu başkanlığı yapmıştır.
İcraatları
Hafız Vehbi Efendi döneminde Şirket-i Hayriye bünyesinde üç büyük yenilik yapılmıştır, bunlardan ilki 1902 tarihinde yandan çarklı vapurların kaldırılarak yerine pervaneli vapurların alınmasıdır. Bu yeniliğin başlıca sebebi artan Beyoğlu nüfusunun ulaşım gereksinimlerini karşılamak üzere iskele sayılarının arttırılması ve dolayısıyla kalabalıklaşan boğaz trafiğinde yandan çarklı vapurların manevra kabiliyetlerinin yetersiz kalmasıdır. İşletme tarafından 47 numara verilen ve 48 numara verilen vapurları Şirket-i Hayriye filosuna katılan ilk pervaneli vapurlardır. Filoya katılan ilk iki pervaneli vapurun ardından 1905 yılında, Süreyya ve Şehab vapurları filoya katılmıştır fakat boyutları sebebiyle verimli olarak kullanılamamışlardır ve bu sebepten ötürü Armstrong fabrikasına İnşirah vapuru yaptırılmıştır. Yaptırılan bu yeni vapur görüntüsü itibarı ile takipçilerinden farklılaşmaktadır ve bu durum şirket kayıtlarında şu şekilde belirtilmiştir; "Bu vapurlarda uskur şaftının hareketinden dolayı yolcuların rahatsız olacağı mülahazası ile alt kamara konulmamış olduğundan duba üzerine oturtulmuş köşklere benzemektedirler"
1907 yılında yaptırılan Kamer ve Rağbet vapurları Şirket-i Hayriye tarihinde çift pervaneli vapurlar dönemini başlatmıştır. 59 numaralı Kamer vapurunda birinci mevki üç, ikinci mevki iki salonludur. 1907 yılında kullanılmaya başlanılan bu çift pervaneli vapurların iskelelere yanaşma süreleri ve hareket kabiliyetleri olumlu karşılanmış ve Fransızlara; Sultaniye, Hünkar İskelesi, Sütlüce ve Küçüksu, Hüseyin Hakkı ve Ziya vapurları sipariş edilmiş ek olarak İngilizlerden; Sarayburnu, Boğaziçi, Kalender ve Güzelhisar çift pervaneli vapurları alınmıştır.
Hafız Vehbi efendi tarafından gerçekleştirilen bir diğer önemli reform ise seyr-ü sefer dairesinin kurdurulması olmuştur. Darülfünun'un önemli geometri hocası İzzet Bey'in görevlendirilmesi ile Şirket-i Hayriyenin Seyr-ü Sefer dairesi kurulmuş ve ilk defa Boğaziçinde seyreden vapurlar için hareket planları hazırlanmıştır. Bu hareket planları iskelerdeki yolcu yoğunlukları göz önünde bulundurularak ve iskelelerin önemleri gözetilerek hazırlanmış olup ilk defa kesin vapur hareket saatleri belirlenmiştir.
Şirket-i Hayriye modern bilet kavramı ile Hafız Vehbi Efendi zamanında tanışmıştır. 1881 yılında kullanılmaya başlanılan marka yöntemi, hem markalar vapur içinde satıldığından hem de üzerlerinde tarih olmadığından çok kolay kopyalanabilmekte ve verimli olarak kullanılamamaktaydı. Hafız Vehbi Efendi Döneminde yurt dışından getirilen kartonlara Galata'da bulunan Manukyan Matbaasında modern biletler bastırılmış ve vapur iskelelerindeki gişelerde satılmaya başlamıştır.
31 Mart 1909 da ölen Hafız Vehbi Efendi'nin yerine müdürlük görevi vekaleten tarafından yürütülmüş fakat daha sonra yönetim kurulu kararı ile şirket müdürlüğü görevine eski Maliye Nazırı getirilmiştir.
Kaynakça
Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hafiz Vehbi Efendi d o 31 Mart 1909 Istanbul Sirket i Hayriye nin 22 Mayis 1896 tarihinde atanan mudurudur Gorev suresince reform niteliginde yenilikler yapmistir Sirket i Hayriye mudurlugune atanmasiSirket i Hayriye muduru nin 1895 yilinda vefat etmesinin ardindan sirket bir yil sureyle yonetim kurulu idaresi altinda kalmis 22 Mayis 1896 tarihinde ise Yusuf Kamil Pasa tarafindan yetistirilen Hafiz Vehbi Efendi Sirket i Hayriye mudurlugune atanmistir Kendisi sirket mudurlugu gorevine atanmadan once bir sene sureyle yonetim kurumu baskanligi yapmistir Icraatlari Hafiz Vehbi Efendi doneminde Sirket i Hayriye bunyesinde uc buyuk yenilik yapilmistir bunlardan ilki 1902 tarihinde yandan carkli vapurlarin kaldirilarak yerine pervaneli vapurlarin alinmasidir Bu yeniligin baslica sebebi artan Beyoglu nufusunun ulasim gereksinimlerini karsilamak uzere iskele sayilarinin arttirilmasi ve dolayisiyla kalabaliklasan bogaz trafiginde yandan carkli vapurlarin manevra kabiliyetlerinin yetersiz kalmasidir Isletme tarafindan 47 numara verilen ve 48 numara verilen vapurlari Sirket i Hayriye filosuna katilan ilk pervaneli vapurlardir Filoya katilan ilk iki pervaneli vapurun ardindan 1905 yilinda Sureyya ve Sehab vapurlari filoya katilmistir fakat boyutlari sebebiyle verimli olarak kullanilamamislardir ve bu sebepten oturu Armstrong fabrikasina Insirah vapuru yaptirilmistir Yaptirilan bu yeni vapur goruntusu itibari ile takipcilerinden farklilasmaktadir ve bu durum sirket kayitlarinda su sekilde belirtilmistir Bu vapurlarda uskur saftinin hareketinden dolayi yolcularin rahatsiz olacagi mulahazasi ile alt kamara konulmamis oldugundan duba uzerine oturtulmus kosklere benzemektedirler 1907 yilinda yaptirilan Kamer ve Ragbet vapurlari Sirket i Hayriye tarihinde cift pervaneli vapurlar donemini baslatmistir 59 numarali Kamer vapurunda birinci mevki uc ikinci mevki iki salonludur 1907 yilinda kullanilmaya baslanilan bu cift pervaneli vapurlarin iskelelere yanasma sureleri ve hareket kabiliyetleri olumlu karsilanmis ve Fransizlara Sultaniye Hunkar Iskelesi Sutluce ve Kucuksu Huseyin Hakki ve Ziya vapurlari siparis edilmis ek olarak Ingilizlerden Sarayburnu Bogazici Kalender ve Guzelhisar cift pervaneli vapurlari alinmistir Hafiz Vehbi efendi tarafindan gerceklestirilen bir diger onemli reform ise seyr u sefer dairesinin kurdurulmasi olmustur Darulfunun un onemli geometri hocasi Izzet Bey in gorevlendirilmesi ile Sirket i Hayriyenin Seyr u Sefer dairesi kurulmus ve ilk defa Bogazicinde seyreden vapurlar icin hareket planlari hazirlanmistir Bu hareket planlari iskelerdeki yolcu yogunluklari goz onunde bulundurularak ve iskelelerin onemleri gozetilerek hazirlanmis olup ilk defa kesin vapur hareket saatleri belirlenmistir Sirket i Hayriye modern bilet kavrami ile Hafiz Vehbi Efendi zamaninda tanismistir 1881 yilinda kullanilmaya baslanilan marka yontemi hem markalar vapur icinde satildigindan hem de uzerlerinde tarih olmadigindan cok kolay kopyalanabilmekte ve verimli olarak kullanilamamaktaydi Hafiz Vehbi Efendi Doneminde yurt disindan getirilen kartonlara Galata da bulunan Manukyan Matbaasinda modern biletler bastirilmis ve vapur iskelelerindeki giselerde satilmaya baslamistir 31 Mart 1909 da olen Hafiz Vehbi Efendi nin yerine mudurluk gorevi vekaleten tarafindan yurutulmus fakat daha sonra yonetim kurulu karari ile sirket mudurlugu gorevine eski Maliye Naziri getirilmistir KaynakcaBir Osmanlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz